Scenariusz 2 dla gimnazjum

Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum
Autor: Grażyna Kwiecińska
2006-03-09
Jak możemy wykorzystać energię Słońca?
WSTĘP
Energia odnawialna to energia przyjazna środowisku i człowiekowi. Źródła tej energii są
łatwo dostępne, a jej wykorzystanie jest stosunkowo tanie. Eksploatacja tych źródeł nie
powoduje zanieczyszczeń środowiska, co różni ją od energetyki konwencjonalnej
wykorzystującej paliwa kopalne, których spalanie jest głównym źródłem zanieczyszczeń
powietrza. Energia słoneczna może być przetwarzana w ciepło i wykorzystana do ogrzewania
pomieszczeń, podgrzewania ciepłej wody lub suszenia roślin, owoców, nasion czy grzybów.
Jest też stosowana do produkcji energii elektrycznej.
Zastanówmy się, jak organizmy żywe wykorzystują energię Słońca i jak można wykorzystać
promieniowanie słoneczne do produkcji energii cieplnej i elektrycznej.
CELE
Po zajęciach uczeń potrafi:
• podać przykłady wykorzystania energii słonecznej przez organizmy żywe (fotosynteza),
• podać przykłady wykorzystania energii Słońca przez ludzi na przestrzeni wieków,
• odczytać z map informacje dotyczące warunków świetlnych potrzebnych do efektywnego
wykorzystania energii promieniowania słonecznego,
• podać kryteria, według których określamy przydatność terenu do wykorzystania energii
Słońca.
METODY I TECHNIKI
•
•
praca indywidualna i zespołowa,
praca z Internetem
MATERIAŁY POMOCNICZE
•
•
•
•
materiały ze stron internetowych serwisu www.biomasa.org/edukacja,
materiały ze strony www.krainaenea.pl,
materiały ze strony http://portalwiedzy.onet.pl,
mapa – określenie możliwości wykorzystania energii słonecznej w różnych rejonach
Polski
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Wprowadzenie
Przypominamy uczniom z lekcji biologii lub korzystając z serwisu http://portalwiedzy.onet.pl
(w wyszukiwarce należy wpisać hasło „fotosynteza”) do jakiego procesu rośliny
wykorzystują energię słoneczną. Prosimy uczniów, by zapisali przebieg tego procesu w
formie reakcji chemicznych lub opisali słowami.
„Fotosynteza to proces syntezy prostych związków organicznych (węglowodanów) z
dwutlenku węgla i wody przebiegający dzięki wykorzystaniu energii świetlnej pochłanianej
przez barwniki asymilacyjne.
Fotosynteza zachodzi według ogólnego równania:
6CO2 + 6H2O + energia świetlna = C6H12O6 + 6O2
Scenariusz przygotowany w ramach projektu Fundacji Partnerstwo dla Środowiska
współfinansowanego przez NFOŚiGW.
www.biomasa.org/edukacja
1
Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum
Autor: Grażyna Kwiecińska
2006-03-09
Najważniejszym barwnikiem asymilacyjnym jest chlorofil a, pochłaniający światło czerwone
i fioletowe. Organizmy zdolne do przeprowadzania fotosyntezy określane są jako
fotoautotrofy. Należą do nich rośliny zielone zawierające w swych komórkach barwniki
asymilacyjne oraz niektóre bakterie wyposażone w tzw. bakteriochlorofil.
Głównym miejscem fotosyntezy u roślin naczyniowych są liście, lecz także zielone łodygi i
inne zielone części rośliny.
Fotosynteza stanowi podstawę życia na Ziemi dostarczając tlenu i ogromnych ilości
związków organicznych. Fotosynteza odbywa się na lądach i w wodach, a jej intensywność
zależy od natężenia światła, zawartości dwutlenku węgla i zaopatrzenia w wodę, a także
temperatury otoczenia.” Cytowane za http://portalwiedzy.onet.pl.
1. Odnawialne źródła energii to źródła, których zasoby uzupełniają się w naturalnych
procesach, co znaczy, że są praktycznie niewyczerpalne.
Polecamy
uczniom,
by
korzystając
z
www.biomasa.org/edukacja (dział: odnawialne
odnawialnych źródeł energii.
zasobów
serwisu
internetowego
źródła energii) wymienili rodzaje
2. Polecamy uczniom, by korzystając z serwisu edukacyjnego www.biomasa.org/edukacja
podali przykłady wykorzystania energii odnawialnej i zapisali je w formie mapy
mentalnej.
kotłownie na
biomasę
elektrownie
wodne
pompy
ciepła
ogniwa
fotowoltaiczne
SPOSOBY WYKORZYSTANIA
ENERGII ODNAWIALNEJ
elektrownie
biogazowe
kolektory
słoneczne
elektrownie
wiatrowe
3. Prosimy
uczniów,
by
wykorzystując
zasoby
serwisu
edukacyjnego
www.biomasa.org/edukacja znaleźli informacje na temat wykorzystania energii
słonecznej przez człowieka na przestrzeni wieków. Zdobyte informacje uczniowie
zapisują w formie mapy mentalnej.
rozniecanie
ognia
WYKORZYSTANIE ENERGII
SŁONECZNEJ
suszenie
produktów
żywnościowych
ogrzewanie
pomieszczeń
oświetlenie
Scenariusz przygotowany w ramach projektu Fundacji Partnerstwo dla Środowiska
współfinansowanego przez NFOŚiGW.
www.biomasa.org/edukacja
2
Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum
Autor: Grażyna Kwiecińska
2006-03-09
4. Na stronach serwisu edukacyjnego www.biomasa.org/edukacja uczniowie sprawdzają,
czym zajmuje się energetyka słoneczna (helioenergetyka).
Energetyka słoneczna, czyli helioenergetyka zajmuje się:
• pozyskiwaniem (za pomocą ogniw fotowoltaicznych lub kolektorów),
• przetwarzaniem i
• wykorzystywaniem
energii promieniowania słonecznego.
5. Prosimy uczniów by podali kryteria, według których określa się przydatność terenu do
wykorzystania energii słonecznej.
Uczniowie wykorzystują informacje ze strony internetowej:
Kraina Enea/Strefa elektryczności/Eko Enea/Alternatywne źródła energii/Energia Słońca
(www.krainaenea.pl/index.php?ekoenea=1&s=1).
Kryteria służące do określania przydatności terenu pod względem wykorzystania energii
słonecznej:
• liczba godzin ze Słońcem,
• sumy miesięczne i roczne promieniowania całkowitego,
• przeźroczystość atmosfery,
• długość i czas występowania nieprzerwanych okresów bezpośredniego dopływu
promieniowania Słońca,
• ocena warunków lokalnych.
6. Uczniowie odczytują z mapy Polski, w których regionach panują najlepsze warunki do
wykorzystania energii promieniowania słonecznego.
7. Uczniowie określają warunki do wykorzystania energii słonecznej istniejące w
województwie, w którym mieszkają.
Potrzebne informacje znajdą w załączniku nr 1 oraz na stronie internetowej:
Kraina Enea/Strefa elektryczności/Eko Enea/Alternatywne źródła energii/Energia Słońca
(www.krainaenea.pl/index.php?ekoenea=1&s=1).
Scenariusz przygotowany w ramach projektu Fundacji Partnerstwo dla Środowiska
współfinansowanego przez NFOŚiGW.
www.biomasa.org/edukacja
3
Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum
Autor: Grażyna Kwiecińska
2006-03-09
ZAŁĄCZNIKI
Załącznik nr 1
Możliwości wykorzystania energii słonecznej w różnych rejonach Polski
Regiony:
1. Nadmorski
2. Pomorski
3. Mazursko-Siedlecki
4. Suwalski
5. Wielkopolski
6. Warszawski
7. Podlasko-Lubelski
8. Śląsko-Mazowiecki
9. Świętokrzysko-Sandomierski
10. Górnośląski
11. Podgórski
Scenariusz przygotowany w ramach projektu Fundacji Partnerstwo dla Środowiska
współfinansowanego przez NFOŚiGW.
www.biomasa.org/edukacja
4