Rzadki przypadek duzego naczyniaka gardla
Transkrypt
Rzadki przypadek duzego naczyniaka gardla
KAZUISTYKA / CASE REPORTS 61 5]DGNLSU]\SDGHNGXĝHJRQDF]\QLDNDJDUGïD Rare case of haemangioma of the pharynx Jacek Kozakiewicz1, Agata Gierlotka10DUFLQ7U]HSDF]\ñVNL, Marek Motyka 3 SUMMARY 7KHKHPDQJLRPDLVDbEHQLJQWXPRXUORFDWHGPRVWO\LQWKHUHJLRQRIKHDG DQGQHFN,WFDQDSSHDUDWDQ\DJHEXWHVSHFLDOO\LWLVGLDJQRVHGDPRQJ FKLOGUHQ7KHGLVHDVHFDQEHVXFFHVVIXOO\WUHDWHGZLWKVXUJHU\FULRWKHUDS\ SURSUDQRORORUHQGRYDVFXODUSURFHGXUHV7KHUDUHFDVHRIWKH\HDUROG PDOHSDWLHQWZLWKKXJHKHDPDQJLRPDRIWKHSKDU\Q[ZDVVKRZQLQWKLV SDSHU7KHSDWLHQWZDVPLOGO\V\PSWRPDWLFļKHQHJOHFWHGGLIğFXOW\ZLWK VZDOORZLQJRUEUHDWKLQJDQGWKHUHZDVQRSDLQ7KHRQO\RQHFRPSODLQWZDV H[SHULHQFLQJDbZRUVHQHGKHDULQJLQWKHOHIWHDU7KHSDWLHQWZDVUHIHUUHGWR WKHODU\QJRORJLVWZLWKDFXWHSKDU\QJLWLVDQGZLWKWKHVXVSLFLRQRISHULWRQVLOODU DEVFHVV,QWKH(17H[DPLQDWLRQDSDUWIURPDFXWHWRQVLOOLWLVWKHWXPRXURI SKDU\Q[ZDVGLDJQRVHG'LDJQRVWLFSXQFWXUHRIWKHWXPRXUVKRZHGEORRG $PEXODWRU\WUHDWPHQWZLWKDQWLELRWLFVZDVDGPLQLVWHUHG7KHLQĠDPPDWLRQ RISKDU\Q[ZDVFXUHGEXWWKHWXPRXUUHPDLQHG,QWKH(17GHSDUWPHQWWKH SDWLHQWXQGHUZHQWGLDJQRVWLFSURFHVVLQFOXGLQJ&7RIWKHKHDG DQJLR&7 RIFDURWLGDUWHULHVDQGFRQVXOWDWLRQRIYDVFXODUVXUJHRQ7KHGLDJQRVLVZDV HVWDEOLVKHGDQGSDWLHQWZDVUHIHUUHGIRUHQGRYDVFXODUWUHDWPHQW7KHRXWFRPH RIWKHHPEROL]DWLRQRIKHPDQJLRPDUHVXOWHGLQUHGXFLQJWKHWXPRXUVL]HDQG GHFUHDVLQJSDWLHQWijVV\PSWRPV7KHbHSLGHPLRORJ\GLDJQRVWLFSUREOHPVDQG WKHUDS\ZHUHGHVFULEHG ŅE\3ROVNLH7RZDU]\VWZR2WRU\QRODU\QJRORJöZ ļ&KLUXUJöZ*ïRZ\Lb6]\L 2WU]\PDQR5HFHLYHG =DDNFHSWRZDQRGRGUXNX$FFHSWHG 2GG]LDï/DU\QJRORJLL:RMHZöG]NLHJR6]SLWDOD 6SHFMDOLVW\F]QHJR:66QUZb%\WRPLX 2UG\QDWRUGUQPHG-.R]DNLHZLF] =DNïDG5DGLRORJLL:66QUZb%\WRPLX .LHURZQLNOHNPHG0DUFLQ7U]HSDF]\ñVNL .DWHGUDLb2GG]LDï.OLQLF]Q\&KLUXUJLL 1DF]\QLRZHMLb2JöOQHM¥80ļ:66QU Zb%\WRPLX 2UG\QDWRUSURIGUKDEQPHG0DUHN0RW\ND :NïDGSUDF\DXWRUöZ$XWKRUVFRQWULEXWLRQ :JNROHMQRĂFL .RQIOLNWLQWHUHVX&RQIOLFWVRILQWHUHVW $XWRU]\SUDF\QLH]JïDV]DMÈNRQIOLNWXLQWHUHVöZ $GUHVGRNRUHVSRQGHQFML/ $GGUHVVIRUFRUUHVSRQGHQFH LPLÚLbQD]ZLVNR$JDWD*LHUORWND DGUHVSRF]WRZ\ $O/HJLRQöZ %\WRP HPDLODJDWDJLHUORWND#FHWLSO +DVïDLQGHNVRZHQDF]\QLDNJX]JïRZ\LbV]\LREOLWHUDFMDZHZQÈWU]QDF]\QLRZD .H\ZRUGVKDHPDQJLRPDKHDGDQGQHFNWXPRXUHQGRYDVFXODUHPEROL]DWLRQ :VWÚS 60–70% naczyniaków, zaliczanych do nowotworów łagodnych, lokalizuje się w obrębie głowy i szyi [1–3]. Wiele z nich jest obecnych już w momencie porodu, jednak mogą się one ujawnić dopiero w wieku dojrzałym [4]. 90% zmian naczyniowych zanika samoistnie do 9. roku życia [3]. Wyróżnia się trzy rodzaje naczyniaków: włośniczkowe, jamiste i mieszane [1, 5]. Zmiany włośniczkowe mają zazwyczaj płaski kształt i zbudowane są z sieci licznych, drobnych naczyń włosowatych. Guzy jamiste mogą przybierać duże rozmiary i składają się z poszerzonych zatok wypełnionych krwią [5]. Guzy naczyniowe mogą przebiegać bezobjawowo lub dawać dolegliwości związane ze zwężeniem dróg oddechowych, pokarmowych oraz deformacją w zakresie głowy, a zwłaszcza twarzy [3]. Diagnostyka guzów naczyniowych opiera się na badaniu klinicznym, ultrasonografii, tomografii komputerowej, rezonansie magnetycznym oraz angioTK lub angiografii [6–9]. Podjęcie leczenia oraz sposób terapii zależy od lokalizacji guza, jego rozmiarów, dynamiki wzrostu i, przede wszystkim, obrazu klinicznego. Do stosowanych metod terapeutycznych należą: chirurgiczne usunięcie zmiany, krioterapia, miejscowe lub ogólne podanie glikokortykosterydów, 2 W R O D U \ Q J R O R J L D 3 R O V N D W R P Q U V W \ F ] H ñ O X W \ zastosowanie propranolu lub wykonanie embolizacji guza [3, 4, 11–14]. Chirurgicznie usunięcie naczyniaka, zlokalizowanego zwłaszcza w okolicy głowy i szyi, niesie ze sobą duże ryzyko powikłań – zwłaszcza krwawienia śródoperacyjnego. Na zmniejszenie tego ryzyka pozwala małoinwazyjna przezskórna obliteracja śródnaczyniowa. Zabieg ten może być terapeutyczny, paliatywny lub pomocniczy przed chirurgicznym wycięciem naczyniaka. Przeprowadzenie obliteracji naczyń doprowadzających do guza przed planowaną resekcją zmniejsza krwawienie śródoperacyjne, skraca czas zabiegu i ułatwia usunięcie zmiany [3]. Procedurę wykonuję się w znieczuleniu miejscowym (z wyjątkiem dzieci, u których wykorzystuje się znieczulenie ogólne). Embolizację zmiany na szyi przeprowadza się z dostępu przez tętnicę udową, wprowadzając cewnik do tętnicy szyjnej wspólnej lub zewnętrznej. Następnie wykonuje się diagnostyczną angiografię, ustalając naczynia nieprawidłowe lub doprowadzające krew do guza. Mikrocewnik umieszcza się w naczyniu, które planuje się zamknąć, przez wprowadzenie materiału embolizacyjnego. Po obliteracji naczynia wykonuje się kontrolną angiografię, oceniając efekt procedury [10, 11]. Wśród materiałów embolizacyjnych wyróżniamy 2WRODU\QJRO3RO 62 KAZU ISTYKA / CASE REPORTS Ryc. 1 Lb1DF]\QLDNJDUGïD]REUD]RZDQ\ZbEDGDQLXDQJLR7.QDF]\ñV]\MQ\FK )LJ+DHPDQJLRPDRIWKHSKDU\Q[LQDQJLR&7RIFDURWLGDUWHULHV Ryc. 3.2EUD]DQJLR7.]bZLGRF]Q\POHZRVWURQQ\PQDF]\ QLDNLHPJDUGïD )LJ+DHPDQJLRPDRIWKHSKDU\Q[LQDQJLR&7RIFDURWLG arteries substancje płynne (etanol, Ethibloc, cyjanoakryl, Onyx), elementy mechaniczne (na przykład spirale, balony) i cząstki (alkohol poliwinylowy, Gelfoam) [12]. Opis przypadku Opisano przypadek pacjenta lat 59 z dużym naczyniakiem gardła. Chory leczony był bez poprawy przez kilka miesięcy ambulatoryjnie, jak podaje, z powodu nawracających stanów zapalnych gardła. Zgłosił się na ostry dyżur laryngologiczny ze skierowaniem z POZ z podejrzeniem ropnia okołomig- dałkowego lewego w przebiegu anginy. Wykonano punkcję diagnostyczną zmiany w gardle, uzyskując treść krwistą. Zlecono antybiotyk i skierowano do dalszego leczenia ambulatoryjnego. Po leczeniu stan zapalny ustąpił. Po kilku tygodniach pacjenta przyjęto do oddziału laryngologii celem diagnostyki guza bocznej ściany gardła po stronie lewej, średnicy około 6 cm, przechodzącego poza linię środkową ciała i przemieszczającego dośrodkowo migdałek podniebienny lew y. Zmiana palpacyjnie miękka, elastyczna, pokryta była niezmienioną błoną śluzową. Chory przy przyjęciu negował zaburzenia połykania, dolegliwości bólowe oraz zaburzenia oddychania – jedyną dolegliwością było nieznaczne osłabienie słuchu po lewej stronie. Badania audiologiczne w ykazały niewielkie cechy niedosłuchu przewodzeniowego, co wynikało najprawdopodobniej z obturacji ujścia gardłowego trąbki słuchowej przez guz. Na podstawie badania tomografii komputerowej szyi w ysunięto podejrzenie zmiany naczyniowej, które potwierdzono badaniem angioTK. Pacjent konsultowany przez chirurga naczyniowego i zakwalifikowany do leczenia za pomocą obliteracji naczyń doprowadzających guza (z zakresu końcowych rozgałęzień tętnicy szczękowej lewej). Embolizację wykonano przez zaimplantowanie spiral: QC-2-6-HELIX, QC-2-8-HELIX, QC-2-6-D. Przebieg zabiegu bez powikłań, z zaznaczonym zmniejszeniem zgłaszanych dolegliwości. Pacjent pozostaje pod kontrolą poradni otolaryngologicznej i chirurgii naczyniowej. W badaniu kontrolnym w USG Color – Doppler i w badaniu laryngologicznym – 8 miesięcy po leczeniu – zmiana uległa znacznemu zmniejszeniu, jednak dalej się utrzymuje, a pacjent nie podaje uprzednio zgłaszanych dolegliwości. 2 W R O D U \ QJ R O R J L D3 R O V N DW R P Q UV W \ F ] H ñ O X W \ KAZUISTYKA / CASE REPORTS Ryc. 4 Lb1DF]\QLDNJDUGïDSRVWURQLHOHZHMZLGRF]Q\ZbDQJLR7.QDF]\ñV]\MQ\FK )LJ+DHPDQJLRPDRIWKHSKDU\Q[LQDQJLR&7RIFDURWLGDUWHULHV :QLRVNL differential diagnosis. Pediatr Radiol. 2005;35(11):1100–6. 1. Naczyniaki gardła nawet dużych rozmiarów mogą przez długi czas nie dawać żadnych dolegliwości i wykrywane są najczęściej przypadkowo. 2. Możliwość występowania zmian naczyniowych trzeba uwzględnić w diagnostyce różnicowej, między innymi zmian zapalnych gardła. 3. Zastosowanie małoinwazyjnych technik przezskórnej obliteracji śródnaczyniowej umożliwia ich skuteczne leczenie. 7. 3,¥0,(11,&7:2 10. Enomoto Y, Yoshimura S, Egashira Y, Iwama T. Trans- Burrows PE, Laor T, Paltiel H, Robertson RL. Diagnostic imaging in the evaluation of vascular birthmarks. Dermatol Clin. 1998;16(3):455–88. 8. Hovius SE, Borg DH, Paans PR, Pieterman H. The diagnostic value of magnetic resonance imaging in combination with angiography in patients with vascular malformations: a prospective study. Ann Plast Surg. 1996;37(3):278–85. 9. Konez O, Burrows PE, Mulliken JB, Fishman SJ, Kozakewich HP. Angiographic features of rapidly involuting congenital hemangioma (RICH). Pediatr Radiol. 2003;33(1):15–9. 1. Bilewicz R, Mackiewicz-Nartowicz H, Laskowska K. Przyczy- arterial embolization for cervical hemangioma associa- nek do naczyniaków krtani i gardła dolnego. Otorynolaryn- ted with kasabach-merritt syndrome. Neurol Med Chir. gologia, 2008;7(3):148–152. 2. 3. 11. Zähringer M, Guntinas-Lichius O, Gossmann A. Percu- niowe i wrodzone malformacje naczyniowe. Cancer Surg, taneous embolization for cervicofacial neoplasms and he- 2005;(1):1–25. morrhages. ORL J Otorhinolaryngol Relat Spec, 2005; 67: Juszkat R. Wewnątrznaczyniowe leczenie nowotworów i schorzeń naczyniowych głowy i szyi. Postępy w Chirurgii 4. Ross DA i wsp. Evolving experience with direct puncture Mrówka-Kata K, Namysłowski G, Lisowska G, Banert K, therapeutic embolization for adjunctive and palliative ma- Kawecki D. Guzy szyi – klasyfikacja, diagnostyka, leczenie. nagement of head and neck hypervascular neoplasms. Laryngoscope. 1999;109(11):1864–72. Dilsiz A, Aydin T, Gursan N. Capillary hemangioma as 13. Jadhav VM, Tolat SN. Dramatic response of propranolol in a rare benign tumor of the oral cavity: a case report. Cases hemangioma: report of two cases. Indian J Dermatol Vene- J. 2009; 2:8622. 6. 348–60. 12. Chaloupka JC, Mangla S, Huddle DC, Roth TC, Mitra S, Głowy i Szyi, 2007;2:7–20 Forum Medycyny Rodzinnej, 2008;2(5):365–371. 5. 2011;51(5):375–8. Wyrzykowski D, Bukowski M, Jaśkiewicz J. Guzy naczy- reol Leprol. 2010;76(6):691–4. Bittles MA, Sidhu MK, Sze RW, Finn LS, Ghioni V, Perkins 14. Cheng JF, Gole GA, Sullivan TJ. Propranolol in the manage- JA. Multidetector CT angiography of pediatric vascular mal- ment of periorbital infantile haemangioma. Clin Experiment formations and hemangiomas: utility of 3-D reformatting in Ophthalmol. 2010;38(6):547–53. 2 W R O D U \ Q J R O R J L D 3 R O V N D W R P Q U V W \ F ] H ñ O X W \ 63