Dokumentacja badania Warunki Ŝycia społeczeństwa polskiego

Dokumentacja badania
Warunki Ŝycia społeczeństwa polskiego
– problemy i strategie
Tytuł badania:
Warunki Ŝycia społeczeństwa polskiego – problemy i strategie
Instytucja przekazująca dane:
Fundacja „Centrum Badania Opinii Społecznej”
Prowadzący badanie:
prof. dr hab. Krzysztof Zagórski ([email protected])
Cel badania:
Wszechstronne zbadanie róŜnych aspektów szeroko pojmowanych warunków Ŝycia,
problemów z nimi związanych oraz strategii radzenia sobie z trudnościami. Chodziło
takŜe o sporządzenie społecznej i terytorialnej „mapy” warunków Ŝycia
społeczeństwa polskiego i określenie ich zróŜnicowań.
Problematyka badawcza:
Ocena sytuacji kraju, miejscowości zamieszkania i rodziny,
Zadowolenie z Ŝycia ogółem i z róŜnych jego aspektów,
Stan psychiczny,
Zaradność i bezradność,
Sieć kontaktów osobistych i rodzinnych,
Dodatkowa działalność zarobkowa i zmierzająca do poprawy warunków Ŝycia,
Korzystanie z pomocy społecznej i indywidualnej oraz udzielanie takiej pomocy,
Zadania i oceny władz lokalnych,
Subiektywne i obiektywne warunki bytu,
Struktura dochodów indywidualnych i gospodarstwa domowego,
Zaspokojenie potrzeb,
Aspiracje materialne i edukacyjne,
Oszczędności, poŜyczki, kredyty,
Warunki mieszkaniowe,
WyposaŜenie w dobra materialne,
BudŜet czasu i zaspokojenie potrzeb w tym względzie,
Praca i bezrobocie (w tym praca za granicą),
Komunikacja i dojazdy do pracy i szkoły,
Kontakty z instytucjami prawa i porządku publicznego oraz poczucie bezpieczeństwa,
Korzystanie ze słuŜby zdrowia,
Skład demograficzny gospodarstwa domowego,
Gospodarstwo rolne i gospodarowanie na roli,
Infrastruktura w miejscowości zamieszkania,
Samoidentyfikacje społeczne.
Jednostka badania:
Zastosowany system wag umoŜliwia analizę danych dotyczących respondenta oraz
jego gospodarstwa domowego (w zaleŜności od tego, czego dotyczą pytania)
Typ zastosowanej w badaniu próby:
Próba losowo-adresowa
1. Koncepcja doboru próby
Badanie zostało zrealizowane w gospodarstwach domowych naleŜących do
dwu niezaleŜnych prób. Pierwsza była próbą ogólnopolską umoŜliwiającą uzyskanie
danych dla Polski i województw oraz wybranych aglomeracji, druga zaś dla
wybranych gmin. Próby te losowane były przy wykorzystaniu schematu losowania
wielostopniowego, przy czym jednostkami losowania pierwszego stopnia były obwody
spisowe, zaś na drugim stopniu losowane były mieszkania. W wylosowanym
mieszkaniu dobierane było gospodarstwo domowe (jeśli było w nim więcej niŜ jedno
gospodarstwo), zaś w gospodarstwie domowym respondent.
Obwody spisowe przed losowaniem były, oddzielnie w kaŜdym województwie,
warstwowane według klas miejscowości. Jako operat losowania obwodów spisowych
i mieszkań wykorzystano istniejący w GUS system TERYT.
2. Operat losowania
Próby do wszystkich realizowanych przez GUS badań gospodarstw domowych
dobierane są przy zastosowaniu schematu losowania dwustopniowego. Operat
losowania wykorzystywany przy doborze tych prób oparty jest o system TERYT tj.
rejestr podziału terytorialnego kraju. W systemie tym funkcjonują dwa rodzaje
jednostek pierwszego stopnia:
1. ok. 178 000 obwodów spisowych zawierających średnio ok. 68 mieszkań,
2. ok. 33 000 rejonów statystycznych średnio po ok. 377 mieszkań.
Jeden rejon statystyczny moŜe składać się maksymalnie z 9 obwodów
spisowych. Terytorium Polski podzielone jest w pełni na rejony statystyczne i obwody
spisowe. Oznacza to, Ŝe istnieją rejony i obwody niezamieszkane o zerowej liczbie
mieszkań.
W zaleŜności od specyfiki konkretnego badania za jednostki pierwszego
stopnia przyjmuje się rejony lub obwody. W przypadku niektórych badań zachodzi
potrzeba łączenia obwodów albo rejonów, jeŜeli nie spełniają wymogów badania co
do minimalnej liczby mieszkań w rejonie bądź obwodzie. W badaniu „Jak się nam
Ŝyje ?” jako jednostki losowania pierwszego stopnia wykorzystano obwody spisowe.
Są to jednostki mniejsze i bardziej zwarte niŜ rejony statystyczne, co znacznie
ułatwia realizację badania, zwłaszcza na terenach wiejskich. Obwody spisowe nie
spełniające warunku minimalnej liczby mieszkań łączone były z sąsiednimi, w ramach
tego samego rejonu statystycznego. Jednostkami losowania drugiego stopnia były
mieszkania. Dla kaŜdego wylosowanego obwodu stworzone zostały wykazy mieszkań
zamieszkanych, które stanowiły operaty losowania drugiego stopnia. Dla próby
pierwszej przyjęto, Ŝe obwód spisowy powinien liczyć co najmniej 6 mieszkań, zaś w
próbie drugiej, w zaleŜności od gminy, od 7 do 21 mieszkań.
3. Warstwowanie i alokacja jednostek pierwszego stopnia
Obwody spisowe przed losowaniem zostały pogrupowane w warstwy. W
przypadku próby pierwszej (ogólnopolskiej) ustalono, Ŝe województwa z wydzieloną
aglomeracją tj.:
-
dolnośląskie,
-
lubelskie,
-
łódzkie,
-
małopolskie,
-
mazowieckie,
-
pomorskie,
-
śląskie,
-
wielkopolskie
podzielone zostaną najpierw na trzy części: miasto wojewódzkie, pozostała część
aglomeracji, pozostała część województwa. W pozostałych województwach
wydzielono dwie części: miasto wojewódzkie oraz pozostałe miasta i gminy
województwa.
Następnie w kaŜdym województwie, oddzielnie w kaŜdej części, tworzone były
warstwy obejmujące miasta o zbliŜonej liczbie mieszkańców, względnie gminy
wiejskie z sąsiadujących ze sobą powiatów. Liczba utworzonych w ten sposób warstw
zaleŜała od specyfiki danego województwa tj. struktury miast i gmin ze względu na
liczbę mieszkańców oraz ze względu na załoŜoną liczebność próby w danym
województwie. Łącznie utworzono 473 warstwy: najwięcej w woj. mazowieckim – 57,
najmniej w woj. opolskim – 16. W pięciu największych miastach: Warszawie, Łodzi,
Krakowie, Poznaniu i Wrocławiu warstwami były dzielnice. Ponadto 123 większe
miasta stanowiły samodzielne warstwy. Utworzono 182 warstwy wiejskie: najwięcej
w woj. małopolskim i mazowieckim – po 17, najmniej w opolskim – 6 warstw.
Próba pierwsza liczyła 40 002 mieszkania. W województwach z aglomeracjami
losowano po ok. 3000 mieszkań, z czego ok. 2000 lokowanych było w aglomeracji,
zaś ok. 1000 mieszkań w pozostałej części województwa. W pozostałych
województwach losowano po ok. 2000 mieszkań, po ok. 1000 w mieście
wojewódzkim i w reszcie województwa. Z kolei, w poszczególnych częściach w
kaŜdym z województw próba mieszkań rozdzielana była pomiędzy warstwy
proporcjonalnie do populacyjnej liczby mieszkań w warstwach.
W odniesieniu do próby pierwszej przyjęto, Ŝe w kaŜdym z wylosowanych
obwodów spisowych losowanych będzie 6 mieszkań. W związku z tym, liczba
obwodów spisowych losowanych z pojedynczej warstwy stanowiła ok. 1/6 ustalonej
wcześniej próby mieszkań.
Próba druga (próba gmin) liczyła łącznie 25 668 mieszkań w 64 wybranych
gminach. Gminy te były bardzo zróŜnicowane ze względu na liczbę mieszkańców,
poziom urbanizacji i gęstość zaludnienia. Z tych powodów liczba losowanych do
próby mieszkań wahała się od 200 w takich gminach jak Wąsosz czy Pielgrzymka do
ponad 1000 w miastach stanowiących powiaty jak np. Toruń lub Radom. W
większości gmin nie stosowano warstwowania, albowiem nie było moŜliwości
dzielenia tych gmin na mniejsze podzbiory. Jedynie w 15 gminach miejsko-wiejskich
stosowano warstwowanie na obszary miejski i wiejski. W miastach w wylosowanych
obwodach dobierano do próby, w zaleŜności od miasta, od 7 do 20 mieszkań. W
gminach wiejskich oraz w częściach wiejskich gmin miejsko-wiejskich losowano od 14
do 21 mieszkań w wylosowanych uprzednio obwodach spisowych.
4. Losowanie obwodów spisowych
Losowanie obwodów spisowych przeprowadzane było w próbie pierwszej
oddzielnie w kaŜdej warstwie, zaś w próbie drugiej oddzielnie w kaŜdej wybranej
gminie, jeŜeli nie była to próba miejsko-wiejska. W celu wylosowania próby
zastosowano procedurę Hartle`a-Rao. Jest to losowanie systematyczne z
prawdopodobieństwami proporcjonalnymi do wielkości jednostek pierwszego stopnia,
po ich uprzednim losowym uporządkowaniu. Przedstawmy więc losowanie w
pojedynczej warstwie (gminie).
Oznaczmy przez:
Nwh – liczbę obwodów spisowych w h-tej warstwie w-tego województwa,
Mwh – liczbę mieszkań w h-tej warstwie w-tego województwa,
Mwhk – liczbę mieszkań w k-tym obwodzie spisowym h-tej warstwy w-tego
województwa,
h = 1, 2, ... , Lw,
Lw – liczba warstw w w-tym województwie,
Obwodom spisowym w danej warstwie przyporządkowujemy liczbę losową z
przedziału [0;Awh] o rozkładzie równomiernym, przy czym Awh jest moŜliwie duŜą
liczbą. Następnie porządkujemy obwody w danej warstwie w ciąg rosnący wg
wzrastającej wartości zmiennej Awh, po czym tworzymy ciąg wartości skumulowanych
{Swhk}:
(1)
S
whk
= S wh ,k −1 + M whk , ( k = 1, 2, ... , Nwh)
przy czym:
S
wh 0
= 0, oraz
S
whk
= M wh dla k = Nwh.
Dla danej warstwy obliczamy interwał losowania:
(2)
IN
wh
=
M
n
wh
,
wh
i losujemy początek losowy:
(3)
PO
∈
wk
(0 ; IN ),
wh
gdzie:
nwh – załoŜona liczba obwodów spisowych do wylosowania z h-tej warstwy w-tego
województwa,
Wartości INwh oraz POwh są liczbami rzeczywistymi.
Następnie tworzymy ciąg {bwhi} wg wzoru:
(4)
b
whi
=
PO
wh
+
(i −1 )∗ IN
wh
, ( i = 1,2, ... , nwh),
Do próby w h-tej warstwie zaliczany był k-ty obwód spisowy, jeŜeli dla niego
spełniona była nierówność:
(5)
S
wh , k −1
< bwhi ≤ S whk ,
(i = 1, 2, ... ,nwh; k – 1, 2, ... , Nwh)
W analogiczny sposób przeprowadzone zostało losowanie obwodów spisowych we
wszystkich warstwach w poszczególnych województwach. Łącznie do próby pierwszej
wylosowano 6667 obwodów spisowych, zaś do próby drugiej 2963 obwody.
5. Losowanie mieszkań, gospodarstw domowych i respondentów
W kaŜdym z wylosowanych na pierwszym stopniu obwodów spisowych
losowano następnie określoną liczbę mieszkań. W przypadku próby pierwszej
losowano po 6 mieszkań w obwodzie, zaś w próbie drugiej, w zaleŜności od gminy,
od 7 do 21 mieszkań. Zastosowano procedurę losowania prostego bez powtórzeń.
W wylosowanym mieszkaniu ankieter dobierał do wywiadu tę osobę w wieku
18 lat i więcej, która ostatnio obchodziła urodziny. W przypadku, gdy w
wylosowanym mieszkaniu współzamieszkiwały dwa lub więcej gospodarstwa
domowe, ankieter dobierał do badania to gospodarstwo, którego „głowa” ostatnio
obchodziła urodziny.
Obszar geograficzny, na którym zrealizowano badanie:
Polska ogółem, obszary metropolitalne, wybrane gminy
Metoda zbierania danych:
Wywiad typu face-to-face
Liczebność próby załoŜonej i zrealizowanej:
Badanie gmin:
25668 mieszkań – próba załoŜona
24745 mieszkań – próba zrealizowana
Badanie ogólnopolskie:
40002 mieszkania – próba załoŜona
38866 mieszkania – próba zrealizowana
Zastępowanie jednostek niedostępnych:
Dozwolone – zastosowana metoda: Random route
Waga poststratyfikacyjna:
Dostępna.
W celu uogólnienia wyników badania z próby na badane populacje obliczone zostały
następujące rodzaje wag dla gospodarstw domowych i respondentów:
- wagi ogólnopolskie,
- wagi wojewódzkie,
- wagi dla aglomeracji w wybranych województwach,
- wagi dla wybranych gmin.
Przy obliczaniu wag uwzględnione zostały następujące czynniki:
- prawdopodobieństwa wyboru mieszkań, gospodarstw domowych i respondentów,
- poziom realizacji badania w danej warstwie (gminie),
- dane o strukturze ludności wg płci i wieku zgodnie ze stanem z dnia 30.06.2007 na
podstawie szacunków demograficznych GUS.
Wagi były następnie standaryzowane do liczby zrealizowanych ankiet odpowiednio w
Polsce, województwie, aglomeracji i wybranej gminie.
Faza terenowa realizacji badania:
Badanie gmin:
Rozpoczęcie badania: 25.08.2007
Zakończenie badania: 09.12.2007
Badanie ogólnopolskie:
Rozpoczęcie badania: 10.08.2007
Zakończenie badania: 10.12.2007
Wzór cytowania:
Dla danych z badania ogólnopolskiego:
SondaŜ Centrum Badania Opinii Społecznej „Warunki Ŝycia społeczeństwa
polskiego – problemy i strategie" zrealizowany na reprezentatywnej próbie losowoadresowej dorosłych mieszkańców Polski, N=38 866 w okresie wrzesień – listopad
2007 r. Kierownik Zespołu Badawczego: prof. dr hab. Krzysztof Zagórski.
Dla danych z badania gmin:
SondaŜ Centrum Badania Opinii Społecznej „Warunki Ŝycia społeczeństwa
polskiego – problemy i strategie" zrealizowany na próbach losowo–adresowych
dorosłych mieszkańców wybranych miast/gmin, N=24 745 (jest to łączna liczebność
prób wybranych 64 miast/gmin) w okresie wrzesień – listopad 2007 r. Kierownik
Zespołu Badawczego: prof. dr hab. Krzysztof Zagórski.
Ogólnodostępne publikacje odwołujące się
do wyników badania:
Krzysztof Zagórski (red.), Jak się nam Ŝyje? Część I i II, Opinie i diagnozy Nr 9,
CBOS, Warszawa 2008
Jan Hryniewicz, Bohdan Jałowiecki i Anna Tucholska, Jak się Ŝyje w przyszłych
metropoliach? Opinie i diagnozy Nr 10, CBOS, Warszawa 2008
Schemat losowania próby i waŜenia danych do badania „Jak się nam Ŝyje ?”
1. Koncepcja doboru próby.
Celem zrealizowanego przez CBOS badania było zebranie informacji o warunkach
Ŝycia ludności w Polsce ogółem, w poszczególnych województwach, w duŜych
aglomeracjach w ośmiu wybranych województwach oraz w 64 wybranych gminach.
Jednostkami badania były gospodarstwa domowe oraz osoby
w wieku 18 lat i więcej
wybrane do wywiadu w tych gospodarstwach.
Badanie zostało zrealizowane w gospodarstwach domowych naleŜących do dwu
niezaleŜnych prób. Próba pierwsza była próbą ogólnopolską umoŜliwiającą uzyskanie danych
dla Polski i województw oraz ustalonych aglomeracji, druga zaś dla wybranych gmin. Próby
te losowane były przy wykorzystaniu schematu losowania wielostopniowego, przy czym
jednostkami losowania pierwszego stopnia były obwody spisowe, zaś na drugim stopniu
losowane były mieszkania. W wylosowanym mieszkaniu dobierane było gospodarstwo
domowe w przypadku, gdy w wylosowanym mieszkaniu było więcej niŜ jedno gospodarstwo,
zaś w gospodarstwie domowym respondent.
Obwody spisowe przed losowaniem były, oddzielnie w kaŜdym województwie,
warstwowane według klas miejscowości. Jako operat losowania obwodów spisowych i
mieszkań wykorzystano istniejący w GUS system TERYT.
2.Operat losowania.
Próby do wszystkich realizowanych przez GUS badań gospodarstw domowych
dobierane są przy zastosowaniu schematu losowania dwustopniowego. Operat losowania
wykorzystywany przy doborze tych prób oparty jest o system TERYT tj rejestr podziału
terytorialnego kraju. W systemie tym funkcjonują dwa rodzaje jednostek pierwszego stopnia:
1. ok. 178 000 obwodów spisowych zawierających średnio ok. 68 mieszkań,
2. ok. 33 000 rejonów statystycznych średnio po ok. 377 mieszkań.
Jeden rejon statystyczny moŜe składać się maksymalnie z 9 obwodów spisowych.
Terytorium Polski podzielone jest w pełni na rejony statystyczne i obwody spisowe. Oznacza
to, Ŝe istnieją rejony i obwody niezamieszkane o zerowej liczbie mieszkań.
W zaleŜności od specyfiki konkretnego badania za jednostki pierwszego stopnia
przyjmuje się rejony lub obwody. W przypadku niektórych badań zachodzi potrzeba łączenia
obwodów albo rejonów, jeŜeli nie spełniają wymogów badania co do minimalnej liczby
mieszkań w rejonie bądź obwodzie. W badaniu „Jak się nam Ŝyję ?” jako jednostki losowania
pierwszego stopnia wykorzystano obwody spisowe. Są to jednostki mniejsze i, bardziej
zwarte niŜ rejony statystyczne, co znacznie ułatwia realizację badania, zwłaszcza na terenach
wiejskich. Obwody spisowe nie spełniające warunków odnośnie minimalnej liczby mieszkań,
łączone były z sąsiednimi, w ramach tego samego rejonu statystycznego. Jednostkami
losowania drugiego stopnia były mieszkania. Dla kaŜdego wylosowanego obwodu stworzone
zostały wykazy mieszkań zamieszkanych, które stanowiły operaty losowania drugiego
stopnia. Dla próby pierwszej przyjęto, Ŝe obwód spisowy powinien liczyć co najmniej 6
mieszkań, zaś w próbie drugiej, w zaleŜności od gminy, od 7 do 21 mieszkań.
3. Warstwowanie i alokacja jednostek pierwszego stopnia.
Obwody spisowe przed losowaniem zostały pogrupowane w warstwy. W przypadku
próby pierwszej ustalono, Ŝe województwa z wydzieloną aglomeracją tj.:
-
dolnośląskie,
-
lubelskie,
-
łódzkie,
-
małopolskie,
-
mazowieckie,
-
pomorskie,
-
śląskie,
-
wielkopolskie
podzielone zostaną najpierw na trzy części: miasto wojewódzkie, pozostałe część aglomeracji,
pozostała część województwa. W pozostałych województwach wydzielono dwie części:
miasto wojewódzkie i pozostałe miasta i gminy województwa.
Następnie w kaŜdym województwie, oddzielnie w kaŜdej z wymienionych części
tworzone były warstwy obejmujące miasta o zbliŜonej liczbie mieszkańców, względnie gminy
wiejskie z sąsiadujących ze sobą powiatów. Liczba utworzonych w ten sposób warstw
zaleŜała od specyfiki danego województwa tj. struktury miast i gmin ze względu na liczbę
mieszkańców oraz ze względu na załoŜoną liczebność próby w danym województwie.
Łącznie utworzono 473 warstwy. Najwięcej utworzono w woj. mazowieckim - 57, najmniej w
woj. opolskim –16. W pięciu największych miastach: Warszawie, Łodzi, Krakowie, Poznaniu
i Wrocławiu warstwami były dzielnice tych miast. Ponadto 123 większe miasta stanowiły
2
samodzielne warstwy. Utworzono 182 warstwy wiejskie, najwięcej w woj.: małopolskim i
mazowieckim tj. po 17, najmniej w opolskim – 6 warstw.
Próba pierwsza liczyła 40 002
mieszkania. W województwach z aglomeracjami
losowano po ok. 3000 mieszkań, zaś w pozostałych województwach po ok. 2000 mieszkań.
Próba w pierwszej grupie województw dzielona była w ten sposób, Ŝe ok. 2000 mieszkań
lokowanych było w aglomeracji, zaś ok. 1000 mieszkań w pozostałej części województwa. W
pozostałych województwach rozdzielono próbę po tysiąc mieszkań dla miasta wojewódzkiego
i dla reszty województwa. Z kolei, w poszczególnych częściach w kaŜdym z województw
próba mieszkań rozdzielana była pomiędzy warstwy proporcjonalnie do populacyjnej liczby
mieszkań w warstwach.
W odniesieniu do próby pierwszej przyjęto, Ŝe w kaŜdym z wylosowanych obwodów
spisowych będzie losowanych będzie 6 mieszkań. W związku z tym, liczba obwodów
spisowych losowanych z pojedynczej warstwy stanowiła ok. 1/6 ustalonej wcześniej próby
mieszkań.
Próba druga liczyła łącznie 25 668 mieszkań w 64 wybranych gminach. Gminy te były
bardzo zróŜnicowane ze względu na liczbę mieszkańców jak i poziom urbanizacji czy gęstość
zaludnienia. Z tych powodów liczba losowanych mieszkań do próby wahała się od 200 w
takich gminach jak Wąsosz czy Pielgrzymka do ponad 1000 w miastach stanowiących
powiaty np. m. Toruń lub m. Radom. W większości gmin nie stosowano warstwowania,
albowiem nie było moŜliwości dzielenia tych gmin na jakieś mniejsze podzbiory. Jedynie w
15 gminach miejsko-wiejskich stosowano warstwowanie na obszary: miejski i wiejski. W
miastach w wylosowanych obwodach dobierano do próby, w zaleŜności od miasta, od 7 do
20 mieszkań. W gminach wiejskich oraz w częściach wiejskich gmin miejsko – wiejskich
losowano od 14 do 21 mieszkań w wylosowanych uprzednio obwodach spisowych.
4. Losowanie obwodów spisowych.
Losowanie obwodów spisowych przeprowadzane było w próbie pierwszej oddzielnie
w kaŜdej warstwie, zaś w próbie drugiej oddzielnie w kaŜdej wybranej gminie, jeŜeli nie była
to próba miejsko-wiejska. W celu wylosowania próby zastosowano procedurę Hartle`a-Rao.
Jest to losowanie systematyczne z prawdopodobieństwami proporcjonalnymi do wielkości
jednostek pierwszego stopnia, po ich uprzednim losowym uporządkowaniu. Przedstawmy
więc losowanie w pojedynczej warstwie (gminie).
Oznaczmy przez:
3
Nwh – liczbę obwodów spisowych w h-tej warstwie w-tego województwa,
Mwh – liczbę mieszkań w h-tej warstwie w-tego województwa,
Mwhk – liczbę mieszkań w k-tym obwodzie spisowym h-tej warstwy w-tego województwa,
h = 1, 2, ... , Lw,
Lw – liczba warstw w w-tym województwie,
Obwodom spisowym w danej warstwie przyporządkowujemy liczbę losową z przedziału
[0;Awh] o rozkładzie równomiernym, przy czym Awh jest moŜliwie duŜą liczbą. Następnie
porządkujemy obwody w danej warstwie w ciąg rosnący wg wzrastającej wartości zmiennej
Awh, po czym tworzymy ciąg wartości skumulowanych {Swhk}:
(1)
S
= S wh ,k −1 + M whk , ( k = 1, 2, ... , Nwh)
whk
przy czym:
S
wh 0
S
= 0, oraz
whk
= M wh dla k = Nwh.
Dla danej warstwy obliczamy interwał losowania:
(2)
IN
wh
=
M
n
wh
,
wh
i losujemy początek losowy:
(3)
PO
∈
wk
(0 ; IN ),
wh
gdzie:
nwh – załoŜona liczba obwodów spisowych do wylosowania z h-tej warstwy w-tego
województwa,
Wartości INwh oraz POwh są liczbami rzeczywistymi.
Następnie tworzymy ciąg {bwhi} wg wzoru:
(4)
b
whi
=
PO
wh
+
(i −1 )∗ IN
wh
, ( i = 1,2, ... , nwh),
Do próby w h-tej warstwie zaliczany był k-ty obwód spisowy, jeŜeli dla niego spełniona była
nierówność:
(5)
S
wh , k −1
< bwhi ≤ S whk , (i = 1, 2, ... ,nwh; k – 1, 2, ... , Nwh)
W analogiczny sposób przeprowadzone zostało losowanie obwodów spisowych we
wszystkich warstwach w poszczególnych województwach. Łącznie do próby pierwszej
wylosowano 6667 obwodów spisowych, zaś do próby drugiej 2963 obwody.
4
5. Losowanie mieszkań, gospodarstw domowych i respondentów.
W kaŜdym z wylosowanych na pierwszym stopniu obwodów spisowych losowano
następnie określoną liczbę mieszkań. W przypadku próby pierwszej losowano po 6 mieszkań
w obwodzie, zaś w próbie drugiej, w zaleŜności od gminy, od 7 do 21 mieszkań. Zastosowano
procedurę losowania prostego bez powtórzeń.
W wylosowanym mieszkaniu ankieter dobierał do wywiadu jedną osobę, która
ostatnio obchodziła urodziny spośród osób w wieku 18 lat i więcej. W przypadku
współzamieszkiwania w wylosowanym mieszkaniu przez dwa lub więcej gospodarstwa
domowe, ankieter dobierał najpierw gospodarstwo do badania, przy czym było to te
gospodarstwo, którego „głowa” ostatnio obchodziła urodziny.
6. Obliczanie wag.
W celu uogólnienia wyników badania z próby na badane populacje obliczone zostały
następujące rodzaje wag dla gospodarstw domowych i respondentów:
- wagi ogólnopolskie,
- wagi wojewódzkie,
- wagi dla aglomeracji w wybranych województwach,
- wagi dla wybranych gmin.
Przy obliczaniu wag uwzględnione zostały następujące czynniki:
- prawdopodobieństwa wyboru mieszkań, gospodarstw domowych i respondentów,
- poziom realizacji badania w danej warstwie (gminie),
- dane o strukturze ludności wg płci i wieku wg stanu z dnia 30.06.2007 na podstawie
szacunków demograficznych GUS.
Wagi były następnie standaryzowane do liczby zrealizowanych ankiet odpowiednio w Polsce,
województwie, aglomeracji i wybranej gminie.
5