CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU ORAZ TEMATY DO REALIZACJI
Transkrypt
CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU ORAZ TEMATY DO REALIZACJI
Program Profilaktyczny Zespół Szkół Specjalnych w Lubiążu Rok Szkolny 2015/2016 Podstawa prawna 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02 kwietnia1997 roku. 2. Ustawa o systemie oświaty z dnia 07 września 1991 (tekst jednolity). 3. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535). 4. Ustawa i z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity). 4. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity). 5. Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (tekst jednolity). 6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tekst jednolity). 7. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity). 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 marca 2013 r. w sprawie organizacji kształcenia oraz warunków i form realizowania specjalnych działań opiekuńczowychowawczych w przedszkolach i szkołach specjalnych, zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej. 9. Rozporządzenie w sprawie Ministra zasad Edukacji udzielania i Narodowej organizacji z dnia pomocy 30 kwietnia 2013 r. psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. 10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 11. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 12. Polska deklaracja w sprawie młodzieży i alkoholu z dnia 18.02.2000 roku. 13. Konwencja o prawach dziecka z dnia 20 listopada1989 roku. 14. Narodowy program profilaktyki i rozwiazywania problemów alkoholowych na lata 2011-2015. 15. Europejska deklaracja w sprawie młodzieży i alkoholu z dnia 21.02.2001 roku. 16. Europejska deklaracja w sprawie alkoholu. Wstęp „Współczesne podejście do profilaktyki zakłada, że u podstaw przejawianych przez dzieci i młodzież zachowań problemowych leżą te same lub podobne motywy. Zachowania te służą zaspokojeniu potrzeb psychicznych, realizacji zadań rozwojowych, radzeniu sobie z przeżywanymi trudnościami życiowymi.” (J. Szymańska, 2002). Profilaktykę rozumie się jako istotny proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. Profilaktyka to proces wspomagania ucznia w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu. Program profilaktyczny realizowany jest w Zespole Szkół Specjalnych w Lubiążu, a służyć ma podniesieniu poziomu bezpieczeństwa uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkoły poprzez ukazanie zasad współżycia społecznego, poszanowania praw jednostki, tolerancji oraz przeciwdziałania patologiom. Odbiorcami programu są uczniowie/pacjenci oddziałów psychiatrii sądowej Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Lubiążu oraz pracownicy szkoły. Grupa uczniów objęta programem kierowana jest do oddziałów szpitala na mocy postanowienia Sądów Rodzinnych celem zastosowania środka leczniczego i wychowawczego wobec nieletnich. Wśród nieletnich są osoby z zaburzeniami zachowania, emocji, zaburzeniami psychicznymi, upośledzeniem umysłowym, z uzależnieniami od substancji psychoaktywnych, w różnym stopniu zdemoralizowane, a także osoby, które dopuściły się czynów karalnych. Działania podejmowane w celu wywołania zmian w zachowaniu uczniów/pacjentów podejmowane są w ścisłej współpracy z Zespołem Terapeutyczno-Leczniczym szpitala. Biorąc pod uwagę potrzeby uczniów niniejsze oddziaływania obejmują sferę emocji, zachowań, przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości oraz oddziaływania w obszarze uzależnień. Zadaniem programu jest także wprowadzenie do zasad bezpiecznego zachowania w szkole, w domu, na ulicy, a w tym ukazanie zasad pierwszej pomocy przedmedycznej. Odbiorcami programu są uczniowie: klas III-VI szkoły podstawowej, klas gimnazjalnych I, II, III liceum ogólnokształcącego I, II. Na podstawie poczynionych wywiadów, rozmów, ankiet oraz wnikliwej obserwacji społeczności szkolnej program ten ma charakter profilaktyki i z jednej strony promocję zdrowia, a z drugiej zapobieganie pojawianiu się problemów związanych z zachowaniami dysfunkcjonalnymi. Program profilaktyczny uwzględnia aktualny stan wiedzy, diagnozę problemów i trudności występujących w szkole, a także specyfikę lokalnych warunków i właściwości środowiska szkolnego. Niniejszy program jest otwarty i może być modyfikowany odbywać się w zależności będzie od diagnozy przy potrzeb wsparciu w placówce, Programu a wykonanie Wychowawczego. Cele programu: Celem profilaktyki jest wspomaganie wychowania i kompensowanie jego niedostatków. działanie zapobiegawcze i korekcyjne, działania profilaktyczne tworzą warunki do sprawnej realizacji procesu wychowawczego Poprawa stanu bezpieczeństwa w szkole poprzez polepszanie relacji międzyludzkich i klimatu społecznego w szkole Zwiększenie wpływu rodziców na życie szkoły Doskonalenie pedagogicznych umiejętności pracowników szkoły Rozszerzenie społecznych i emocjonalnych kompetencji uczniów Kształtowanie w uczniach otwartej i prospołecznej postawy oraz wspieranie ich aktywności obywatelskiej oraz umiejętności pracy zespołowej Indywidualizacja kształcenia uczniów, rozwój ich zainteresowań Udzielanie pomocy psychologiczno - pedagogicznej Przeciwdziałanie występowaniu zjawisk patologicznych (przemoc, agresja, narkomania, alkoholizm, demoralizacja, przestępczość) Upowszechnianie wiedzy i kształcenie umiejętności wśród uczniów i nauczycieli w zakresie bezpiecznych zachowań w szkole, w domu, na ulicy, itp. Promocja zdrowego stylu życia Rozwój działalności sportowej w szkole w różnych, atrakcyjnych dla dzieci i młodzieży formach Rozwiązywanie problemów i zapobieganie zagrożeniom Ukazanie konstruktywnych form spędzania czasu wolnego Stworzenie bezpiecznych i przyjaznych warunków nauki i pracy dla uczniów Współpraca nauczycieli, wychowawców, uczniów, rodziców (prawnych opiekunów), pracowników szpitala Wychowanie do wartości i podejmowania odpowiedzialnych decyzji Realizacja Polityki Bezpieczeństwa obowiązującej w szkole Działania w zakresie ochrony obiektu szkolnego i systemu zabezpieczeń Korzystanie z monitoringu wizyjnego w celu zapewnienia bezpieczeństwa Realizacji powyższych celów służy: Diagnozowanie klimatu społecznego szkoły, identyfikowanie źródeł ryzyka i czynników chroniących przed zachowaniami ryzykownymi Stała analiza działań wychowawczych, które zmierzają do zachowania dobrych relacji uczniów i nauczycieli Upowszechnianie wiedzy oraz doskonalenie wychowawczych umiejętności, nauczycieli, innych pracowników szkoły i rodziców Uczestnictwo uczniów w zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych (sportowych, artystycznych, imprezach kulturalnych albo działaniach charytatywnych), dostarczanie w ten sposób młodzieży wielu pozytywnych doświadczeń intelektualnych, emocjonalnych i społecznych, a tym samym stymulowanie rozwoju w tych obszarach Stwarzanie możliwości uczniom zaspokajania ważnych potrzeb w sposób ramach godzin konstruktywny, akceptowany społecznie i dający osobistą satysfakcję Działania wychowawcze i edukacyjne realizowane w wychowawczych, zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych, specjalistycznych i innych Realizacja projektów profilaktycznych poprzez organizację różnego rodzaju imprez, uroczystości, wycieczek, pokazów, prelekcji, itp. Organizacja sportowych zajęć pozalekcyjnych, także w ramach działalności Uczniowskiego Ludowego Klubu Sportowego „Wulkan” Przekaz treści kształcenia dostosowany do potrzeb i możliwości uczniów Propagowanie zasad bezpieczeństwa poprzez współpracę z organizacjami pozarządowymi, przedstawicielami środowisk lokalnych i organizacji młodzieżowych, instytucjami, służbami (Policja, Straż Pożarna, służby medyczne, Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna) Edukacja uczniów i nauczycieli w obszarze bezpiecznych zachowań w szkole w domu na ulicy, udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej poprzez zajęcia edukacyjne, szkolenia, treningi Podnoszenie kompetencji nauczycieli w działaniach profilaktycznych Udział w konkursach i programach powiatowych, wojewódzkich, ogólnopolskich Stosowanie procedur w sytuacjach zagrożenia przestępczością i demoralizacją uczniów obowiązujących w szkole Stosowanie opracowanych procedur postępowania w sytuacjach lekceważenia obowiązku szkolnego przez uczniów ZSS w Lubiążu Zastosowanie opracowanego planu działania oraz instrukcji w sytuacjach kryzysowych Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, nauki, wychowania i opieki, w tym wykonywanie remontów obiektów szkolnych, zapewnienie zabezpieczenia przeciwpożarowego szkoły, przeprowadzanie kontroli obiektu Monitorowanie pomieszczeń szkoły (monitoring wizyjny) w celu zapobiegania sytuacjom niebezpiecznym Współpraca z instytucjami działającymi na rzecz profilaktyki i wychowania w szkole Współpraca z organizacjami pozarządowymi i środowiskiem lokalnym Formy realizacji celów: Indywidualna rozmowa z uczniem Zajęcia psychoedukacyjne Zajęcia wychowawcze Zajęcia sportowe Konkursy Spektakle profilaktyczne Projekty, uroczystości, imprezy kulturalne Konsultacje z Zespołem Terapeutyczno-Leczniczym szpitala Oddziaływania terapeutyczne poprzez sztukę Oddziaływania terapeutyczne poprzez pracę Zajęcia relaksacyjne Gry i zabawy integracyjne PROMOCJA ZDROWEGO STYLU ŻYCIA, AKTYWNEGO SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO I ZNACZENIA HIGIENY OSOBISTEJ Dbałość o ciało i najbliższe otoczenie Aktywność fizyczna Racjonalne żywienie Hartowanie się Higiena osobista Zaburzenia odżywiania: nadwaga, otyłość, niedobór masy ciała, anoreksja, bulimia Zagrożenia zdrowia: choroby, sposoby zarażenia Różne formy rekreacji Sposoby walki ze stresem Efekty Uczniowie rozumieją korzyści wynikające ze zdrowego stylu życia. Bezpiecznie funkcjonują w grupie i poza nią. Umieją się zachować w razie choroby, potrafią utrzymać czystość i porządek. Wiedzą dlaczego należy dbać o higienę osobistą. PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ 1. Przeciwdziałanie alkoholizmowi Zapoznanie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Czym zajmuje się Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkohowych PARPA Przyczyny i skutki picia alkoholu przez młodzież Działanie alkoholu na organizm, wpływ na rozwój dzieci i młodzieży, zagrożenie zdrowia psychicznego Szkody somatyczne, psychiczne, społeczne picia alkoholu Co to jest uzależnienie od alkoholu? Objawy i fazy uzależnienia Co to jest zespół odstawienny? Poalkoholowe spektrum zaburzeń rozwoju-zespół FAS Leczenie, rehabilitacja Formy terapii Informacje na temat instytucji pomocowych osobom uzależnionym Jak odmówić picia alkoholu, zachowania asertywne Udział w ogólnopolskich programach/konkursach propagujących zdrowy styl życia 2. Przeciwdziałanie narkomanii Zapoznanie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii Czym zajmuje się Krajowe Biuro Do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii Informacje dot. promocji zdrowia psychicznego, promocji zdrowego stylu życia Placówki pomocowe dla osób z problemem narkotykowym, telefony zaufania, poradnia internetowa Informowanie o szkodliwości narkotyków, substancji psychotropowych, środków przeciwbólowych, dopalaczy, sterydów Co to jest narkomania? Szkody somatyczne, psychiczne i społeczne związane z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych Leczenie psychoterapeutyczne oraz postępowanie farmakologiczne Przyczyny sięgania po substancje psychoaktywne przez młodzież Skutki zażywania środków odurzających – zdrowie somatycztne, społeczne Asertywność - jak odmówić zażywania substancji odurzających Udział w ogólnopolskich programach/konkursach propagujących zdrowy styl życia 3. Profilaktyka antynikotynowa Przebieg procesu uzależnienia od nikotyny Palenie papierosów i jego skutki dla organizmu człowieka Przyjmowanie właściwych postaw wobec zagrożenia nikotynowego Kto pomoże w walce z nałogiem? Bierne palenie zagrożeniem dla zdrowia Jak mówić „nie” - ja wybieram sobie kolegów i towarzystwo Działanie dymu tytoniowego na moje najbliższe otoczenie Udział w ogólnopolskich programach/konkursach propagujących zdrowy styl życia Efekty Uczniowie wiedzą jaki wpływ ma alkohol, nikotyna i narkotyki na nasz organizm, znają skutki palenia papierosów, picia alkoholu, używania narkotyków, znają różnice między używaniem i nadużywaniem, wiedzą co to jest nałóg, wiedzą jak środki uzależniają wpływają na zachowanie równowagi naszego organizmu, znają mechanizmy współuzależnienia w rodzinie. Mają możliwości uzyskania pomocy specjalistów. Profesjonalne programy profilaktyczne prowadzone przez pedagoga i psychologa. ASERTYWNOŚĆ - UMIEJĘTNOŚĆ ODMAWIANIA W SPOSÓB NIEULEGŁY I NIERANIĄCY INNYCH Uczę się mówić „nie”- co to jest asertywność? Jak reagować w sytuacjach nacisku. Znaczenie pojęcia „asertywność” Poznanie różnych postaw i zachowań Ukazanie właściwego zachowania w rozwiązywaniu sytuacji trudnych Uświadomienie wielkich zalet asertywności pozwalających żyć w zgodzie ze sobą Ukazanie jak wyjść „obronną ręką z trudnych sytuacji Co powinienem wiedzieć zanim podejmę decyzję? Zdarza się nam podejmować ryzykowne decyzje Efekty Uczniowie znają i rozpoznają różne sposoby namawiania, wiedzą, że w niektórych sytuacjach warto jest umieć odmawiać, potrafią i wiedzą jak to zrobić, potrafią zbierać informacje przed podjęciem decyzji, analizować sytuacje, w których podejmują ryzykowne decyzje. Wychowankowie znają sposoby asertywnego odmawiania, znają konsekwencje swoich działań, potrafią analizować zachowania i odczucia związane z podejmowaniem ryzyka. PROFILATYKA AGRESJI I PRZEMOCY Ustalenie regulaminu klasowego/ grupowego w grupach wychowawczych zawierającego normy postępowania zapobiegające agresji i przemocy– wyjaśnienie problemu, nagrody i kary Przeprowadzenie cyklu lekcji wychowawczych , zajęć psychoedukacyjnych zapobiegających agresji i przemocy Przeprowadzanie zajęć integracyjnych, wzmacniających więzi między uczniami Wyjaśnienie pojęcia przemocy i agresji Informacje na temat przyczyn przemocy i agresji Jakie są formy agresji i przemocy? Co to jest złość i jakie są funkcje złości? Jak opanować agresję? Rozróżnianie i nazywanie uczuć Co to są emocje? Jak rozwiązywać konflikty? Odpowiedzialność prawna sprawców przemocy Oferta pomocy i wsparcia dla ofiar i sprawców przemocy Rodzaje przemocy wobec dzieci Zapoznanie z Ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, z Konwencją o Prawach Dziecka, z Ustawą o postępowaniu w sprawach nieletnich Jak radzić sobie w sytuacjach trudnych? Efekty Uczniowie wiedzą co to jest agresja i przemoc, potrafią rozpoznawać i nazywać swoje emocje. Uczniowie znają swoje prawa jak i wiedzą gdzie szukać pomocy. Uczniowie znają właściwe sposoby rozwiązywania konfliktów oraz formy rozładowania negatywnych napięć. -uczniowie potrafią rozmawiać o swoich decyzjach i problemach oraz akceptować decyzje innych, wiedzą jak radzić sobie z presją, dokuczaniem i zastraszaniem, rozróżniają metody stanowczego (asertywnego sposobu komunikowania się, potrafią stanowczo odmawiać w trudnych sytuacjach). PROMOCJA BEZPIECZEŃSTWA Bezpieczeństwo a szkoła - jak bezpiecznie funkcjonować w szkole? Co to jest bezpieczeństwo? Uświadomienie związków między zachowaniami a bezpieczeństwem oraz wpływu czynników społecznych, zwłaszcza presji rówieśników i mediów na dokonywanie niebezpiecznych wyborów Kształtowanie postaw, umiejętności i bezpiecznych zachowań, które umożliwiają uniknięcie urazów w domu, w szkole i najbliższym otoczeniu (w ruchu drogowym, w czasie zajęć sportowych, pracy w domu, gospodarstwie oraz utonięć i oparzeń itd.), a także w stanach zagrożeń zbiorowych, kryzysowych (zwarcie instalacji elektrycznej, gazowej, powódź, itp.) Praktyka i trening zachowań bezpiecznych oraz zachowań w sytuacjach ryzykownych (dostosowanych do wieku, sprawności i cech osobowości) pod odpowiednim nadzorem dorosłych kształtowanie umiejętności postępowania w przypadku doznania urazu przez siebie i inne osoby, w tym udzielanie pierwszej pomocy, także resuscytacji Czynniki warunkujące występowanie urazów wśród młodzieży szkolnej (indywidualne, społeczne, środowiska szkolnego, występowanie bójek oraz różnych form przemocy rówieśniczej) Czy zachowuję się bezpiecznie? Przyczyny urazów i sposoby ich eliminowania W jakim stopniu jestem ryzykantem? Zasady korzystania z numeru 112 Efekty Uczniowie wiedzą jak postępować w sytuacjach niebezpiecznych, znają regulaminy, zasady bezpieczeństwa, uczniowie znają bezpieczne zabawy, umieją posługiwać się sprzętem elektrycznym, uczniowie znają drogę ewakuacyjną, wiedzą jak udzielić pierwszej pomocy. PSYCHOSPOŁECZNE ASPEKTY ZDROWIA Emocje i stres Jak radzić sobie z negatywnymi emocjami? Co to jest stres i jak z nim sobie radzić? Rozpoznawanie i nazywanie uczuć Kształtowanie obrazu „ja” i poczucia własnej wartości Spostrzeganie siebie w relacjach z innymi Moje mocne i słabe strony Komunikacja i umiejętności interpersonalne Doskonalenie umiejętności podejmowania decyzji Sztuka rozwiązywania konfliktów Budowanie pozytywnego obrazu siebie Tolerancja – uprzedzenia, stereotypy Dojrzała osobowość Prawa i normy Efekty Uczniowie wiedzą co to jest tolerancja, wiedzą dlaczego ludzie powinni być równi, potrafią być tolerancyjni, wiedzą jakie są ich mocne strony, co lubią robić znają podstawowe uczucia, potrafią określić swój aktualny stan emocjonalny. Uczniowie potrafią rozwiązać konflikt nie używając siły, potrafią określić co czuje przeciwnik w sytuacji konfliktu, uczniowie potrafią zaplanować sobie czas wolny, wiedzą na czym polega zachowanie asertywne. PROFILAKTYKA DZIECI I MŁODZIEŻY W INTERNECIE Cyberprzemoc Szkodliwe treści Niebezpieczne kontakty Nadużywanie internetu Ochrona prywatności Sexting Spam Prawa autorskie Ubliżanie, straszenie poniżanie kogoś w Internecie lub przy użyciu telefonu Fotografowanie lub rejestrowanie filmów bez jego zgody publikowanie w internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów lub tekstów, które kogoś obrażają lub ośmieszają podszywanie się pod kogoś w sieci zasady bezpiecznego korzystania z elektronicznych mediów Efekty Uczniowie posiadają wiedzę i umiejętności pomocne w radzeniu sobie z internetowymi zagrożeniami. PODNOSZENIE UMIEJĘTNOŚCI NAUCZYCIELI W PRACY PROFILAKTYCZNEJ Szkolenia Doświadczenie w codziennej pracy Samokształcenie WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI, OPIEKUNAMI PRAWNYMI W DZIAŁANIACH PROFILAKTYCZNYCH SZKOŁY Włączanie rodziców w aktywne życie szkoły, służące integracji ze środowiskiem szkolnym oraz szpitalnym. Współpraca z rodzicami/opiekunami w sferze wychowawczej, wspólne oddziaływania w tym zakresie WSPÓŁPRACA Z INSTYTUCJAMI WSPIERAJĄCYMI DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE SZKOŁY ORAZ WSPÓŁPRACA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I ŚRODOWISKIEM LOKALNYM Współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego, poradnią psychologicznopedagogiczną, placówkami doskonalenia nauczycieli, powiatową stacją sanitarno- epidemiologiczną, Policją, sądami, strażą pożarną, stowarzyszeniami, fundacjami Współpraca z Zespołem Terapeutyczno-Leczniczym oddziału II/III Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Lubiążu Działalność, realizowana w ramach zajęć w formie wykładów, warsztatów, treningów umiejętności, projektów, debat, szkoleń, spektakli teatralnych, spotów, pikników edukacyjnych, zajęć specjalistycznych, innych form uwzględniających wykorzystanie aktywnych metod pracy. Przyjęty Uchwałą RP nr 10/2016 z dnia 26 lutego 2016 `