GRUBOSZOWATE (Crassulaceae) GRUJECZNIKOWATE
Transkrypt
GRUBOSZOWATE (Crassulaceae) GRUJECZNIKOWATE
GRUBOSZOWATE (Crassulaceae) a WYSTĘPOWANIE: obszary suche i ciepłe, także krainy o klimacie umiarkowanym; brak natomiast w Australii i strefie arktycznej. Dużo gatunków endemicznych występuje na wyspach Kanaryjskich, niektóre na Maderze. Rodzina obejmuje ponad 30 rodzajów i około 1450 gatunków. We florze polskiej występuje 14 gatunków, z których 9 należy do rodzaju rozchodnik (Sedum). MORFOLOGIA: prawie wyłącznie rośliny o grubych, mięsistych liściach (sukulenty liściowe) i łodygach zielnych albo zdrewniałych i wtedy mają postać krzewów lub nawet niewielkich drzew. Liście ułożone skrętolegle lub naprzeciwlegle, blaszki nie podzielone. Tropikalne Bryophyllum calycinum znane są z bulwkowatych rozmnóżek. KWIATY: promieniste, zwykle 5-krotne. Działki kielicha i płatki korony zwykle wolne. Ilość płatków korony jest u niektórych przedstawicieli bardzo zmienna (nawet w obrębie 1 osobnika!). Pręcikowie b c a) grubosz Crassula, b) rojnik Sempervivum, c) rozchodnik Sedum składa się z 2 lub rzadziej 1 okółka przeważnie wolnych pręcików. Owocolistki, w liczbie równej liczbie płatków korony, tworzą odrębne, zupełnie wolne lub jedynie częściowo zrośnięte słupki (słupkowie apokarpiczne). Zalążnie 1-komorowe. Rośliny zapylane są przez owady, ptaki (Cotyledon) lub są samopylne. OWOCE: mieszek, wyjątkowo torebka. UŻYTKOWANIE: ozdobne. W tej rodzinie sukulentów ciekawym wyjątkiem jest rodzaj uwroć (Tillaea) – obejmujący roczne, zielne rośliny wodne. CHRONIONE W POLSCE: wszystkie gatunki rojników Sempervivum i rojniczków Jovibarba. JK GRUJECZNIKOWATE (Cercidiphyllaceae) WYSTĘPOWANIE: Japonia, Chiny. 1 rodzaj i 2 gatunki: grujecznik japoński (Cercidiphyllum japonicum) i g. wspaniały (C. magnificum). MORFOLOGIA: drzewa do 30 m wys., 2-pienne. Korona szerokopiramidalna. Gałęzie zróżnicowane na długo- i krótkopędy. Liście z opadającymi przylistkami; 2-postaciowe: pierzasto unerwione, okrągławe, z sercowatą nasadą, karbowanym brzegiem i ustawione naprzeciwlegle na długopędach albo dłoniasto unerwione, jajowate, całobrzegie i ustawione skrętolegle na krótkopędach. W jesienne, wilgotne dni opadłe liście pachną słodkawo (ciastem?). KWIATY: 1-płciowe, bez okwiatu, rozwijają się przed, względnie równocześnie z liśćmi. K. męskie siedzące, pręcików 8-13. K. żeńskie siędzące, zebrane są w szypułkowe kwiatostany; słupek o wydłużonej szyjce, zalążnia górna, 1-komorowa. OWOCE: mieszki, nasiona drobne, oskrzydlone. gałązka z owocami UŻYTKOWANIE: ozdobne. Na wiosnę, gałązki pokryte są czerwonawą „mgiełką” kwiatów i nieco później młodymi czerwonobrązowymi lub fioletowymi listkami (wczesny rozwój). Jesienią liście stają się soczystożółte, częściowo pomarańczowe, łososiowe i czerwone. Grujeczniki nadają się na formowane żywopłoty. JK – 24 –