Od danych do wiedzy o szkole – gdzie poszukiwać informacji?

OD DANYCH DO WIEDZY O SZKOLE – GDZIE POSZUKIWAĆ INFORMACJI?
Poniższy katalog obejmuje przykładowe dokumenty mogące zwierać informacje, dane
do wykorzystania na I etapie diagnozowania. Nie wszystkie z nich są wymagane pranie i ich obecność
w szkole nie jest obligatoryjna, obecność lub brak części z nich są uzależnione od rozwiązań przyjętych
w danej szkole.
1. Raport z ewaluacji wewnętrznej Szkoły, a w szczególności wnioski z raportu zawierające zdiagnozowane
słabe i mocne strony szkoły
2. Raport z ewaluacji zewnętrznej (o ile była w szkole przeprowadzana); zawiera bogaty katalog informacji,
także danych, w zależności od rodzaju ewaluacji- (całościowa, bądź problemowa), zawiera także np. wyniki obserwacji, ankietowania uczniów i nauczycieli, wskazuje na mocne i słabe strony szkoły
3. Wyniki analizy egzaminów/testów
zewnętrznych (sprawdzian szóstoklasisty, egzamin gimnazjalny w czterech częściach),
wyniki testów (egzaminów) próbnych i diagnostycznych,
wyniki sprawdzianu szóstoklasisty – informacja o potencjale uczniów na wejściu na II etap edukacyjny
wyniki testu OBUT (lub inne wyniki testów III-klasistów – jako informacja o umiejętnościach uczniów
na wejściu na II etap edukacyjny),
wyniki innych badań osiągnięć przeprowadzanych w szkole np. DUMa - diagnoza kompetencji matematycznych uczniów w V klasie SP
należy zwrócić uwagę, także na analizę jakościową przeprowadzanych egzaminów/testów,
wskaźniki EWD- gimnazjum trzyrocznikowe- dostępne publicznie i pozwalające na śledzenie tendencji
wieloletnich
EWD jednoroczne (obliczane przez szkołą) z wykorzystaniem rozbicia na poszczególne grupy uczniów –
klasy, uczniów o różnych kompetencjach na wejściu - różnych uprzednich osiągnięciach. W szczególności bogatym źródłem informacji jest zaawansowane wykorzystanie kalkulatora EWD100.
W szkole podstawowej, jako element ewaluacji wewnątrzszkolnej, także możliwe jest wykorzystanie wskaźników EWD (w szkłach przystępujących do OBUT-u). Stanowi on jednak wskaźnik mocno uwarunkowany
wynikami testu OBUT – zbliżając rodzaj informacji do oceniania wewnątrzszkolnego.
4. Wyniki oceniania wewnątrzszkolnego, spostrzeżenia nauczycieli płynące z bieżącej kontroli wiadomości
i umiejętności uczniów.
5. Plany pracy i sprawozdania komisji (zespołów) przedmiotowych, klasowych np. zespołu przedmiotów
przyrodniczych w kontekście potrzeb doposażenia pracowni przyrodniczych, potrzeb szkoleniowych nauczycieli przedmiotów przyrodniczych
6. Plan wychowawczy i profilaktyczny
7. Plany pracy, sprawozdania, dzienniki specjalistów np. logopedy, pedagoga, psychologa, doradczy
8. Nauczycielskie plany dydaktyczne, programy nauczania (np. w kontekście uwzględniania eksperymentów z nauczaniu przedmiotów przyrodniczych)
9. Struktura zatrudnienia w szkole (arkusz organizacyjny- np. liczba nauczycieli początkujących)
10.Wyniki i sposób prowadzania monitorowania losów absolwentów, np. w kontekście potrzeb doradztwa
edukacyjno-zawodowego.
11.Porozumienia o współpracy z uczelniami wyższymi , organizacjami, stowarzyszeniami.
12. Orzeczenia, opinie, wydawane przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne, indywidualne programy
edukacyjno- terapeutyczne (IPET-y)
13.Wnioski z posiedzeń/sprawozdań Rady Rodziców, Rady Szkoły
14.Plan pracy samorządu szkoły i sprawozdania z jego działania
15.Plan nadzoru pedagogicznego w danym roku szkolnym, sprawozdania z jego realizacji, wnioski z dokonanych obserwacji lekcji (np. dotyczące stosowanych metod nauczania)
16.Protokoły z posiedzenia rad pedagogicznych (pod kątem pojawiających się zapisów dotyczących potrzeb,
zdiagnozowanych problemów)
17.Plany pracy i sprawozdania z ich realizacji: ,rady rodziców, świetlicy, biblioteki szkolnej
18.Plan
doskonalenia
zawodowego
nauczycieli
i
sprawozdania
z
jego
realizacji
(informacje
o szkoleniach, w których w ostatnich latach uczestniczyli nauczyciele)- ich rodzaju, długości form
19.Rejestr wypadków
20.Koncepcja rozwoju szkoły
21.Systemy oceniania
22.Statut szkoły
23.Inne dostępne dokumenty, raporty, analizy
PROPOZYCJE PYTAŃ UKIERUNKOWUJĄCYCH ANALIZĘ DOKUMENTÓW
I. Jeśli jest dostępny raport z ewaluacji zewnętrznej, czy wskazuje na jakieś słabsze strony działania Szkoły
i jakie wskazuje jej mocne strony?
II. W jaki sposób jest przeprowadzana ewaluacja wewnętrzna Szkoły, czy możemy wyciągnąć z wnioski
o potrzebach szkoły? (jakie problemy wybrano do analizy, plan działania oraz efekty realizacji?)
III. Czy istnieją dowody w dokumentacji szkolnej o refleksji nauczycieli nad skutecznością nauczania w szkole?
IV. Czy szkoła przeprowadzana egzaminy próbne ( czy korzysta z narzędzi OKE, wydawniczych czy przygotowuje je samodzielnie)? Czy (w przypadku SP) szkoła przystępowała do badania OBUT i w jaki sposób wykorzystała jego rezultaty?
V. W jaki sposób przeprowadzana jest analiza wyników w szkole- (rodzaje wskaźników, skale pomiarowe, ich
odniesienie, uzasadnienie), czy raport zawiera użyteczne wnioski z analizy)?
VI. Czy i jak szkoła rozpoznaje umiejętności uczniów na wstępie? Czy wykorzystuje w tym celu wyniki egzaminu uczniów z poprzedniego etapu kształcenia (wynik sprawdzianu w gimnazjum. Czy szkoła korzysta z innych narzędzi diagnostycznych i badawczych (czy przeprowadzane są przez nauczycieli własne badania
umiejętności uczniów na wstępie, czy szkoła korzysta z propozycji wydawniczych, jak wykorzystuje wnioski
z tych działań? Jeśli szkoła korzysta z narzędzi własnych – czy są one poddane standaryzacji, czy wyniki
tych działań skutkują modyfikacją planów dydaktycznych?
VII. Czy są dowody w dokumentacji na współpracę nauczycieli między sobą, rodziców, uczniów, na czym ona
polega?
VIII. W jaki sposób szkoła dokumentuje sukcesy uczniów? Czy uczniowie uczestniczą np. w konkursach, olimpiadach, jeśli tak to w jakich?
IX. Jaką ofertą zajęć pozalekcyjnych dysponuje szkoła?
X. W jakich projektach, programach uczestniczy szkoła (np. szkoła promująca zdrowie itd.)?
XI. Czy i w jaki sposób szkoła współpracuje z Uczelniami Wyższymi, organizacjami, w jaki sposób współpracuje ze środowiskiem lokalnym), jakie są efekty tej współpracy?
XII. W jaki sposób szkoła rozpoznaje swoje potrzeby, mocne i słabe strony (uczniów, nauczycieli, szkoły jako organizacji)?
XIII. Jak zaplanowano zaspakajanie specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów, czy szkoła posiada ofertę kół
zainteresowań, zajęć pozalekcyjnych, w jaki sposób ta oferta powstaje i czy wszyscy uczniowie mają możliwość z niej korzystać (czynnikiem ograniczającym może być np. organizacja dowozów dzieci do szkoły)?
XIV. Jakie znane bariery występują w spełnieniu potrzeb uczniów i nauczycieli?
XV. W przypadku Zespołu Szkół SP + Gimnazjum, czy absolwenci SP kontynuują naukę w gimnazjum?
XVI. Czy znane są aspiracje edukacyjne rodziców odnośnie dzieci, jeśli tak to jakie one są? Jakie wykształcenie
posiadają rodzice uczniów( jeśli mamy wiarygodne dane)?
opracowanie: Magdalena Urbaś