ORGANIZACJE i ARCHETYPY

ORGANIZACJE i ARCHETYPY
Prof. dr hab. Monika Kostera
Wydział Zarządzania UW
Nowoczesnośd „stała”
•
•
•
Postęp techniczny
Wiara w naukę
Demokracja
Nowoczesnośd „płynna”
•
•
•
Niestabilność
Nieciągłość
Hiperracjonalność
Kryzys i rozwiązania?
•
•
•
•
Uniwersytety: upadek i masowość
Zarządzanie: kolonizacja i masowość
Nauka: fragmentacja i
interdyscyplinarność (np. zarządzanie)
Upadek państwa: bizesyfikacja i
samoorganizacja, samozarządzanie
Aktualne pytania w zarządzaniu
•
•
•
•
•
O sens...
O kurczące się zasoby i stan środowiska ...
O uwarunkowania i możliwości zmiany...
O uczenie się człowieka i organizacji...
O rolę intuicji...
Manifest
humanistyczny
zarządzania...





za organizacjami
humanistycznymi
za organizacjami
barokowymi
za transformacją
za mądrością w
organizacjach
za synchronicznością
Organizacje jako
kultura: symbole,
opowieści, mity...
Opowieści, dotykające nas w
szczególny sposób, rezonujące z
głębokimi obszarami naszej duszy
czynią tak dlatego, że wykorzystują
archetypy.





Filmy
Powieści
Sztuka
Poezja
Muzyka...
Archetypy




Carl Gustav Jung (1934–1954/1968) zbiorowa nieświadomość,
Symboliczne miejsca, gotowe do tego, by
ważne pomieścić obrazy, postaci czy wątki
Uniwersalne w czasie i przestrzeni
Ciągle żywe
Archetypy
•
•
•
•
•
Inspirują do nowych interpretacji i
nowych idei
Ogólne, nie doprecyzowują ani nie oceniają
Pobudzają wyobraźnię ludzką do pracy
Mają swoje jasne i mroczne strony
Są podzielanymi sposobami rozumienia
Archetypy
… albo: silne wątki (Czarniawska)
Opowieśd archetypiczna
… rodzaj narracji, która opiera się na
archetypie jako powracającym motywie
– archetyp może być wątkiem, postacią,
miejscem lub czasem akcji, np.
opowieści o bohaterach lub artefaktach
magicznych
Archetypy w organizacjach
Jaźń
Poszukiwacz Przygód
Cień
Szachraj
Anima i Animus
Wieczne Dziecko
Persona
Gaja
Mędrzec
Kosmogonia
Król
Soteriologia
Poszukiwacz Przygód
• Bohaterowie (Joseph
Campbell)
• Droga
• Nieprzewidziane
wydarzenia
• Podejmowanie ryzyka
Poszukiwacz Przygód
• Przedsiębiorca
• Używa niepewności
jako zasobu
• Podejmuje ryzyko
• Innowacja
Anita Roddick, Body Shop
Szachraj
•
•
•
•
•
Trickster
Buntownik i
nonkonformista
Przewrotny,
prowokator
Pogranicze struktur
Emacypacja przez
ironię i paradoks
Szachraj,
gangster,
wyzwoliciel
Martin Parker (2012)
Alternative Business:
Outlaws, crime and
culture
• Buntownicy
• Obrońcy
• Poza prawem
• Ekonomia
Szachraj – Innowacje
•
•
•
•
•
•
Edward de Bono (1967)
Twórcze myślenie
Paradoks i humor
Niesekwencyjność
W zarządzaniu –
innowacyjność
Zarządzanie strategiczne,
rekturacja, rachunkowość...
Król
•
•
•
•
•
•
Namaszczony
Władza
Charyzma
Przywództwo
Zdolność
rozróżniania dobra
i zła
Wskazuje drogę
innym
Marzenie o Królu sprawiedliwym
Przywódcy pełnią rolę
symboli reprezentujących
osobisty związek
przyczynowy
(Czarniawska i Wolff, 1991,
s. 535).
Upadek tyrana





Pycha i utrata
człowieczeństwa...
Ucieczka od wolności
(Erich Fromm, 1968)
Przemoc i uległość
Substytut sumienia
Upadek – ku
samorządności?...
Dobry menedżer
Ciche zarządzanie polega na
troskliwości i doświadczeniu.
Stosują się doń słowa takie jak
mądrość, zaufanie, oddanie,
przekonanie. Przywództwo działa,
bo jest prawomocne, jest
nierozłączną częścią organizacji i
cieszy się szacunkiem wszystkich.
Jutro jest cenione, bo wczoraj jest
szanowane. To czyni dzisiaj
przyjemnością (Mintzberg, 1999, s.
30).