karkonosze plb020007

KARKONOSZE
PLB020007
Torfowiska na równi pod Śnieżką
Fot. Grzegorz Rąkowski
Obszar, położony przy granicy państwowej z Republiką
Czeską, obejmuje najwyższe w Sudetach pasmo Karkonoszy
z kulminacją granicznej Śnieżki (1602 m n.p.m.) oraz
fragmenty terenów przyległych. W granicach obszaru
znalazł się główny grzbiet Karkonoszy o długości ok. 30 km,
wraz z całą strefą alpejską oraz rozległymi obszarami lasów
porastającymi stoki gór. Karkonosze to jedyne z pasm
sudeckich, w którym występuje piętro roślinności alpejskiej
oraz elementy górskiej rzeźby polodowcowej, będące
pozostałością lokalnego zlodowacenia w plejstocenie.
Najbardziej charakterystyczne dla krajobrazu tych gór są
stosunkowo strome zalesione stoki oraz rozległe płaskie
bezleśne obszary położone na głównym grzbiecie, z których
wyrastają spłaszczone stożkowate kulminacje.
Urozmaiceniem krajobrazu Karkonoszy są głębokie kotły
polodowcowe o stromych krawędziach, wypełnione
jeziorami i torfowiskami oraz liczne grupy malowniczych
granitowych skałek. Najważniejsze przyrodnicze walory
Karkonoszy to interesująca budowa geologiczna, z licznymi
ciekawymi odsłonięciami skał, unikatowy, niespotykany
nigdzie indziej w kraju krajobraz z elementami
wysokogórskiej rzeźby polodowcowej, dobrze wykształcony
piętrowy układ roślinności oraz związane z wyższymi
partiami gór cenne zbiorowiska roślinności w piętrze
subalpejskim i alpejskim, w tym rozległe torfowiska wysokie
na grzbietowych wypłaszczeniach.
Omawiany obszar w znacznej mierze pokrywa się
z siedliskowym obszarem Natura 2000 Karkonosze
PLH020006 (18 204, 9 ha). W granicach obszaru znajduje
się w całości Karkonoski Park Narodowy (5580,47 ha),
który stanowi polską część transgranicznego Rezerwatu
Biosfery „Karkonosza/Krknoše”, a także cała otulina tego
Parku (11 265 ha) oraz położona w obrębie Karkonoskiego
Parku Narodowego część transgranicznej polsko-czeskiej
Ostoi Ramsar „Subalpejskie torfowiska w Karkonoskim
Parku Narodowym” (40 ha), objętej ochroną na mocy
Konwencji Ramsarskiej, czyli Konwencji o obszarach
wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe,
zwłaszcza jako siedlisko życiowe ptactwa wodnego. Ponadto
w obrębie obszaru znalazły się niewielkie fragmenty
Obszaru Chronionego Krajobrazu „Karkonosze–Góry
Izerskie”.
Siedliska rzadkich gatunków ptaków w Karkonoszach
zachowały się m.in. dzięki dobrze zachowanej piętrowej
strukturze zbiorowisk roślinnych oraz dzięki trwającej od
kilkudziesięciu lat ochronie znacznej części Karkonoszy
w formie parku narodowego, a także prowadzonym na
terenie Karkonoskiego Parku Narodowego zabiegom
ochrony czynnej, w tym redukcji populacji zagrażających
ptakom drapieżników, rozmieszczaniu budek lęgowych
i wykaszaniu oraz odkrzaczaniu górskich łąk. Do
najważniejszych zagrożeń awifauny na tym terenie należy
wrastająca presja turystyczna: zwiększający się ruch na
szlakach turystycznych oraz rozbudowa infrastruktury
turystycznej, jako że Karkonosze to obok Tatr
najpopularniejsza wśród turystów grupa górska w Polsce.
Do ważnych zagrożeń należy także wzrastające presja
urbanizacyjna na obrzeżach obszaru, u podnóża Karkonoszy
oraz degradacja drzewostanów świerkowych w reglu
górnym, będąca konsekwencją dawnych przemysłowych
zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego.
Karkonosze stanowią jedną z najważniejszych
krajowych ostoi lęgowych gatunków ptaków związanych
z siedliskami wyższych partii gór: czeczotki Carduelis
flammea (25–35 par lęgowych, ok. 20% ogólnokrajowej
populacji lęgowej), płochacza halnego Prunella collaris
(8–10 par lęgowych, ponad 2% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), pliszki górskiej Motacilla cinerea (230-250 par
lęgowych, ok. 12% ogólnokrajowej populacji lęgowej)
i drozda obrożnego Turdus torquarus (35–40 par lęgowych,
blisko 4% ogólnokrajowej populacji lęgowej) oraz ważną
ostoję lęgową ptaków leśnych, w szczególności kuraków
i sów. Tutejsze populacje lęgowe cietrzewia Tetrao tetrix
(36–44 samców, blisko 5% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), sóweczki Glaucidium passerinum (36–40 par
lęgowych, ok. 8% ogólnokrajowej populacji lęgowej)
i włochatki Aegolius funereus (20–25 par lęgowych, ponad
1% ogólnokrajowej populacji lęgowej) należą do
największych w kraju górskich populacji tych gatunków.
Stosunkowo liczna jest także populacja lęgowa dzięcioła
zielonosiwego Picus canus (20–25 par lęgowych, ok. 1%
ogólnokrajowej populacji lęgowej). Na uwagę zasługuje
ponadto znajdujące się w Karkonoszach jedyne w kraju
miejsce sporadycznego gniazdowania mornela Charadrius
morinellus, a także gniazdowanie tu skrajnie nielicznego
sokoła wędrownego Falco peregrinus (1–2 pary lęgowe).
Cietrzew na tokowisku Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy
Powierzchnia: 18 578,43 ha
Rok zatwierdzenia: 2007
Regiony geograficzne: Sudety Zachodnie, Sudety Środkowe
Mezoregiony: Karkonosze, Brama Lubawska
Położenie administracyjne: województwo dolnośląskie,
powiaty kamiennogórski i jeleniogórski oraz miasto Jelenia
Góra
Sprawujący nadzór nad obszarem:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
we Wrocławiu
plac Powstańców Warszawy 1
50-153 Wrocław
tel: 71 340 68 07, fax: 71 340 68 06
e-mail: [email protected]
www.wroclaw.rdos.gov.pl
Karkonoski Park Narodowy
ul. Chałubińskiego 23
58-570 Jelenia Góra
tel: 75 755 37 26, fax: 75 755 37 26
e-mail: [email protected]
www.kpnmab.pl
Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę
Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z
tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny
sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach,
w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub
jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.