Chemia-01
Transkrypt
Chemia-01
Caserio, Roberts CHEMIA ORGANICZNA Morrison, Boyd CHEMIA ORGANICZNA McMurry CHEMIA ORGANICZNA Zaliczenie przedmiotu: 15.11.2016 20.12.2016 24.01.2017 obejmuje materiał wykładowy przedstawiony odpowiednio do dnia 8.11.16, 13.12.16 oraz 17.01.17 godz. 14.15 Audytorium Chemiczne - ocena z ćwiczeń wynika z sumy punktów uzyskanych na kolokwiach wykładowych i sprawdzianach ćwiczeniowych – na ocenę pozytywną niezbędne jest zgromadzenie co najmniej 60% punktów - ocena pozytywna z ćwiczeń jest warunkiem koniecznym przystąpienia do egzaminu KOLOKWIUM STRUKTURA I WIĄZANIA W ZWIĄZKACH ORGANICZNYCH 1. Atomy pierwiastków występujących w związkach organicznych biorą udział w określonej liczbie wiązań, np. IZOMERIA IZOMERY – różne związki chemiczne o takim samym wzorze sumarycznym C2H6O atomy węgla – czterowiązalne C atomy tlenu – dwuwiązalne O atomy wodoru i halogenów – jednowiązalne H 2. Atomy węgla są zdolne do tworzenia wiązań pomiędzy sobą pojedyncze temp. wrzenia [°C] temp. topnienia [°C] WIĄZANIA C – C C C Cl reakcja z Na C C podwójne C C CH3CH2OH CH3OCH3 etanol eter dimetylowy 78.5 - 117.3 wydziela się H2 - 24.9 - 138 brak reakcji potrójne 1 IZOMERIA STRUKTURA I WIĄZANIA W ZWIĄZKACH ORGANICZNYCH CH3CH2OH CH3OCH3 etanol eter dimetylowy SYNTETYCZNY JEDWAB nylon, rayon DODATKI DO ŻYWNOŚCI TWORZYWA SZTUCZNE barwniki teflony sztuczne słodziki polistyren poliuretany polipropylen IZOMERY KONSTYTUCYJNE – różne związki chemiczne o takim samym wzorze sumarycznym, ale różniące się konstytucją (sposobem połączenia atomów ze sobą) LEKI SYNTETYCZNE GUMY WIĄZANIA JONOWE występuje pomiędzy atomem metalu o małej wartości energii jonizacji, a atomem niemetalu o dużej ujemnej wartości powinowactwa elektronowego oddziaływanie pomiędzy atomami warunkujące powstanie trwałych pod względem chemicznym cząsteczek G. N. LEWIS (University of California, Berkeley) konserwanty sztuczne środki zapachowe PALIWA WIĄZANIA CHEMICZNE 1916 r. SYNTETYCZNE ZWIĄZKI ORGANICZNE KATION 11Na 1s2 2s2 2p6 3s1 -1e - Na+: 1s2 2s2 2p6 [Ne] W. KÖSSEL (Uniwersität München) WIĄZANIE JONOWE – elektrostatyczne przyciąganie przeciwnie naładowanych ładunków elektrycznych WIĄZANIE KOWALENCYJNE – tworzy się przez ‘uwspólnienie’ elektronów obu atomów biorących udział w wiązaniu ANION 17Cl 1s2 2s2 2p6 3s2 3p5 +1e - Cl-: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 [Ar] 2 WIĄZANIA JONOWE WIĄZANIA JONOWE występuje pomiędzy dwoma atomami: jednym o niskim potencjale jonizacyjnym oraz drugim – o dużym powinowactwie elektronowym NaCl ELEKTROUJEMNOŚĆ KILKU WYBRANYCH PIERWIASTKÓW Be B C N O 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 Na Mg Al. Si P S 0.9 1.2 1.5 1.8 2.1 2.5 K 0.8 WZROST ELEKTROUJEMNOŚCI WZROST ELEKTROUJEMNOŚCI Li MgSO4 dla NaCl tt. 801°C i tw. 1413°C 3.0 Br 2.8 WIĄZANIA KOWALENCYJNE dwa atomy tego samego pierwiastka – para elektronów należy w równym stopniu do każdego z atomów tworzących wiązanie + ·· · :F: ·· ·· ·· ·· :F:F: NaF związki krystaliczne o wysokich temp. topnienia i wrzenia Cl WIĄZANIA KOWALENCYJNE ·· · NH4Cl F 4.0 tworzy się poprzez ‘uwspólnienie‘ elektronów obu atomów biorących udział w wiązaniu chemicznym :F: NaHCO3 F – F tworzy się poprzez ‘uwspólnienie‘ elektronów obu atomów biorących udział w wiązaniu chemicznym dwa atomy różnych pierwiastków o zbliżonym powinowactwie elektronowym – para elektronów jest przesunięta w stronę atomu bardziej elektroujemnego ·· :O: + 2H· ·· :O:H ·· H δ− O δ+ H δ+ H wzór strukturalny Lewisa WIĄZANIE KOWALENCYJNE SPOLARYZOWANE wzór strukturalny Lewisa 3 WIĄZANIE KOWALENCYJNE SPOLARYZOWANE WIĄZANIE CHEMICZNE B N H – Cl –C– –O– WIĄZANIE KOWALENCYJNE WIĄZANIE JONOWE H – Br N ≡ N δ+ X δ+ H–F F δ− δ− O δ+ H δ+ δ− δ− B H X δ− Y X+ Y- F δ+ O=C=O δ+ δ− F X WIĄZANIE KOWALENCYJNE SPOLARYZOWANE δ− δ− CHARAKTER JONOWY WIĄZANIA WIĄZANIE KOWALENCYJNE SPOLARYZOWANE POLARNOŚĆ WIĄZANIA – jest spowodowana różnicą elektroujemności atomów biorących udział w wiązaniu chemicznym ELEKTROUJEMNOŚĆ – jest to zdolność atomu do przyciągania elektronów w wiązaniu chemicznym Pauling przyjął elektroujemność równą 4 dla atomu fluoru F 2.5 dla atomu węgla C 4