Stanowisko

Stanowisko
Sejmiku Województwa Kujawsko – Pomorskiego
z dnia 28 lutego 2005 r.
w sprawie ogłoszenia obszaru Województwa Kujawsko – Pomorskiego strefą wolną od
upraw genetycznie zmodyfikowanych organizmów (GMO)
Radni Województwa Kujawsko – Pomorskiego wyrażają głębokie zaniepokojenie
decyzją Komisji Europejskiej w sprawie wpisania 17 odmian genetycznie zmodyfikowanej
kukurydzy genem MON 810 do Wspólnotowego Katalogu Odmian Gatunków Roślin
Rolniczych, oznaczającą możliwość ich swobodnej uprawy na terenie wszystkich państw
członkowskich.
Wprowadzenie na europejski rynek genetycznie modyfikowanego materiału
siewnego może również wzbudzić zainteresowanie jego wykorzystaniem wśród polskich
rolników.
Decyzja
z
propozycjami
Komisji
działań
budzi
również
zaniepokojenie,
rolnośrodowiskowych,
gdyż
proponowanych
jest
niespójna
do
realizacji
w ramach Wspólnej Polityki Rolnej.
Z uwagi na dotychczasowe nierozpoznanie możliwych zagrożeń wprowadzania do
uprawy, uwalniania do środowiska genetycznie modyfikowanych gatunków, należy
zachować daleko idącą ostrożność. Rośliny zmodyfikowane genetycznie mogą stwarzać
zagrożenie dla bezpieczeństwa biologicznego, środowiska naturalnego i zdrowia ludzi.
Przedostanie się ich do łańcucha pokarmowego może spowodować nieodwracalne zmiany.
Niezbędny w tej sytuacji jest rozwój badań i popularyzacja wiedzy potrzebnej dla
skutecznej ochrony różnorodności biologicznej, zwłaszcza dotyczącej genotypów roślin
uprawnych, zwierząt gospodarskich, w tym szczególnie starych rodzimych ras i odmian.
Przez wprowadzenie upraw roślin transgenicznych nasze rolnictwo może stracić
dotychczasowy wizerunek proekologicznego producenta wysokiej jakości żywności. W
związku z powyższym apelujemy o podjęcie działań związanych z wystąpieniem do
Komisji Europejskiej z wnioskiem o zakaz uprawy roślin genetycznie modyfikowanych, a
w szczególności kukurydzy MON 810.
Uważamy, że województwo kujawsko – pomorskie powinno zostać ogłoszone
strefą wolną od GMO i dalej mieć możliwość tworzenia wizerunku regionu postrzeganego
i będącego producentem żywności wysokiej jakości, dbającego o zachowanie
różnorodności biologicznej.
Otrzymują:
1. Prezydent RP
2. Marszałek Senatu RP
3. Marszałek Sejmu RP
4. Przewodniczący Sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i
Leśnictwa
5. Przewodniczący Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
6. Przewodniczący Senackiej Komisji Ochrony Środowiska
7. Przewodniczący Senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
8. Prezes Rady Ministrów
9. Minister Środowiska
10. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
11. Minister Zdrowia
12. Parlamentarzyści Województwa Kujawsko – Pomorskiego
13. Marszałkowie Województw - wszyscy
14. Przewodniczący Sejmików – wszyscy
15. Związek Województw RP
Uzasadnienie
Decyzja Komisji Europejskiej z 8 września 2004r. w sprawie wprowadzenia 17 odmian
genetycznie modyfikowanej kukurydzy MON 810 do Wspólnotowego Katalogu Odmian
Gatunków Roślin Rolniczych oznacza możliwość ich swobodnej uprawy na terenie
wszystkich państw członkowskich.
Organizmy zmodyfikowane genetycznie to rośliny, zwierzęta i drobnoustroje, których
geny zostały celowo zmienione przez człowieka.
Występowały i występują zagrożenia zachowania bioróżnorodności typowe dla
współczesnej cywilizacji. Wśród nich liczne są przypadki genetycznych modyfikacji
gatunków i ich uwalniania do środowiska, czego efekty są w większości przypadków jak
dotychczas nierozpoznane.
Zagadnienia
związane
z
zachowaniem
bioróżnorodności
zostały
ujęte
w „Krajowej strategii ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej
wraz
z
programem
działań”,
którą
Rada
Ministrów
zatwierdziła
już w dniu 25 lutego 2003r. Dokument ten wskazuje na bardzo ważny aspekt zachowania
różnorodności biologicznej, która jest warunkiem koniecznym dalszego rozwoju
gospodarczego kraju.
Najważniejsze cele działań w tym zakresie to:
-
poprawa
stanu
środowiska
–
usunięcie
lub
ograniczenie
zagrożeń
dla zachowania różnorodności biologicznej i krajobrazowej;
-
zachowanie, odtworzenie i wzbogacanie zasobów przyrody;
-
osiągnięcie powszechnej akceptacji dla zachowania całości spuścizny przyrodniczej i
kulturowej Polski.
Dokument
Krajowej
strategii
ochrony
i
umiarkowanego
użytkowania
różnorodności biologicznej wraz z programem działań wskazuje szereg zagrożeń dla
różnorodności biologicznej typowych dla współczesnej cywilizacji, są to również m.in.:
genetyczne modyfikacje gatunków i ich uwalnianie do środowiska, czego efekty są w
większości przypadków jak dotychczas nierozpoznane.
W związku z tym podejmować należy wszelkie działania wobec gatunków obcych,
które powinny polegać na: zapobieganiu introdukcjom, eliminacji, powstrzymywaniu
rozprzestrzeniania oraz kontroli liczebności gatunków obcych, a także badaniu wpływu
gatunków obcych na rodzime gatunki i ekosystemy oraz społeczne i ekonomiczne skutki
tego wpływu.
Ważna jest też kontrola organizmów zmodyfikowanych genetycznie pod względem
ich ewentualnego wpływu na środowisko i różnorodność biologiczną.
Istotny jest również rozwój i popularyzacja wiedzy naukowej potrzebnej do
skutecznej ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej m.in. w
zakresie genotypów roślin uprawnych, zwierząt gospodarskich i ryb hodowlanych, w tym
szczególnie starych rodzimych ras i odmian.
Przy efektywnym podjęciu działań związanych z zachowaniem różnorodności biologicznej
oczekiwać należy:
-
zachowania wszystkich populacji rodzimych gatunków zdolnych do trwałego życia,
-
zachowania
zasobów
genetycznych
użytkowanych
przez
człowieka
dla wyżywienia i rolnictwa – w tym przede wszystkim odmian roślin uprawnych oraz
ras zwierząt gospodarskich.
Kolejnym dokumentem, w którym ujęte są zagadnienia dotyczące genetycznie
modyfikowanych organizmów jest „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003 – 2006 z
uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010” przyjęta przez Sejm RP w dniu 8 maja
2003r. W dokumencie opisany jest stan wyjściowy z zakresu inżynierii genetycznej, cele
średniookresowe do 2010 roku, a także zadania na lata 2003 – 2006.
Podstawowymi działaniami jakie należy podjąć w ramach zapewnienia
bezpieczeństwa biologicznego kraju są m.in.:
-
zmniejszenie
bezwzględnej
restrykcyjności
ustaw
dotyczących
rozpatrywanej
problematyki oraz wydanie wszystkich wymaganych ustawowo aktów wykonawczych
z tego zakresu ( termin realizacji rok 2003),
-
kontynuacja działań zmierzających do pełnego wdrożenia w Polsce systemu
bezpieczeństwa biologicznego oraz włączenie go do systemu bezpieczeństwa
biologicznego Unii Europejskiej (połączenie systemów – termin realizacji rok 2003;
dalszy rozwój systemu krajowego – praca ciągła),
-
rozbudowa
i
wdrożenie
sprawnego
systemu
nadzoru
i
kontroli
GMO,
w tym laboratoriów referencyjnych zdolnych do wykrywania GMO wprowadzanych na
rynek krajowy (termin realizacji rok 2005r.),
-
ratyfikacja protokołu w sprawie bezpieczeństwa biologicznego (termin realizacji rok
2004r.),
-
opracowanie
w
zakresie
koncepcji
inżynierii
i
prowadzenie
genetycznej
ze
kampanii
szczególnym
informacyjnej
uwzględnieniem
GMO
(praca ciągła),
-
rozwijanie
badań
naukowych
w
zakresie
oceny
wpływu
GMO
na różnorodność biologiczną (praca ciągła),
-
opracowanie
i
i
administracji
wdrożenie
państwowej
systemu
w
kształcenia
zakresie
kadr
bezpieczeństwa
naukowych
biologicznego
(2003 – 2004r.),
-
w
ramach
dostosowywania
krajowego
ustawodawstwa
do
standardów
Unii Europejskiej – wprowadzanie stosownych zmian legislacyjnych wynikających z
nowelizacji dyrektyw w zakresie GMO (2006r.).
Wpisane do Katalogu odmiany genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy nie były
badane w Polsce i ze względu na bardzo wysokie wymagania cieplne prawdopodobnie nie
będą przydatne do uprawy w warunkach polskich.
Dla pełnego obrazu związanego z informacją o GMO należy zacytować,
że w lipcu 2003r. Komitet Naukowy przy European Food Safety Authority (EFSA)
dokonał weryfikacji oceny zagrożenia dla kukurydzy MON 810 stwierdzając, że
informacje dotyczące negatywnego działania GMO nie powodują zmiany pierwotnej
oceny zagrożenia dla zdrowia ludzi i środowiska, która została wykonana w latach
dziewięćdziesiątych, zgodnie z zaleceniami dyrektywy 90/220/EEC. Ponadto raport z
monitoringu efektu środowiskowego upraw genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy w
Hiszpanii potwierdzał brak zagrożeń związanych z uprawą omawianej kukurydzy. Wartym
podkreślenia jest fakt, że weryfikacja oceny zagrożenia została wykonana w oparciu o
obecnie obowiązującą dyrektywę (2001/18/EC).
Każde państwo członkowskie UE może sprzeciwić się rozprowadzaniu
na
jego
terenie
organizmów
modyfikowanych
genetycznie.
We
Francji
14 z 21 regionów ogłosiło się strefami wolnymi od GMO, co razem daje
38 milionów ( z 60 ) żyjących w strefach wolnych od GMO. W Grecji w 53 prefekturach (
na 54 prefektury ) opowiedziano się za utworzeniem stref wolnych od GMO, W Wielkiej
Brytanii ponad 44 hrabstwa przedłożyły prośbę o specjalną ochronę swoich obszarów
przed GMO, w Austrii 8 z 9 prowincji, we Włoszech 80 % powierzchni kraju stanowi
obszar strefy wolej od GMO.
Powołując się na zapisy „Krajowej strategii ochrony i umiarkowanego użytkowania
różnorodności biologicznej wraz z programem działań”, zatwierdzonej w dniu 25 lutego
2003r. przez Radę Ministrów należy podkreślić, iż różnorodność biologiczna Polski należy
do najbogatszych w Europie.
Należy podjąć wszelkie działania w celu zachowania wartości środowiska
przyrodniczego oraz zabezpieczenia upraw rolniczych przed wprowadzaniem roślin
transgenicznych, które mogą spowodować nieodwracalne zmiany.
Teren
i
produkcji
województwa
metodami
jest
obszarem
ekologicznymi.
intensywnej
Jest
również
produkcji
przyrodniczo
rolnej
bogaty,
czego potwierdzeniem są istniejące parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu
oraz obszary zakwalifikowane do programu Natura 2000.
Dla
zachowania
tych
walorów
niezbędny
jest
rozwój
badań
i popularyzacja wiedzy potrzebnej dla skutecznej ochrony różnorodności biologicznej,
zwłaszcza dotyczącej genotypów roślin uprawnych, zwierząt gospodarskich, w tym
szczególnie starych rodzimych ras i odmian.
Nasze rolnictwo może stracić dotychczasowy wizerunek proekologicznego
producenta wysokiej jakości żywności. W związku z powyższym apelujemy o podjęcie
działań związanych z wystąpieniem do Komisji Europejskiej z wnioskiem o zakaz uprawy
roślin genetycznie modyfikowanych, a w szczególności kukurydzy MON 810.
Uważamy, że województwo kujawsko – pomorskie powinno zostać ogłoszone
strefą wolną od GMO i dalej mieć możliwość tworzenia wizerunku regionu postrzeganego
i będącego producentem żywności wysokiej jakości, dbającego o zachowanie
różnorodności biologicznej.