Recenzja 2

Gdańsk,dnia5 |istopada
2013'
Prof, dr hab. inż. Jacek Namieśnik,
prof, zw. PG
Katedra Chemii Analitycznej
Wydział Ch emiczny Po l itechni ki G dańskiej
80.233Gdańsk
ul. G. Narutowicza 11/12
tel: 58 - 347-10-10
58 - 347-21-10
fax: 58 - 347-26-94
e-maiI: jacek.nam iesni [email protected]
lub [email protected]
RECENZJA
rozprawydoktorskiejmgr Lecha SZCZEPANIAKA Opracowaniesystemu
komp uterowej identyfi kacji związków o rganicznyc h w a nalizie rozpoznawczej
metodą Gc.Ms wykonanejw ZakładzieChemiiSrodowiskana Wydzia|e
prof.zw.
Biologiczno-Chemicznym
w Biatymstokupod kierownictwem
Uniwersytetu
dr hab.Walerijalsidorova.
przedmiotemzainteresowania
Najczęściej
analitykówsą próbkicharakteryzujące
się
złoŻonym
składemmatrycyoraz obecnością
w nich analitówna poziomieś|adÓwa
nawet ultraśladÓwi charakteryzujących się podobnymi wtaściwoŚciami
fizykochemicznymi.
To sprawia, Że wykrycie, identyfikacjaoraz ilościoweoznaczenieposzczegÓ|nych
analitówstanowipowaŻnewyzwanieanalityczne'
Problemyanalitycznezwiązaneze składemmatrycyoraz ś|adovvymi
ilościami
prÓbkido analizy
analitÓwmogąbyó pomyś|nie
rozwiązanena etapieprzygotowania
poprzezzastosowanieodpowiednich
technikizo|acjii/lubwzbogacaniaanalitÓwbo
wtedy następuje:
przeniesienieanalitówdo probki wtÓrnej charakteryzującej
się prostym
sktadem matrycy przyjaznĄ W stosunku do stosowanego przyrządu
kontrol
no-pomiarowego(np.chromatog
rafugazowego),
''podniesienie''
stęienia ana|itowW tych próbkachdo poziomupowyzej
granicy wykrpvaInościmetodykia naIitycznej,
usuniecie przynajmniej części składników przeszkadzĄących
(inteńerentów) charakteryzującychsię podobnymi właściwościami
jak anality.
fizykochemicznymi
pozostaje
problem
Do rozwiązania
identyfikacjiposzczególnychanalitów obecnych
na chromatogramie
w przypadkustosowaniaokreŚlonejtechnikichromatograficznej
(np.GC) bądi tez na spektrogramie,
przygotowane
gdy odpowiednio
próbkipoddaje
się ana|izie z v,tykorzystaniem
technik łączonych,czego przykłademmoŻe być
zastosowaniezestawuchromatografgazory- spektrometr(detektor)mas.
W tym kontekściena|eŻy rozpatrywaÓ wyniki programu badawczego
zrealizowanegoprzez Doktorantaopisane w rozprawiedoktorskiejwykonanejpod
kierownictwemprofesora Walerija lsidorowa, ktory jest autorltetem w zakresie
rozwojui praktycznegowykorzystaniatechnikchromatograficznych.
J
\
I
Mgr Lech Szczepaniak postanowiłrozwiązaćciekawy i wazny problem
badawczypo|egającyna opracowaniusystemukomputerowej
identyfikacjizwiązków
organicznych
w trakciebadań zwykorzystaniem
technikiGC-MS'
Nie mam wątp|iwoŚci,
się zarownowspółpraca
Żedo tegosukcesuprzyczynilta
z takim specjalistąjak prof' W. |sidorow,jak i własnedoświadczenie
czego
potwierdzeniemjest spis interesujących publikacji obejmujący 15 prac
opub|ikowanych
W renomowanychczasopismachnaukowych.Prace te ukazałysię
jak
drukiemw okresie1986-2014i są efektemwspołpracy
z tak znanymianalitykami
prof. Z. Witkiewiczoraz prof.|. G' Zenkewicza przedewszystkimwspomnianyjuŻ
prof.W. lsidorow- promotorrozpraw doktorskiej.
opub|ikowanych
w
Rozprawędoktorskastanowicykl 5 publikacjiorygina|nych
latach 2007-2014wraz z komentarzemliczącym 13 stron tekstu oraz dodatkowe
strony,na którychprzedstawiono:
cel izakres pracy,
opis systemu komputerowej
identyfikacji
analitówna podstawiewynikow
analizyprobek z wykorzystaniem techniki G C-MS,
podsumowanie.
Nie mam wątp|iwości,
Że efekty programu badawczego realizowanegoprzez
Doktoranta
charakteryzu]ąsię
elementaminowoŚcinaukowej.
Za najwaŻniejsze
uważam:
zaprojektowanie
strukturybazy danychindeksÓwretencji(Rl) iwidm mas,
opracowaniealgorytmówidentyfikacji
analitówopańychna jednoczesnym
wykorzystaniu
dwóch baz danych:
o indeksówretencji(R|),
o widmmas.
opracowanysystem,zostałjuz wprowadzonydo praktykilaboratoryjnej
i stanowi
istotne narzędzieWspomagająceproces oznaczaniaszerokiegospektrumanalitów
organicznychobecnychw próbkach o róŻnymskładziematrycyw kilku laboratoriach
analitycznych.
pełnegocyk|ubadańod pomystupoprzez
Mozna więc mówiÓ o zrea|izowaniu
jego rozwinięciei opracowaniepetnej koncepcjiaŻ do wprowadzeniado praktyki
analitycznej.To wie|ki sukces i moie stanowiĆpowód do wielkiej satysfakcji
Doktoranta.
Na szczegó|ne podkreś|enie zasługuje fakt wprowadzenia do
międzynarodowegoobiegu informacji naukowej proponowanychrozwiązań i
uzyskanychwynikow W postaci artykutÓwopublikowanychW czasopismach o
najwyzszejrenomienaukoweja mianowicie:
Joumal of Chromatography
A (lF = 4,612)- 3 prace,
AnalyticalScr'ences(lF= 1,569),
Food Chemistry(lF = 3,334)
Ta ostatnia praca jest juz dostępna W petnej wersji choć oficjalnie zostanie
opublikowana
w roku2014.W trzechpracachmgr L. Szczpaniakjest wskazanyjako
powiedzialny
autorod
za prowadzeniekoresponden
cji.
Do kopii kazdego z ańykułówstanowiącychpodstawęrozprawydoktorskiej
dołączono:
krótkiopis programubadańi uzyskanychefektów,
opis udziałuDoktorantaw rea|izaĄiokreślonego
zadaniabadawczego.
Ana|iza tych informacjistanowi mocną podstawędo stwierdzeniao znacząCym
udziale merytorycznymmgr Lecha Szczepaniaka W rozwiązaniu prob|emÓw
badawczychopisanychw w/wymcykluprac oryginalnych.
Biorąc powyższepod uwagę nie mam wątpliwości,
Że spełnionezostaływszystkie
wymogi forma|ne i merytoryczneby rada WydziałuBio|ogiczno-Chemicznego
Uniwersytetuw Białymstokumogłapodjęć uchwałęo dopuszczeniumgr Lecha
SZCZEPAN|AKA do ostatniegoetapupostępowania
kwa|ifikacyjnego
czy|ido etapu
publicznejprezentacji
pracy.
tez
JednoczeŚniebiorącpo uwagę:
istotneelementynowościnaukoweji trudny do przecenieniapotencjat
innowacyjny uzyskanychwyników,
publikacjęcyklu 5 prac orygina|nychW renomowanychczasopismach
(tlF = 18,739)
naukowych
z caŁymprzekonaniemwnioskujęby Rada Wydziałupodjęładodatkowąuchwa|eo
wyróżnieniutej rozprawydoktorskiej'