PDFotwiera się w nowym oknie

Sygn. akt VI ACa 956/11
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 stycznia 2012 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący - Sędzia SA
– Urszula Wiercińska (spr.)
Sędzia SA
– Małgorzata Manowska
Sędzia SA
– Małgorzata Kuracka
Protokolant:
– sekr. sądowy Ewelina Murawska
po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2012 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa (…) Koła Terenowego nr (…) Społecznego
Towarzystwa (…) w P.
przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów i nałożenie kary
pieniężnej
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów
z dnia 23 marca 2011 r., sygn. akt XVII AmA 33/10
I zmienia zaskarżony wyrok częściowo to jest w punkcie pierwszym w
ten sposób, że zmienia decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji
2
i Konsumentów z dnia 23 grudnia 2009 r. nr (…) w punkcie czwartym
„b” przez obniżenie kary pieniężnej do kwoty 12.000 (dwanaście tysięcy)
zł,
II oddala apelację w pozostałej części,
III znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego.
Sygn. akt VI ACa 956/11
Uzasadnienie
Decyzją z dnia 23 grudnia 2009 r. o nr (…) Prezes Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów:
I.
na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o
ochronie konkurencji i konsumentów (dalej: uokik) uznał za praktykę
naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, określoną w art. 24 ust. 1 i ust.
2 pkt 1 uokik, działanie (…) Koła Terenowego nr (…) Społecznego
Towarzystwa (…) z siedzibą w P., polegające na stosowaniu we wzorcach o
nazwach: „Regulamin opłat i przyznawania ulg w czesnym w Społecznej
Szkole Podstawowej nr (…) i Społecznym Gimnazjum nr (…) im. św. (…)
w P. Społecznego Towarzystwa (…)" oraz „Umowa", postanowień
wpisanych
do
rejestru
postanowień wzorca umowy uznanych
za
niedozwolone, o którym mowa w art. 47945 k.p.c., o treści:
a) „Zaleganie z opłatą czesnego lub innych opłat i kar umownych
wynikających z niniejszego regulaminu w kwocie większej niż 2
krotność aktualnego czesnego stanowi podstawę do skreślenia z
listy uczniów Szkoły" (§ 5 zd. 1 Regulaminu),
b) „Umowa może zostać rozwiązana w trybie natychmiastowym przez
(…) Koło Terenowe nr (…) Społecznego Towarzystwa (…) w
3
przypadku zalegania z opłatą czesnego lub innych opłat i kar
umownych wynikających z niniejszej umowy w kwocie większej
niż 2 krotność aktualnego czesnego stanowi podstawę do skreślenia
z listy uczniów Szkoły" (§ 6 ppkt 1 Umowy) i stwierdził
zaniechanie ich stosowania z dniem 1 września 2009 r.
II.
na podstawie art. 26 ust. 1 uokik uznał za praktykę naruszającą
zbiorowe interesy konsumentów, określoną w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 1 uokik,
działanie (…) Koła Terenowego nr (…) Społecznego Towarzystwa (…) z
siedzibą w P., polegające na stosowaniu we wzorcach o nazwach:
„Regulamin opłat i przyznawania ulg w czesnym w Społecznej Szkole
Podstawowej nr (…) i Społecznym Gimnazjum nr (…) im. św. (…) w P.
Społecznego Towarzystwa (…)" oraz „Umowa", postanowień wpisanych do
rejestru postanowień wzorca umowy uznanych za niedozwolone, o którym
mowa w art. 47945 k.p.c., o treści:
a) „Informacje o nowych stawkach czesnego Zarząd (…) nr (…)
(…) podaje do wiadomości rodziców z miesięcznym
wyprzedzeniem poprzez wywieszenie treści uchwały na
tablicy (…) nr (…) (…) w Szkole" (§ 2 pkt 3 Regulaminu),
b) „Brak wpłat czesnego w określonym terminie powoduje
konieczność zapłaty kary umownej w wysokości 1 zł za
każdy dzień zwłoki liczony od dnia, w którym czesne stało
się wymagalne, aż do uiszczenia należności w pełnej
wysokości" (§ 3 pkt 2 zd. 2 Regulaminu oraz § 5 pkt 2 zd. 2
Umowy),
c) „Rodzic opłaca następujące wydatki, związane z kształceniem
dziecka: wpisowe, regulowane przy przyjęciu dziecka do
szkoły, które nie podlega zwrotowi w przypadku rezygnacji
lub nie podjęcia nauki w szkole" (§5 pkt 1 ppkt 1 Umowy),
4
d) „Czesne jest należne za pełne 12 miesięcy począwszy od 1 lipca
i nie podlega umorzeniu w przypadku wcześniejszego
rozwiązania umowy" (§ 5 pkt 4 zd. 1 Umowy),
e) „Zmiana
wysokości
czesnego
wprowadzana
w
sposób
przewidziany w Statucie i Regulaminie opłat i przyznawania
ulg nie stanowi zmiany umowy" (§ 5 pkt 4 zd. 2 Umowy),
i nakazał zaniechania jej stosowania.
na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 83 uokik umorzył
III.
postępowanie
w sprawie praktyk
naruszających
zbiorowe
interesy
konsumentów wszczęte w związku z podejrzeniem stosowania przez (…)
Koło Terenowe nr (…) Społecznego Towarzystwa (…) z siedzibą w P.
praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, polegających na
stosowaniu we wzorcu o nazwie „Regulamin opłat i przyznawania ulg w
czesnym w Społecznej Szkole Podstawowej nr (…) i Społecznym
Gimnazjum nr (…) im. Św. (…) w P. Społecznego Towarzystwa (…)"
postanowienia wpisanego do rejestru postanowień wzorca umowy uznanych
za niedozwolone, o którym mowa w art. 47945 k.p.c., o treści: „Stawki
czesnego ustala Zarząd (…) nr (…). Decyzje o wysokości czesnego
podejmowane są w postaci uchwały" (§ 2 pkt 1 Regulaminu).
IV.
na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik nałożył na Społeczne
Towarzystwo (…) (…) Koło Terenowe nr (…) z siedzibą w P.:
a) w zw. z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 1
ww. ustawy w zakresie opisanym w pkt I sentencji decyzji, karę
pieniężną w wysokości 6.177 zł, płatną do budżetu państwa,
b) w zw. z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 1
ww. ustawy w zakresie opisanym w pkt II sentencji decyzji, karę
pieniężną w wysokości 24.270 zł, płatną do budżetu państwa.
5
Uzasadniając pkt IV sentencji decyzji Prezes UOKiK wskazał na
stosowanie przez (…) postanowień niedozwolonych, z których każde
negatywnie wpływa na sytuację konsumentów. Postanowienia te są
przejawem nierównorzędnego i nierzetelnego traktowania konsumentów i
bezpośrednio naruszają ich interesy. Wprawdzie nie są one – zdaniem
Prezesa UOKiK – w równym stopniu dolegliwe, jednak już ich ilość czyni
koniecznym nałożenie kary na (…). Ustalając wysokość kary organ wziął
pod uwagę, iż naruszenie przez (…) zbiorowych interesów konsumentów
polegało na stosowaniu niedozwolonych postanowień umownych wpisanych
do powszechnie dostępnego rejestru postanowień niedozwolonych. W
odniesieniu do naruszenia wskazanego w pkt I sentencji decyzji Prezes
UOKiK ustalił kwotę bazową kary w wysokości 0,16% przychodu (…), tj.
kwotę 8.825 zł. W tym zakresie uwzględniono jedną, ale zdaniem organu,
istotną
okoliczność
łagodzącą
–
(…)
natychmiast
po
wszczęciu
postępowania podjęło działania zmierzające do zaprzestania praktyki, co
uzasadniało zmniejszenie ww. kwoty bazowej kary – o 30%, tj. do kwoty
6.177 zł. Za najbardziej dolegliwe spośród postanowień ujętych w pkt II
sentencji decyzji Prezes UOKiK uznał klauzulę z pkt II e, która dotyka
bezpośrednio sfery ekonomicznej interesów konsumentów. Jej skutkiem jest
pozbawienie rodziców uczniów uprawnienia do wypowiedzenia umowy w
przypadku zmiany wysokości czesnego. Tej sfery dotyczą również
postanowienia wskazane w pkt II b, c i d sentencji. Ostatecznie zatem Prezes
UOKiK uznał, iż natura tych naruszeń uzasadnia ustalenie wyjściowego
poziomu kary pieniężnej na poziomie 0,44 % przychodu uzyskanego przez
(…) w 2008 r., co odpowiada kwocie 24.270 zł. Równocześnie w przypadku
postanowień ujętych w pkt II sentencji decyzji organ administracyjny nie
dopatrzył się ani okoliczności łagodzących, ani obciążających, które
uzasadniałyby modyfikację kwoty bazowej kary. Uzasadniając zasadność i
6
wysokość orzeczonej kary pieniężnej uwzględniono również zasady
rozsądku i celowości karania, zakładające nie stosowanie sankcji, która
doprowadziłaby
po
stronie
przedsiębiorcy
do
trwalej
niezdolności
prowadzenia działalności gospodarczej, ani wyższej niż ta, jaka jest
wystarczająca dla osiągnięcia zakładanego celu.
Przedmiotową decyzję zaskarżyło częściowo, tj. w pkt II i IV, (…)
Koło Terenowe nr (…) Społecznego Towarzystwa (…) w P., wnosząc o:
1)
częściową zmianę decyzji przez zmianę pkt II i stwierdzenie, że:
a) przepis § 2 pkt 3 Regulaminu tak w brzmieniu z dnia wszczęcia
postępowania, jak i z dnia orzekania nie jest tożsamy z zakazaną
klauzulą abuzywną w związku z tym umorzenie postępowania w
tym zakresie, ewentualnie o stwierdzenie, że z dniem 1 września
2009 r. strona zaniechała stosowania klauzuli tożsamej z klauzulą
abuzywną;
b) z dniem 1 września 2009 r. strona zaniechała stosowania bezprawnego
postanowienia § 3 pkt 2 zd. 2 Regulaminu oraz § 5 pkt 2 zd. 2
umowy;
c) przepis § 5 pkt 1 pkt 1 Regulaminu tak w brzmieniu z dnia wszczęcia
postępowania, jak i z dnia orzekania nie jest tożsamy z zakazaną
klauzulą abuzywną w związku z tym umorzenie postępowania w
tym zakresie, ewentualnie o stwierdzenie, że z dniem 1 września
2009 r. strona zaniechała stosowania klauzuli tożsamej z klauzulą
abuzywną;
d) przepis § 5 pkt 4 Regulaminu tak w brzmieniu z dnia wszczęcia
postępowania, jak i z dnia orzekania nie jest tożsamy z zakazaną
klauzulą abuzywną w związku z tym umorzenie postępowania w
tym zakresie, ewentualnie o stwierdzenie, że z dniem 1 września
7
2009 r. strona zaniechała stosowania klauzuli tożsamej z klauzulą
abuzywną;
e) przepis § 2 pkt 3 Regulaminu tak w brzmieniu z dnia wszczęcia
postępowania, jak i z dnia orzekania nie jest tożsamy z zakazaną
klauzulą abuzywną w związku z tym umorzenie postępowania w
tym zakresie, ewentualnie o stwierdzenie, że z dniem 1 września
2009 r. strona zaniechała stosowania klauzuli tożsamej z klauzulą
abuzywną
2)
zmianę pkt IV decyzji przez:
a) odstąpienie od wymierzenia kary określonej w pkt a) oraz
b) uchylenie kary wymierzonej w pkt b).
Zaskarżonej decyzji zarzucono:
1) nieprawidłowe ustalenia stanu faktycznego przez stwierdzenie,
że przepis § 2 pkt 3 Regulaminu, mający za przedmiot
ustalenie wysokości czesnego na następny rok szkolny,
dotyczy zmiany czesnego w okresie trwania umowy. Zatem,
wbrew twierdzeniu Prezesa Urzędu, informacja o nowych
stawkach czesnego dotyczy przyszłych, ewentualnych
umów, których zawarcie jest decyzją opiekunów prawnych
dziecka, a nie umów obowiązujących;
2) nieprawidłową wykładnię przepisów prawa przez przyjęcie, że
zmiana stawki czesnego, wynikająca z nadzwyczajnej
zmiany stosunków pieniężnych i tylko w granicach tej
zmiany, stanowi klauzulę abuzywną;
3) nieprawidłową wykładnię przepisów Kodeksu cywilnego przez
zakwalifikowanie
odsetek
za
zwłokę
jako
odsetek
wynikających z czynności prawnej, tymczasem podstawą
uprawnienia do naliczania odsetek za zwłokę w spełnieniu
8
świadczenia pieniężnego jest przepis art. 481 § 1 i § 2 k.c., w
którym to przypadku nie znajduje zastosowania art. 359 § 22,
którego zastosowanie ograniczone jest do sytuacji określonej
w art. 359 § 1 k.c., tymczasem w przypadku odsetek za
opóźnienie
w
wykonaniu
świadczenia
pieniężnego,
obowiązek zapłacenie odsetek powstaje nie na mocy
czynności prawnej, ale na mocy przepisu prawa. Wysokość
tak zastrzeżonych odsetek jest oceniana na podstawie reguł
ogólnych, a nie na podstawie przepisu art. 359 § 22 k.c.;
4) nieuwzględnienie przepisów ustawy o systemie oświaty i
wynikających z nich skutków dla stosunku prawnego
związanego z umową o nauczanie oraz ekonomicznych
skutków zawarcia, wykonywania umowy oraz zaniechania
jej
wykonywania
nieuwzględnienie
w
czasie
roku
jednoznacznego
szkolnego
przepisu
przez
ustawy
o
systemie oświaty ustalającego, jako minimalny okres
organizacji procesu nauczania rok szkolny. W zakresie tego
zarzutu zwrócono uwagę, iż organ antymonopolowy mógłby
sprawdzić praktykę funkcjonowania szkół niepublicznych w
całej Unii Europejskiej. Czesne w szkołach niepublicznych
ustalane jest jako czesne za okres nauki (semestr lub rok, w
zależności od systemu, w przypadku szkół „do maturalnych"
– zasadą jest rok). Rozłożenie na raty miesięczne ma
charakter tylko płynnościowy i ma na celu pomoc rodzicom;
5) nieuwzględnienie
zainteresowanych
słusznego
interesu
konsumentów
strony
przez nałożenie
oraz
kary
finansowej na podmiot prawa, którym jest stowarzyszenie
rodziców, którzy są „konsumentami" jedynych usług
9
świadczonych przez stronę. W związku z tym, kara
finansowa jest w rzeczy samej nakładana nawet nie
pośrednio, ale wprost na konsumentów.
Wyrokiem z dnia 23 marca 2011 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd
Ochrony Konkurencji i Konsumentów uchylił decyzję w punkcie IV, w
pozostałym zakresie oddalił odwołanie oraz zniósł wzajemnie między
stronami koszty postępowania.
Powyższe rozstrzygnięcie w zakresie uchylającym zaskarżoną decyzję
zostało oparte o następujące ustalenia faktyczne i rozważania.
Zdaniem Sądu Okręgowego zasadne było uchylenie kary pieniężnej,
określonej w pkt IV sentencji zaskarżonej decyzji. Zgodnie z art. 106 ust. 1
pkt 4 uokik nałożenie na przedsiębiorcę kary pieniężnej za, choćby
nieumyślne, dopuszczenie się stosowania praktyki naruszającej zbiorowe
interesy konsumentów w rozumieniu art. 24, ma charakter fakultatywny.
Decyzja w przedmiocie ewentualnego nałożenia kary winna być
współmierna do stopnia zawinienia naruszyciela i powinna uwzględniać
okoliczności sprawy. Nakładanie kar pieniężnych (względnie samo
zagrożenie nimi) stanowi istotny instrument, który przyczynić się ma do
przestrzegania przepisów ustawy antymonopolowej przez przedsiębiorców, a
także
stosowania
się
przez
nich
do
treści
orzeczeń
organów
antymonopolowych. Kary pieniężne pełnią zatem funkcje prewencyjne. Kary
te pełnią także funkcje egzekucyjne, jak i represyjne. W ocenie Sądu
Okręgowego, okoliczności przedmiotowej sprawy, jak również względy
celowości przemawiają za odstąpieniem od wymierzenia kary pieniężnej.
Należy zauważyć, iż praktyki powoda nie dotknęły szerokiego kręgu
konsumentów (skargę wniósł tylko jeden rodzic, natomiast szkoła
funkcjonuje bez przeszkód – rodzice w przeważającej części nie rezygnują z
usług edukacyjnych szkoły). Przedsiębiorca nie działał w warunkach
10
recydywy
antymonopolowej.
Nadto,
natychmiast
po
wszczęciu
postępowania administracyjnego zaniechano praktyk określonych w pkt I
decyzji oraz częściowo zmieniono postanowienia wzorca, odnoszące się do
praktyk wskazanych w pkt II decyzji. Sąd I instancji przyjął zatem, że
wystarczające dla osiągnięcia celów ustawy antymonopolowej, jest
orzeczenie o stwierdzeniu stosowania przez przedsiębiorcę praktyk
naruszających zbiorowe interesy konsumentów i zakazanie ich stosowania.
Powyższy wyrok został zaskarżony przez Prezesa UOKiK w części
uwzględniającej odwołanie. Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił
naruszenie art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
konkurencji i konsumentów przez jego niewłaściwe zastosowanie, tj.
uznanie, że w ustalonych okolicznościach faktycznych uzasadnione jest
odstąpienie od nałożenia na powoda kar pieniężnych za stosowanie
przypisanej mu praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów.
Pozwany wniósł o:
1.
zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie odwołania powoda w
całości, tj. również w zakresie odnoszącym się do pkt IV decyzji
Prezesa Urzędu nr (…) z dnia 23 grudnia 2009 r.;
2.
zmianę zaskarżonego wyroku w pkt III przez zasądzenie od powoda na
rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego za I instancję
według norm przepisanych;
3.
zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa
procesowego za II instancję według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja zasługuje na częściowe uwzględnienie.
Dla porządku wskazać należy, że w art. 111 uokik zostały wymienione
normatywne przesłanki ustalania wysokości kar pieniężnych, do których
nakładania uprawniony jest Prezes UOKiK. Funkcją powołanego przepisu
11
jest
określenie
ram
wyznaczających
zakres
swobodnego
uznania
administracyjnego Prezesa UOKiK przy stosowaniu kar pieniężnych,
wszystkie bowiem kary przewidziane w art. 106 - 108 uokik mają charakter
fakultatywny. Katalog przesłanek zawartych w art. 111 uokik nie ma
charakteru kompletnego, a jedynie przykładowy. Ponadto zastosowane w
danym przypadku sankcje powinny cechować się stopniem dolegliwości nie
większym niż jest to niezbędne dla osiągnięcia zamierzonego celu.
W ocenie Sądu odwoławczego niezasadny okazał się zarzut apelacji
skierowany przeciwko uchyleniu zaskarżonej decyzji co do pkt IV a. W
powołanej części sentencji decyzji pozwany Prezes UOKiK, na podstawie
art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik nałożył na Społeczne Towarzystwo (…) (…) Koło
Terenowe nr (…) w P. w związku z naruszeniem zakazu, o którym mowa w
art. 24 ust. 1 i 2 pkt 1 uokik w zakresie opisanym w pkt I sentencji decyzji,
karę pieniężną w wysokości 6.177 zł. W pkt I decyzji uznano za praktykę
naruszającą zbiorowe interesy konsumentów stosowanie w wymienionych w
decyzji wzorcach postanowienia o treści określonej w sentencji i
stwierdzono zaniechanie stosowania przedmiotowego postanowienia z
dniem 1 września 2009 r.
Najistotniejszą okolicznością uzasadniającą
odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej w tym zakresie jest zaprzestanie
stosowania klauzuli uznanej za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.
Pozytywna
reakcja
przedsiębiorcy
na
wszczęcie
postępowania
administracyjnego i podjęcie skutecznego działania eliminującego z
wzorców
zarówno
umowy,
jak
i
Regulaminu
przedmiotowego
postanowienia czyni zbędnym nałożenie jakiejkolwiek, nawet w niewielkim
rozmiarze kary pieniężnej. Przedsiębiorca w pełni świadomie zareagował na
zaistniałe zagrożenie naruszenia interesu publicznoprawnego, a zatem
nałożenie kary w tym zakresie jest niezasadne z punktu widzenia
prewencyjnej i represyjnej roli kary pieniężnej. Zaprzestanie naruszenia
12
oznacza bowiem, że postępowanie osiągnęło swój podstawowy cel w postaci
wyeliminowania zachowania sprzecznego z ustawą o ochronie konkurencji i
konsumentów, a wydana decyzja nie będzie musiała być w przyszłości
egzekwowana.
Powyższe argumenty nie mogą być zastosowane i prowadzić do
„zniesienia” kary nałożonej w pkt IV b zaskarżonej decyzji, mocą którego
Prezes UOKiK
na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik nałożył na
Społeczne Towarzystwo (…) (…) Koło Terenowe nr (…) w P. w związku z
naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 24 ust. 1 i 2 pkt 1 uokik w
zakresie opisanym w pkt II sentencji, karę pieniężną w wysokości 24.270 zł.
W pkt II decyzji uznano za praktykę naruszającą zbiorowe interesy
konsumentów stosowanie w wymienionych w decyzji wzorcach postanowień
o treści określonej w sentencji i nakazano zaniechanie stosowania
zakwestionowanych
postanowień.
Naruszenie
zbiorowych
interesów
konsumentów w tym przypadku przybrało postać stosowania we wzorcach
(umów oraz Regulaminu) postanowień, które wypełniają kryteria uznania ich
za niedozwolone, co uzasadnia przyjęcie znacznego stopnia naruszenia
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Nie może ujść uwadze
pozytywna
reakcja
przedsiębiorcy
na
wszczęcie
postępowania
administracyjnego i podjęcie działań mających na celu zaprzestanie praktyk,
które jednak nie doprowadziły do w pełni skutecznego wyeliminowania
postanowień, które byłby wolne od treści abuzywnych. Tym niemniej
przedsiębiorca podjął próbę zaprzestania niedozwolonych praktyk, co ma
znaczenie dla wymiaru kary pieniężnej. Powyższe, w ocenie Sądu
odwoławczego uprawnia jedynie do obniżenia nałożonej kary pieniężnej, tj.
do kwoty 12.000 zł, której wysokość również wypełni takie funkcje kary, jak
prewencja oraz represja i jednocześnie sprawi, że jej dolegliwość będzie
13
nadal
adekwatna
do
rozmiaru
zagrożenia
naruszenia
interesu
publicznoprawnego, a w konsekwencji kara osiągnie zamierzony cel.
Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. i art.
385
k.p.c.
orzekł
jak
w
sentencji.
O
kosztach
postępowania
drugoinstancyjnego postanowiono stosownie do treści art. 100 k.p.c.
Uzasadnienie
Sądu
odwoławczego
zostało
sporządzone
z
ograniczeniem części historycznej i rozważań do zakresu zaskarżenia
rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego - pkt I wyroku Sądu Okręgowego z dnia
23 marca 2011 r., a w konsekwencji pkt IV decyzji Prezesa UOKiK z dnia
23 grudnia 2009 r. o nr (…).