14. ENERGIA Instytucja wiodąca: Ministerstwo Gospodarki

POLSKA – ADDENDUM DO INFORMACJI DO RAPORTU OKRESOWEGO
KOMISJI EUROPEJSKIEJ – 2002
__________________________________________________________________________________________
14. ENERGIA
Negocjacje tymczasowo zamknięte 27 lipca 2001 roku
Instytucja wiodąca: Ministerstwo Gospodarki, Państwowa Agencja Atomistyki (w odniesieniu do
działań z zakresu energii jądrowej)
Instytucje współpracujące: Urząd Regulacji Energetyki, Krajowa Agencja Poszanowania Energii
S.A., Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., Nafta Polska S.A., Polskie Górnictwo Naftowe i
Gazownictwo S.A.
POSTĘP DOSTOSOWAWCZY W OKRESIE CZERWIEC – 13 WRZEŚNIA 2002
1. Zmiany legislacyjne
1.1 Wdrożenie prawa
-
Ustawa o zmianie ustawy Prawo energetyczne - uchwalona 24.07.2002 r.(Dz.U. z dnia 28 sierpnia
2002, Nr 135, poz. 1144).
•
Zgodność z wymogami wspólnotowych aktów prawnych: Nowelizacja ma charakter
dostosowawczy. Oprócz zmian wynikających z wymogów acquis, nowela uwzględnia również
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Po przyjęciu noweli ustawa Prawo energetyczne będzie
zgodna z Dyrektywami Parlamentu i Rady 96/92/WE, 98/30/WE, 2001/77/WE, Dyrektywami
Rady 91/296/EWG, 90/547/EWG oraz Rozporządzeniem Rady (WE) nr 736/96. Nowelizacja
m.in.: dostosowuje definicję odnawialnych źródeł energii, ujednolica kształtowanie treści umów
sprzedaży i przesyłu energii dotyczących dużych grup odbiorców, precyzuje przesłanki odmowy
zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, wprowadza klauzulę negatywnej wzajemności,
wprowadza nowe zasady rozdziału księgowości.
-
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 14 czerwca 2002 r. w sprawie harmonogramu tworzenia
zapasów paliw ciekłych - weszło w życie 1.07.2002r. (Dz.U. z 25.06.2002 r. Nr 84, poz. 756).
Zgodność z wymogami wspólnotowych aktów prawnych: zgodne.
•
•
•
-
•
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 14 czerwca 2002 r. w sprawie rejestru producentów i
importerów zobowiązanych do tworzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych paliw
ciekłych - weszło w życie 1 lipca 2002 r. (Dz.U. z 25.06.2002 r. Nr 84, poz. 757)
Zgodność z wymogami wspólnotowych aktów prawnych: zgodne.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 14 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego wykazu
paliw ciekłych, w zakresie których tworzy się zapasy obowiązkowe - weszło w życie 1 lipca 2002
r. (Dz.U. z 25.06.2002 r. Nr 84, poz. 758)
Zgodność z wymogami wspólnotowych aktów prawnych: zgodne.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 14 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego sposobu
tworzenia i ustalania ilości zapasów obowiązkowych paliw ciekłych gromadzonych przez
producentów i importerów oraz szczegółowych zasad i sposobu interwencyjnego wykorzystania
tych zapasów - weszło w życie 1 lipca 2002 r. (Dz.U. z 25.06.2002 r. Nr 84, poz. 759)
Zgodność z wymogami wspólnotowych aktów prawnych: zgodne.
-
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2001 r. w sprawie wymagań zasadniczych w
zakresie efektywności energetycznej dla sprzętu chłodniczego - weszło w życie 1.07.2002 r.
(Dz.U. z 17.10.2001 r. Nr120, poz. 1277)
•
Zgodność z wymogami wspólnotowych aktów prawnych: rozporządzenie wdraża Dyrektywę
96/57/WE ws. efektywności energetycznej urządzeń chłodniczych.
2. Zmiany instytucjonalne
2.1. Wzmocnienie instytucjonalne wynikające z Planu Działania
POLSKA – ADDENDUM DO INFORMACJI DO RAPORTU OKRESOWEGO
KOMISJI EUROPEJSKIEJ – 2002
__________________________________________________________________________________________
Zgodnie z uchwaloną 24.07.2002 r. nowelizacją ustawy Prawo energetyczne, organem
odpowiedzialnym za zbieranie i przekazywanie informacji do Komisji Europejskiej będzie Prezes
Urzędu Regulacji Energetyki. Organem pośredniczącym i wysyłającym bezpośrednio informacje z
sektora energetycznego (z wyłączeniem danych statystycznych) do Komisji będzie minister właściwy
ds. gospodarki.
23.08.2001 r. Sejm przyjął Strategię Rozwoju Energetyki Odnawialnej. Wyznacza ona cel ilościowy
udziału energii ze źródeł odnawialnych do 2010 r. odpowiednio 7,5% w bilansie energii pierwotnej.
Realizując zapisy Strategii jako dokumentu kierunkowego, rozpoczęto prace nad opracowaniem
pierwszego średniookresowego programu wykonawczego Programu rozwoju energetyki wiatrowej w
Polsce, które powinny się zakończyć we wrześniu 2002 r.
1 lipca 2002 r. Minister Gospodarki wystąpił do Prezesa Rady Ministrów o udzielenie zgody na
rozpoczęcie negocjacji umowy między rządem RP i rządem Japonii w sprawie realizacji Projektu
„Polsko-Japońskie
Centrum
Efektywności
Energetycznej”.
Aktualna
wersja
umowy
międzynarodowej, uwzględniająca zgłoszone uwagi, została 12 sierpnia 2002 r. przesłana do
Sekretariatu Prezesa Rady Ministrów. 19 sierpnia br. Premier Leszek Miller wyraził zgodę na
rozpoczęcie negocjacji umowy między Rządem RP i Rządem Japonii.
INNE ZREALIZOWANE DZIAŁANIA
Gazownictwo
Na podstawie przyjętego 29.01.2002 r. przez Radę Ministrów programu Przedsiębiorczość-RozwójPraca oraz dokumentu Ocena realizacji i korekta Założeń polityki energetycznej Polski do 2020 roku
przyjętego 2.04.2002 r. przez Radę Ministrów, w Ministerstwie Skarbu Państwa opracowany został
projekt Programu Restrukturyzacji i Prywatyzacji Sektora Gazowniczego, który 13.08.2002 r. został
przyjęty przez rząd.
Program zakłada zmiany organizacyjne w PGNiG S.A., zgodnie z którymi ze struktur
dotychczasowego monopolisty wydzielone zostanie 6 spółek zależnych, które zajmować się będą
dystrybucją i obrotem gazu oraz rozwojem i konserwacją infrastruktury oraz spółki do spraw
poszukiwania i eksploatowania zasobów gazu i ropy naftowej. PGNiG SA będzie pełnił funkcje
operatora systemowego, administrującego wieloletnimi kontraktami na dostawy gazu z zagranicy i
magazynami gazu oraz systemem gazociągów wysokich ciśnień. W ramach spółki nastąpi
funkcjonalne rozdzielenie poszczególnych działalności. W dłuższej perspektywie spółki będą
przedmiotem prywatyzacji.
Elektroenergetyka
1.07.2002 r. zmienione zostały zasady funkcjonowania bilansującego rynku energii elektrycznej.
Zadaniem segmentu bilansującego jest równoważenie bieżącego popytu z podażą w przypadku, gdy
popyt nie jest zaspokojony w zakresie dostaw energii elektrycznej, wynikających z zawartych umów
między dostawcami a odbiorcami. Działalność bilansująca jest prowadzona przez PSE S.A., w ramach
zadań operatora systemu przesyłowego. Zmiany w funkcjonowaniu systemu mają na celu ograniczenie
kosztów bilansowania ponoszonych przez OSP. W praktyce ma się to odbyć poprzez zniechęcenie
uczestników systemu do spekulacji na rynku bilansującym poprzez rozwarcie nożyc cen.
Wprowadzone zmiany przyczyniły się do wzrostu obrotów energią elektryczną na Giełdzie Energii i w
dłuższej perspektywie powinny doprowadzić do wzrostu znaczenia tej instytucji na rynku energii.
Trwają prace nad programami restrukturyzacji i prywatyzacji sektora elektroenergetyki. Jednocześnie
kontynuowane są procesy przekształceń własnościowych w sektorze. 13.08.2002 r. niemiecka firma
E.ON otrzymała wyłączność na negocjacje ws. grupy spółek dystrybucyjnych G-8. Do końca sierpnia
2002 r. powinien zostać wybrany inwestor do wyłącznych negocjacji ws. zakupu akcji stołecznego
zakładu dystrybucyjnego STOEN. W przetargu biorą udział Electricite de France International SA,
Electrabel International Holdings BV oraz RWE Plus AG.
Paliwa płynne
POLSKA – ADDENDUM DO INFORMACJI DO RAPORTU OKRESOWEGO
KOMISJI EUROPEJSKIEJ – 2002
__________________________________________________________________________________________
Poziom zapasów pod kontrolą rządu na koniec czerwca 2002 r. odpowiada 46 dniom. Na tę wielkość
składają się zapasy obowiązkowe przedsiębiorstw, które wynoszą ok. 31 dni oraz państwowe rezerwy
gospodarcze – ok. 15 dni.
Zakończone zostały dostosowania legislacyjne z zakresu paliw płynnych. Od 1.01.2002 r. obowiązuje
ustawa o zmianie ustawy o rezerwach państwowych oraz zapasach obowiązkowych paliw. Z kolei
1.07.2002 r. weszły w życie wszystkie niezbędne akty wykonawcze do tej ustawy. Do wykonania
pozostaje terminowa realizacja harmonogramu budowy zapasów paliw.
Efektywność energetyczna
W fazie uzgodnień międzyresortowych znajduje się projekt nowelizacji rozporządzenia Ministra
Gospodarki z dnia 14 maja 2001 r. ws. efektywności energetycznej. Celem nowelizacji jest
dostosowanie aktu do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/55/WE o wymaganiach dla
stateczników w lampach fluorescencyjnych w zakresie efektywności energetycznej.
Atomistyka
Peer Review Status Report z 5 czerwca 2002 r. stwierdza, że Polska przyjęła i we właściwy sposób
potraktowała wszystkie zalecenia Atomic Questions Group (AQG) zawarte w dokumencie 9181/01,
oraz że AQG traktuje odpowiedzi Polski zawarte w dokumentach CONF-PL 2/02 i CONF-PL 19/02
jako wiążące zobowiązania. Działalność dozoru jądrowego będzie prowadzona zgodnie z przyjętymi
zobowiązaniami. W przygotowaniu są także odpowiednie akty wykonawcze do ustawy Prawo
atomowe.
System rozliczania materiałów definiowany przez Rozporządzenie 3227/76 musi zostać wprowadzony
bezpośrednio po wstąpieniu Polski do UE, ale wobec różnic w szczegółach w stosunku do
działającego systemu opartego na wymaganiach Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, w
procesie przygotowania można jedynie szkolić specjalistów i zapewnić niezbędny sprzęt
informatyczny. Polska bierze udział w projekcie ACCESS, prowadzonym przez EURATOM a
obejmującym kraje przygotowujące się do wstąpienia do UE, przez pracę specjalisty z Państwowej
Agencji Atomistyki w Komitecie Sterującym oraz przez przygotowywanie jednostki pilotującej
(Instytutu Energii Atomowej) do rozliczania materiałów jądrowych wg wymagań powyższego
Rozporządzenia.
W celu ułatwienia wdrożenia przepisów wspólnotowych zobowiązujących jednostki organizacyjne do
informowania Komisji o inwestycjach jądrowych w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie
dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku o wydanie zezwolenia na działalność związaną z
narażeniem na promieniowanie jonizujące. zawarte zostały odpowiednie regulacje zobowiązujące
inwestora do informowania Komisji Europejskiej o podstawowych danych technicznych obiektów
jądrowych.
OGÓLNE PODSUMOWANIE
Polska kontynuuje proces dostosowania polskiego sektora energii do standardów WE, zarówno w
zakresie legislacji jak i zdolności instytucjonalnej.
Uchwalenie nowelizacji ustawy Prawo energetyczne zamknęło najistotniejszy etap harmonizacji
prawa, jako że wszystkie inne ustawy dostosowawcze z obszaru energia weszły już w życie. Obecnie
do wdrożenia pozostaje jedynie pakiet aktów wykonawczych do Prawa energetycznego, co powinno
nastąpić do końca 2002 r. Przygotowania do wdrożenia nowego acquis toczą się na bieżąco.
Gotowe do funkcjonowania w ramach Wspólnot są wszystkie wymagane w obszarze energii
instytucje. Planuje się jedynie sukcesywne wzmacnianie kadrowe regulatora.
Rada Ministrów przyjęła nowy program restrukturyzacji sektora gazowego. Trwają prace nad
programami restrukturyzacyjnymi dla elektroenergetyki oraz górnictwa węgla kamiennego. Powinny
się one zakończyć w III kwartale 2002 r.
POLSKA – ADDENDUM DO INFORMACJI DO RAPORTU OKRESOWEGO
KOMISJI EUROPEJSKIEJ – 2002
__________________________________________________________________________________________
W celu osiągnięcia konkurencyjnej struktury rynków oraz lepszego przygotowania podmiotów do
funkcjonowania w ramach jednolitego rynku wewnętrznego UE kontynuowany jest proces
przekształceń własnościowych w sektorze energetycznym.
Trwają również prace nad budową odpowiedniego poziomu zapasów paliw płynnych w Polsce. Na
koniec czerwca 2002 r. poziom zapasów, które znajdują się pod kontrolą rządu odpowiada 46 dniom
średniej konsumpcji. Na tę wielkość składają się zapasy obowiązkowe przedsiębiorstw, które wynoszą
ok. 31 dni oraz państwowe rezerwy gospodarcze – ok. 15 dni. Budowa zapasów odbywa się bez
opóźnień, zgodnie z harmonogramem uzgodnionym z Komisją Europejską w czasie negocjacji
akcesyjnych.
Polska ma na uwadze sugestie Komisji Europejskiej odnośnie intensyfikacji działań z zakresu
promocji rozwoju odnawialnych źródeł energii. Pierwszy program implementacyjny do przyjętej przez
Sejm Strategii Rozwoju Energetyki Odnawialnej, dotyczący rozwoju energetyki wiatrowej znajduje
się w fazie uzgodnień międzyresortowych. Program powinien zostać przyjęty przez RM we wrześniu
2002 r.
Mając powyższe na uwadze należy podkreślić znaczący postęp w dziedzinie wdrożenia prawa oraz
budowy zdolności instytucjonalnej. Do końca 2002 r., wraz z wdrożeniem - wymaganych przez
dostosowane już do acquis ustawy - aktów wykonawczych, osiągnięta zostanie pełna zgodność prawa
polskiego z prawem wspólnotowym. Dostosowania instytucjonalne odbywają się zgodnie z
harmonogramem przewidzianym w Planie Działania w sprawie wzmocnienia administracji i
sądownictwa w Polsce.