Spis treści

Spis treści
Od redaktora....................................................................................................... 7
Część 1. Niepewność i bezpieczeństwo w integrującej się Europie.
Wymiar międzynarodowy
Stanisław Kamiński, Polityka społeczna w wymiarze globalnym................... Tomasz Mering, Polityka społeczna Unii Europejskiej w traktacie lizbońskim. Nowa „przestrzeń społeczna” dla Unii.............................................. Katarzyna Zamorska, Polityka społeczna w integrującej się Europie – między bezpieczeństwem a niepewnością . ...................................................... Łukasz Jurek, Narodziny i ewolucja procesu instytucjonalizacji wspólnej
polityki wobec starzenia się ludności w Unii Europejskiej......................... Ireneusz Kuropka, Nierówność wobec śmierci w krajach Unii Europejskiej.
Joanna Szczepaniak, Implikacje integracji międzynarodowej dla polskiej rodziny. Wybrane zagadnienia........................................................................ Wioletta Gieniec-Urbańska, Wpływ korporacji transnarodowych na społeczne poczucie niepewności i bezpieczeństwa w integrującej się Europie
Jolanta Szapiel, Bezpieczeństwo uczestników przedsięwzięć zbiorowego inwestowania działających w Unii Europejskiej............................................ Wioletta Wolańska, Jakość życia mieszkańców Polski według województw
w latach 2000-2009...................................................................................... Alicja Grześkowiak, Postrzeganie bezpieczeństwa przez mieszkańców wybranych krajów europejskich w świetle wyników europejskiego sondażu
społecznego.................................................................................................. Justyna Godlewska, Polityka imigracyjna Unii Europejskiej jako odpowiedź
na wyzwania dla bezpieczeństwa wewnętrznego........................................ 11
22
41
56
68
85
100
113
131
148
161
Część 2. Koncepcje teoretyczne
Urszula Markowska-Przybyła, Wspieranie budowy kapitału społecznego
sposobem zwiększania bezpieczeństwa . .................................................... 177
Piotr Stańczyk, Pewne konteksty procesów edukacji...................................... 191
Część 3. Recenzje
Olga Kowalczyk, Recenzja książki Katarzyny Zamorskiej pt. Prawa społeczne jako program przebudowy polityki społecznej........................................ 211
PN 209_Nauki Społeczne 1(3) 2012_O. Kowalczyk.indb 5
2012-01-30 14:07:08
6
Spis treści
Część 4. Miscellanea
Emilia Konopska-Struś, Rola rzemiosła w rozwoju społecznym Wrocławia
w latach 1945-1989...................................................................................... 221
Summaries
Stanisław Kamiński, The global dimension of social policy .......................... Tomasz Mering, Social policy of the European Union in the Treaty of Lisbon.
Deepening the social dimension of the European integration?................... Katarzyna Zamorska, Social policy in integrating Europe – between security and uncertainty...................................................................................... Łukasz Jurek, The birth and evolution of the process of institutionalization of
the ageing policy in the European Union.................................................... Ireneusz Kuropka, Mortality inequality in the EU countries.......................... Joanna Szczepaniak, Implications of international integration for Polish
family. Chosen aspects................................................................................. Wioletta Gieniec-Urbańska, The impact of transnational corporations on social feeling of safety and insecurity in Europe in the integrating process... Jolanta Szapiel, Safety of participants of collective investments of European
open funds (UCITS).................................................................................... Wioletta Wolańska, Quality of life of inhabitants of Poland by voivodeships
in the years 2000-2009................................................................................. Alicja Grześkowiak, Perception of safety by residents of chosen European
countries according to the results of European Social Survey.................... Justyna Godlewska, The EU immigration policy as the answer to challenge
for the internal security................................................................................ Urszula Markowska-Przybyła, Supporting of social capital building as
a way of safety increase............................................................................... Piotr Stańczyk, Education in context of professional security factors............. Emilia Konopska-Struś, The role of craft in the social development of
Wrocław in the years 1945-1989................................................................. PN 209_Nauki Społeczne 1(3) 2012_O. Kowalczyk.indb 6
21
40
55
67
84
99
112
129
147
160
173
190
207
236
2012-01-30 14:07:08
Od redaktora
W ostatnim czasie, ze względu na kryzys gospodarczy ogarniający coraz więcej
krajów europejskich, ze zdwojoną siłą pojawia się u wielu uczestników życia społeczno-gospodarczego pytanie o rolę państwa jako podmiotu, na ile ma ono prawo,
a może nawet obowiązek ingerować w rynek. W kilku artykułach zamieszczonych
w tym tomie podjęto dyskusję na ten temat. Próbowano w nich znajdować argumenty za zwiększoną aktywnością państwa w obliczu zagrożeń, a w innych przeciwnie
– prawie jak w popularnej audycji radiowej „Za a nawet przeciw”.
Na przykład w jednym z artykułów, dotyczącym bezpieczeństwa finansowego,
omówiono ujęcie nowej ekonomii instytucjonalnej dotyczące roli i miejsca rynku
i państwa w kształtowaniu bezpieczeństwa w transakcjach między inwestorami i pośrednikami inwestycyjnymi. W kolejnym autorka zastanawia się nad konsekwencjami rosnącej władzy korporacji transnarodowych (KTN) w globalnej gospodarce.
Potęga finansowa i ekonomiczna umożliwia KTN w coraz większym stopniu wpływać na politykę i decyzje rządów oraz organizacji międzynarodowych. Społeczny
niepokój wywołuje niepewność co do przyszłości suwerenności państw, a nawet
demokracji, a także słaba regulacja prawna nad KTN i szkody wyrządzane społeczeństwu przez KTN. Poczucie bezpieczeństwa w społeczeństwie buduje, według
autorki, tendencja do uwalniania rynku od ingerencji państwa, słabnąca rola państwa
w życiu obywateli oraz społeczna odpowiedzialność KTN, gdyż gwarancji korzystania ze standardów demokracji nie może zapewnić społeczeństwu żadna instytucja,
nawet Zjednoczona Europa.
Autorzy w swoich opracowaniach próbują także poszukiwać odpowiedzi na pytanie o kształt wspólnej polityki społecznej w ramach Unii Europejskiej, czy w ogóle można już mówić z pełnym przekonaniem o istnieniu takowej? Czy może raczej
wciąż chodzi o koordynację różnych koncepcji i różnych praktyk w poszczególnych
sferach życia społecznego? Czy można pokładać nadzieję w regulacjach tworzących „nową przestrzeń społeczną”? Szczególnie doniosłe wydają się rozważania nad
kształtem wspólnej polityki imigracyjnej, czy ma to być polityka integracyjna? Jak
sobie radzić z małą skłonnością do asymilacji przybyszów z innych kultur w kontekście bezpieczeństwa społecznego rdzennych obywateli?
W jednym z artykułów poddano analizie odpowiedzi na pytania europejskiego
sondażu społecznego z 2008 r., które pozwalały ocenić stopień poczucia bezpieczeństwa mieszkańców w różnych krajach UE. Rozpatrzono dane dotyczące trzech
obszarów związanych z poczuciem bezpieczeństwa: bezpieczeństwo osobiste, zabezpieczenie warunków bytowych oraz brak zagrożenia atakami terrorystycznymi.
Na podstawie metody skalowania wielowymiarowego wskazano na różnice w po-
PN 209_Nauki Społeczne 1(3) 2012_O. Kowalczyk.indb 7
2012-01-30 14:07:08
8
Od redaktora
strzeganiu bezpieczeństwa przez mieszkańców krajów o długim stażu w strukturach unijnych oraz mieszkańców krajów będących członkami Unii Europejskiej
od niedawna. O jeszcze innych różnicach: nierówności wobec śmierci – być może
wynikających z powyższych – pisze kolejny autor. Inni autorzy zwracają uwagę na
znaczenie kapitału ludzkiego i społecznego w rozwoju cywilizacyjnym.
Te tematy zaproponowano czytelnikom w prezentowanym numerze Nauk Społecznych, poświęconym międzynarodowemu wymiarowi procesu integracji europejskiej. Niektóre z nich kontynuujemy w następnym – czwartym numerze naszego
czasopisma, który poświęcamy Polsce. Zastanawiamy się w nim, jak nasz kraj radzi
sobie obecnie np. z migracjami i innymi problemami społeczno-gospodarczymi.
PN 209_Nauki Społeczne 1(3) 2012_O. Kowalczyk.indb 8
2012-01-30 14:07:08