trzymywanie pracowników, integracja strategiczna zarz¹dzania

Dwumiesięcznik "Zarządzanie Zasobami Ludzkimi" 5/2007.
Powielanie i przedrukowywanie oraz rozpowszechnianie bez wiedzy i zgody redakcji ZZl zabronione.
Kronika. Informacje
179
trzymywanie pracowników, integracja strategiczna zarz¹dzania zasobami ludzkimi ze
strategi¹ biznesow¹, równowaga pomiêdzy ¿yciem osobistym a zawodowym, dyskryminacja p³ciowa, ró¿norodnoœæ kulturowa, czy te¿ miêdzynarodowe zarz¹dzanie zasobami
ludzkimi. Ka¿dy z badaczy zajmuj¹cych siê problematyk¹ zarz¹dzania zasobami ludzkimi
móg³ znaleŸæ tu grono dyskutantów, którzy chêtnie dzielili siê swoimi doœwiadczeniami
z przeprowadzanych projektów i analizowanych praktyk zzl. W miejscu tym mo¿na by³o
równie¿ nawi¹zaæ wspó³pracê, która rozwijana, mo¿e pozwoliæ na realizacjê projektów
badawczych porównuj¹cych praktyki zzl w danym regionie, na danym kontynencie czy na
ca³ym œwiecie.
Z polskiej strony w konferencji uczestniczyli: prof. dr hab. Aleksy Pocztowski i dr Beata Buchelt-Nawara z Katedry Zarz¹dzania Kapita³em Ludzkim Akademii Ekonomicznej w Krakowie oraz dr Marzena Stor i dr Tomasz Kawka z Katedry Zarz¹dzania Kadrami
Akademii Ekonomicznej we Wroc³awiu.
Beata Buchelt-Nowara
Konferencja „Czas pracy i jego organizacja w nowo przyjêtych
krajach UE”
14 czerwca 2007 r. w hotelu Polonia w Warszawie odby³a siê miêdzynarodowa konferencja pt. „Czas pracy i jego organizacja w nowo przyjêtych krajach UE. Aspekty ekonomiczne, prawne i spo³eczne”, zorganizowana przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Konferencja by³a efektem grantu indywidualnego, finansowanego przez MNiSW, którego kierownikiem by³a prof. Helena Strzemiñska. Na konferencjê z³o¿y³y siê: sesja wprowadzaj¹ca, trzy sesje tematyczne oraz dyskusja panelowa z udzia³em partnerów spo³ecznych.
Jako wprowadzenie, prof. Helena Strzemiñska (IPiSS) przedstawi³a cel projektu badawczego i konferencji, którym by³a wymiana pogl¹dów, wyników badañ i doœwiadczeñ
krajów, które wesz³y do Unii w 2004 r. w konfrontacji z praktyk¹ krajów, „starej” Unii.
Sesjê wprowadzaj¹c¹ prowadzi³ prof. Ludwik Florek (UW). Jako pierwszy g³os zabra³ prof. Karl-Fredrich Ackermann (ISPA cosult GmbH w Niemczech). W swojej wypowiedzi poruszy³ m.in. zagadnienie elastycznoœci czasu pracy jako elementu ca³kowitej elastycznoœci systemu gospodarczego, na któr¹ sk³ada siê równie¿ elastycznoœæ strategii,
struktury, kultury przedsiêbiorstwa. Omówi³ równie¿ problem ekonomicznych skutków
wprowadzenie elastycznego czasu pracy.
180
Kronika. Informacje
Z kolejnym referatem, zatytu³owanym „Czyja elastycznoœæ? Trendy czasu pracy
w Europie jako wyzwania ustawodawcze”, wyst¹pi³a Dorothea Voss-Dahm (Uniwersytet
w Duisburg-Essen w Niemczech). Zwróci³a uwagê na dwa, jej zdaniem g³ówne, wyzwania dla polityki czasu pracy. Pierwsze, zwi¹zane z opracowaniem regulacji prawnych czasu pracy, mog¹cych pe³niæ rolê swego rodzaju „siatki bezpieczeñstwa” w zmieniaj¹cych
siê warunkach pracy i warunkach czasu pracy. Drugie, to potrzeba zrozumienia polityki
czasu pracy jako czêœci szerszej agendy polityki spo³ecznej, gdy¿ tylko z tej perspektywy,
jej zdaniem, bêdzie mo¿na prze³amaæ nierównoœci zwi¹zane np. z p³ci¹ pracowników.
Kolejn¹ referentk¹ by³a prof. El¿bieta Kryñska (IPiSS), która scharakteryzowa³a elastyczny rynek pracy w Polsce i rodzaje elastycznoœci. Zwróci³a uwagê, ¿e choæ polskie prawo zezwala na korzystanie z elastycznych form czasu pracy, to jednak rzeczywiste wykorzystanie tej mo¿liwoœci jest niewysokie ze wzglêdu na bariery, najczêœciej po stronie pracodawców, ale równie¿ pracowników.
Sesjê zatytu³owan¹ „Polityka flexicurity jako równowaga miêdzy polityk¹ elastycznego rynku pracy, elastycznym czasem pracy i zabezpieczeniem spo³ecznym pracowników”,
prowadzi³ prof. Jerzy Wratny (IPiSS). Jako pierwszy wyst¹pi³ prof. Boguslavas Gruzevskis (Instytut Pracy i Badañ Spo³ecznych na Litwie) z referatem „Flexibility and security
in Lithuanian Labour Market”. Scharakteryzowa³ badanie1, na podstawie którego mo¿na
powiedzieæ, ¿e litewski rynek pracy do 2005 r. nie by³ ani elastyczny, ani bezpieczny.
Zmieni³o siê to po przyjêciu nowych uregulowañ prawnych – zmieniono ustawê o zatrudnieniu i o ubezpieczeniach spo³ecznych. Obecnie formy zatrudnienia s¹ bardziej elastyczne i lepiej socjalnie zabezpieczone, chocia¿ brak jednolitej opcji politycznej.
Kolejne pañstwo UE – £otwê – reprezentowa³a Linda Romele z Konfederacji Wolnych Zwi¹zków Zawodowych referatem zatytu³owanym „Czas pracy i jego organizacja
w nowych pañstwach cz³onkowskich UE. Elastycznoœæ w rzeczywistoœci – przypadek
³otewski.” W swoim wyst¹pieniu omówi³a czynniki, które mog¹ staæ siê przeszkodami we
wdro¿eniu flexicurity na ³otewskim rynku zatrudnienia i zmianie pe³nego zatrudnienia
w niepe³ne godziny czasu pracy.
Referat „Prawne uwarunkowanie elastycznego kszta³towania czasu pracy w Polsce”
przedstawi³a dr Magdalena Rycak (UW). Powo³uj¹c siê na wytyczne Komisji Europejskiej dotycz¹ce polityki zatrudnienia, zwróci³a uwagê na rosn¹cy nacisk na zachowywanie
równowagi miêdzy elastycznoœci¹ a bezpieczeñstwem i podnoszeniem jakoœci pracy.
W swoim wyst¹pieniu zawar³a tak¿e kilka postulatów-propozycji zmian. Zaproponowa³a
miêdzy innymi, by odpowiednimi regulacjami prawnymi stworzyæ pracodawcom wiêksze
mo¿liwoœci tworzenia rozwi¹zañ, które usprawniaj¹c organizacjê czasu pracy, pozwol¹
1
Badanie przeprowadzono w 2004 r. z inicjatywy ILO.
Kronika. Informacje
181
wyd³u¿yæ czas funkcjonowania zak³adu pracy, zwiêkszyæ wydajnoœæ pracowników oraz
polepszyæ wskaŸniki wykorzystania czasu pracy.
Kolejna sesja konferencji poœwiêcona zosta³a problematyce ram prawnych i wp³ywu
partnerów spo³ecznych na regulacje czasu pracy. Moderatorem drugiej sesji by³ prof.
Krzysztof R¹czka (UW). Pierwszy referat w II sesji „Sytuacja regulacji czasu pracy w litewskim ustawodawstwie i zwolnienia grupowe” zaprezentowa³a dr Daiva Petrylaite
z Uniwersytetu Wileñskiego. Referat przedstawia³ g³ówne za³o¿enia litewskiego ustawodawstwa dotycz¹cego czasu pracy oraz wp³yw, jaki na regulacjê czasu pracy mog¹ wywieraæ partnerzy spo³eczni.
Drugi referat, wyg³oszony przez Mariê Kulisity z Instytutu Polityki Spo³ecznej Pracy
w Budapeszcie, dotyczy³ roli uk³adów zbiorowych pracy w regulacji czasu pracy na Wêgrzech w aspekcie prawnym i faktycznym. Autorka ukaza³a mechanizmy umo¿liwiaj¹ce
wywieranie przez partnerów spo³ecznych wp³ywu na regulacjê czasu pracy oraz zakres
mo¿liwych odstêpstw od regulacji kodeksowych.
Z trzecim referatem wyst¹pi³a dr Monika Latos-Mi³kowska z Uniwersytetu Warszawskiego. Referat poœwiêcony zosta³ wp³ywowi partnerów spo³ecznych na regulacjê
czasu pracy. Autorka skonfrontowa³a prawne mo¿liwoœci kszta³towania czasu pracy, jakie
maj¹ partnerzy spo³eczni, z praktyk¹ wynikaj¹c¹ z treœci przebadanych przez ni¹ uk³adów
zbiorowych pracy. Przeprowadzona analiza pozwoli³a stwierdziæ, ¿e uk³ady zbiorowe pracy s¹ przez partnerów spo³ecznych wykorzystywane zarówno w celu konkretyzowania
przepisów wy¿szej rangi, ustalania korzystniejszych regulacji, jak i w zakresie, w jakim
przepisy wy¿szej rangi na to zezwalaj¹, wprowadzania postanowieñ mniej korzystnych dla
pracowników. Trudno natomiast, zdaniem autorki, wyci¹gn¹æ jednoznaczne wnioski co
do stosunku partnerów spo³ecznych do elastycznych form czasu pracy.
Ostatni referat w tej sesji „Czas pracy w s³oweñskim ustawodawstwie pracy”
wyg³osi³a Maja Skorupan (Organizacja Pracodawców S³owenii). Autorka przedstawi³a
g³ówne za³o¿enia ustawodawstwa dotycz¹ce czasu pracy, rolê, jak¹ odgrywaj¹ partnerzy
spo³eczni w kszta³towaniu czasu pracy, oraz dane statystyczne dotycz¹ce wykorzystania
czasu pracy. Przestawi³a tak¿e projektowane zmiany w s³oweñskim kodeksie pracy.
Sesja III konferencji poœwiêcona zosta³a problemowi relacji miêdzy czasem pracy a ¿yciem rodzinnym i zdrowiem pracowników. Sesji przewodniczy³a dr hab. Bo¿enna Balcerzak-Paradowska (IPiSS). Dr Irina Zujewa (Uniwersytet £otewski w Rydze) przedstawi³a
wyniki badañ dotycz¹cych wp³ywu elastycznego czasu pracy na zadowolenie z pracy i zdrowie pracowników na £otwie. Ogólny poziom zadowolenia z pracy kompensuje ni¿sze wynagrodzenia. Wiêkszoœæ badanych kobiet i mê¿czyzn chcia³aby poœwiêcaæ wiêcej czasu na
kontakty z rodzin¹. Natomiast zmniejszenie godzin pracy wp³ywa ujemnie na poziom zadowolenia mê¿czyzn, zaœ w przypadku kobiet ograniczenie to jest czynnikiem zwiêkszaj¹cym zadowolenie z równowagi miêdzy ¿yciem rodzinnym i zawodowym.
182
Kronika. Informacje
Kolejnym referentem by³ David Foden (Europejska Fundacja na Rzecz Poprawy
Warunków ¯ycia i Pracy z Dublina), który przedstawi³ wyniki badañ prowadzonych
przez Fundacjê w latach 2004 – 2005 na temat czasu pracy oraz równowagi ¿ycia zawodowego i ¿ycia rodzinnego w firmach europejskich. Badania objê³y 15 pañstw „starej” UE
i 6 nowo przyjêtych pañstw UE i dotyczy³y elastycznej organizacji czasu pracy, pracy
w niepe³nym wymiarze czasu pracy, urlopów rodzinnych oraz mo¿liwoœci przechodzenia
na wczeœniejsz¹ emeryturê jako czynników wp³ywaj¹cych na elastycznoœæ zatrudnienia.
Konferencjê zakoñczy³a dyskusja panelowa prowadzona przez prof. Marka Bednarskiego (IPiSS). Wziêli w niej udzia³: senator Ewa Tomaszewska, Andrzej Radzikowski
(OPZZ), dr Jacek Mêcina (PKPP „Lewiatan”) oraz dyrektor Eugenia Gienieczko (Ministerstwo Pracy i Polityki Spo³ecznej). W dyskusji paneliœci poruszyli cztery g³ówne tezy:
obecny zakres stosowania elastycznego czasu pracy i jego formy, zarówno najbardziej rozpowszechnione, jak i te natrafiaj¹ce na opory; dodatnie i niepo¿¹dane efekty ekonomiczne i spo³eczne, jakie mo¿e przynieœæ elastyczny czas pracy; stopieñ, w jaki nale¿y stosowaæ elastyczn¹ organizacjê pracy; zmiany, jakie s¹ konieczne w ustawodawstwie pracy
i w ustawodawstwie socjalnym.
Konferencjê podsumowa³a i zamknê³a dr hab. Bo¿enna Balcerzak-Paradowska.
Wszystkie wyst¹pienia wraz z komentarzem bêd¹ wkrótce dostêpne w publikacji, która
uka¿e siê nak³adem IPiSS w jêzyku angielskim, jako efekt miêdzynarodowej konferencji
i projektu badawczego „Polityka czasu pracy w nowych pañstwach cz³onkowskich UE”.
Zapraszamy do lektury.
Joanna Miros³aw
Konferencja „Talenty i Coaching” w cyklu Konwent HR
W dzisiejszych czasach pozyskiwanie wykwalifikowanych i wyj¹tkowo zdolnych pracowników sta³o siê niezwykle trudne. Jednoczeœnie, nikogo ju¿ nie trzeba przekonywaæ, ¿e jednym z najwa¿niejszych zasobów firmy jest personel, którego umiejêtnoœci i wiedza
przek³adaj¹ siê bezpoœrednio na sukces ca³ego przedsiêbiorstwa. Analiza najnowszych
trendów wykazuje, ¿e coaching jako alternatywna forma rozwoju pracowników jest coraz
czêœciej stosowan¹ metod¹, s³u¿¹c¹ podnoszeniu efektywnoœci pracy i optymalizacji dzia³añ. Na rynku lawinowo roœnie liczba szkoleñ i kursów oferuj¹cych rozwi¹zania wspoma-