Dzieci-˝o∏nierze w historii

4800_U_07_C_03_06.qxd
6/29/10 5:48 PM
Page 28
(Black plate)
Problemy wspó∏czesnego Êwiata
PomyÊl i wykonaj
M1. Czy podane informacje sà prawdziwe (P), czy fa∏szywe (F)? Wstaw krzy˝yk
do odpowiedniej kratki.
P
1. W Rzymie i Grecji dzieci by∏y wykorzystywane jako ˝o∏nierze.
2. Giermek to najm∏odszy rycerz.
3. Miecz albo szabla to broƒ najcz´Êciej stosowna przez polskà
szlacht´.
4. W okresie zaborów m∏odzieƒcy fa∏szowali daty urodzenia,
aby nie iÊç do wojska.
5. Szare Szeregi to organizacja zbrojna za∏o˝ona przez
Józefa Pi∏sudskiego.
6. Powstanie warszawskie wybuch∏o w Warszawie w czasie
II wojny Êwiatowej.
F
❑ ❑
❑ ❑
❑ ❑
❑ ❑
❑ ❑
❑ ❑
M2. Obejrzyj uwa˝nie rysunek ch∏opca-˝o∏nierza. Zastanów si´, czym zastàpiç
karabin, mundur, wojskowà czapk´ i buty. Swoje propozycje narysuj przy
strza∏kach.
– 28 –
4800_U_07_C_03_06.qxd
6/29/10 5:48 PM
Page 31
(Black plate)
Problemy wspó∏czesnego Êwiata
M5. Mimo uchwalonego prawa chroniàcego dzieci przed wojnami, niektórzy
doroÊli nie majà zamiaru zwracaç na nie uwagi. Zastanów si´, jakich
argumentów mo˝esz u˝yç, aby przekonaç doros∏ych, ˝e dzieci powinny
byç chronione przed wojnami i ich skutkami. Swoje propozycje zapisz
poni˝ej.
flag´ Polskiego Czerwonego Krzy˝a.
– 31 –
Materia∏y
dydaktyczne
M6. Pokoloruj
M
DoroÊli powinni chroniç dzieci przed skutkami konfliktów zbrojnych,
poniewa˝:
1. .............................................................................................................
2. .............................................................................................................
3. .............................................................................................................
4. .............................................................................................................
4800_U_07_C_03_06.qxd
6/29/10 5:48 PM
Page 32
(Black plate)
Problemy wspó∏czesnego Êwiata
Co mówià êród∏a?
T1.
Przeczytaj uwa˝nie tekst, a nast´pnie wykonaj znajdujàce si´ pod nim
zadanie.
Dzieci-˝o∏nierze w historii
Problem anga˝owania dzieci do walki zbrojnej jest bardzo stary. Si´ga staro˝ytnej Grecji. W Rzymie równie˝ stosowano takie praktyki z tà ró˝nicà, ˝e
oficjalnie by∏y one pot´piane. W Êredniowiecznej Europie powszechna by∏a
instytucja giermka. Oko∏o 12. roku ˝ycia m∏odzieniec przygotowywa∏ si´ do
roli rycerza, pe∏niàc najpierw funkcj´ giermka. Jednak giermkowie nie brali
bezpoÊredniego udzia∏u w walkach zbrojnych. M∏odzi ch∏opcy ze szlacheckich
domów cz´sto przedstawiani byli na obrazach w ˝o∏nierskim umundurowaniu i z bronià (wówczas, czyli w Polsce przed rozbiorami tym uzbrojeniem
by∏y miecze albo szable). W okresie zaborów, mimo zakazu, m∏odzieƒcy
podawali nieprawdziwe daty urodzenia, aby wstàpiç do polskich oddzia∏ów
i walczyç o niepodleg∏oÊç. Podobnie by∏o w czasie I wojny Êwiatowej, kiedy
ch∏opcy masowo zaciàgali si´ mi´dzy innymi do legionów Pi∏sudskiego. Do
historii przesz∏o równie˝ bohaterstwo polskich harcerzy z organizacji Szare
Szeregi, którzy prowadzili tak zwany ma∏y sabota˝: roznoszenie ulotek,
pisanie hase∏ na murach. W czasie powstania warszawskiego, podczas II wojny
Êwiatowej, m∏odzi ludzie walczyli przeciwko okupantowi. Dziewcz´ta (najcz´Êciej, chocia˝ ch∏opcy równie˝) pe∏ni∏y role ∏àczniczek i sanitariuszek.
Oprac. na podst.: www.pl.wikipedia.org
1. Wska˝ prawid∏owà odpowiedê.
A. W staro˝ytnym Rzymie wciàganie dzieci do walk zbrojnych by∏o
a) zakazane tak samo jak w Grecji.
b) dozwolone, ale dopiero po ukoƒczeniu 12. roku ˝ycia.
c) dozwolone tak samo jak w Grecji.
d) zakazane odwrotnie ni˝ w Grecji.
– 32 –
4800_U_07_C_03_06.qxd
6/29/10 5:48 PM
Page 33
(Black plate)
Problemy wspó∏czesnego Êwiata
B. Giermek
a) zostawa∏ rycerzem w wieku 12 lat.
b) nie bra∏ udzia∏u w walkach zbrojnych.
c) zak∏ada∏ instytucje rycerskie.
d) bra∏ udzia∏ w walkach, ale tylko pod opiekà rycerza.
C. M∏odzi ch∏opcy
a) podawali nieprawdziwe daty urodzenia, aby wstàpiç do oddzia∏ów
walczàcych o niepodleg∏oÊç Polski.
b) podawali nieprawdziwe daty urodzenia, aby nosiç za rycerzem miecze.
c) byli fotografowani w ˝o∏nierskich mundurach.
d) podawali nieprawdziwe daty urodzenia, aby nosiç szable.
D. Ma∏y sabota˝ to
a) udzia∏ w powstaniu warszawskim.
b) walka z okupantem poprzez: roznoszenie ulotek, pisanie hase∏ na murach.
c) oddzia∏ sk∏adajàcy si´ z dzieci, czyli osób ma∏ego wzrostu.
d) murales, czyli napisy na murach.
– 33 –
4800_U_07_C_03_06.qxd
6/29/10 5:48 PM
Page 34
(Black plate)
Problemy wspó∏czesnego Êwiata
T2.
Przeczytaj uwa˝nie tekst. Nast´pnie wykonaj znajdujàce si´ pod nim zadanie.
Wspó∏czesne zbrojne konflikty i sytuacja dzieci
Obecnie w ponad 60 paƒstwach toczà si´ walki zbrojne, do których w∏àczane sà
dzieci. Na tej liÊcie sà mi´dzy innymi: Sudan, Liberia, Somalia, Kongo, Afganistan, Angola, Burundi, Uganda, Birma, Kolumbia, Peru. Niekiedy dzieci porywane sà ze szkó∏ i od∏àczane od rodziców. Wi´kszoÊç z nich jest sierotami,
niekiedy muszà troszczyç si´ o m∏odsze rodzeƒstwo. Bojà si´ tak˝e o swojà
przysz∏oÊç, nie znajàc swojego losu, b∏àkajàc si´ albo po miastach, albo po
równie dla nich niebezpiecznej d˝ungli. Czasami dzieci same zg∏aszajà si´ do
zbrojnych oddzia∏ów, gdy˝ jedynie walczàc, majà szans´ na otrzymanie
odrobiny jedzenia jako „zap∏aty”. Szacunkowe dane podajà, ˝e od 1990 do
2007 roku w konfliktach zbrojnych na Êwiecie zgin´∏o 1,6 miliona dzieci, to jest
niemal tyle samo, ile wynosi liczba mieszkaƒców Warszawy – najwi´kszego
miasta w Polsce.
Oprac. na podst.: www.pomagamy.pl; www.amnesty.org.pl
1. W promienie s∏oƒca wpisz, na jakie zagro˝enia nara˝one sà dzieci b´dàce
ofiarami toczàcych si´ walk zbrojnych.
Dzieci
w konfliktach
zbrojnych
– 34 –