wełny i runa i produkcja

Załącznik nr 1
do zarządzenia Rektora nr 97/2012
SYLABUS (KARTA PRZEDMIOTU/MODUŁU)
Nazwa przedmiotu/modułu (zgodna z
Punkty
zatwierdzonym programem studiów na kierunku):
ECTS
Hodowla i użytkowanie owiec i kóz – kurs
8.0 (stac.)
rozszerzony
6.0 (niestac.)
Nazwa w j. angielskim :
Sheep and goat production
Jednostka(i) realizująca(e) przedmiot/moduł (instytut/katedra)
Katedra Hodowli Zwierząt i Oceny Surowców
Kierownik przedmiotu/modułu
prof. dr hab. Jacek Wójtowski (stac.)
dr hab. Ryszard Steppa (niestac.)
Kierunek studiów:
Poziom
Profil
ogólnoZootechnika
I stopień
akademicki
Specjalność
Numer
Katalogowy
Semestr
VI (stacjonarne)
VI (niestacjonarne)
Specjalizacja magisterska
Hodowla Zwierząt
RODZAJE ZAJĘĆ I ICH WYMIAR GODZINOWY
(zajęcia zorganizowane i praca własna studenta)
Forma studiów: stacjonarne
Forma studiów: niestacjonarne
60 ­ wykłady
­ wykłady
60 ­ ćwiczenia …
­ ćwiczenia …
48 ­ ćwiczenia audytoryjne i laboratoryjne
­ ćwiczenia audytoryjne i laboratoryjne
- praca projektowa
12 - praca projektowa
20 - inne z udziałem nauczyciela, razem
- inne z udziałem nauczyciela, razem
- konsultacje
18 - konsultacje
2 ­ egzamin
­ egzamin
100 - praca własna studenta, razem
- praca własna studenta, razem
- przygotowanie do ćwiczeń
45 - przygotowanie do ćwiczeń
- raport z ćwiczeń
10 - raport z ćwiczeń
- przygotowanie do egzaminu
45 - przygotowanie do egzaminu
240
Łączna liczba godzin:
Łączna liczba godzin:
CEL PRZEDMIOTU/MODUŁU
Uzyskanie wiedzy na temat hodowli, chowu i użytkowania owiec i kóz.
30
30
24
6
15
13
2
105
50
10
45
180
METODY DYDAKTYCZNE
Wykład z prezentacją multimedialną, analiza zdarzeń, studium przypadków, opis eksponatów modelowych,
projektowanie dawek pokarmowych, ćwiczenia rachunkowe
Kompetencje
społeczne
Umiejętności
Wiedza
EFEKTY KSZTAŁCENIA
E1 - Student zna kierunki użytkowania owiec i kóz
oraz podstawowe rasy. Ma wiedzę dotyczącą
chowu
i
hodowli
zwierząt,
stosowanych
technologii oraz organizacji produkcji w stadzie.
E2 - Student potrafi oceniać zwierzęta i produkty
ich użytkowania. Potrafi postępować ze
zwierzętami. Potrafi zaplanować produkcję w
stadzie owiec i kóz uwzględniając różne kierunki
użytkowania oraz dobrostan zwierząt.
E3 - Student rozumie potrzebę ciągłego
podnoszenia
kwalifikacji.
Jest
świadomy
odpowiedzialności
za
współpracowników,
zwierzęta, ich dorostan orza produkcję żywności
wysokiej jakości.
Metody weryfikacji efektów kształcenia
Kolokwia, egzamin ustny, praca projektowa pisemna
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Odniesienie do efektów
obszarowych
Z1A_W07, Z1A_W10,
Z1A_W11, Z1A_W13,
Z1A_W15, Z1A_W16,
Z1A_W18
R1A_W01, R1A_W03,
R1A_W04, R1A_W05,
R1A_W06, InzA_W05,
InzA_W01
Z1A_U05, Z1A_U06
Z1A_U07, Z1A_U08
Z1A_U09, Z1A_U10
Z1A_U16, Z1A_U18
Z1A_U19
R1A_U01, R1A_U02,
R1A_U05, R1A_U06,
R1A_U07, R1A_U09,
R1A_U08, R1A_U10,
InzA_U01, InzA_U02,
InzA_U03, InzA_U04,
InzA_U05, InzA_U06,
InzA_U07, InzA_U08
Z1A_K01, Z1A_K05
Z1A_K06
R1A_K01, R1A_K05,
R1A_K07, R1A_K06,
InzA_K01
Numery efektów
E1, E2, E3
Treści programowe wykładów: Systematyka zoologiczna gatunków należących do Ovidae i Caprinae. Dzicy
przodkowie owcy i kozy domowej. Zmiany domestykacyjne – zmiany fizjologiczne i behawioralne. Porównanie
Ovis aries i Capra hircus. Typy konstytucyjne i użytkowe owiec i kóz. Przegląd ras owiec i kóz w powiązaniu z
kierunkami użytkowania. Znaczenie chowu owiec i kóz: społeczno-kulturowe, gospodarcze – produkty rynkowe
(mięso, mleko, wełna), - ochrona środowiska, - produkcja zrównoważona. Miejsce owiec i kóz wśród głównych
gatunków zwierząt gospodarskich. Klasyfikacja ras owiec i kóz ze względu na pochodzenie, typ runa i okrywy,
kierunek użytkowy. Ekologiczny i gospodarczy związek pomiędzy rasą a kierunkiem użytkowania i poziomem
produkcji. Biologiczne podstawy i technologia rozrodu owiec i kóz. Metody intensyfikowania rozrodu.
Technologie odchowu młodzieży. Hodowlane i technologiczne aspekty mlecznego użytkowania małych
przeżuwaczy. Hale udojowe i rodzaje stanowisk udojowych: bok w bok, rybia ość, tandem, karuzela mleczna.
Produkcja serów kozich i owczych w Europie i na świecie. Skup i przerób mleka koziego i owczego w EU.
Opłacalność mlecznego użytkowania małych przeżuwaczy. Wymogi jakości higienicznej. Postępowanie z
mlekiem po doju. Produkcja serów miękkich i twardych dojrzewających, mlecznych napojów fermentowanych i
galanterii mlecznej. Mięsne użytkowanie owiec i kóz. Intensywna produkcja jagniąt. Ocena jagniąt mięsnych.
Krzyżowanie towarowe owiec. Dobór ras do krzyżowania. Zalety i wady poszczególnych systemów
krzyżowania. Brytyjski system stratyfikacji owiec: produkcyjność ras i mieszańców utrzymywanych w górach, na
wyżynach i nizinach. Systemy chowu owiec na świecie: bardzo ekstensywny; migracyjny i plemion
koczowniczych, ekstensywny – pastwiskowy; wiejski i drobnych właścicieli; intensywny pastwiskowy;
intensywny na gruntach ornych; bardzo intensywny. Pomieszczenia dla owiec i kóz i ich wyposażenie.
Wymagania mikroklimatyczne. Normy powierzchni dla poszczególnych grup wiekowych i technologicznych.
Zapotrzebowanie na wodę. Zasady prawidłowego usytuowania koziarni i owczarni. Instalacja elektryczna i
oświetlenie. Urządzenie i wyposażenie budynku. Usuwanie obornika. Rola pastwiska w żywieniu owiec i kóz.
Podział pastwisk wg wydajności – obsada wypasanych zwierząt. Metody wypasu: wypas wolny i dozorowany.
Wypas kwaterowy: stały równoległy, rotacyjny równoległy, system rotacyjny wyprzedzający. Systemy
kwaterowe jednogatunkowe i mieszane (wyprzedzające i równoczesne). Grodzenie kwatery – elementy
pastucha elektrycznego. Pastwiska czasowe (okresowe): wypas na koniczynach i lucernie. Pastwiska uboczne.
Owce i kozy w pielęgnacji krajobrazu - wypas pielęgnacyjny – technika – zasady.
Treści programowe ćwiczeń: Użytkowanie wełniste owiec i kóz: budowa okrywy wełnistej, ocena charakteru
wełny oraz zamknięcia i wyrównania runa u różnych ras i typów użytkowych owiec. Najważniejsze cechy
fizyczne wełny: wysadność, rendement, sortyment, grubość i rdzenistość włókien. Zanieczyszczenia, wady i
uszkodzenia wełny. Strzyża owiec i kóz – terminy strzyży. Użytkowanie mięsne: przyżyciowa ocena wartości
rzeźnej owiec: masa ciała, tempo wzrostu, wykorzystanie paszy, punktowa ocena budowy i umięśnienia,
klasyfikacja otłuszczenia jagniąt metodą EUROP, Ubój gospodarski jagniąt, konserwacja i wykorzystanie skór.
Poubojowa ocena konformacji i otłuszczenia wg metody EUROP. Tusza, podział na wyręby (metoda DLG,
metoda tradycyjna - wg Instytutu Zootechniki). Metody szacowania składu tkankowego tuszy. Użytkowanie
mleczne owiec i kóz: Dój mechaniczny owiec i kóz. Wchodzenie zwierząt na stanowisko, jarzmowanie,
zadawanie paszy. Kontrola użytkowości mlecznej. Użytkowanie rozpłodowe: metody krycia i stanowienia,
przebieg ciąży, objawy zbliżającego się porodu, czynności okołoporodowe i pomoc przy porodzie,
przygotowanie owczarni i koziarni oraz organizacja pracy w czasie wykotów. Obserwacja owiec w różnych
stanach zaawansowania ciąży; zapoznanie się z grupami technologicznymi i organizacją odchowu jagniąt,
pojenie jagniąt mlekiem, obserwacja przebiegu porodu. Żywienie owiec: zasady żywienia owiec. Pielęgnacja
koźląt i jagniąt oraz zwierząt dorosłych.
Organizacja bazy paszowej x/. Ocena pomieszczeń i ich wyposażenia.
Problematyka prac pisemnych a/, projektów lub innych form pracy studenta: Behawior owiec i kóz.
Wypas kulturowy. Przetwarzanie surowców spożywczych i odzieżowych. Rasy endemiczne. Rośliny
alternatywne w żywieniu owiec i kóz.
a/ Prace pisemne dotyczą studiów niestacjonarnych.
X/studia stacjonarne- zajęcia mają charakter projektowo-obliczeniowy.
% udział w końcowej
Formy i kryteria zaliczenia przedmiotu/modułu:
ocenie:
Studia stacjonarne
Egzamin: 70%
Egzamin ustny z tematyki wykładów
Zal. ćw. 25%
Zaliczenie ćwiczeń na podstawie sprawdzianów
Praca pisemna 5%
Studia niestacjonarne
Egzamin pisemny
Zaliczenie ćwiczeń: dwa sprawdziany po 5 pytań z tematyki ćwiczeniowej.
Zaliczenie pracy pisemnej.
WYKAZ LITERATURY
Literatura podstawowa:
 Hodowla, chów i użytkowanie owiec. Podręcznik akademicki pod redakcją prof. Romana
Niżnikowskiego. Wydawnictwo Wieś Jutra, Warszawa 201, str. 1-304.
 Hodowla, chów i użytkowanie kóz. Podręcznik akademicki pod redakcją prof. Jacka Wójtowskiego.
Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań 2013, str. 1-426.
Literatura uzupełniająca:
 Czasopisma: Przegląd Hodowlany (miesięcznik), Schafzucht – Magazin fur Schaf- und Ziegenfreunde
(Eugen Ulmer Verlag, Niemcy, dwutygodnik).
 Strony internetowe: http://www.bioroznorodnosc.izoo.krakow.pl/
https://www.prospecierara.ch/de/home
http://www.nationalsheep.org.uk/know-your-sheep.php