Na szÛstk´ z plusem

26-29 srebrny slon2 -ok
2/4/05
14:10
Page 29
Najwi´kszy
w Polsce
tunel
kawitacyjny
pracuje
w Centrum
Techniki
Okr´towej
DOCELOWO KOMORA POMIAROWA ZNAJDZIE SI¢ NA PIERWSZYM PI¢TRZE
„Srebrny s∏oƒ”
w liczbach
Wywiad
Na szóstk´ z plusem
– Czy to pierwszy tak du˝y projekt, jakim si´ Pan zajmowa∏?
– Nie, to jest raczej projekt Êredniej wielkoÊci. Najwi´kszy by∏ chyba Hotel Radison,
gdzie nadzorowa∏em budow´ ca∏ej wentylacji, klimatyzacji i automatyki sterowania.
KA˚DY CENTYMETR TUNELU
ZOSTA¸ OPISANY I ROZRYSOWANY
unel kawitacyjny jest urzàdzeniem
du˝ym – ma 21 metrów d∏ugoÊci
i 12 metrów wysokoÊci. Komora pomiarowa mieÊci si´ w górnej cz´Êci urzàdzenia, dlatego te˝ tunel „wbudowuje
si´” w budynek, w którym poszczególne cz´Êci obiektu mieszczà si´ na ró˝nych pi´trach. Do uk∏adu wcho3
dzi 130 m (oko∏o 130 ton) wody, sam
tunel wa˝y ponad 60 ton. Jego nape∏nienie trwa kilka godzin. Ca∏oÊç sk∏ada
si´ z 14 elementów, ∏àczonych Êrubami. Ich wielkoÊç (M36) i liczba nie sà
uzasadnione ciÊnieniem panujàcym wewnàtrz obiektu. Sà one jednak niezb´dne, by tunel zachowywa∏ podczas eksploatacji odpowiednià sztywnoÊç i nie
odkszta∏ca∏ si´, co mog∏oby przek∏amywaç uzyskiwane wyniki pomiarów. Prostopad∏oÊç Êcian tak˝e musi mieÊciç
si´ w rygorystycznych granicach 0,1 mm. Wszystkie wewn´trzne
blachy sà bardzo g∏adkie (na poziomie Ra 0,8 do Ra 2,5), takie parametry
uzyskaç mo˝na tylko poprzez polerowanie, a wewn´trznych blach jest w tunelu kilkaset metrów kwadratowych.
Fot. na klumnach: Arch. ABB
T
– A w skali trudnoÊci?
– Na pewno by∏ bardzo trudny dla projektantów i wykonawców. W sumie jest to
prototyp urzàdzenia, które w skali Êwiatowej mogà wyprodukowaç dwie, najwy˝ej
trzy firmy. Najwi´kszà trudnoÊç stanowi∏a
du˝a dok∏adnoÊç obróbki mechanicznej
poszczególnych elementów.
– Jak to prototyp? Przecie˝ wiele tuneli
pracuje na ca∏ym Êwiecie.
– W latach 50. pewna niemiecka firma
opracowa∏a wiele projektów tuneli kawitacyjnych, które do dziÊ mo˝na spotkaç
w wielu oÊrodkach badawczych Europy
i Ameryki. Firma zosta∏a zamkni´ta w latach 70., a jej patenty przesz∏y na Brytyjczyków, którzy do dziÊ oferujà te rozwiàzania. I choç prawa hydrodynamiki sà te same, technika nie pozosta∏a na tym samym
poziomie. Dlatego ka˝dy tunel kawitacyjny,
jaki si´ dzisiaj projektuje i buduje, jest swoistym prototypem.
– Powiedzia∏ Pan, ˝e sà na Êwiecie dwie
lub trzy firmy, które potrafià taki tunel
wykonaç. Centrum Techniki Okr´towej
postanowi∏o jednak powierzyç to zadanie ABB – debiutantowi na tym polu.
Dlaczego?
– Pomys∏ i projekt tunelu powsta∏ u nas,
ABB Zamech Marine wykona∏o natomiast
projekt techniczny i zbudowa∏o urzàdzenie.
A braku doÊwiadczenia w projektowaniu
i obróbce stali to raczej tej firmie nikt nie zarzuci. OczywiÊcie, mo˝na by∏o si´gnàç
po gotowe rozwiàzania, ale to ma swojà
cen´. Z drugiej strony jednak projektujàc
tunel i powierzajàc wykonanie firmie ABB,
wspólnie tworzymy pewnà wartoÊç dodanà naszych przedsi´biorstw. Tworzymy
coÊ od podstaw i wchodzimy na zupe∏nie
nowy rynek. Jest to nie tylko sprawdzenie
naszych umiej´tnoÊci, ale równie˝ pokazanie ca∏emu Êwiatu,
˝e jako polscy dostawcy jesteÊmy w stanie zaoferowaç najnowoczeÊniejszà i niebywale
precyzyjnà technologi´.
– Akurat jesteÊcie w trakcie pomiarów odbiorczych. Jest
Pan zadowolony z efektów?
– Tak i to bardzo. Musz´ powiedzieç, ˝e
jeÊli chodzi o ca∏y
wyrób, to oceniam
go na szóstk´
z plusem.
PIOTR CZABAJ
kierownik Zak∏adu
Transferu Techniki
i Technologii
Centrum Techniki
Okr´towej
w Gdaƒsku
Luty 2005 Dzisiaj 29