przyroda kl. 5 - kryteria oceniania

KRYTERIA OCENIANIA UCZNIÓW W KLASIE V
OPRACOWANE NA PODSTAWIE PROGRAMU NAUCZANIA PRZYRODY
DKW – 4014-241/99
DOPUSZCZAJĄCĄ
Opowiadasz swoje przeżycia z wakacji
związane z przyrodą.
Określasz swoje słabe i mocne strony.
Projektujesz swoje miejsce nauki.
Wymieniasz zasady skutecznego uczenia
się.
Wymieniasz warunki koncentracji.
Wymieniasz kierunki główne i pośrednie na
widnokręgu oraz ich oznaczenia
międzynarodowe.
Opisujesz sposoby pomiaru odległości
w terenie.
Wymieniasz składniki pogody.
Przestrzegasz zasad zachowania się
w czasie burzy. Wyróżniasz klimatyczne
cztery pory roku.
Rozpoznajesz symbole stosowane na
mapach pogody.
Odczytujesz z wykresu najniższe i najwyższe
temperatury i opady.
Rozróżniasz i nazywasz przyrządy
pomiarowe znajdujące się na stacji
meteorologicznej.
Wymieniasz 5 wynalazków mających istotne
znaczenie dla Ciebie samego.
Czytasz instrukcję obsługi ze zrozumieniem.
Wyjaśniasz zasady bezpiecznego
wykonywania doświadczeń („Regulamin
młodego przyrodnika”).
Podajesz przykłady osadów powstających w
naszych domach.
Podajesz przykłady mieszanin z najbliższego
otoczenia.
Wymieniasz nazwiska poznanych
odkrywców.
Wymieniasz planety Układu Słonecznego.
Wymieniasz daty rozpoczęcia
kalendarzowych pór roku.
WYMAGANE WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI NA OCENĘ
DOSTATECZNĄ
DOBRĄ
Określasz zasady pracy na lekcjach
Ustalasz związki między sytuacjami z wakacji
przyrody.
a wiadomościami uzyskanymi na lekcjach
Rozumiesz potrzebę planowania czasu przyrody.
zgodnie z rytmem intelektualnym.
Wskazujesz najlepsze pory dnia na naukę.
Wykonujesz ćwiczenia integrujące
Stosujesz zasady koncentracji w czasie nauki.
pracę mózgu.
Stosujesz sposoby skutecznego uczenia się
Określasz za pomocą testu
w praktyce.
psychologicznego dominujący rodzaj
Określasz kierunki różnych obiektów w stosunku
swojej wyobraźni.
do innych, na podstawie planów i map.
Opisujesz sposoby wyznaczania
Wyjaśniasz zmiany długości cienia w ciągu roku.
kierunków w terenie.
Stosujesz zasady prawidłowego odczytywania
Mierzysz krokami odległość w terenie.
temperatury powietrza z termometru. Opisujesz
Rozpoznajesz i nazywasz przyrządy
charakterystyczne cechy pór roku na podstawie
do pomiaru składników pogody.
tekstu źródłowego i własnych obserwacji.
Analizujesz wykresy klimatyczne
Wyjaśniasz na podstawie dostępnych źródeł
(najwyższe, najniższe wartości
pojęcia: meteorologia, mapa pogody, synoptyk,
temperatur, opadów).
prognoza pogody.
Wyjaśniasz znaczenie obserwacji
Układasz prognozę pogody na podstawie mapy
pogody i jej prognozowania w życiu
synoptycznej dla swojego województwa.
człowieka.
Samodzielnie wykonujesz pomiary niektórych
Wyjaśniasz znaczenie stacji
składników pogody (temp. powietrza, kierunek
meteorologicznych.
wiatru, ciśnienie atmosferyczne, wielkość
Podajesz przykłady wzorów
zachmurzenia, rodzaj opadów).
zaczerpniętych z przyrody przez
Opisujesz cechy jakimi charakteryzuje się osoba
odkrywców.
twórcza.
Obsługujesz dowolne urządzenie
Klasyfikujesz wynalazki wg roku
zgodnie z instrukcją.
skonstruowania.
Określasz podstawowe właściwości
Opisujesz elementy zawarte w instrukcji.
badanych substancji (stan skupienia i
Dokonujesz podziału substancji na proste
barwę).
i złożone popartego przykładami.
Opisujesz sposoby usuwania kamienia Opisujesz sposoby usuwania innych osadów
kotłowego z czajnika.
spotykanych w naszych domach.
Opisujesz zachowanie się niektórych
Dokonujesz podziału substancji na mieszaniny
substancji w wodzie (sól, cukier, olej,
jednorodne i niejednorodne podając ich przykłady
piasek, kreda).
z najbliższego otoczenia
Przyporządkowujesz odkrycia do
Wypełniasz prawidłowo „kartkę z życiorysu”
nazwisk Odkrywców.
korzystając z tekstu źródłowego.
Opisujesz skutki ruchu obrotowego
Opisujesz skutki ruchu obiegowego Ziemi.
(wirowego) Ziemi.
Czytasz ze zrozumieniem tekst źródłowy
Określasz co to są gwiazdozbiory.
i prawidłowo wypełniasz tabelę.
Wyjaśniasz pojęcia związane ze
wszechświatem (planeta, gwiazda,
Słońce, Księżyc).
1
BARDZO DOBRĄ
Zapraszasz do zwiedzania
ciekawych miejsc.
Opisujesz funkcje półkul
mózgowych.
Stosujesz ćwiczenia integrujące
pracę mózgu.
Zapamiętujesz ciągi 10 - 15
wyrazów.
Orientujesz mapę, plan z użyciem
kompasu.
Wskazujesz zależności pomiędzy
długością cienia a wysokością
obiektu.
Przyporządkowujesz elementom
pogody jednostki pomiaru (0C, hPa,
mmHg, mm). Obliczasz amplitudę
temperatury powietrza.
Sporządzasz prawidłowo wykres
temperatury powietrza i opadów oraz
analizujesz go.
Określasz cel gromadzenia danych
meteorologicznych.
Analizujesz, co skłoniło ludzi do
niektórych odkryć.
Oceniasz pozytywny i negatywny
wpływ postępu technologicznego
(niektórych wynalazków) na życie
ludzi.
Układasz własną instrukcję do
wymyślonego urządzenia, czynności.
Wyjaśniasz różnice między
substancjami prostymi a złożonymi.
Określasz warunki powstawania
korozji.
Wskazujesz sposoby rozdzielenia
składników mieszanin.
Przyporządkowujesz daty do
poznanych odkryć.
Wskazujesz na mapie świata trasy
podróży geograficznych K. Kolumba.
Opisujesz cechy charakterystyczne 2
– 3 ciał niebieskich.
CELUJĄCĄ
Wyjaśniasz cel uczenia się.
Orientujesz mapę, plan bez użycia
kompasu.
Określasz odległości „na oko” i
szacujesz wysokości.
Rozpoznajesz podstawowe rodzaje
chmur i określasz jaką pogodę
zapowiadają (cirrusy,
cumulonimbusy, cumulusy).
Wyjaśniasz znaczenie mikroklimatu
dla człowieka.
Prowadzisz systematyczne
obserwacje pogody, zapisując jej
wyniki przy pomocy poznanych
symboli.
Wyjaśniasz znaczenie pojęcia:
stacja meteorologiczna.
Wykorzystujesz informacje do
formułowania wniosków.
Wykonujesz samodzielnie
doświadczenia zgodnie z podaną
instrukcją.
Wykonujesz samodzielnie
doświadczenia zgodnie z instrukcją i
formułujesz prawidłowe wnioski.
Uzasadniasz dlaczego ludzie
dokonują nowych odkryć.
DOPUSZCZAJĄCĄ
Wymieniasz kilka podstawowych środków
do utrzymania higieny osobistej.
Wymieniasz kilka przykładów rozwijania
zainteresowań i hobby.
Wymieniasz 2 – 3 sytuacje, które są
przyczyną Twojego stresu.
Wymieniasz nazwy 4 podstawowych zbóż.
Wymieniasz kilka rodzajów chleba.
Wymieniasz miejsca spożywania posiłków.
Wymieniasz osoby i zawody związane
z przygotowywaniem posiłków.
Wymieniasz 3 zasady prawidłowego
zachowania się przy stole.
Wymieniasz przyczyny chorób człowieka
uwzględniając podział na naturalne
i cywilizacyjne.
Dostrzegasz różnice między ludźmi.
Odczytujesz z mapy Polski województwa
o największej i najmniejszej gęstości
zaludnienia.
Dokonujesz pomiaru długości i szerokości
klasy.
Wymieniasz przykłady zwierząt żyjących
stadnie i w pojedynkę.
Opisujesz uczucia towarzyszące podczas
samotnego przebywania w domu.
Podajesz cechy położenia Polski na mapie
Europy.
Wskazujesz na mapie politycznej Polskę i jej
sąsiadów. Wyliczasz czynniki, od których
zależy poziom życia ludzi.
Określasz warunki widzenia przedmiotów.
Czytasz ze zrozumieniem polecenia zawarte
w kartach pracy.
Rozpoznajesz 3 elementy budowy
mikroskopu.
Wymieniasz zasady wykonywania preparatu
świeżego.
Odnajdujesz w różnych źródłach informacji
hasło “gleba”.
Wymieniasz i rozpoznajesz na rysunku
(fotografiach) zwierzęta żyjące w glebie.
Wymieniasz i rozpoznajesz na rysunku
(fotografiach) zwierzęta żyjące w wodzie.
Wymieniasz siły ciężkości i wyporu
w wodzie.
Wymieniasz kilka źródeł informacji
porządkujących wiedzę o świecie.
Wyjaśniasz pojęci biotopu i biocenozy.
Wymieniasz przykłady drapieżników
występujących w przyrodzie.
Odczytujesz z planu miasta nazwę rzeki lub
innego dużego zbiornika wodnego.
WYMAGANE
DOSTATECZNĄ
Czytasz ze zrozumieniem pytania zawarte
w kwestionariuszu ankiety.
Wskazujesz 2 – 3 okoliczności potęgujące
stres.
Rozpoznajesz w oparciu o rysunek i
naturalne okazy 4 podstawowe zboża.
Prezentujesz na co dzień zachowania
świadczące o poszanowaniu chleba.
Wymieniasz nazwy naczyń i innych
przedmiotów używanych do prawidłowego
nakrycia stołu.
Określasz 3 – 4 warunki „udanego” posiłku
(obiadu, kolacji).
Wyjaśniasz na czym polega higiena pracy
w szkole (wymieniasz 2 - 3 przykłady).
Rozumiesz pojęcie tolerancji.
Odczytujesz z mapy Polski z podręcznika
nazwy miast o największej gęstości
zaludnienia.
Ustalasz 2 – 3 więzi łączące Cię z
koleżanką, kolegą.
Uzupełniasz schemat, podając przykłady
więzi łączących ludzi.
Wymieniasz państwa graniczące z Polską i
ich stolice. Wyjaśniasz wpływ warunków
przyrodniczych na życie ludzi.
Wiesz, że światło rozchodzi się po liniach
prostych.
Rozumiesz pojęcie optyki.
Wymieniasz zasady posługiwania się
mikroskopem.
Czytasz ze zrozumieniem polecenia
zawarte w karcie pracy.
Wymieniasz organizmy żyjące w glebie.
Wymieniasz cechy budowy zewnętrznej
przystosowujące poznane zwierzęta do
życia w glebie.
Wymieniasz organizmy żyjące w wodzie.
Dokonujesz podziału dowolnych rzeczy,
zjawisk, substancji.
Podajesz przykłady biotopów i biocenozy.
Wymieniasz cechy przystosowujące
organizmy do życia w określonym
ekosystemie.
Wyjaśniasz na czym polega
przystosowanie organizmów
do drapieżnictwa.
Podajesz przykłady pasożytów.
Odczytujesz z planu miasta nazwę
instytucji państwowych, kulturalnych i
usługowych.
WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI NA OCENĘ
DOBRĄ
BARDZO DOBRĄ
Określasz przeznaczenie podstawowych
Dostrzegasz różnice w dojrzewaniu dziewcząt
środków i kosmetyków przeznaczonych do i chłopców.
codziennej pielęgnacji.
Rozpoznajesz oznaki dojrzałości płciowej.
Określasz osoby, instytucje, które mogą
Opisujesz objawy zaburzeń psychicznych
pomóc Ci w trudnych sytuacjach.
spowodowanych długotrwałym sterem
Wymieniasz rodzaje produktów
Wskazujesz na mapie rejony występowania
pokarmowych otrzymywanych ze zbóż.
zbóż uprawianych w Polsce.
Opisujesz etapy produkcji chleba.
Wyjaśniasz religijne, kulturowe i rzeczywiste
Opisujesz charakterystyczne elementy
znaczenia chleba.
świątecznych stołów.
Stosujesz zasady prawidłowego nakrywania do
Rozpoznajesz sygnały umowne dotyczące stołu na podstawie rysunku.
zakończenia posiłku np. w restauracji.
Wyjaśniasz znaczenie pojęcia profilaktyki,
Opisujesz zagrożenia naturalne i
podając przykłady przeciwdziałania chorobom.
cywilizacyjne – jakie choroby mogą one
Projektujesz rozwiązania zmierzające do
wywołać.
akceptacji inności.
Rozróżniasz przykłady nietolerancji we
Obliczasz gęstość zaludnienia w kwadracie o
współczesnym świecie.
boku 1 m i w klasie.
Opisujesz uciążliwości życia w rejonie
Sporządzasz diagram słupkowy gęstości
dużego zaludnienia.
zaludnienia województw.
Wyjaśniasz przyczyny dużej gęstości
Przedstawiasz graficznie jeden dzień życia na
zaludnienia.
wyspie pełnej czarów, tajemnic.
Określasz zalety życia ludzi w grupie (2 – 3 Opisujesz zachowania ludzi budzące zaufanie.
przykłady).
Wyjaśniasz pojęcia naród i państwo.
Opisujesz właściwe zachowania dziecka
Podajesz przykłady mniejszości narodowych i
w domu podczas nieobecności rodziców
grup etnicznych mieszkających w Polsce.
i w czasie drogi do i ze szkoły.
Oceniasz walory przyrodnicze swojej
Rozpoznajesz na mapie konturowej
miejscowości.
Europy państwa sąsiadujące z Polską.
Opisujesz zjawiska odbicia i załamania światła.
Podajesz przykłady państw i narodów.
Wykonujesz doświadczenia zgodnie z
Porównujesz poziom życia ludzi w różnych instrukcją.
rejonach Polski (niziny, góry).
Formułujesz prawidłowo wnioski
Określasz warunki powstawania cienia.
z przeprowadzonych doświadczeń.
Przeprowadzasz doświadczenia przy
Ustawiasz ostrość obrazu w mikroskopie.
niewielkiej pomocy nauczyciela.
Wykonujesz prawidłowo rysunek
Przygotowujesz mikroskop do pacy
mikroskopowy zaobserwowanych komórek.
(ustawiasz światło).
Wyjaśniasz co to jest gleba.
Wykonujesz preparat świeży.
Ustalasz cechy wspólne zwierząt żyjących w
Określasz warunki niezbędne do
glebie.
powstawania gleby (czynniki glebotwórcze). Ustalasz cechy wspólne zwierząt żyjących w
Opisujesz znaczenie poznanych zwierząt
wodzie.
glebowych.
Opisujesz sposoby przedstawiania informacji w
Opisujesz znaczenie poznanych zwierząt
różnych źródłach.
wodnych.
Podajesz przykłady ekosystemów z najbliższej
Opisujesz znaczenie siły ciężkości i
okolicy.
wyporu.
Wyjaśniasz pojęcie symbiozy.
Określasz zasady podziału podanych
Podajesz przykłady organizmów żyjących
elementów przyrody.
w symbiozie.
Podajesz przykłady ekosystemów
Opisujesz na czym polega konkurencja między
naturalnych i sztucznych.
gatunkami.
Wyjaśniasz istotę pasożytnictwa.
Dostrzegasz wady i zalety życia w dużym
Wymieniasz rodzaje zieleni w mieście.
mieście.
Wymieniasz cechy rozwiązań
komunikacyjnych w mieście.
2
CELUJĄCĄ
Stosujesz techniki
zmniejszające stres.
Wyjaśniasz pojęcia: zboża
jare i ozime.
Wyjaśniasz potoczne
powiedzenia związane
z chlebem.
Rozpoznajesz sztućce
stosowane do różnych
potraw.
Projektujesz szkołę
przystosowaną dla uczniów
niepełnosprawnych.
Uzasadniasz potrzebę
bycia tolerancyjnym we
współczesnym świecie.
Odczytujesz z rocznika
statystycznego liczbę
ludności świata, Europy
i Polski.
Przedstawiasz w formie
komiksu 2 – 3 zabawy
grupowe.
Wyjaśniasz pojęcia:
mniejszość narodowa,
grupa etniczna.
Wskazujesz na mapie
sąsiadów o powierzchni
mniejszej i większej od
Polski.
Wykonujesz proste
przyrządy optyczne
(peryskop, kalejdoskop).
Wyjaśniasz zjawisko
załamania i odbicia światła.
Wyjaśniasz korzyści dla
człowieka wynikające
z symbiozy.
Opisujesz Stare Miasto
swojego miasta
wojewódzkiego (zabytki,
legendy, współczesne
znaczenie).
DOPUSZCZAJĄCĄ
Wymieniasz nazwy zwierząt spotykanych
w miastach.
Opisujesz sposoby rozprzestrzeniania się
roślin i zwierząt.
Opisujesz budowę zewnętrzną rośliny.
Rozpoznajesz na modelu pagórka
elementy jego budowy.
Przyporządkowujesz barwy na mapie
hipsometrycznej poszczególnym formom
ukształtowania terenu (niziny, wyżyny,
góry).
Wymieniasz 2- 3 nazwy pasów
ukształtowania powierzchni Polski.
Wymieniasz nazwę pasa, w którym
mieszkasz.
Podajesz przykłady zwierząt i roślin
żyjących w Bałtyku.
Wymieniasz zasady obowiązujące
w parkach narodowych.
Wskazujesz na mapie Polski Puszczę
Kampinoską.
Wymieniasz miejsca występowania
mchów
Opisujesz położenie Wielkopolskiego
Parku Narodowego.
Wymieniasz miejsca występowania
paproci.
Wskazujesz na mapie Wyżynę Krakowsko
– Częstochowską i Ojcowski Park
Narodowy.
Wskazujesz na mapie Tatry oraz
najwyższy szczyt w Polsce.
Wskazujesz na mapie TPN.
Wymieniasz charakterystyczne rośliny i
zwierzęta chronione żyjące w TPN.
I wersja
Wymieniasz dawne stolice Polski.
II wersja
Wymieniasz dawne stolice Polski.
Podajesz przykłady ruchów
wykonywanych w codziennym życiu.
Wymieniasz sposoby wprawiania ciał w
ruch.
WYMAGANE WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI NA OCENĘ
DOSTATECZNĄ
DOBRĄ
BARDZO DOBRĄ
Podajesz przykłady ekosystemów
Rozpoznajesz pospolite gatunki drzew
Opisujesz znaczenie zieleni w mieście.
miejskich.
w najbliższej okolicy.
Analizujesz samodzielnie tekst źródłowy oraz
Opisujesz 3 – 4 cechy budowy
Przyporządkowujesz 3 - 4 nazwy zwierząt ustalasz prawidłowe wnioski.
ułatwiające rozsiewanie się roślin.
do miejsca pochodzenia.
Wymieniasz wartości odżywcze roślin.
Wymieniasz części jadalne
Opisujesz sposoby wykorzystania
Wykonujesz w oparciu o rysunek poziomicowy
pospolitych roślin uprawnych.
poznanych zwierząt przez człowieka.
profil pagórka.
Wykonujesz rysunek poziomicowy
Przyporządkowujesz nazwy roślin
Wyjaśniasz na podstawie rysunku wysokość
pagórka.
uprawnych do ich części jadalnych.
względną i bezwzględną.
z modelu wykonanego w domu.
Rozpoznajesz na rysunku poziomicowym
Obliczasz na podstawie mapy poziomicowej
Odczytujesz z rysunku wysokość
zbocza strome i łagodne.
wysokość względną i odczytujesz wysokość
bezwzględną.
Odczytujesz z mapy hipsometrycznej
bezwzględną dowolnej formy terenu.
Wskazujesz na mapie fizycznej
Polski nazwy ważniejszych krain
Podpisujesz na mapie konturowej Polski główne
Polski przykładowe pasy
geograficznych określając ich formę.
pasy ukształtowania powierzchni.
ukształtowania Polski.
Wskazujesz na mapie przykładowe krainy
Odczytujesz z tekstu, z mapy charakterystyczne
Rozróżniasz pojęcia flory i fauny.
geograficzne.
cechy krajobrazu każdego pasa ukształtowania
Wskazujesz na mapie Słowiński Park Odróżniasz pojęcie pagórka od wzgórza.
powierzchni Polski.
Narodowy.
Odczytujesz z mapy fizycznej Polski
Opisujesz znaczenie Bałtyku dla Polski
Wymieniasz rośliny i zwierzęta KPN
główne miasta i wody poszczególnych
(podajesz 5 – 6 przykładów).
w oparciu o podręcznik i obejrzany
pasów ukształtowania powierzchni Polski.
Opisujesz proces tworzenia się i wędrówki
film.
Wymieniasz kilka cech charakteryzujących wydm.
Opisujesz na podstawie rysunku
Bałtyk, jako środowiska życia.
Obliczasz wysokość względną i bezwzględną
budowę zewnętrzną mchu płonnika.
Wymieniasz po kilka przykładów roślin
wydmy.
Rozpoznajesz na mapie konturowej
i zwierząt żyjących w Słowińskim PN.
Opisujesz położenie KPN na podstawie
Polski poznane parki narodowe.
Odczytujesz z różnych map tematycznych różnorodnych map tematycznych z atlasu.
Opisujesz na podstawie rysunku
ważniejsze informacje o KPN
Wyjaśniasz pojęcia: bagno i torfowisko.
budowę zewnętrzną paproci.
(ukształtowanie powierzchni, wysokość
Wypełniasz kartę pracy na podstawie tekstu
Opisujesz na podstawie mapy
bezwzględną, nazwy rzek).
źródłowego.
położenie Wyżyny Krakowsko –
Opisujesz znaczenie mchów i torfu.
Obliczasz odległości rzeczywiste na podstawie
Częstochowskiej.
Określasz wysokość bezwzględną terenu
skali mapy.
Rozpoznajesz na podstawie
na podstawie mapy.
Wymieniasz pospolite i chronione gatunki
rysunków różne formy krasowe
Rozpoznajesz na podstawie rysunku formy paproci ( przynajmniej po 2 nazwy).
(powierzchniowe).
krasowe spotykane w jaskiniach.
Wyszukujesz informacje o warunkach uprawy
Wymieniasz i rozpoznajesz skały
Obliczasz odległość rzeczywistą w oparciu paproci doniczkowych.
budujące Tatry.
o skalę mapy.
Opisujesz cechy krajobrazu Wyżyny Krakowsko
Opisujesz cechy pogody w Tatrach.
Wyjaśniasz określenie „Szlak Orlich
– Częstochowskiej.
Wymieniasz ważniejsze zabytki stolic Gniazd”.
Opisujesz świat zwierząt i roślin w Ojcowskim
Polski.
Odczytujesz z mapy (szczegółowej)
Parku Narodowym.
Wymieniasz ważniejsze zabytki stolic podstawowe różnice między Tatrami
Opisujesz różnice w krajobrazie Tatr Wysokich i
Polski.
Wysokimi a Zachodnimi.
Zachodnich.
Wyjaśniasz czym różni się stolica o
Uzupełniasz rysunek przedstawiający
Wyjaśniasz pojęcia związane z krajobrazem
innych miast.
piętra roślinne w Tatrach za pomocą
wysokogórskim (grań, turnia, żleb, stożek
Określasz skutki działania siły.
znaków topograficznych.
piargowy, siklawa, staw).
Korzystasz z internetu, aby uzyskać
Obliczasz temperaturę powietrza w górach na
informacje.
różnych wysokościach n.p.m.
Opisujesz położenie stolic w korzystając
Porównujesz na podstawie wykresów cechy
z mapy fizycznej Polski.
klimatu na nizinach i w górach.
Wyjaśniasz własnymi słowami pojęcie
Opisujesz i rozpoznajesz na fotografiach
ruchu.
ważniejsze zabytki stolic Polski.
Opisujesz i rozpoznajesz na fotografiach
ważniejsze zabytki stolic Polski.
Obliczasz odległości rzeczywiste między stolicą
swojego województwa a stolicami Polski.
Opisujesz rodzaje sił działających w przyrodzie
3
CELUJĄCĄ
Rozpoznajesz klika gatunków
drzew i krzewów ozdobnych.
Opisujesz pochodzenie roślin
ozdobnych.
Opisujesz pochodzenie roślin
ozdobnych.
Wyznaczasz poziomice na modelu
pagórka wykonanego z piasku.
Rozpoznajesz na podstawie mapy
hipsometrycznej Polski główne
krainy geograficzne i umieszczasz
ich nazwy we właściwych
miejscach na mapie konturowej.
Rozpoznajesz na mapie państwa
nadbałtyckie.
Uzasadniasz dlaczego Słowiński
PN został zaliczony przez
UNESCO do Międzynarodowego
Rezerwatu Biosfery.
Określasz cechy
charakterystyczne roślin
wydmowych.
Określasz cechy
charakterystyczne mchów.
Rozpoznajesz i nazywasz
pospolite gatunki mchów (mech
torfowiec, płonnik, modraczek
siwy).
Rozpoznajesz formy
polodowcowe na podstawie
rysunku.
Wyjaśniasz pochodzenie nazw
wybranych paproci (długosz
królewski, języcznik, orlica,
pióropusznik strusi).
Wyjaśniasz na czym polegają
procesy Krasowe.
Opisujesz znaczenie Zakopanego.
Opowiadasz ciekawostki
dotyczące roślin i zwierząt
chronionych w Tatrach.
Planujesz połączenia kolejowe i
autobusowe ze swojej
miejscowości do stolic Polski
korzystając z rozkładów jazdy PKP
i PKS.
Opisujesz fakty historyczne
związane ze stolicami Polski – datę
założenia, władcę.
Formułujesz samodzielnie wnioski
wynikające z pokazów
nauczycielskich.
DOPUSZCZAJĄCĄ
Wymieniasz najważniejsze rodzaje
transportu i sposoby łączności.
Wskazujesz na mapie Wisłę oraz
główne miasta nad nią leżące.
Rozpoznajesz na rysunku, mapie: rzekę
główną, dopływy, źródło, ujście, prawy
i lewy brzeg; biegi: górny, środkowy,
dolny.
Podajesz przykłady zachowań
ekologicznych w pobliżu zbiorników
wodnych.
Wymieniasz elementy budowy
zewnętrznej ryby.
Opisujesz cechy położenia Krainy
Wielkich Jezior Mazurskich.
Wymieniasz kilka największych jezior
i miast omawianej krainy.
Podajesz przykłady skarbów kryjących
się w ziemi.
Wymieniasz lecznicze zasoby przyrody.
Wymieniasz przykłady wypoczynku
czynnego i biernego.
Podajesz przykłady zastosowania
energii elektrycznej.
Wymieniasz skutki działalności
człowieka mające niekorzystny wpływ na
środowisko.
Wymieniasz źródła zanieczyszczeń.
Wymieniasz źródła zanieczyszczeń
naturalnych i sztucznych.
Wymieniasz źródła zanieczyszczeń.
Wymieniasz 5 form ochrony przyrody.
Wymieniasz 3 – 4 puszcze wchodzące
w skład Zielonych Płuc Polski i Europy.
Wymieniasz kilka obiektów kulturowych
wpisanych na Listę Światowego
Dziedzictwa Kulturowego
i Przyrodniczego.
Gromadzisz niezbędny materiał do
wykonania postera.
WYMAGANE WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI NA OCENĘ
DOSTATECZNĄ
DOBRĄ
BARDZO DOBRĄ
Rozróżniasz znaczenie pojęć:
Opisujesz sposoby przekazywania
Wskazujesz na mapie najważniejsze drogi
komunikacja, transport, łączność.
informacji na odległość.
w Polsce, porty morskie i lotnicze, połączenia
Rozpoznajesz na mapie żeglowne szlaki Opisujesz sposoby regulacji szlaków
śródlądowe Polski.
wodne.
wodnych.
Dokonujesz pomiarów długości rzek 3 sposobami
Uzupełniasz schemat przedstawiający
Wyjaśniasz pojęcia: system rzeczny,
(nitka, kroczek, skrawek papieru) i obliczasz ich
podział wód na kuli ziemskiej.
dorzecze, dział wodny.
długość rzeczywistą.
Wymieniasz po dwie dowolne cechy
Formułujesz prawidłowe wnioski z
Odróżniasz mieliznę od łachy i kępy.
środowiska lądowego i wodnego.
obejrzanych pokazów.
Rysujesz linię działu wodnego oddzielającą
Opisujesz znaczenie ryb w żywieniu
Opisujesz przystosowanie w budowie
dorzecze Wisły i Odry.
człowieka.
zewnętrznej ryb do życia w wodzie.
Rozpoznajesz i podpisujesz na mapie konturowej
Wskazujesz na mapie fizycznej Polski
Opisujesz wędrówki łososia i węgorza.
Polski Wisłę i Odrę oraz ich ważniejsze dopływ.
Krainę Wielkich Jezior Mazurskich.
Opisujesz cechy krajobrazu omawianej
Porównujesz cechy środowiska lądowego
Wskazujesz na mapie najbardziej
krainy.
i wodnego.
uprzemysłowiony region Polski,
Rozpoznajesz na mapie konturowej
Odróżniasz cechy organizmów przystosowujące je
wymieniasz surowce tam występujące.
główne miasta i jeziora KWJM.
do życia w danym środowisku.
Podajesz nazwy uzdrowisk w Polsce
Wymieniasz miejsca występowania
Wyjaśniasz pojęcia: tarło i tarlisko.
(5 nazw).
surowców mineralnych w Polsce (węgiel:
Podajesz przykłady ryb podlegających ochronie.
Wskazujesz przyczyny decydujące o
kamienny, brunatny; sól kamienna; cynk i
Określasz kiedy ryby podlegają ochronie.
wyborze rodzaju wypoczynku.
ołów; rudy miedzi).
Określasz typy jezior w Polsce.
Wymieniasz 5 – 6 zasad bezpiecznego
Wyjaśniasz pojęcia: uzdrowisko,
Opisujesz znaczenie Krainy Wielkich Jezior
zachowania się w czasie wycieczki
sanatorium, cieplice.
Mazurskich dla człowieka.
autokarowej lub rowerowej.
Wymieniasz 5 roślin leczniczych i rodzaje
Wskazujesz na mapie miejsca występowania
Wymieniasz elementy prostego obwodu
schorzeń, które leczą.
najważniejszych surowców mineralnych w Polsce.
elektrycznego.
Opisujesz znaczenie wypoczynku biernego Wyjaśniasz pojęcie meteoropatii.
Wymieniasz źródła prądu.
i czynnego dla swojego samopoczucia.
Opisujesz sposoby wykorzystania zasobów
Wymieniasz niekorzystne zmiany
Określasz rodzaje energii powstających z
przyrody do leczenia człowieka.
zachodzące w atmosferze ziemskiej
energii elektrycznej.
Wskazujesz na mapie miejscowości turystyczne
(efekt cieplarniany, kwaśne deszcze,
Przyporządkowujesz poszczególnym
własnego regionu.
dziura ozonowa).
rodzajom energii właściwe urządzenia
Opisujesz drogę prądu elektrycznego z kopalni
Określasz miejsca występowania
(odbiorniki).
węgla do odbiorców.
porostów w przyrodzie.
Opisujesz skutki powstawania dziury
Wyjaśniasz dlaczego należy oszczędzać energię
Przestrzegasz zasad prawidłowego
ozonowej, kwaśnych deszczów i efektu
elektryczną.
zachowania się podczas wypoczynku w
cieplarnianego.
Opisujesz sposoby ograniczania skutków
środowisku naturalnym.
Opisujesz cechy porostów jako roślin
powstawania niekorzystnych zmian w atmosferze.
Przestrzegasz zasad prawidłowego
pionierskich.
Rozpoznajesz typy porostów i po ich
zachowania się podczas wypoczynku w
Wskazujesz sposoby ograniczania ilości
występowaniu stopień czystości powietrza.
środowisku naturalnym.
odpadów w środowisku.
Wyjaśniasz pojęcie i przyczyny klęski ekologicznej.
Wyjaśniasz potrzebę ochrony przyrody.
Wskazujesz sposoby ograniczania ilości
Opisujesz skutki zaśmiecania środowiska
Wskazujesz na mapie puszcze
odpadów w środowisku.
w najbliższej okolicy.
wchodzące w skład Zielonych Płuc Polski Wskazujesz na mapie wcześniej poznane
Analizujesz diagram przedstawiający powierzchnie
i Europy.
parki narodowe.
wybranych form ochrony przyrody.
Wymieniasz kilka rezerwatów biosfery.
Opisujesz właściwe zachowania na
Analizujesz i interpretujesz mapy i diagramy
Wskazujesz na mapie poznane obiekty
obszarach chronionych.
związane z lesistością Polski.
chronione.
Opisujesz znaczenie lasu.
Rozpoznajesz na mapie konturowej Polski
Czytasz ze zrozumieniem instrukcję.
Wyjaśniasz znaczenie skrótów ONZ i
poznane puszcze.
UNESCO.
Określasz przyczyny utworzenia Listy Światowego
Opisujesz kilka niebezpieczeństw
Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego.
czyhających na zdrowie i życie,
Wyjaśniasz pojęcie biosfery.
zagrażających przyrodzie.
Wykonujesz poster zgodnie z instrukcją.
Opisujesz co można zrobić na rzecz ochrony
przyrody.
4
CELUJĄCĄ
Korzystasz bezbłędnie
z rozkładu jazdy PKP i PKS.
Opisujesz walory
przyrodnicze Wisły.
Wyjaśniasz pojęcie dyfuzji.
Wyjaśniasz różnice między
rybołówstwem, rybactwem
a wędkarstwem.
Oceniasz zmiany zachodzące
w środowisku przyrodniczym
wywołane działalnością
człowieka.
Opisujesz zagrożenia dla
środowiska naturalnego
wynikające z wyrzucania
zużytych baterii.
Rozpoznajesz poznane
symbole graficzne lokalnych
zagrożeń środowiska.
Wskazujesz tereny objęte
klęską ekologiczna.
Przeprowadzasz wywiad na
określony temat.
Przeprowadzasz wywiad na
określony temat.
Rozpoznajesz symbole
międzynarodowe związane z
UNESCO i wyjaśniasz ich
znaczenie.
Opisujesz działalność
organizacji ekologicznych.