Klasy 5

WYMAGANIA EDUKACYJNE
NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRODROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN
Z PRZEDMIOTU HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO W KLASIE V
CELE
KSZTAŁCE
NIA
(Wymagania
ogólne
według
podstawy
programowej.
)
I.Chronologia
historyczna.
Uczeń
posługuje się
podstawowy
mi
określeniami
czasu
historyczneg
o: okres
p.n.e., n.e.,
tysiąclecie,
Działy i
treści
nauczania z
podstawy
programowe
j
Treści
z
realizowan
ego
programu
nauczania
Odniesieni
a
programu
nauczania
do
podstawy
programowej
niedostateczny
X . Państwo
polskie za
Piastów.
Uczeń:
1.Opowiada
legendy o
Piaście i
Popielu oraz
Lechu, a
także
rozpoznaje
cechy
charakterystyczne
legendy.
21.
Początki
państwa
polskiego.
- Polanie
Wiślanie i
inne
plemiona.
-Wierzenia
dawnych
Słowian.
- Legendy o
początkach
państwa
polskiego
21. Początki
państwa
polskiego.
Cele
kształcenia:
II,III.
Podstawa
programow
a
I0: 1, 2.
Poziom
umiejętnośc
ii
wiadomości
ucznia jest
niski, nie
rokuje
osiągnięcia
minimalneg
o postępu,
uniemożliwi
a
kontynuowanie nauki
w klasie
dopuszczający
dostateczny
Polska pierwszych Piastów
Uczeń
Uczeń posiada
opowiada
wiadomości i
legendę o
umiejętności
początkach
wymagane na
państwa
ocenę
polskiego.
dopuszczającą.
Odczytuje z
Wymienia
mapy
narzędzia
zamieszczonej rolnicze
w podręczniku używane przez
nazwy
Słowian.
najważniejszyc Przedstawia
h plemion
kim byli
słowiańskich
Mieszko I i
zamieszkujący Dobrawa.
dobry
bardzo
dobry
celujący
Uczeń posiada
wiadomości i
umiejętności
wymagane na
ocenę
dostateczną.
Podaje imiona i
nazwiska
autorów
średniowiecznyc
h kronik.
Wyjaśnia na
czym polegał
słowiański
obrzęd
Uczeń
posiada
wiadomości i
umiejętności
wymagane na
ocenę dobrą.
Opowiada o
powstaniu
państwa
polskiego.
Opisuje
wygląd
słowiańskieg
o grodu na
podstawie
Uczeń
spełnia
wymagania
podstawowe
na ocenę
dopuszczają
cą i
dostateczną
oraz
rozszerzone
na ocenę
dobrą i
bardzo
dobrą) oraz:
Prezentuje
wiek, rok;
przyporządko
wuje fakty
historyczne
datom,
oblicza
upływ czasu
między
wydarzeniam
i
historycznym
i i umieszcza
je na linii
chronologicz
nej; dostrzega
związki
teraźniejszoś
ci z
przeszłością.
2.Wskazuje
na mapie
Gniezno i
państwo
Mieszka I.
3.Opisuje
panowanie
Mieszka I
umieszczając
je w czasie i
używając
pojęć:
plemię, gród,
drużyna,
książę.
4.Opowiada
historię
zjazdu
Gnieźnieskiego,
II. Analiza i
uwzględniają
interpretacja
c postacie:
historyczna.
św.
Uczeń
Wojciecha,
odpowiada na Bolesława
proste
Chrobrego,
pytania
Ottona III.
postawione
do tekstu
źródłowego,
planu, mapy,
ilustracji;
(legenda o
Lechu,
Czechu i
Rusie, o
Piaście i o
Popielu.
22.
Mieszko I i
chrzest
Polski.
- Książę
Mieszko i
Dobrawa.
- Chrzest
Polski i
jego
znaczenie.
- Terminy:
gród,
drużyna.
- Życie w
grodzie i na
podgrodziu.
- Handel i
rzemiosło.
- Ludność
służebna.
23. Zjazd
gnieźnieńsk
i.
- Misja św.
Wojciecha.
wyższej, nie
posiada
element22. Mieszko tarnych
I i chrzest
wiadomości
Polski.
niezbędnyc
Cele
h w dalszej
kształcenia: nauce, nie
I, II,III.
jest w stanie
Podstawa
rozwiązać
programow zadań o
a
niewielkim
I0:2, 3.
stopniu
trudności
mimo
dodatkowyc
h
wyjaśnień,
powtórzeń,
udziału w
zajęciach
dydaktyczn
owyrównawc
zych nie
czyni
23. Zjazd
postępów w
gnieźnieńsk nauce, jest
i.
bierny
Cele
podczas
kształcenia: zajęć,
I, II,III.
posiada
ch ziemie
polskie w X w.
Opisuje
polskie godło.
Zaznacza na
osi czasu datę
chrztu Polski,
śmierci św.
Wojciecha,
zjazdu w
Gnieźnie,
koronacji
Bolesława
Chrobrego.
Wskazuje na
mapie Gdańsk,
Gniezno,
ziemie Prusów
oraz
biskupstwa
utworzone w
Polsce.
Opowiada o
misji św.
Wojciecha.
Wskazuje na
osi czasu daty
utworzenia
pierwszego
biskupstwa na
ziemiach
polskich oraz
śmierci
Mieszka I.
Przedstawia
kim byli:
Bolesław
Chrobry, św.
Wojciech,
Otton III.
Wyjaśnia
znaczenie
terminów:
relikwie,
koronacja.
Opisuje
przebieg
zjazdu
gnieźnieńskieg
o na podstawie
tekstu
źródłowego.
postrzyżyn.
Podaje kto
zamieszkiwał
średniowieczne
Gniezno.
Określa
okoliczności w
jakich doszło do
chrztu Polski.
Odszukuje
potrzebne
informacje w
tekście
źródłowym.
Porównuje
przebieg
współczesnych
granic Polski z
zasięgiem
panowania
Mieszka I.
Tłumaczy jakie
znaczenie dla
Polski miał
zjazd w
Gnieźnie.
Omawia plany
Ottona III
dotyczące
utworzenia
cesarstwa
ilustracji z
podręcznika.
Określa jaką
rolę
odgrywali
duchowni w
państwie
Mieszka.
Tłumaczy
dlaczego
chrzest w
966r. miał
kluczowe
znaczenie w
historii
państwa
polskiego.
Określa
skutki misji i
męczeńskiej
śmierci
biskupa
Wojciecha.
Ocenia
znaczenie
koronacji
Bolesława
Chrobrego w
historii
państwa
polskiego.
Opowiada o
wysoki
poziom
wiedzy i
umiejętnośc
i. Praca
ucznia
cechuje się
aktywnością
,
samodzieln
ością i
kreatywnoś
cią. Biegle
i
samodzielni
e
wykonuje
wszystkie
zadania.
Potrafi
twórczo w
praktyce
wykorzysta
ć
posiadaną
wiedzę,
proponuje
własne
rozwiązania
. Wzbogaca
swoją
wiedzę
pozyskuje
informacje z
różnych
źródeł oraz
selekcjonuje
je i
porządkuje;
stawia
pytania
dotyczące
przyczyn i
skutków
analizowanyc
h wydarzeń
historycznyc
hi
XI. Mnisi
współczesnyc 1.Uczeń
h
opisuje
klasztor
III.Tworzenie średniowiecz
narracji
ny i tryb
historycznej. życia
Uczeń tworzy mnichów,
krótką
używając
wypowiedź o pojęć: zakon,
postaci i
reguła
wydarzeniu
ubóstwo.
historycznym 2.
, posługując
Charakteryzu
się
je postać św.
poznanymi
Franciszka z
pojęciami;
Asyżu.
- Zjazd
gnieźnieńsk
i i Otton III.
- Stosunki
Bolesława
Chrobrego
z
sąsiadami.
- Koronacja
Bolesława
Chrobrego
na króla
Polski.
Podstawa
programow
a
I0: 4.
24. W
klasztorze
średniowiecznym.
- Rola
Kościoła w
średniowieczu.
- Rodzaje
zakonów.
Średniowie
-czny
klasztor.
- Codzienne
zajęcia
24. W
klasztorze
średniowiecznym.
Cele
kształcenia:
II.
Podstawa
programow
a
I1:1, 2.
braki, które
uniemożliwiają mu
przyswojeni
e nowych
treści
Społeczeństwo średniowiecza
Wyjaśnia
Uczeń posiada
znaczenie
wiadomości i
terminu
umiejętności
duchowieństw wymagane na
o. Wymienia
ocenę
surowce
dopuszczającą.
budowlane,
Odróżnia
których
budynki
używano w
wzniesione w
średniowieczu. stylu
Wymienia
romańskim od
rodzaje stylów, budowli w
według
stylu
których
gotyckim.
budowano w
Wyjaśnia
średniowieczu. znaczenie
Wskazuje na
terminów:
chrześcijańskieg
o.
przebiegu
wojen
prowadzonyc
h przez
Bolesława
Chrobrego.
Uczeń posiada
wiadomości i
umiejętności
wymagane na
ocenę
dostateczną.
Wyjaśnia
znaczenie
terminów: styl
romański, styl
gotycki, reguła
zakonna.
Opisuje na
podstawie
ilustracji z
podręcznika
architekturę
Uczeń posiada
wiadomości i
umiejętności
wymagane na
ocenę dobrą.
Wyjaśnia jaką
rolę w sztuce
odgrywa
tematyka
religijna.
Określa rolę
klasztorów w
średniowieczn
ym
piśmiennictwie
. Tłumaczy na
czym polegały
poprzez
korzystanie
z różnych
źródeł
informacji.
Wykonuje
dodatkowe
prace,
projekty:
np. foldery,
makiety.
przedstawia
własne
stanowisko i
próbuje je
uzasadnić.
XII. Rycerze
1.Uczeń
charakteryzuj
e zamek
średniowieczny i jego
IV.
mieszkańców
Zainteresowa .
nie
2. Opisuje
problematyką charakteryspołeczną.
styczne
cechy wzoru
Uczeń ma
osobowego
nawyk
średniowiedociekania w cznego
kontekście
rycerza.
społecznym – XIII.
zadaje
Mieszczanie
pytania
1.Uczeń
„dlaczego
opisuje
jest tak jak
miasto
jest?”, i „czy średniowiecz
mogłoby być ne używając
inaczej” oraz pojęć:
próbuje
kupiec,
odpowiedzieć rzemieślnik,
na pytania.
cech,
burmistrz,
V.
samorząd
Współdziałan miejski,
ie w
rynek, mury
miejskie.
zakonnikó
w.
- Szkoły i
szpitale
zakonne.
- Święty
Franciszek
z Asyżu.
- Kościół
romański i
gotycki.
25. Zamek i
jego
mieszkańcy
.
- Od
giermka do
rycerza.
- Turnieje
rycerskie.
- Kodeks
rycerski.
Średniowie
-czny
zamek i
jego
mieszkańcy
.
26. W
mieście
25. Zamek i
jego
mieszkańcy
.
Cele
kształcenia:
II.
Podstawa
programow
a
I2: 1, 2.
26. W
mieście
średniowiecznym.
Cele
kształcenia:
II.
Podstawa
programow
a
I3: 1, 2.
fotografiach:
przyporę,
sklepienie,
rozetę, portal.
Rozumie
terminy:
rycerz, paź,
giermek,
pasowanie.
Podaje
przykłady
zajęć
wykonywanyc
h przez
przedstawicieli
stanu
rycerskiego.
Rozumie
terminy:
mieszczanin,
rzemieślnik,
kupiec. Podaje
przykłady
zawodów
rzemieślniczyc
h uprawianych
w
średniowieczu.
Tłumaczy na
czym polegała
praca chłopów.
Rozumie
katedra, witraż,
sklepienie,
miniatura,
skryptorium,
kopista.
Wymienia
cechy
idealnego
rycerza.
Określa
funkcję jaką
pełniły zamki
w
średniowieczu.
Wyjaśnia
znaczenie
terminu
samorząd
miejski.
Wyjaśnia
pochodzenie
nazw
współczesnych
ulic np.
Szewska,
Garncarska,
Stolarska,
Tkacka.
Wyjaśnia
znaczenie
terminu sołtys.
Porównuje los
kościołów
romańskich i
gotyckich.
Porównuje styl
romański i
gotycki.
Omawia
znaczenie
związku
frazeologiczneg
o
„benedyktyńska
praca” oraz
tłumaczy skąd
wywodzi się to
sformułowanie.
Opowiada o
kolejnych
etapach
wychowania
szlachetnie
urodzonego
młodzieńca- od
momentu
zostania paziem
do pasowania na
rycerza.
Opowiada o
średniowieczny
m mieście i jego
mieszkańcach.
Tłumaczy jaką
turnieje
rycerskie.
Wymienia
elementy
kultury
rycerskiej i
dworskiej.
Podaje
przykłady
miejsc w
Polsce, w
których
znajduje się
zamek
wzniesiony w
średniowieczu
bądź ruiny tego
typu budowli.
Porównuje
miasto
średniowieczne
z miastem
współczesnym.
Porównuje
wieś
średniowieczną
ze wsią
współczesną.
sprawach
publicznych.
Uczeń
współpracuje
z innymi –
planuje,
dzieli się
zadaniami i
wywiązuje
się z nich.
Cele
kształcenia
(szczegółowe
)
Głównym
celem
nauczania
historii i
społeczeństwa w
szkole
podstawowej jest
przedstawienie uczniom
najważniejszych
zagadnień
historycz
2. Porównuje
warunki
życia w
mieście
średniowiecz.
i
współczesny
m
XIV . Chłopi
1.Uczeń
opisuje
warunki
życia na wsi
średniowiecznej.
2. Porównuje
życie chłopa
z życiem
rycerz i
mieszczanina
.
średniowiecznym.
Mieszkańcy
średniowiec
znego
miasta.
- Kupcy i
rzemieślnic
y.
- Cechy
rzemieślnic
ze.
- Samorząd
miejski.
- Rynek
- Ratusz
miejski.
- Mury
miasta.
27.
Średniowie
-czna wieś.
Średniowie
-czna wieś i
jej
mieszkańcy
.
Osadnictwo
.
27.
Średniowieczna wieś.
Cele
kształcenia:
II.
Podstawa
programow
a
I4: 1, 2.
terminy: pług,
trójpolówka.
Opisuje co
spożywali na
co dzień
mieszkańcy
wsi
średniowieczn
ej.
chłopa z
życiem rycerza
lub
mieszczanina.
role w
średniowieczny
m mieście
odgrywali
burmistrz i
członkowie
ławy miejskiej.
Omawia
przebieg
procesu lokacji
wsi. Przedstawia
jak zmieniały się
metody
produkcyjne
wykorzystywane
w rolnictwie
średniowieczny
m.
nych przy
jednoczesnym
kształtowniu
w nich
odpowiednic
h postaw.
Dzięki temu
będą oni
przygotowani
do życia we
współczesny
m społeczeństwie.
1.Zapoznanie
uczniów ze
specyfiką
przedmiotu
historia i
społeczeństw
o oraz jego
znaczeniem
w kształceniu
i
wychowaniu.
2.
Wprowadzenie uczniów
w świat pojęć
pozwalającyc
h na
- Codzienne
zajęcia
mieszkańcó
w wsi,
- Przemiany
w
rolnictwie.
Wieś
dawniej i
dziś.
X . Państwo
polskie za
Piastów.
5.Wskazuje
na mapie
Kraków i
państwo
Kazimierza
Wielkiego,
umiejscawiaj
ąc je w
czasie.
6. Opowiada
o panowaniu
Kazimierza
Wielkiego z
uwzględnieni
em powstania
Akademii
Krakowskiej
28.
Władysław
Łokietek i
Krzyżacy.
- Książę
Konrad
Mazowieck
ii
sprowadzen
ie
Krzyżaków.
-Utrata
Pomorza
Gdańskiego
.
Władysław
Łokietek
Królem
Polski.
28.
Władysław
Łokietek i
Krzyżacy.
(Materiał
wykraczają
cy poza
podstawę
programową).
Cele
kształcenia:
I, II, III.
29. Polaka
Kazimierza
Wielkiego
Polska i Krzyżacy
Tłumaczy kim Uczeń posiada
był Władysław wiadomości i
Łokietek.
umiejętności
Odnajduje na
wymagane na
mapie
ocenę
Pomorze
dopuszczającą.
Gdańskie,
Opowiada co
Małopolskę,
wydarzyło się
Wielkopolskę, 1308rr., 1331r.
Mazowsze,
zaznacza te
Kujawy,
daty na osi
Malbork,
czasu.
państwo
Tłumaczy kim
krzyżackie.
był Konrad
Opowiada co
Mazowiecki.
wydarzyło się
Wyjaśnia
w 1226r.,
termin wielki
1320r.
mistrz. Podaje
zaznacza te
powody dla
daty na osi
których
czasu.
Konrad
Uczeń posiada
wiadomości i
umiejętności
wymagane na
ocenę
dostateczną.
Wymienia
skutki
sprowadzenia
Krzyżaków do
Polski. Omawia
przyczyny
konfliktu
polskokrzyżackiego.
Omawia rolę
Władysława
Łokietka w
procesie
zjednoczenia
ziem polskich.
Uczeń posiada
wiadomości i
umiejętności
wymagane na
ocenę dobrą.
Określa
okoliczności
powstania
zakonu
krzyżackiego.
Ocenia
politykę
Krzyżaków i
działalność
zakonu na
podbitych
ziemiach.
Wskazuje
czynniki, które
umożliwiły
ponowne
.
posługiwanie
się wiedzą
historyczną i
chronologiczną oraz
interpretowanie map
historycznyc
h.
3.
Wyeksponow
anie
głównych
etapów
rozwoju
cywilizacji,
w tym
dziejów
społecznych,
oraz
najważniejszych
osiągnięć
człowieka.
4.Zaprezento
wanie
podstawowej
wiedzy na
temat
najważniej-
i uczty u
Wierzynka.
XVII Jadwiga
i Jagiełło.
1.Uczeń
wskazuje na
mapie
Wielkie
Księstwo
Litewskie.
2. Wyjaśnia
przyczynę
unii polskolitewskiej.
3.
Charakteryzuje osobę
Jadwigi i
wymienia jej
zasługi dla
kultury
polskiej.
4. Opowiada
o
przyczynach i
skutkach
bitwy pod
Grunwaldem.
- Bitwa z
zakonem
krzyżackim
pod
Płowcami.
29. Polaka
Kazimierza
Wielkiego
- Rządy
Kazimierza
Wielkiego.
-Pokój z
zakonem
krzyżackim
.
Dyplomacj
a zamiast
wojen –
polityka
Kazimierza
Wielkiego.
- Zjazd
monarchów
w
Krakowieuczta u
Wierzynka.
Umocnieni
e państwa
polskiego.
Cele
kształcenia:
I, II, III.
Podstawa
programow
a
I0: 5, 6.
30. Jadwiga
i Jagiełło.
Cele
kształcenia:
I, II, III.
Podstawa
programow
a
I7: 1, 2, 3,
4.
Rozumie
terminy Prusy,
zakon
krzyżacki.
Wyjaśnia kim
był Kazimierz
Wielki.
Odnajduje na
mapie
Małopolskę,
Wielkopolskę,
Mazowsze,
Ruś Halicką.
Wyjaśnia sens
powiedzenia,
według
którego król
Kazimierz
zastał Polskę
drewnianą, a
zostawił
murowaną.
Wyjaśnia kim
byli Jadwiga,
Władysław
Jagiełło. Wie
co wydarzyło
się 15.VII
1410r. i
zaznacza tę
datę na osi
czasu.
Mazowiecki
sprowadził
Krzyżaków do
Polski.
Wyjaśnia jakie
znaczenie dla
Polski miała
utrata Pomorza
Gdańskiego.
Wskazuje co
wydarzyło się
w 1364r i
zaznacza tę
datę na osi
czasu.
Tłumaczy
dlaczego
królowi
Kazimierzowi
nadano
przydomek
Wielki.
Opowiada co
wydarzyło się
w
1385r.,1411r. i
zaznacza te
daty na osi
czasu.
Wyjaśnia
znaczenie
terminu unia.
Wskazuje co
wydarzyło się w
1333r.,1370r. i
zaznacza te daty
na osi czasu.
Wyjaśnia, kim
był Mikołaj
Wierzynek.
Opowiada o
uczcie u
Wierzynka.
Opowiada o
okolicznościach
objęcia tronu
przez Jadwigę.
Określa skutki
zawarcia unii
Polski z Litwą.
Wyjaśnia kim
byli: Ulrich von
Jungingen,
Kazimierz
Jagiellończyk.
Opisuje na
podstawie
ilustracji z
podręcznika
wygląd rycerzy
polskich i
krzyżackich w
okresie wielkiej
wojny.
zjednoczenie
ziem polskich.
Ocenia
politykę
wewnętrzną i
zagraniczną
Kazimierza
Wielkiego.
Pozyskuje z
różnych źródeł
informacje
dotyczące
Kazimierza
Wielkiego.
Określa na
podstawie
drzewa
genealogiczneg
o
pokrewieństwo
łączące
przedstawicieli
dynastii
Piastów i
Andegawenów.
Przedstawia
przebieg bitwy
pod
Grunwaldem.
Pozyskuje z
różnych źródeł
informacje
szych
wydarzeń z
historii Polski
Europy i
świata.
5. Ukazanie
różnych
aspektów
życia
społecznego:
kultury,
religii, nauki,
polityki,
ekonomii
oraz ich
wzajemnych
powiązań.
6.
Przedstawienie
współczesnej
rzeczywistośc i jako
rezultatu
złożonych
procesów
historycznyc
h.
7.
Prezentacja
różnych
struktur i
Utworzenie
Akademii
Krakowskie
j.
30. Jadwiga
i Jagiełło.
- Królowa
Jadwiga.
- Unie
polskolitewskie w
Krewie i
Horodle.
-Państwo
polskolitewskie.
- wojna z
zakonem
krzyżackim
.
- Bitwa pod
Grunwalde
m
XV. Odkrycie
nowego
świata.
1.Uczeń
umieszcza
Krzysztofa
31.Wielkie
odkrycia
geograficzn
e.
- Przyczyny
wielkich
Odnajduje na
mapie Polskę i
Wielkie
Księstwo
Litewskie.
31.Wielkie
Odkrycia
geograficzn
e
Określa
przyczyny
zawarcia unii
Polski z Litwą.
Tłumaczy jakie
znaczenie
miało dla
Polski
ponowne
przyłączenie
Pomorza
Gdańskiego.
Europejczycy odkrywają świat
Wyjaśnia kim
Uczeń posiada
był Krzysztof
wiadomości i
Kolumb.
umiejętności
Wskazuje co
wymagane na
wydarzyło się
ocenę
w 1492r. i
dopuszczającą.
dotyczące
Władysława
Jagiełły.
Uczeń posiada
wiadomości i
umiejętności
wymagane na
ocenę
dostateczną.
Uczeń posiada
wiadomości i
umiejętności
wymagane na
ocenę dobrą.
Określa
systemów
społecznych
oraz
sposobów
organizacji
pracy na
przestrzeni
dziejów.
8.Kształcenie
umiejętności
krytyki
różnych
źródeł
wiedzy oraz
selekcjo nowania
informacji
pod
względem
ważności i
wiarygodności.
9. Ukazanie
działań i
motywów
postępowania
wybranych
postaci
historycznyc
h na tle
uwarunkowa
ń epoki.
Kolumba i
jego pierwszą
odkrywczą
wyprawę w
czasie i
przestrzeni.
2. Opisuje
odkrycie
Kolumba
używając
pojęć:
karawela,
Nowy Świat,
Indianie,
broń palna.
3. Wymienia
następstwa
wypraw
odkrywczych
dla europy i
dla Ameryki.
XVI. Mikołaj
Kopernik i
jego
odkrycie.
1.Uczeń
opowiada o
życiu
Kopernika
używając
pojęć:
uczony,
odkryć
geograficzn
ych.
-Krzysztof
Kolumb,
Vasco da
Gama,
Ferdynand
Magellan.
- Odkrycie
Ameryki.
- Karawela
i broń
palna.
-Inkowie
Aztekowie i
Majowie.
32 Skutki
odkryć
geograficzn
ych.
- Skutki
wielkich
odkryć
geograficz.
33.Odrodze
nie nauki.
- Renesans
i
humanizm.
-Leonardo
da Vinci.
Cele
kształcenia:
I, II, III.
Podstawa
programow
a
I5: 1, 2.
32 Skutki
odkryć
geograficzn
ych.
Cele
kształcenia:
II, III.
Podstawa
programow
a
I5: 3.
33.Odrodze
-nie nauki.
Cele
kształcenia:
I, II, III.
zaznacza datę
na osi czasu.
Wskazuje na
mapie ziemie
odkryte przez
K. Kolumba i
trasę którą
przebył.
Opowiada jak
średniowieczni
Europejczycy
wyobrażali
sobie świat.
Wymienia
państwa, które
wzięły udział
w odkryciach
geograficznych
Wyjaśnia kim
byli Mikołaj
Kopernik,
Leonardo da
Vinci.
Tłumaczy na
czy polegała
teoria Mikołaja
Kopernika.
Wyjaśnia kim
byli:
Ferdynand
Magellan,
Bartłomiej
Diaz, Vasco da
Gama. Opisuje
i umieszcza na
osi czasu datę
odkrycie
Mikołaja
Kopernika.
Wskazuje co
wydarzyło się
w1488r.,
1498r.,1519r.
Wskazuje na
mapie ziemie
odkryte przez
Ferdynanda
Magellana,
Bartłomieja
Diaza, Vasco
da Gamę i
trasę którą
przebyli.
Opisuje na
podstawie
ilustracji w
podręczniku
jak wyglądali
Aztekowie.
Omawia
przyczyny
odkryć
geograficznych.
Tłumaczy jaki
wpływ miały
odkrycia
geograficzne na
wyobrażenia
ludzi o świecie.
Opisuje okręt na
którym K.
Kolumb
wyruszył do
Indii. Wymienia
głównych
odkrywców, ich
dokonania a
także
porządkuje te
informacje w
tabeli. Wyjaśnia
kim byli
Herman Cortez,
Francisco
Pizarro. Używa
terminu broń
palna. Tłumaczy
jakie znaczenie
dla krajów
europejskich
miały kolonie.
pozytywne i
negatywne
skutki odkryć
geograficznych
. Formułuje
wnioski
dotyczące
niewolnictwa i
wyraża swoją
opinię na ten
temat.
Przedstawia
rolę Kościoła
w
średniowieczu.
Określa czym
charakteryzow
ała się epoka
renesansu. Na
podstawie
odszukanych
informacji
sporządza
notatkę
dotyczącą
wybranego
twórcy
renesansowego
.
10.Kształtow
anie postawy
obywatelskiej
,
motywującej
do
uczestnictwa
w życiu
społecznym i
publicznym;
budzenie
szacunku dla
państwa oraz
poczucia
odpowiedzial
ności za jego
losy.
11.
Kształcenie
umiejętności
krytycznego
postrzegania
działań
ludzkich,
samodzielnej
interpretacji
wydarzeń
historycznyc
h, wyrażania
i
uzasadniania
własnych
astronom,
odkrycie
naukowe.
2. Opisuje i
umieszcza w
czasie
odkrycie
Mikołaja
Kopernika,
wyjaśniając
co znaczy
powiedzenie
„Wstrzymał
Słońce ruszył
Ziemię”
- Mikołaj
Kopernika.
Podstawa
programow
a
I5: 1, 2.
Wymienia
podbite ludy
przez
konkwistadoró
w. Zaznacza
datę na osi
czasu datę
wynalezienia
druku 1450r.
Wyjaśnia kim
byli: Jan
Gutenberg,
Galileusz.
Wyjaśnia co
znaczy
powiedzenie
„Wstrzymał
Słońce ruszył
Ziemię”
Wyjaśnia
terminy:
renesans,
humanizm.
Wymienia co
najmniej 2
dzieła sztuki
renesansowej.
W Rzeczypospolitej szlacheckiej
Omawia wpływ
wynalazku Jana
Gutenberga na
zmianę
światopoglądu
ludzi na
przełomie
średniowiecza i
renesansu.
Wymienia na
podstawie
ilustracji w
podręczniku
charakterystyczn
e cechy budowli
renesansowych.
Wyjaśnia termin
mecenat.
opowiada o
życiu Kopernika
używając pojęć:
uczony,
astronom,
odkrycie
naukowe.
sądów i
opinii,
porównywania oraz
wyciągania
wniosków.
12.
Rozwijanie
wyobraźni
ciekawości
poznawczej.
13. Ukazanie
wpływu
działań
człowieka na
otaczającą go
rzeczywistoś
ći
środowisko
naturalne.
14.Ksztalceni
e zdolności
postrzegania
procesu
dziejowego w
kategoriach
przyczynowo
-skutkowych.
15.Rozwijani
e
umiejętności
zestawiania
XVIII. Dwór
Jagiellonów.
1.Uczeń
opisuje życie
dworskie na
Wawelu w
okresie
panowania
Zygmuntów,
używając
pojęć : dwór,
paziowie,
komnata,
arras.
XIX. Polski
szlachcic.
1.Uczeń
charakteryzuj
e obowiązki
szlachcica
wobec
państwa
używając
pojęć: sejm,
sejmik,
pospolite
ruszenie.
2. Opisuje
działalność
gospodarczą
polskiej
szlachty
34.Ostatni
Jagiellonow
ie.
- Czasy
ostatnich
Jagiellonów
.
-Wojna
trzynastolet
nia i pokój
toruński.
- Hołd
pruski.
- Arrasy
wawelskie.
- Wawelkrużganki i
arkady.
- Życie
dworskie.
35. Na
sejmiku i
na sejmie.
- Szlachta i
podział tej
grupy
społecznej.
- Prawa i
obowiązki
szlachty.
- Pospolite
ruszenie.
34.Ostatni
Jagiellonowie.
Cele
kształcenia:
I, II, III.
Podstawa
programow
a
I8: 1.
35. Na
sejmiku i na
sejmie.
Cele
kształcenia:
II, III.
Podstawa
programow
a
I9: 1.
Zaznacza na
osi czasu datę
złożenia hołdu
pruskiego
1525r.Wie kim
byli Zygmunt I
Stary,
Zygmunt II
August. Podaje
przykłady
budowli
renesansowych
Krakowa.
Rozumie
terminy:
komnata,
szlachta,
przywilej.
Rozumie
terminy
folwark,
pańszczyzna.
Wyjaśnia jakie
znaczenie
miała Wisła
dla rozwoju
handlu
zbożem.
Wskazuje na
mapie
terytorium
Rzeczypospolit
Uczeń posiada
wiadomości i
umiejętności
wymagane na
ocenę
dopuszczającą.
Przedstawia
kim byli
Mikołaj Rej,
Jan
Kochanowski.
Tłumaczy czy
były arrasy.
Podaje
przykłady
budowli
renesansowych
, które można
zobaczyć w
Polsce.
Wymienia
różne
ugrupowania
tworzące stan
szlachecki.
Wyjaśnia
znaczenie
terminów:
herb, żupan,
kontusz,
magnateria.
Zaznacza na
Uczeń posiada
wiadomości i
umiejętności
wymagane na
ocenę
dostateczną.
Wymienia
charakterystyczn
e elementy
architektury
renesansowej.
Określa czym
zajmowali się
paziowie oraz
damy dworu.
Tłumaczy na
czym polegała
przemiana
rycerstwa w stan
szlachecki.
Wyjaśnia
znaczenie
terminów sejm
walny, sejmik,
poseł szlachta
średnia, szlachta
zagrodowa,
szlachta gołota.
Tłumaczy na
czym polegała
uprzywilejowan
a pozycja
Uczeń posiada
wiadomości i
umiejętności
wymagane na
ocenę dobrą.
Wskazuje na
wpływy
włoskie w
Polsce
ostatnich
Jagiellonów.
Odszukuje w
różnych
źródłach
utwory
Mikołaja Reja,
Jana
Kochanowskie
-go. Porównuje
funkcję jaką
pełnił dawniej
Zamek
Królewski, z
przeznaczenie
m
współczesnej
siedziby
prezydenta
Polski.
Wskazuje na
różnice
występujące w
ze sobą
informacji z
odrębnych
przedmiotów
nauczania i
dostrzegania
łączących je
relacji;
ukazywanie
związków
zachodzącyc
h między
różnymi
dziedzinami
wiedzy w
duchu
kształcenia
zintegrowanego. 16.
Pobudzanie
do
samodzielnego
poszukiwania
wiedzy i
wykształceni
e
umiejętności
korzystania z
różnorodnych
źródeł
informacji.
używając
pojęć:
folwark,
pańszczyzna,
kmiecie,
spichlerz,
spław
rzecznyWisłą do
Gdańska.
XX.
Rzeczpospolit
a Obojga
Narodów.
1.Uczeń
wyjaśnia na
czym
polegała unia
lubelska i
wskazuje na
mapie
Rzeczpospoli
tą Obojga
Narodów.
2. Opisuje w
jaki sposób
dokonywano
wyboru
króla,
używając
pojęć:
elekcja, pole
- Sejm i
sejmik.
- Złota
wolność
szlachecka.
36. Na
szlachecki
m
folwarku.
Funkcjonowanie
folwarku.
Pańszczyzn
a.
- Spław
zboża
Wisłą do
Gdańska.
- Flisacy.
Spichlerze.
37.
Rzeczpospo
lita Obojga
Narodów.
1.Unia
lubelska
(1569).
2.
Rzeczpospo
36. Na
szlachecki
m folwarku.
Cele
kształcenia:
II, III.
Podstawa
programow
a
I9: 2.
37.
Rzeczpospo
-lita Obojga
Narodów.
Cele
kształcenia:
I, II, III.
Podstawa
programow
a
20: 1.
38.Wolna
elekcja.
Cele
kształcenia:
I, II, III.
ej Obojga
Narodów.
Rozumie
termin
tolerancja
religijna.
Zaznacza na
osi czasu datę
pierwszej
wolnej elekcji
w Polsce
1573r. rozumie
termin wolna
elekcja,
liberum veto.
Przedstawia
kim byli Stefan
Czarniecki, Jan
III Sobieski.
Wymienia
państwa, z
którymi
Rzeczypospolit
a prowadziła
wojny oraz
odnajduje je na
mapie.
Wskazuje na
mapie miejsca
najważniejszyc
h bitew
stoczonych
osi czasu datę
uchwalenia
konstytucji
nihil novi
1505r.
Wyjaśnia
znaczenie
terminów: paź,
kmieć, flisak,
spichlerz.
Opisuje na
podstawie
ilustracji
zabudowę
folwarku
szlacheckiego.
Wskazuje na
mapie w
podręczniku
obszary
Rzeczypospolit
ej objęte
intensywną
uprawą zbóż.
Zaznacza na
osi czasu daty
zawarcia unii
lubelskiej i
uchwalenia
konfederacji
warszawskiej.
Wymienia
szlachty. Na
podstawie
ikonografii z
podręcznika
porównuje różne
stroje
szlacheckie.
Określa funkcje
poszczególnych
zabudowań
wchodzących w
skład folwarku
szlacheckiego.
Omawia rolę
Gdańska w
handlu zbożem.
Wymienia
postanowienia
unii lubelskiej.
Tłumaczy co
gwarantowały
szlachcie zapisy
konfederacji
warszawskiej.
Omawia na
podstawie
ilustracji z
podręcznika
przebieg wolnej
elekcji. Określa
przyczyny
ustanowienia
obrębie stanu
szlacheckiego.
Przedstawia
skład sejmu
walnego.
Porównuje
szlachecki
sejm walny i
współczesny
polski
parlament.
Wymienia
przyczyny
wzrostu
gospodarczego
znaczenia
szlachty.
Porównuje
funkcjonowani
e portów
morskich w
XVI i XXI w.
Określa
pozytywne i
negatywne
skutki unii
lubelskiej.
Ocenia
różnorodność
religijną I
Rzeczypospolit
ej w
elekcyjne,
Cele
koronacja.
wychowania
XXI.
Rzeczpospolit
1.Rozbudzani a w XVII w.
e zaintereso- 1 Uczeń
wania
sytuuje w
przeszłością, czasie i
a zwłaszcza
omawia
dziejami
wydarzenia
„małej
potopu
ojczyzny”.
szwedzkiego,
2.
z
Kształtowauwzględnieni
nie postawy
em obrony
patriotycznej: Częstochowy
szacunku dla i postaci
ojczyzny i
Stefana
dumy z
Czarnieckieg
dziedzictwa
o.
narodowego. 2. Sytuuje w
3.
czasie i
Formowanie opisuje
tożsamości
wyprawę
społecznej i
wiedeńską
narodowej
Jana III
poprzez
Sobieskiego,
rozwijanie
używając
poczucia
pojęć:
przynależnoś oblężenie,
ci do rodziny, odsiecz,
społeczności
lita Obojga
Narodów.
3. Pojęcie
tolerancji
religijnej.
38.Wolna
elekcja.
- Wolna
elekcja
wybór króla
przez
szlachtę.
- Artykuły
henrykows
kie i pacta
conventa.
- Henryk
Walezy
pierwszym
królem
elekcyjnym
.
39. XVII
wiek –
stulecie
wojen.
- Zygmunt
III Waza.
- Bitwy pod
Kircholme
m i Oliwą.
Podstawa
programow
a
20: 2.
39. XVII
wiek –
stulecie
wojen.
Cele
kształcenia:
I, II, III.
Podstawa
programow
a
21: 1, 2.
przez wojska
polskie w
XVII w. Wie
co wydarzyło
się w 1683r.
zaznacza datę
na osi czasu.
narodowości
żyjące w
granicach
Rzeczypospolit
ej Obojga
Narodów.
Przedstawia
kim był
Henryk
Walezy.
Określa jakie
znaczenie
miało dla
Rzeczypospolit
ej
wprowadzenie
wolnej elekcji.
Wskazuje co
wydarzyło się
w latach 1655,
1660, 1683r. i
zaznacza je na
osi czasu.
Określa
znaczenie
obrony
klasztoru na
Jasnej Górze
dla Polaków
walczących
podczas
potopu
artykułów
henrykowskich.
Opowiada o roli
jaką odegrał
Stefan
Czarniecki
podczas wojny
ze Szwecją.
Określa skutki
zwycięstwa
wojsk polskich
pod Wiedniem
używa
terminów:
sułtan,
oblężenie.
Analizuje tekst
źródłowy
zamieszczony w
podręczniku i
formułuje na
jego podstawie
proste wnioski.
kontekście
sytuacji
panującej w
innych
państwach
europejskich.
Ocenia
nadużywanie
zasady liberum
veto podczas
obrad sejmów
szlacheckich.
Wskazuje
różnice między
artykułami
henrykowskim
i a pacta
conventa.
Pozyskuje z
różnych źródeł
informacje
dotyczące
zasady wyboru
prezydenta
Polski.
Przedstawia
przyczyny i
skutki wojen
prowadzonych
przez Polskę w
XVII w.
Porównuje
lokalnej,
grupy
etnicznej,
narodu,
państwa.
4. Uczenie
wartości
humanistycznych w
szczególności
zasad
tolerancji i
szacunku dla
odmiennych
kultur, religii
oraz dorobku
cywilizacyjnego innych
narodów.
5.
Kształtowani
e postawy
otwartości w
wyrażaniu
własnych
sądów i
opinii. 6.
Zaprezentowanie kanonu
wartości
cywilizacji
europejskiej;
sułtan,
husaria.
- Potop
szwedzki i
postać
Stefana
Czarnieckie
go.
- Obrona
Jasnej
Góry.
-Husaria.
-Jan III
Sobieski.
- Bitwa pod
Wiedniem.
XXII. Upadek
I
Rzeczypospol
itej.
1.Uczeń
podaje
przykłady
naprawy
państwa
polskiego za
panowania
Stanisława
Augusta
Poniatowskie
-go, z
uwzględnieniem
40. Ostatni
król
elekcyjny.
Panowanie
Stanisława
Augusta
Poniatowsk
iego.
- Próby
reform
Rzeczyposp
oli-tej.
- Szkoła
Rycerska i
Komisja
szwedzkiego.
Opisuje
uzbrojenie
husarii na
podstawie
ilustracji.
40. Ostatni
król
elekcyjny.
Cele
kształcenia:
I, II, III.
Podstawa
programow
a
22: 1.
Przedstawia
kim byli
Stanisław
August
Poniatowski.
Tadeusz
Rejtan.
Opowiada co
wydarzyło się
1772r.,
zaznacza tę
datę na osi
czasu.
Wskazuje na
mapie ziemie
utracone przez
Rzeczypospolit
Upadek Rzeczypospolitej
Uczeń posiada Uczeń posiada
wiadomości i
wiadomości i
umiejętności
umiejętności
wymagane na
wymagane na
ocenę
ocenę
dopuszczającą. dostateczną.
Przedstawia
Wymienia
kim był Ignacy przyczyny
Krasicki.
słabości i
Opowiada co
upadku
wydarzyło się
Rzeczypospolite
1764r., 1773r., j w XVIII w.
zaznacza te
dzieląc je na
daty na osi
zewnętrzne i
czasu. Ocenia
wewnętrzne.
postawę
Wymienia
Tadeusza
postulaty
zasięg
terytorialny
Rzeczypospolit
ej Obojga
Narodów z
granicami
współczesnej
Polski.
Uczeń posiada
wiadomości i
umiejętności
wymagane na
ocenę dobrą.
Omawia
zmiany jakie w
polskim
systemie
oświatowym
wprowadzili
Stanisław
August
Poniatowski i
członkowie
Komisji
Edukacji
kształtowanie
tożsamości
europejskiej.
7.
Wychowanie
do
uczestnictwa
w kulturze.
8.
Podkreślenie
znaczenia
pracy dla
rozwoju
społeczeństwa.
Konstytucji 3
Maja.
2. Omawia i
sytuuje w
czasie
wydarzenia
powstania
kościuszkowskiego,
używając
pojęć :
naczelnik
powstania,
przysięga
Kościuszki,
kosynierzy.
3. Wyjaśnia
w jakich
okolicznościach doszło
do upadku
powstania
polskiego,
podaje datę
III rozbioru.
Edukacji
Narodowej.
I Rozbiór
Polski.
41.
Konstytucja
3 Maja.
Rzeczpospo
lita po I
rozbiorze.
- Sejm
Wielki i
jego
reformy.
Konstytucja
3 Maja.
Konfederac
ja
targowicka.
- II rozbiór
Polski.
42.
Powstanie
kościuszko
wskie
-Tadeusz
Kościuszko
i powstanie
41.
Konstytucja
3 Maja.
Cele
kształcenia:
I, II, III.
Podstawa
programow
a
22: 1.
42.
Powstanie
kościuszko
wskie
Cele
kształcenia:
I, II, III.
Podstawa
programow
a
22: 2, 3.
43. Barok i
oświecenie.
ą podczas I
rozbioru. Wie
co wydarzyło
się 1791,
1793r.,
zaznacza te
daty na osi
czasu.
Rozumie
termin
konstytucja.
Podaje nazwy
państw, które
dokonały II
rozbioru
Polski.
Wskazuje na
mapie ziemie
utracone przez
Rzeczypospolit
ą podczas II
rozbioru.
Opowiada co
wydarzyło się
1794 i 1795r.,
zaznacza te
daty na osi
czasu.
Przedstawia
kim byli
Tadeusz
Kościuszko,
Rejtana.
Opisuje obraz
Jana Matejki
„Rejtan czyli
upadek
Polski”. Wie
co wydarzyło
się 1788,
1792r.,
zaznacza te
daty na osi
czasu.
Wyjaśnia
znaczenie
terminu Sejm
Wielki.
Opisuje obraz
Jana Matejki
„Konstytucja 3
Maja”.
Tłumaczy
dlaczego
rocznica
uchwalenia
Konstytucji 3
Maja jest
obecnie
świętem
narodowym.
Przedstawia
kim był Jan
Kiliński.
konfederatów
barskich.
Wyjaśnia na
czym polegała
działalność
Szkoły
Rycerskiej i
Komisji
Edukacji
Narodowej.
Przedstawia kim
byli Stanisław
Małachowski,
Hugo Kołłątaj.
Wymienia
główne
postanowienia
zapisane w
Konstytucji 3
Maja. Wymienia
działaczy
politycznych,
którzy w XVIII
w. dążyli do
przeprowadzeni
a reformy
państwa
polskiego.
Określa
przyczyny
wybuchu
powstania
Narodowej.
Dostrzega
związek
zachodzący
między
wykształcenie
m obywateli a
ich poczuciem
odpowiedzialn
ości za
państwo.
Omawia
reformy Sejmu
Wielkiego.
Omawia skutki
reformy
oświaty w
okresie
stanisławowski
m. Tłumaczy
dlaczego T.
Kościuszko
wydał
Uniwersał
połaniecki.
Ocenia
okoliczności,
które
spowodowały
upadek
Rzeczypospolit
ejTłumaczy
kościuszko
wskie
- Bitwa pod
Racławica
mi i rola
kosynierów
.
- Klęska
powstania i
III rozbiór
Polski.
43. Barok i
oświecenie.
- Kultura i
sztuka
epoki
baroku.
- Mecenat
króla
Stanisława
Augusta
Poniatowsk
iego.
- Kultura i
sztuka
epoki
oświecenia.
- Opis
pałacu
wilanowski
ego.
(Materiał
wykraczający poza
podstawę
programową)
Cele
kształcenia:
II, III.
Jan Henryk
Dąbrowski.
Wskazuje na
mapie ziemie
utracone przez
Rzeczypospolit
ą podczas III
rozbioru.
Przedstawia
kim był James
Watt. Podaje
przykłady
budowli
barokowych w
Krakowie.
Wymienia
dziedziny
techniki, w
których
dokonał się
największy
postęp.
Wymienia
miejsca
głównych starć
powstańców z
armią rosyjską.
Wskazuje na
rolę
kosynierów w
walkach
powstańczych.
Przedstawia
kim byli:
Wolter,
Monteskiusz,
Peter Paul
Rubens.
Rozumie
znaczenie
terminów
barok,
oświecenie.
Podaje
przykłady
budowli
barokowych w
Polsce.
Wymienia
dziedziny
nauki, w
których
dokonał się
kościuszkowski
e
go. Przedstawia
kim byli:
Gabriel
Farenheit,
Canaletto.
Rozumie
znaczenie
terminu
klasycyzm. Na
podstawie
ilustracji i tekstu
z podręcznika
wymienia
charakterystycz
ne cechy sztuki
barokowej i
klasycystycznej.
Podaje
przykłady
budowli
klasycystycznyc
h w Polsce.
czym była
„Wielka
encyklopedia
francuska”.
Porównuje
sztukę
barokową i
klasycystyczną
. Opowiada o
rozwoju
literatury i
teatru w
czasach
baroku.
Wyjaśnia
dlaczego
myśliciele
oświecenia
krytykowali
Kościół.
Tłumaczy co
spowodowało
postęp nauki w
czasach
oświecenia.
największy
postęp.