Co mŇody konsument wiedzieÄ⁄ powinien?

Artykuł pobrany ze strony
http://www.ekonsument.pl/news-show-154.php
Co młody konsument wiedzieć powinien?
26.11.2007, Maria
We wrześniu 2006 r. rozpoczęliśmy realizację ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej "Co młody konsument
wiedzieć powinien?" finansowanej ze środków Unii Europejskiej oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów. Celem kampanii jest rozbudzenie świadomości konsumenckiej wśród dzieci i młodzieży oraz
dostarczenie młodym konsumentom informacji o ich najważniejszych prawach i obowiązkach.
W ramach projektu przygotowaliśmy:
poradniki edukacyjne:
- dla uczniów szkół podstawowych klas IV - VI
- dla uczniów szkół gimnazjalnych
- dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych
film edukacyjny "Co młody konsument wiedzieć powinien?"
materiały dydaktyczne dla nauczycieli w postaci szczegółowych scenariuszy prowadzenia zajęć lekcyjnych:
- dla uczniów szkół podstawowych klas IV - VI
- dla uczniów szkół gimnazjalnych
- dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych
W ramach kampanii przeprowadzonych zostanie 480 szkoleń w 160 szkołach we wszystkich województwach
w Polsce dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych w wieku od 10 do 19
lat.
We wszystkich szkołach w których odbędą się szkolenia zorganizowany zostanie ogólnopolski konkurs
plastyczny "Co młody konsument wiedzieć powinien?".
Szkolenia
Termin realizacji: Szkolenia trwały od 1 stycznia 2007 do 1 czerwca 2007.
Liczba szkoleń: W każdym województwie do szkolenia wytypowanych zostało 10 szkół - podstawowych,
gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych różnego typu (ogólnokształcących, zawodowych, specjalnych). W
każdej szkole przeprowadzone zostały 3 szkolenia dla uczniów uczęszczających do różnych pod względem
wieku klas.
Czas trwania: Czas trwania szkoleń dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych wyniósł 3 godziny
lekcyjne. Pomiędzy godzinami lekcyjnymi przewidziane były dwie 10-15 minutowe przerwy. Dla uczniów
szkół ponadgimnazjalnych szkolenia trwały 4 godziny lekcyjne. Pomiędzy godzinami lekcyjnymi
przewidziane były trzy 10-15 minutowe przerwy.
Edukatorzy: Osobami przeprowadzającymi szkolenia byli edukatorzy współpracujący na stałe z organizacjami
członkowskimi Polskiej Zielonej Sieci (tj. Dolnośląską Fundacją Ekorozwoju, Federacją Zielonych Gaja,
Fundacją Biblioteka Ekologiczna, Ośrodkiem Działań Ekologicznych "Źródła", Społecznym Instytutem
Ekologicznym, Stowarzyszeniem Ekologiczno-Kulturalnym “Klub Gaja", Stowarzyszeniem na Rzecz
Ekorozwoju AGRO-GROUP, Toruńskim Stowarzyszeniem Ekologicznym "Tilia", Towarzystwem dla Natury
i Człowieka) oraz organizacjami współpracującymi w ramach niniejszego projektu z Polską Zieloną Siecią
(Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych w Rzeszowie, Polskim Klubem Ekologicznym - Okręg
wschodniopomorski, Polskim Klubem Ekologicznymi - Okręg lubuski, Stowarzyszeniem na Rzecz
Ekorozwoju Ziemi Świętokrzyskiej "Natura").
Wszystkie te osoby mają znaczące i wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu działań edukacyjnych dla
uczniów.
Forma prowadzenia szkoleń: Szkolenia zostały przeprowadzone w formie wykładu interaktywnego z
elementami warsztatu. Edukator omawiając poszczególne tematy aktywizował uczniów zadając im pytania i
zachęcając do dyskusji. Uczniowie wykonywali także praktyczne ćwiczenia - podczas których przetrenowali
konkretne umiejętności, a także testy i krzyżówki sprawdzające ich wiedzę. Edukator aranżował scenki
ilustrujące poszczególne zagadnienia.
Uczniowie przed zajęciami otrzymali materiały edukacyjne w formie specjalnych poradników. Materiały
zawierały zakres programowy zajęć przedstawiony w formie atrakcyjnych historyjek opisowych. W trakcie
zajęć zaprezentowany został 35 minutowy film edukacyjny "Co młody konsument wiedzieć powinien?", który
w sposób atrakcyjny i przystępny obrazuje tematykę zajęć.
Tematyka szkoleń: Uczniowie na podstawie analizy typowych przypadków konsumenckich i sposobów
rozwiązywania problemów poznali istotne z punktu widzenia młodego konsumenta prawa i obowiązki (w
zależności od wieku uczestników zajęć dotyczące m.in. takich aspektów jak: zawieranie umów
konsumenckich, reklamacja, gwarancja, dokonywanie zakupów na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa,
zwieranie umów z bankiem i zakładanie konta, postępowanie z kartami płatniczymi, zrównoważona
konsumpcja, zasady racjonalnego żywienia, bezpieczeństwo produktów i żywności, prawidłowy termin
produktu do spożycia, itd).
Uczniowie nauczyli się także jak być świadomym odbiorcą reklam, odróżniającym fakty od opinii w nich
zawartych. Dowiedzieli się jak korzystać z różnych źródeł informacji przy wyborze oferty rynkowej, a także
jak samodzielnie weryfikować te informacje zawarte w reklamie, które są dla nich przydatne.
Ogólnopolski konkurs plastyczny
W ramach projektu zorganizowany został ogólnopolski konkurs plastyczny "Co młody konsument wiedzieć
powinien?" pod honorowym patronatem Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli. Do konkursu
plastycznego zaproszeni zostali uczniowie w wieku od 10 do 19 lat wszystkich szkół biorących udział w
szkoleniach.
I etap konkursu przeprowadzony został w poszczególnych szkołach w terminie 15 grudnia 2006 - 28 lutego
2007 r. W skład jury konkursowego weszli nauczyciele poszczególnych szkół oraz Koordynator regionalny
projektu. W etapie tym nagrodzone zostały 3 prace uczniów (1, 2, 3-cie miejsce) w każdej szkole oraz
wręczone zostały 3 wyróżnienia.
II etap konkursu rozstrzygnięty został na szczeblu wojewódzkim. Zakwalifikowane do niego zostały prace
nagrodzone w etapie szkolnym. W skład jury konkursowego weszli Koordynator regionalny projektu,
Przedstawiciel Kuratorium Oświaty lub Przedstawiciel Instytucji Powiatowego Rzecznika Konsumentów,
Edukatorzy projektu. W etapie tym w każdym województwie nagrodzonych zostało 9 prac (1, 2, 3-cie miejsce
w trzech kategoriach wiekowych: szkoła podstawowa, gimnazjum i szkoła średnia). Wręczonych zostało także
9 wyróżnień. Finały odbyły się 15 marca 2007r., w Światowy Dzień Konsumenta. Nagrodzone prace zostały
wystawione w siedzibach Kuratoriów Oświaty, wojewódzkich ośrodkach kultury, bibliotekach lub w innych
odpowiednich do tego celu miejscach. Do objęcia honorowym patronatem I i II etapu konkursu zaproszeni
zostali Kuratorzy Oświaty odpowiednich województw. Aby zobaczyć zdjęcia z Finałów przejdż do Galerii.
III etap konkursu rozstrzygnięty został na szczeblu krajowym. W skład jury konkursowego na tym etapie
weszli Koordynator krajowy projektu, Przedstawiciel Kuratorium Oświaty, Konsultant pedagogiczny projektu,
Plastyk. Finał ogólnopolski odbył soie 31 maja w przeddzień Światowego Dnia Dziecka w Warszawie w
siedzibie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Laureaci ogólnopolscy (18 uczniów) otrzymali
atrakcyjne nagrody i wraz z opiekunem - nauczycielem, bądź rodzicem mieli refundowany przejazd do
Warszawy. Aby zobaczyć zdjęcia z Finału w UOKiK przejdż do Galerii.
Zwycięskie prace przez dwa tygodnie od 1 do 14 czerwca były eksponowane w holu siedziby UOKiK, po
czym zostały przetransportowane do CODN, gdzie wystawione były przez kolejne dwa tygodnie.
Jak wynika z naszych metod ewaluacji, a zwłaszcza z ankiet przeprowadzonych wśród uczniów i edukatorów
projektu jak również relacji koordynatorów regionalnych, reakcje uczestników na projekt były bardzo
pozytywne. Uczniowie aktywnie uczestniczyli w zajęciach, byli zainteresowani poruszanymi problemami,
chętnie uczestniczyli w scenkach, w tworzeniu reklam, często odwoływali się do przykładów z własnego
doświadczenia. Czasami pytań było tak wiele, że z trudem udawało się zmieścić w zaplanowanym czasie.
Niewielu uczestników zajęć wiedziało o możliwości składania reklamacji na podstawie niezgodności towaru z
umową i ta kwestia wzbudzała wiele emocji. Podobnie jak dwuletni okres na złożenie reklamacji czy
niezgodne z prawem, a bardzo powszechne w sklepach tabliczki "po odejściu od kasy reklamacji nie
uwzględnia się".
Doświadczenia edukatorów z pracy z uczniami, oraz dane uzyskane z ankiet przeprowadzonych wśród
uczniów (średnia ocena 5.12 w skali sześciopunktowej), pozwalają przypuszczać, że przeprowadzone
szkolenia okazały się skuteczną formą przekazania wiedzy z zakresu praw konsumenta. Uczestnicy szkoleń
nabyli również praktyczne umiejętności, przydatne w codziennych sytuacjach, takich jak zakupy w sklepie i
poza siedzibą przedsiębiorstwa, składanie reklamacji, odróżnienie reklamacji od gwarancji, kierowanie się
zasadami zrównoważonej konsumpcji, krytyczne podejście do promocji, korzystanie z usług
finansowo-bankowych, a także otrzymali kontakty do różnych instytucji do których mogą się zgłaszać w
sytuacjach łamania praw konsumenta. Kilku uczniów skorzystało z możliwości kontaktu
mailowego/telefonicznego z prowadzącymi zajęcia po zakończeniu zajęć.
Zajęcia cieszyły się sporym zainteresowaniem nie tylko wśród uczniów, ale również nauczycieli. Nauczyciele
zaangażowani w projekt podkreślali, że tego typu zajęcia są niezmiernie przydatne. Stawiano nacisk na fakt
rzadkiego poruszania tego typu tematyki w ogóle w szkole. Byli oni zadowoleni zarówno ze sposobu
prowadzenia zajęć, jak i zakresu, który obejmowały. Bardzo dobrym pomysłem było wykorzystanie filmu
ponieważ przedstawiał on sytuacje które mogą się wydarzyć w życiu codziennym. Zarówno uczniowie jak i
nauczyciele, i edukatorzy byli bardzo zadowoleni, i pozytywnie ocenili przygotowanie broszur edukacyjnych i
scenariuszy zajęć.
Spore zaangażowanie uczniów oraz zainteresowanie poruszanymi w czasie szkoleń tematami zarówno dla
uczniów i nauczycieli pokazuje, że tematyka zajęć była trafiona, a forma dotarcia do uczniów i przekazywania
wiedzy (film, metody aktywizujące, konkurs) - bardzo skuteczna - miedzy innymi, dlatego że poziom zajęć
był dostosowany do grup wiekowych.