2.2.6. Wskaźnik opisowy W10 – Śmieci w morzu

Transkrypt

Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego
133
2.2.6. Wskaźnik opisowy W10 – Śmieci w morzu
W10: Właściwość ani ilość znajdujących się w wodzie morskiej
odpadów nie powodują szkód w środowisku przybrzeżnym i morskim.
Wskaźniki podstawowe (core indicators) przypisane W10, charakteryzują stan śmieci w
środowisku morskim.
Tabela 2.2.6.1 Przegląd kryteriów i wskaźników dobrego stanu środowiska morskiego oraz odpowiadających im
wskaźników podstawowych wymienionych w Decyzji KE dla wskaźnika opisowego śmieci w morzu.
Kryteria i wskaźniki dobrego stanu środowiska
morskiego dla wskaźnika opisowego W10
Zaproponowane wskaźniki
podstawowe
Ocena GES/
dostępność danych,
wybór do oceny
Kryterium 10.1. Właściwości odpadów w środowisku morskim i przybrzeżnym
Tendencje w zakresie ilości
odpadów wyrzucanych na
brzeg i/lub gromadzonych
wzdłuż linii brzegowych, w
Wskaźnik 10.1.1. tym analiza ich składu,
rozmieszczenia
przestrzennego oraz - w
stosownych przypadkach źródła
Tendencje w zakresie ilości
odpadów w słupie wody (w
tym pływających na
powierzchni wody)
i spoczywających na dnie
Wskaźnik10.1.2.
morza, w tym analiza ich
składu, rozmieszczenia
przestrzennego oraz w stosownych przypadkach źródła
Tendencje w zakresie ilości,
rozmieszczenia i – w miarę
możliwości – składu
Wskaźnik10.1.3.
mikrodrobin
(w szczególności mikrodrobin
plastiku)
Kryterium 10.2. Wpływ odpadów na życie w morzu
Tendencje w zakresie ilości i
składu odpadów połykanych
Wskaźnik10.2.1.
przez zwierzęta morskie (np.
analiza treści żołądka)
przetestowano,
wybrany do oceny
Śmieci/odpady na linii
brzegowej;
nie wykorzystano w
ocenie ze względu na
brak danych
Śmieci/odpady w kolumnie
wody;
Śmieci/odpady na dnie morza;
Ilość i skład mikrocząsteczek
Śmieci/odpady przyswojone
przez zwierzęta morskie
nie wykorzystano w
brak danych
nie wykorzystano w
brak danych
Spośród pięciu zaproponowanych wskaźników podstawowych do oceny wybrano tylko jeden
z nich: śmieci/odpady na linii brzegowej. Nie przetestowano pozostałych wskaźników co
___________________________________________________________________________________________________
 Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Morski w Gdyni, Ośrodek
Oceanografii i Monitoringu Bałtyku; www.imgw.pl, http://baltyk.imgw.gdynia.pl
 Instytut Morski w Gdańsku; Zakład Ekologii Wód; www.im.gda.pl
134
wynika z braku danych w tym zakresie. W Polsce nie prowadzi się monitoringu wód
morskich pod kątem występowania zanieczyszczeń stałych w kolumnie wody lub przy dnie.
Ilość i skład mikrocząstek oraz skutki oddziaływań śmieci na zwierzęta morskie są trudno
policzalne.
2.1.1.1 Śmieci/odpady w kolumnie wody
Wskaźnik mający na celu określenie ilości, źródła i składu śmieci/odpadów zawieszonych w
kolumnie wody, można go mierzyć za pomocą siatek planktonowych lub przez filtrowanie
próbek wody. Odpady pływające mogą być oceniane na dużą skalę przez zdjęcia (pomiary)
lotnicze.
Wskaźnik „Śmieci/odpady w kolumnie wody” nie został wykorzystany we wstępnej ocenie
stanu środowiska morskiego.
2.1.1.2 Śmieci/odpady na dnie morza
Wskaźnik określa ilość, źródło i skład śmieci/odpadów zalegających na dnie morza. W
ramach projektów pilotażowych wykazano, że mogą być one mierzone podczas
międzynarodowych badań biologicznych, trałowania (np. IBTS - International Biological
Trawling Surveys), dedykowanych pomiarów przez nurków lub przez fotografowanie
określonych przekrojów. Problemy związane ze zagubionymi sieciami będzie się rozpatrywać
w obszarach połowowych.
Wskaźnik „Śmieci/odpady na dnie morza” nie został wykorzystany we wstępnej ocenie stanu
środowiska morskiego.
2.1.1.3 Ilość i skład mikrocząsteczek
Wskaźnik określa obfitość cząstek, szczególnie mikrocząstek plastików, może być mierzona
w kolumnie wody przez koncentrację cząstek z wody lub przez wymywanie cząstek o niskiej
gęstości z próbek osadu.
Wskaźnik „Ilość i skład mikrocząsteczek” nie został wykorzystany we wstępnej ocenie stanu
środowiska morskiego.
2.1.1.4 Śmieci/odpady przyswojone przez zwierzęta morskie
Wskaźnik ma na celu określenie ilości tworzyw sztucznych w żołądkach mew (z rodzaju
Fulmarus). Ma zastosowanie jako ekologiczny wskaźnik jakości do oceny trendów czasowych
i różnic regionalnych w ramach działań OSPAR dla Morza Północnego. Monitoring tego
wskaźnika może być stosowany w innych obszarach morskich z wykorzystaniem mew lub
podobnych gatunków ptaków.
Wskaźnik „Śmieci/odpady przyswojone przez zwierzęta morskie” nie został wykorzystany we
wstępnej ocenie stanu środowiska morskiego.
Do wykonania wstępnej oceny został wykorzystany wskaźnik podstawowy Śmieci/odpady na
linii brzegowej, gdyż tylko dla niego istnieją dane. Wskaźnik ten ma na celu określenie ilości,
źródła i składu śmieci/odpadów wyrzuconych na brzeg morski przez fale lub z lądu.
Wskaźnik pozwala na określenie pośrednio wielkości zrzutów, wpływu na wartości
estetyczne, obecności związków toksycznych i szkód społeczno-ekonomicznych. Obowiązuje
w obszarze działania konwencji OSPAR, HELCOM i Morza Czarnego oraz podlega normie
Beach Litter Survey, może w razie konieczności zostać zmodyfikowany i dostosowany dla
innych regionów.
___________________________________________________________________________________________________
135
Wskaźnik został przetestowany w
ramach
ogólnoeuropejskiego
programu badawczego Coastwatch
Europe – Obserwator Wybrzeża
Europy. Głównym źródłem danych
była książka autorstwa Tomasza
Jóźwiaka pt.: "Parametryzacja stanu
sozologicznego
wybrzeża
południowego Bałtyku w świetle idei
rozwoju zrównoważonego". Wyniki
opracowane zostały na podstawie
ankiet i mieszczą się w okresie od
1994 do 2008 roku.
W celu dokonania oceny polskie
wybrzeże zostało podzielone na 10 segmentów o długości 50 km. Na każdy segment składa
się 10 (na ostatni przypada 9) bloków badawczych, o długości 5 km, które następnie
podzielono na 10 odcinków o długości 500m. Długość badanego wybrzeża zmieniała się w
poszczególnych latach.
Do wykonania oceny wyznaczono frekwencję różnych rodzajów śmieci w odniesieniu do
długości przebadanych odcinków wybrzeża (z podziałem na odpady wielkogabarytowe i
małogabarytowe).
Tabela 2.2.6.2 Zestawienie odnotowanych przypadków występowania odpadów wielkogabarytowych
i małogabarytowych na przebadanych odcinkach w roku 2008 w terminie 12-18 września
Segment/
Obszar
1. Mierzeja
Wiślana
2. Zatoka
Gdańska
3. Zatoka
Pucka
4. Półwysep
Morze
5. Białogóra
6. Słowiński
Park
Narodowy
7. Jarosławiec
8. Sarbinowo
9. Mrzeżyno
10.WolinUznam
Długość
przebadanego
wybrzeża
[km]
Ilość odnotowanych
przypadków
wystąpienia
odpadów
wielkogabarytowych
na 1 km
Ilość
odnotowanych
przypadków
wystąpienia
odpadów
małogabarytowych
na 1 km
Stan środowiska w
skali 5-cio
stopniowej dla
odpadów
wielkogabarytowych
Stan środowiska w
skali 5-cio
stopniowej dla
odpadów
małogabarytowych
5
2,6
19
1
2
35
1,6
9,1
3
3
5
1,8
9,4
2
3
25
1,25
9,85
3
3
5
3,4
15
1
2
15
1,4
6,9
3
3
5
0
6,8
5
3
35
15
1,46
1,7
10,2
12,06
3
3
3
3
10
2,7
12,7
1
3
___________________________________________________________________________________________________
136
Ocena stanu środowiska w skali 5- cio stopniowej jednak została sporządzona na podstawie
średniej frekwencji odpadów, czyli ilości przypadków wystąpienia odpadu na 1 km.
Przypadkiem (frekwencją) nazwano ilość odcinków o długości 500 m na których wystąpił
odpad.
Wyznaczono wartości współczynnika frekwencji odpadów odpowiednio dla grupy śmieci
większych i mniejszych.
Tabela 2.2.6.3. Wartości współczynnika frekwencji odpadów określone dla klasyfikacji stanu środowiska
Przedział wartości
współczynnika
frekwencji dla
odpadów
wielkogabarytowych
(WF OWG)
Przedział wartości
współczynnika
frekwencji dla
odpadów
małogabarytowych
(WF OMG)
Stan środowiska w skali
5-cio stopniowej
0≤ WF OWG ≤0,2
0≤ WF OMG ≤3
Bardzo dobry (5)
0,2< WF OWG ≤1,0
3< WF OMG ≤6
dobry (4)
1,0< WF OWG ≤1,7
6< WF OMG ≤13
umiarkowany (3)
1,7< WF OWG ≤2,0
13< WF OMG ≤20
słaby (2)
WF OWG >2,0
WF OMG >20
zły (1)
Stan ekologiczny
wg RDSM
GES
SUBGES
Przy wyborze ostatecznej klasy dla danego obszaru decydowała wielkość danej grupy
odpadów. Jeżeli na jednym z obszarów stan środowiska w skali 5-cio stopniowej dla
mniejszych śmieci wynosił 2 a dla większych 1, wówczas końcowa ocena dla tego segmentu
wynosiła 1. W przypadku, gdy różnica ocen w danym obszarze miedzy większymi a
mniejszymi śmieciami była większa niż o jeden stopień, przyjęto wartość średnią.
Tabela 2.2.6.4. Przyporządkowanie przebadanych segmentów (obszarów) do poszczególnych podakwenach
wydzielonych wg systemu HELCOM HOLAS
Nr podakwenu
Segment
Nazwa podakwenu
Polska część Zalewu Wiślanego
Mierzeja Wiślana
35A
35
Zatoka Gdańska
Zatoka Pucka
62
Półwysep Morze
Białogóra
Polskie wody przybrzeżne Zatoki
Gdańskiej
Polskie wody przybrzeżne
wschodniej części Bałtyku
właściwego
Słowiński Park
Narodowy
38
Jarosławiec
Polskie wody przybrzeżne
Basenu Bornholmskiego
Sarbinowo
Mrzeżyno
38A
Wolin-Uznam
Polska część Zalewu
Szczecińskiego
___________________________________________________________________________________________________
137
W celu przeprowadzenia klasyfikacji i oceny stanu środowiska morskiego polskiej strefy
Morza Bałtyckiego, linię brzegową przyporządkowano do poszczególnych podakwenów
wydzielonych wg systemu HELCOM HOLAS.
Wstępna ocena dla wskaźnika podstawowego śmieci/odpady na linii brzegowej dla
podakwenów wg podziału „HOLAS”
Spośród 8 wyznaczonych obszarów ocenionych zostało tylko 5, ponieważ ilość uzyskanych
danych była ograniczona, a badania dotyczyły wyłącznie strefy brzegowej.
Tabela 2.2.6.5 Ocena stanu środowiska w poszczególnych podakwenach
Podakwen
27
Ocena
brak
Stan środowiska
w skali 5-cio
stopniowej
brak oceny
33
brak
brak oceny
brak
35
3
umiarkowany
SUBGES
35A
1
zły
SUBGES
36
brak
brak oceny
brak
38
3
umiarkowany
SUBGES
38A
2
słaby
SUBGES
62
2
słaby
SUBGES
średnia
2,2
słaby
SUBGES
Stan
ekologiczny
wg RDSM
brak
Ogólna ocena dla wskaźnika podstawowego: „śmieci/odpady na linii brzegowej” w
odniesieniu do skali pięciostopniowej wyniosła 2 co określa stan środowiska jako słaby.
Oceny dokonano poprzez wyciągnięcie średniej z ocen dla poszczególnych podakwenów.
Wynik końcowy oceny stanu środowiska morskiego polskiej strefy Morza Bałtyckiego
według Ramowej Dyrektywy ws. Strategii Morskiej dla wskaźnika W10, został określony
jako subGES ( Stan niezadowalający/niepożądany).
___________________________________________________________________________________________________

2.2.6. Wskaźnik opisowy W10 – Śmieci w morzu

Transkrypt

Podobne dokumenty

Pozostałe śmieci

Śmieciobranie

Pokoloruj: Rozwiąż rebus

Produkt TwójPasaz.pl

Zobacz prace naszych uczniów

VII ZANIM ZASYPIĄ NAS ŚMIECI

„REWOLUCJA ŚMIECIOWA”

Ściągnij plik załącznika

Muzyka w tle. Głosy: lektor-głos męski, dzieci. 0:02

Worki na śmieci - 50l - 25szt.