Listopadowy Newsletter

NEWSLETTER
Listopad 2016
Spis treści
TEMATY MIESIĄCA
2
Pożyczki udzielane podmiotom z grupy mogą wpływać na sposób obliczania proporcji w VAT
2
Wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów wydatków regulowanych poza rachunkiem bankowym 3
Przedłużenie zwrotu VAT z powodu sprawdzania kontrahentów nie zawsze jest dozwolone
4
OSTATNIE ORZECZENIA PODATKOWE
5
Niemiecka firma odzyska podatek zlikwidowanego zakładu w Polsce
5
Gadżety z nazwą firmy to nie reprezentacja w CIT
6
NSA w sprawie VAT. Powtarzalne dostawy trzeba rozliczać osobo
6
Zastrzeżenia prawne
6
Tematy miesiąca
Pożyczki udzielane podmiotom z grupy mogą wpływać na sposób obliczania
proporcji w VAT
Wyrok NSA z dnia 11 października 2016 r. (sygn. akt I FSK 320/15) może być sporym
zaskoczeniem dla podatników. Orzeczenie to może oznaczać złamanie, korzystnej
dla podatników,
utrwalonej linii orzeczniczej. NSA zajmował się bowiem już wcześniej
kwestią obowiązku wliczania do mianownika proporcji obrotu uzyskanego z tytułu
sporadycznego udzielania pożyczek (zob. wyroki NSA z dnia 11.06.2014 r., I FSK 1292/13;
z dnia 05.12.2013 r., I FSK 1757/12; z dnia 22.06.2011 r., I FSK 912/10, z dnia 14.02.2013 r.,
I FSK 571/12 ) i orzekał na korzyść podatników.
W wyroku z dnia 11 października NSA podzielił jednak stanowisko organu, wskazując że sąd
I instancji błędnie zinterpretował przepis art. 90 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.
o podatku od towarów i usług - dalej jako: VAT. Gwoli przypomnienia, postanowienia art. 90
VAT dotyczą sposobu obliczania proporcji – w jakim stopniu, podatnikowi dokonującemu
czynności opodatkowanych jak i zwolnionych od podatku, przysługuje prawo do wykazania
podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług. Zgodnie z
ust. 6
wskazanego
artykułu przy obliczaniu proporcji nie bierze się pod uwagę min. usług udzielania pożyczek
pod warunkiem jednak że mają one charakter pomocniczy (wcześniej, do 31 grudnia 2013
ustawa o VAT posługiwała się terminem sporadyczny).
Sprawa dotyczyła polskiej spółki, która należy do dużej grupy kapitałowej. Przedmiotem
działalności spółki był handel produktami rolnymi, a zwłaszcza zbożem. W latach 2012-2013
przeprowadzono
gruntowną
restrukturyzację
w
grupie.
W
rezultacie
działań
restrukturyzacyjnych wiele podmiotów z grupy potrzebowało dofinansowania.
Spółka
uzyska wiec kredyt bankowy, a następnie udzieliła poszczególnym podmiotom powiązanym
pożyczek, z tytułu których czerpała korzyści w postaci oprocentowania. W ocenie spółki,
z czym zgodził się następnie WSA w orzeczeniu z dnia 27 listopada 2014 roku (sygn. akt
I SA/Sz 678/14),
lub pomocniczy.
udzielenie
wskazanych
pożyczek,
miało
charakter
NSA wskazał, że biorąc pod uwagę całość okoliczności stanu faktycznego,
sporadyczny
nie można
uważać pożyczek udzielonych przez spółkę jako udzielanych sporadyczne i mających
2
charakter pomocniczy do głównego przedmiotu działalności. Wskazał tu na specjalnie w tym
celu pozyskany kredyt bankowy, przeznaczenie środków na cel restrukturyzacji innych
podmiotów z grupy, znaczącą ich liczbę udzielonych pożyczek – w latach 2007- 2013
udzielono ich 97, oraz kwestię zaangażowania znacznych środków spółki – w niektórych
latach sięgających nawet 85%. W rezultacie, przychody osiągane z tytułu oprocentowania,
jako nie mające charakteru pomocniczego, powinny zostać uwzględnione w kalkulacji
proporcji prawa do podatku naliczonego jako czynności zwolnione.
W momencie pisana tego artykułu, pisemne uzasadnienie wyroku nie zostało jeszcze
udostępnione. Niewątpliwie będzie to bardzo ciekawa lektura, biorąc pod uwagę zwłaszcza
jego precedensowy charakter. Wydaje się, iż w przedstawionym stanie faktycznym
niesłusznym byłoby traktowanie poszczególnych pożyczek indywidulanie i pominiecie celu
ich udzielenia, który był związany z przeprowadzaną restrukturyzacją grupy kapitałowej.
W rezultacie mieliśmy tu do czynienia z jedną dużą transakcją, której sporadyczny czy też
pomocniczy charakter, NSA powinien był uwzględnić.
Ocena, jaki wpływ na przyszłe orzeczenia NSA będzie miał wyrok z dnia 11 października
jest trudna. Pewne jest, że w przypadku występowania tego typu transakcji potrzeba jest
dogłębna ocena każdego indywidulanego przypadku, jako iż wyrok ten może zwiastować
kształtowanie się nowej, niekorzystnej dla podatników linii orzeczniczej.
Wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów wydatków regulowanych poza
rachunkiem bankowym
Z dniem 1 stycznia 2017 r. wejdzie w życie ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy
o swobodzie działalności gospodarczej z 13 kwietnia 2016 r. (dalej: ustawa nowelizująca).
Ustawa nowelizująca wprowadza nowe ograniczenia w stosunku do zaliczania wydatków
do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z brzmieniem dodanego do ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa CIT) art. 15d ust. 1, podatnicy nie zaliczają
do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca
transakcji określonej w art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej, została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
Według art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, dokonywanie
lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje
za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:
1.
stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
3
2.
jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności,
przekracza równowartość 15.000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza
się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski
z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Oznacza to, że podatnicy nie będą mogli zaliczać do kosztów uzyskania przychodów
wydatku
uregulowanego
bez
pośrednictwa
rachunku
płatniczego
w
tej
części,
która przekracza 15.000 zł. Nowelizacja dotyczy tych transakcji, których jednorazowa
wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość
15.000 zł.
Brzmienie przytoczonych wyżej przepisów zrodziło powszechne wątpliwości czy często
do tej pory spotykane rozliczenia wzajemnych należności poprzez kompensaty będą musiały
być po 1 stycznia 2017 r traktowane jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.
Kompensaty ze swej istoty nie są regulowane za pośrednictwem rachunków płatniczych.
W wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów do omawianych przepisów pojawiły się jednak
uspokajające podatników informacje, że zakaz rozliczania transakcji w kosztach nie będzie
dotyczyć regulowania zobowiązań poprzez kompensaty czy wymiany barterowe.
Takie stanowisko zostało potwierdzone w interpretacjach prawa podatkowego, które
pojawiły się w zakresie wykładni art. art. 15d ust. 1 ustawy o CIT np.: 2461-IBPB-12.4510.899.2016.1.MW, 1462-IPPB6.4510.515.2016.1.AM oraz IPPB3/4510-869/16-3/PS.
Przedłużenie zwrotu VAT z powodu sprawdzania kontrahentów nie zawsze jest
dozwolone
W przypadku weryfikacji zasadności zwrotu podatku VAT organy podatkowe nie zawsze
mogą sprawdzać kontrahentów podatnika. Przeprowadzanie tak zwanej kontroli krzyżowej
podczas czynności sprawdzających nie jest prawnie dozwolone. Powyższe wynika z uchwały
Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 października 2016 r. sygn. akt I FPS 3/16.
Powyższe stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego stawia pod znakiem zapytania
praktykę stosowaną obecnie przez urzędy skarbowe.
Zgodnie z art. 274c §
1 Ordynacji podatkowej „Organ podatkowy, w związku
z postępowaniem podatkowym lub kontrolą podatkową, może zażądać od kontrahentów
podatnika wykonujących działalność gospodarczą:
1) przedstawienia dokumentów, w zakresie objętym postępowaniem lub kontrolą
u podatnika, w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności”
4
W dotychczasowej praktyce, możliwość przeprowadzenia kontroli krzyżowej w ramach
czynności sprawdzających uzasadniana była faktem umiejscowienia artykułu 274c w dziale
V Ordynacji podatkowej „Czynności sprawdzające”. Z tego powodu wywodzono więc
dopuszczalność przeprowadzenia kontroli krzyżowej w toku czynności sprawdzających.
Należy zaznaczyć, że temat ten różnie był również rozpatrywany w orzecznictwie sądów
administracyjnych. Nie sposób nie zauważyć, że wykorzystywanie przez organy podatkowe
wątpliwości interpretacyjnych w powyższym zakresie spowodowane było głównie mniejszą
formalnością procedury czynności sprawdzających w porównaniu do kontroli podatkowej,
czy też postępowania podatkowego. Konsekwencją takiego podejścia były na przykład
przedłużające się zwroty podatku VAT.
Wskazana powyżej uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego powinna już ostatecznie
rozstrzygnąć opisywany problem.
W orzeczeniu wydanym w powiększonym składzie 7 sędziów, Naczelny Sąd Administracyjny
podkreślił, iż spory na tle stosowania regulacji dotyczącej kontroli krzyżowych wynikają
z braku precyzji w ustawie. Celem przepisów była możliwość sprawdzania rozliczeń
kontrahentów w toku czynności sprawdzających, tak, ażeby móc skuteczniej sprawdzać
prawidłowość rozliczeń podatku VAT.
Jednakże literalne brzmienie przepisu nie wskazuje na taką możliwość. Sąd podkreślił,
że organ podatkowy może sprawdzić kontrahentów podatnika w trybie tak zwanej kontroli
krzyżowej, jedynie po przejściu do kolejnej fazy procedury podatkowej, to jest postepowania
podatkowego lub kontroli podatkowej.
Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego stanowi barierę dla działań organów
podatkowych, skutkujących przedłużaniem terminu zwrotów podatku VAT.
Należy obecnie oczekiwać, że w przypadku, gdy organ podatkowy będzie chciał sprawdzić
rozliczenia kontrahentów podatnika, to będzie zobowiązany wszcząć kontrolę podatkową
lub postępowanie podatkowe. To z kolei wiązać się będzie z większym rygorem formalnym
i prawnym po stronie organu, oraz większej ochronie prawnej po stronie podatników
Ostatnie orzeczenia podatkowe
Niemiecka firma odzyska podatek zlikwidowanego zakładu w Polsce
Zakończenie działalności oddziału spółki zagranicznej nie wyklucza zwrotu nadpłaty w VAT,
o który ubiega się spółka macierzysta. Tak uznał WSA w Warszawie w wyrokach z dnia 26
5
października 2016 r., sygn.. akt III SA/Wa 2213/15 i III SA/Wa 2214/15. Sprawa dotyczyła
niemieckiej firmy, która zajmowała się głównie produkcja nadwozi oraz systemów zamykania
dachów, a prowadziła działalność między innymi w Polsce.
Gadżety z nazwą firmy to nie reprezentacja w CIT
Pieniądze wydawane przez spółkę na drobne prezenty dla kontrahentów opatrzone logo
mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Naczelny Sad Administracyjny przesądził
precedensowy spór o to, czy drobne prezenty dla kontrahentów firma może wrzucić
w koszty. Sąd uznał, że tak, o ile są opatrzone logo firmy.
NSA w sprawie VAT: Powtarzalne dostawy trzeba rozliczać osobo
Ustalenia przedsiębiorców, że będą rozliczać powtarzające się bardzo często, w gruncie
rzeczy takie same transakcje, na koniec umówionych okresów, nie chronią ich przed
obowiązkiem traktowania wszystkich sprzedaży jako odrębnych transakcji. Tak wynika
z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 października 2016 r., sygn. akt I FSK
425/15. Jest to pierwszy wyrok NSA dotyczący interpretacji nowych, obowiązujących od
2014 roku przepisów wyznaczających moment powstania obowiązku podatkowego w VAT.
Zastrzeżenia prawne
KR Group zastrzega, że niniejszy Newsletter nie może zostać uznany za usługę doradztwa
podatkowego lub prawnego
6
KR Group to niezależna, szybko rozwijająca się grupa księgowo-audytorska o międzynarodowym
zasięgu. Nasza główna siedziba mieści się w Warszawie.
Od ponad szesnastu lat świadczymy profesjonalne usługi w zakresie obsługi księgowej,
podatkowej, audytu, doradztwa prawnego oraz płac i kadr.
Obecnie nasz zespół liczy ponad 120 osób. Członkowie kadry zarządzającej zdobywali swoje
doświadczenie zawodowe w największych firmach księgowych i konsultingowych.
Obecnie współpracujemy z międzynarodowymi klientami będącymi wiodącymi reprezentantami
swoich branż, takich jak: nieruchomości, handel detaliczny, produkcja, fundusze inwestycyjne,
informatyka, poszukiwanie i wydobywanie gazu, motoryzacja, FMCG, – w Polsce i w Europie
Środkowo-Wschodniej.
Staramy się, by zaufanie, zrozumienie i partnerstwo przyświecały naszym działaniom każdego
dnia. Dlatego jeśli planujesz rozpocząć działalność w Polsce lub w którymś z krajów regionu,
służymy pomocą w zakresie skomplikowanych procedur rejestracyjnych lub zaproponujemy zakup
gotowej Spółki, tak byś Ty od samego początku mógł skupić się na zarządzaniu firmą.
Rozumiemy wymogi współczesnego biznesu. Jesteśmy po to, by pomóc. Sprawdź nas!
NASZE BIURA
BIURO W WARSZAWIE
BIURO W GDAŃSKU
ul. Skaryszewska 7
Al. Grunwaldzka 82
03-802 Warszawa, Polska
80-244 Gdańsk, Polska
Email: [email protected]
Email: [email protected]
Tel.: (+48) 22 262 81 00
Tel.: (+48) 58 767 77 50
Fax: (+48) 22 100 65 14
Fax: (+48) 58 767 77 51
7