przewodnik dydaktyczny - I Wydział Lekarski Warszawskiego

Transkrypt

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
DLA STUDENTÓW I ROKU
Kierunku Lekarsko Dentystycznego
I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
ODDZIAŁU STOMATOLOGII
WARSZAWA 2012 / 2013
1
Na okładce przedstawiono Godło Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Opracowanie edytorskie i druk:
Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Zam. 346/ 2012
nakład 140 egz.
tel. (22) 5720 327
e-mail: [email protected]
www.oficynawydawnicza.wum.edu.pl
2
I WYDZIAŁ LEKARSKI
ODDZIAŁ STOMATOLOGII
I ROK
KIERUNEK LEKARSKO DENTYSTYCZNY
Warszawski Uniwersytet Medyczny
2012 / 2013
1
Spis treści
1. NAUCZANIE STOMATOLOGII W WARSZAWIE.................................................. 3
2. WŁADZE UCZELNI i I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
W ROKU AKADEMICKIM 2012/2013....................................................................... 9
3. PLAN STUDIÓW NA ROK AKADEMICKI 2012/2013 ......................................... 10
4. ORGANIZACJA ROKU AKADEMICKIEGO 2012/2013....................................... 12
5. ANATOMIA CZŁOWIEKA....................................................................................... 13
6. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY................................................................ 21
7. ERGONOMIA W STOMATOLOGII ........................................................................ 22
8. BIOFIZYKA.................................................................................................................. 23
9. BIOLOGIA.................................................................................................................... 24
10. BIOCHEMIA Z ELEMENTAMI CHEMII ............................................................... 26
11. HISTOLOGIA, CYTOLOGIA I EMBRIOLOGIA ................................................... 30
12. JĘZYK ŁACIŃSKI W MEDYCYNIE ........................................................................ 36
13. JĘZYK OBCY W MEDYCYNIE:
język angielski / francuski / niemiecki / rosyjski...................................................... 39
14. JĘZYK POLSKI............................................................................................................. 41
15. MATERIAŁOZNAWSTWO STOMATOLOGICZNE............................................. 43
16. PIERWSZA POMOC MEDYCZNA........................................................................... 45
17. PODSTAWY PSYCHOLOGII LEKARSKIEJ............................................................ 46
18. PROPEDEUTYKA MEDYCYNY UZALEŻNIEŃ................................................... 48
19. ETYKA LEKARSKA Z ELEMENTAMI FILOZOFII .............................................. 50
20. HISTORIA STOMATOLOGII.................................................................................... 52
21. PSYCHOLOGIA LEKARSKA Z ELEMENTAMI SOCJOLOGII........................... 54
22. PROFILAKTYKA W STOMATOLOGII.................................................................... 58
23. PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE..................................................................... 59
24. WYCHOWANIE FIZYCZNE..................................................................................... 60
25. ZDROWIE PUBLICZNE............................................................................................. 61
26. INFORMACJE SOCJALNO-BYTOWE..................................................................... 63
27. INNE INFORMACJE.................................................................................................. 63
28. SKŁAD ZARZĄDU SAMORZĄDU STUDENTÓW WUM
W KADENCJI 2012-2014............................................................................................ 64
2
NAUCZANIE STOMATOLOGII W WARSZAWIE
Pierwsze wzmianki o nauczaniu dentystyki w Królewskim Uniwersytecie Warszawskim
pochodzą z 1818 roku. Wydział Lekarski tegoż Uniwersytetu kształcił obok lekarzy wyższych i niższych, również akuszerów, okulistów i dentystów. Prof. Klemens Nowicki prowadził wówczas pierwsze wykłady z zakresu chorób oczu, kości i zębów.
Obok działalności dydaktycznej i naukowej Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, pracę naukową prowadziło równolegle powstałe w dniu 6 grudnia 1820 r. Warszawskie
Towarzystwo Lekarskie. Skupiało ono w swych szeregach wielu przedstawicieli świata lekarskiego wykazujących zamiłowanie do pracy naukowej. Wśród nich znaleźli się również
wybitniejsi dentyści warszawscy, jak Maciej Lewestamm i Jan Anns.
W 1857 r. Uniwersytet zmienił nazwę na Cesarsko-Królewską Medyko-Chirurgiczną
Akademię. Akademia miała prawo przyznawania obok stopni lekarskich także stopnie specjalno-praktyczne, a wśród nich stopień dentysty.
Z chwilą powstania Szkoły Głównej, Warszawska Akademia Medyko-Chirurgiczna została przekształcona w Wydział Lekarski tej szkoły, a następnie w 1869 r. w Cesarski Uniwersytet Warszawski. Wychowankami tego Uniwersytetu byli m. in.: Bolesław Dzierżawski
– założyciel i redaktor pierwszego zawodowego czasopisma pod nazwą „Przegląd Dentystyczny” i Maurycy Krakowski – redaktor „Kroniki Dentystycznej” ukazującej się od 1903 do
1939 r. – autor kalendarza dentystycznego na 1898 r.
W rozwoju szkolnictwa dentystycznego XIX w. pionierską rolę odegrał Petersburg. Tam
bowiem Polacy w osobach Tadeusza Ważyńskiego w r. 1882 i Heleny Wougl-Świderskiej w latach
dziewięćsetnych założyli pierwsze szkoły dentystyczne i lekarsko-dentystyczne. Stamtąd
wyszło sporo polskich lekarzy dentystów posiadających wykształcenie ogólnolekarskie.
Na tych wzorach powstały w Warszawie w ostatnim dziesięcioleciu XIX w. pierwsze
prywatne szkoły dentystyczne. Założycielami ich byli: J. Levy (1891 r.), L. Szymański (1897 r.),
a następnie A. Tropp i J. Tumarkin. Nauka w szkołach prywatnych trwała 4-5 semestrów
i obejmowała wykłady teoretyczne i ćwiczenia praktyczne. Po złożeniu egzaminów przed
Komisją Szkolną, a następnie Uniwersytecką absolwenci uzyskiwali dyplom lekarza dentysty. Tytuł ten otrzymało łącznie około 3000 osób.
Duże znaczenie dla dalszego rozwoju szkolnictwa dentystycznego miała działalność
Warszawskiego Towarzystwa Odontologicznego, które równolegle z działalnością szkoleniowo-naukową i organizacyjną wnioskowało do Rektora Uniwersytetu Warszawskiego
w sprawie reformy studiów dentystycznych. Postulowało m. in. potrzebę powołania państwowych szkół dentystycznych. Szkołom prywatnym zarzucano zbyt niski poziom nauczania i dominację celów merkantylnych.
W 1920 roku otwarto w Warszawie Państwowy Instytut Dentystyczny (PID). Pierwszym
dyrektorem PID został prof. Franciszek Zwierzchowski.
Trudności finansowe i lokalowe pozwoliły na uruchomienie początkowo tylko trzech katedr. Kierownictwo Katedry Dentystyki Zachowawczej powierzono prof. F. Zwierzchowskiemu,
Chirurgii Stomatologicznej dr med. A. Meissnerowi i Techniki Dentystycznej dr med. L. Brennejsenowi. Klinika Ortodontyczna powstała dopiero w 1926 roku pod kierunkiem prof. M. Zeńczaka (ryc. 1).
Nauka w PID była płatna i trwała 4 lata. W latach 1920-1933 Instytut ukończyło 1467 osób
otrzymując dyplom lekarza dentysty. PID nie był jednak w pełni szkołą akademicką i nie
miał uprawnień do nadawania tytułów naukowych.
3
15 marca 1933 r. na podstawie Ustawy o szkołach akademickich PID zaliczony został
do rzędu Wyższych Szkół Państwowych uzyskując nazwę Akademii Stomatologicznej.
Pierwszym Rektorem Akademii został prof. R. Nitsch a prorektorem prof. H. Wilga.
W skład Rady Profesorów i kadry nauczającej wchodzili m. in. profesorowie: S. Pieńkowski
– późniejszy rektor UW, E. Loth, L. Paszkiewicz, J. Modrakowski, H. Wilga, W. Cybulski,
A. Meissner, M. Zeńczak, F. Czubalski, T. Janiszewski, M. Konopacki, K. Kaczyński, M. Grzybowski,
C. Pawłowski, K. Szepelski, J. Grzybowski.
Wybuch wojny w 1939 r. doprowadził do zniszczenia całego wieloletniego dorobku Akademii Stomatologicznej. W okresie okupacji hitlerowskiej wszystkie wyższe uczelnie zostały zlikwidowane. Pomimo oficjalnego zakazu władz powołano w Warszawie konspiracyjną
Akademię Stomatologiczną, której rektorem mianowano prof. W. Cybulskiego. W Akademii
studiowało około 80 studentów. W nauczaniu zaangażowanych było blisko 30 profesorów
i asystentów. Spośród stomatologów wymienić należy m. in. M. Zeńczaka, F. Bohdanowicza,
W. Nowaka, J. Zemłową, A. Grzybowską, H. Kozłowską-Morawską i M. Świderskiego.
Dzięki ogromnemu patriotyzmowi, odwadze i poczuciu odpowiedzialności grupy warszawskich lekarzy – w większości byłych nauczycieli – nauczanie młodzieży akademickiej
nie zostało przerwane.
W 1945 roku rozpoczęła działalność jako jedna z pierwszych szkół wyższych Akademia
Stomatologiczna w Warszawie. Rektorem uczelni został wybrany 27 grudnia 1945 r. prof. dr
wszechnauk lekarskich Marian Zeńczak. Po jego śmierci (1948 r.) obowiązki rektora przejął
dotychczasowy prorektor prof. Cezary Pawłowski i pełnił je do 1.09.1949 r.
Uruchomienie uczelni było szczególnie utrudnione z powodu braku kadry, odpowiedniego lokalu oraz sprzętu, materiałów i leków. W budynku przy ul. Narbutta 33 znalazły
tymczasową siedzibę cztery katedry stomatologii wraz z sekretariatem uczelni. W organizowaniu szkoły znaczące zasługi wnieśli prof. M. Zeńczak i Z. Groszewski przy wydatnej pomocy i wsparciu ówczesnego dziekana Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego
prof. F. Czubalskiego.
Najwyższym organem Kolegialnym Uczelni była Rada Profesorów. W jej skład wchodzili profesorowie: Franciszek Czubalski, Roman Poplewski, Juliusz Zweibaum; docenci: Janina
Dąbrowska, Kazimierz Kaczyński, dr Franciszek Borusiewicz oraz lek. dent.: Aleksander Ujejski
i Janusz Krzywicki jako sekretarz Rady. Funkcję kierownika sekretariatu objął Zygmunt Groszewski (zatrudniony na tym stanowisku od roku 1922).
Rada Profesorów na pierwszym posiedzeniu w dniu 9.02.1946 r. powołała na stanowisko Kierownika Katedry Dentystyki Zachowawczej lek. J. Krzywickiego, Chirurgii Szczękowej doc. dr med. F. Borusiewicza, Protetyki Dentystycznej lek. dent. A. Ujejskiego i Ortodoncji
prof. M. Zeńczaka.
Nauczanie przedmiotów ogólnolekarskich odbywało się w katedrach Wydziału Lekarskiego na zasadach zleconych wykładów i ćwiczeń.
Władze państwowe postawiły Akademii Stomatologicznej niezwykle trudne i ambitne
zadanie wyrównania w pierwszym dziesięcioleciu powojennym ubytku kadr lekarskich
spowodowanych II wojną Światową.
Studia w Akademii trwały 4 lata. O przyjęcie mogli ubiegać się kandydaci posiadający świadectwo dojrzałości liceów ogólnokształcących. Podstawą przyjęcia na studia były:
wynik egzaminu wstępnego, zaangażowanie społeczno-polityczne oraz pochodzenie społeczne kandydatów. Preferencje miała młodzież pochodzenia robotniczego i chłopskiego.
Równocześnie przeprowadzano rekrutację studentów na lata następne po przedstawieniu
4
dowodów zaliczeń uzyskanych przed wojną i w czasie okupacji. W latach 1946-1949 dyplom lekarza dentysty w Akademii Stomatologicznej uzyskało 314 osób.
W roku 1946 studenci reaktywowali działalność organizacji „Bratnia Pomoc Studentów
Akademii Stomatologicznej w Warszawie”. Głównym celem „Bratniaka” powstałego na tradycjach Państwowego Instytutu Dentystycznego było współdziałanie z władzami uczelni
w organizowaniu studiów, niesienie pomocy materialnej młodzieży studenckiej, zaopatrywanie w pomoce naukowe i materiały do ćwiczeń, wydawanie skryptów, organizowanie
wypoczynku dla studentów. W roku 1949 „Bratnia Pomoc” została zlikwidowana i dalszą
działalność wśród młodzieży przejęło Zrzeszenie Studentów Polskich.
Dnia 1.09.1949 r. Akademia Stomatologiczna została wcielona jako Oddział Stomatologiczny do Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie w ramach tego
Wydziału przeszła do Akademii Lekarskiej. Dnia 3 marca 1950 r. zmieniono nazwę Akademii Lekarskiej na Akademię Medyczną.
Początkowo funkcję kierownika Oddziału Stomatologicznego pełnił z-ca prof. dr med.
stom. Mieczysław Jarosz. Minister Zdrowia nie zatwierdził jednak tej nominacji i Senat powołał na to stanowisko kierownika Kliniki i Katedry Chirurgii Szczękowej z-cę prof. dr
med. stm. Mariana Górskiego. W związku z przejściem na emeryturę kierownika sekretariatu
Z. Groszewskiego funkcję tę z dniem 1 stycznia 1950 r. objęła Jadwiga Wexowa.
Nauczaniem przedmiotów stomatologicznych w Oddziale zajmowało się wówczas:
4 zastępców profesorów, 4 adiunktów, 38 starszych i 14 młodszych asystentów. Wykłady
zlecone prowadziło nadal 15 osób: 6 profesorów i 6 docentów, 2 doktorów medycyny i 1 artysta rzeźbiarz.
Warunki lokalowe znacznie się poprawiły ponieważ w ostatnich miesiącach 1949 roku
przekazano Akademii dom przy ul. Miodowej 18 przystosowany do nauczania stomatologii. W budynku tym znalazły pomieszczenia Katedry i Kliniki Chirurgii Stomatologicznej
i Dentystyki Zachowawczej. Zwolnione pomieszczenia przy ul. Narbutta zostały zagospodarowane przez pozostałe tam Katedry Protetyki i Ortodoncji, które następnie w roku 1952
przeniesiono tymczasowo do zaadaptowanej części budynku mieszkalnego przy ul. Filtrowej 30, gdzie znajdują się do chwili obecnej.
W roku akademickim 1952 / 53 zmieniono program nauczania dla studentów Oddziału
Stomatologicznego. Wprowadzono pięcioletnie studia rozszerzając zakres nauczania przedmiotów ogólnolekarskich.
O przyjęciu na studia stomatologiczne decydował nadal wynik egzaminu wstępnego
z biologii, fizyki i chemii poszerzony o naukę o Polsce i świecie współczesnym. Młodzież ze
środowiska robotniczo-chłopskiego uzyskiwała preferencje z tytułu swego pochodzenia.
Na czele Oddziału Stomatologicznego stał Kierownik, który początkowo jako jedyny
był członkiem Rady Wydziału Lekarskiego. Natomiast od 1953 r. w skład Rady Wydziału
Lekarskiego wchodzili wszyscy kierownicy katedr i klinik stomatologicznych.
W latach 1950-1970 Oddział prowadzili: prof. M. Górski (1950-1957), prof. J. Krzywicki
(1957-1966), prof. J. Galasińska-Landsbergerowa (1966-1969). W tym okresie kierownictwo Klinik sprawowali: Chirurgia Szczękowa – prof. M. Górski, Stomatologia Zachowawcza – prof.
J. Krzywicki, Protetyka Stomatologiczna – doc. A. Ujejski, od 1957 r. dr J. Morawski, od 1958 r.
i prof. J. Galasińska-Landsbergerowa, Ortodoncji – prof. A. Orlik-Grzybowska.
W 1970 roku utworzony został Instytut Stomatologii. Na stanowisko Dyrektora rektor
mianował prof. dr hab. Janinę Galasińską-Landsbergerową.
5
Powołanie Instytutu nawiązywało do tradycji pierwszej polskiej uczelni stomatologicznej – Państwowego Instytutu Stomatologicznego.
Instytut został zorganizowany na bazie klinicznej, kadrowej i lokalowej Oddziału.
Z czterech podstawowych katedr powstało osiem jednostek dydaktycznych:
1. Katedra Chirurgii Szczękowo-Twarzowej, Chirurgii Stomatologicznej i Implantologii
(kierownik prof. Alfred Meissner, od r. 1920, doc. dr hab. n. med. Franciszek Borusiewicz,
od r. 1945, prof. Marian Górski, od r. 1950, prof. dr hab. n. med. Leszek Kryst, od r. 1970
i prof. zw. dr hab. n. med. Janusz Piekarczyk, od 1990 r.)
– Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej (kierownik prof. Alfred Meissner,
od r. 1920, doc. dr hab. n. med. Franciszek Borusiewicz, od r. 1945, prof. dr n. med. Franciszek Bohdanowicz, od r. 1947, prof. dr hab. n. med. Leszek Kryst, od r. 1970 i prof. dr
hab. n. med. Hubert Wanyura od 1999 r.)
– Zakład Chirurgii Stomatologicznej (kierownik prof. dr hab. n. med. Barbara JuszczykPopowska, od r. 1990 i prof. dr hab. n. med. Andrzej Wojtowicz, od 1997 r.)
2. Zakład Stomatologii Zachowawczej (kierownik prof. dr Janusz Krzywicki, od r. 1977 dr n.
med. Irena Kozłowska, od r. 1979 doc. dr Maria Wierzbicka, od r. 2004 prof. dr hab. n. med.
Elżbieta Jodkowska),
3. Zakład Protetyki Stomatologicznej (kierownik prof. dr Janina Galasińska-Landsbergerowa, a od r. 1973 doc. dr Eugeniusz Spiechowicz, od r. 1999 prof. dr hab. n. med.
Elżbieta Mierzwińska-Nastalska),
4. Zakład Ortodoncji (kierownik prof. dr Antonina Orlik-Grzybowska, od r. 1970 doc. dr
Irena Szczepańska, od r. 1986 doc. dr Krystyna Szlachetko i od r. 1989 dr Barbara SiemińskaPiekarczyk),
5. Zakład Stomatologii Dziecięcej (kierownik doc. Katarzyna Grodzka, od r. 1980
doc. dr Maria Szpringer-Nodzak i od r. 1999 dr n. med. Aleksander Remiszewski),
6. Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia (kierownik doc. dr Halina Smosarska, od r.
1980 doc. dr Maria Wierzbicka i od r. 1994 prof. dr hab. n. med. Renata Górska),
7. Zakład Propedeutyki i Profilaktyki Stomatologicznej (kierownik doc. dr Eugeniusz
Spiechowicz, a od r. 1973 dr n. med. Tadeusz Bączkowski i od r. 2003 prof. dr hab. n. med.
Leopold Wagner),
8. Zakład Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej (kierownik dr n. med. Jan
Kozłowski, od 1973 dr n. med. Krzysztof Mlosek, od 1995 r. dr Hanna Markiewicz i od
2002 r. prof. dr hab. n. med. Anatol Dowżenko).
Powołana została Rada Instytutu, której przewodniczył Dyrektor. W jej skład weszli
samodzielni pracownicy naukowi, przedstawiciele organizacji politycznych, związków
zawodowych, pomocniczych pracowników naukowo-dydaktycznych i organizacji studentów. W 1972 roku Rada Instytutu została przekształcona w Radę Naukową o rozszerzonych funkcjach i kompetencjach. Jako jedyna w Polsce uzyskała uprawnienia do przeprowadzania przewodów i nadawania stopni doktora nauk medycznych. W historii polskiej
stomatologii został spełniony ambitny postulat nobilitujący warszawski Instytut. Pierwsza
publiczna obrona pracy doktorskiej odbyła się w Instytucie w roku 1974, a do chwili obecnej
stopień doktora nauk medycznych otrzymało 47 lekarzy.
W analogicznym okresie w Radzie I Wydziału Lekarskiego stopień doktora habilitowanego i stanowisko docenta uzyskało 12 pracowników naukowych. Na wniosek uczelni Rada
Państwa a później Kancelaria Prezydenta R. P. nadała tytuł profesora 6 osobom.
6
Stopniowo wzrastała liczba nauczycieli akademickich z 84 w roku 1970 do 125
w roku 1994.
W latach 1970-2011 władze Instytutu przedstawiały się następująco:
Okres
Dyrektor
Zastępca Dyrektora
1970-1973
prof. dr
Janina Galasińska-Landsbergerowa
dr n. med. Leszek Kryst
1973-1978
doc. dr hab. Leszek Kryst
doc. dr hab. Katarzyna Grodzka
1978-1981
prof. dr Leszek Kryst
dr n. med. Tadeusz Bączkowski
1981-1993
doc. dr hab. Tadeusz Bączkowski
dr n. med. Michał Sołtan
1993-1994
prof. dr hab. Krzysztof Mlosek
prof. dr hab. Maria Szpringer-Nodzak
1994-1999
vacat
prof. dr hab. Maria Szpringer-Nodzak
1999-2002
prof. dr hab. Tadeusz Bączkowski
-
2002-2005
prof. dr hab. Renata Górska
-
2005-2009
prof. dr hab. Janusz Piekarczyk
-
2009-
p.o. prof. dr hab.
Elżbieta Mierzwińska-Nastalska
-
Od 1970 roku kompetencje i obowiązki dotychczasowych Kierowników Oddziału przejęli w Instytucie prodziekani Wydziału Lekarskiego d / s stomatologii:
• doc. dr Irena Szczepańska....................................... 1969-1972,
• doc. dr Leszek Kryst ............................................... 1972-1975,
• doc. dr Janusz Komender........................................ 1975-1981,
• doc. dr Maria Wierzbicka........................................ 1981-1986,
• doc. dr Janusz Piekarczyk....................................... 1986-1992,
• prof. dr hab. Tadeusz Bączkowski.......................... 1992-1999,
• prof. dr hab. Hubert Wanyura............................... 1999-2005,
• prof. dr hab. Renata Górska................................... 2005-2012,
• prof. dr hab. Elżbieta Mierzwińska-Nastalska....... 2012- ...
Średnio około 20% studentów bierze udział w pracach Studenckich Kół Naukowych istniejących przy Klinikach Chirurgii Szczękowo-Twarzowej, Protetyki, Stomatologii Zachowawczej i Ortodoncji. Wielu z nich uzyskało nagrody i wyróżnienia za prace prezentowane
na konferencjach krajowych i zagranicznych.
W latach 1950-1994 dyplom lekarza dentysty a od roku 1992 dyplom lekarza stomatologa w Warszawskiej Akademii Medycznej uzyskało 3808 osób.
W Oddziale Stomatologii leczonych jest przeciętnie 95-100 tys. chorych rocznie z ogólną
liczbą około 130 tys. różnego rodzaju zabiegów oraz ponad 40 tys. badań radiologicznych.
7
8
WŁADZE UCZELNI
i I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO W ROKU AKADEMICKIM 2012/2013
Rektor – Prof. dr hab. n. med. MAREK KRAWCZYK
Prorektorzy
ds. Dydaktyczno-wychowawczych
– Prof. dr hab. Marek Kulus
ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą
– Prof. dr hab. Sławomir Majewski
ds. Klinicznych, Inwestycji i Współpracy z Regionem– Dr hab. Sławomir Nazarewski
ds. Kadr
– Prof. dr hab. n. med. Renata Górska
Dziekan I Wydziału Lekarskiego – Prof. dr hab. n med. Mirosław Wielgoś
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego d/s. Oddziału Stomatologii
– Prof. dr hab. n. med. Elżbieta Mierzwińska-Nastalska
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego d/s. I / II / III r.
– Prof. dr hab. n. med. Barbara Górnicka
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego d/s. IV / V / VI r.
– Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Zieniewicz
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego d/s. studiów licencjackich
– Prof. dr hab. n. med. Kazimierz Niemczyk
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego d/s. Przewodów Doktorskich
– Dr hab. Paweł Włodarski
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego d/s Nauki
– Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Filipiak
Władze Uczelni urzędują w budynku przy ul. Żwirki i Wigury 61, 02-091 Warszawa.
Dziekanat Oddziału Stomatologii
ul. Żwirki i Wigury 61
Budynek Rektoratu, pok. 213
02-091 Warszawa
I–IV – rok Iwona Lipka – e-mail: [email protected], tel.: (22) 57 20 245
V rok – mgr Urszula Kordosz – e-mail: [email protected], tel.: (22) 57 20 243.
– czynny codziennie w godz. 10.30-15.00 – faks (22) 5720 273
9
10
PLAN STUDIÓW NA ROK AKADEMICKI 2012/2013
Forma
zaliczenia
20
35
zaliczenie
zaliczenie
Egzamin (2) 135
Biofizyka (2)
Biologia (1)
Anatomia człowieka (1, 2)
zaliczenie
Wychowanie fizyczne (1, 2)
Język obcy w medycynie (język
do wyboru: angielski, francuski,
zaliczenie
niemiecki, rosyjski.
obcokrajowcy: j. polski) – (1, 2)
Język łaciński w medycynie (1, 2) zaliczenie
Zaliczenie
Zdrowie publiczne (2)
Inne wymagania
30
30
60
10
50
115
16
16
55
5
15
30
60
24
4
5
25
11
9
35
10
7
15
60
60
30
6
6
zaliczenie
Pierwsza pomoc medyczna (1)
20
10
10
35
Histologia, cytologia i embrioEgzamin (2) 90
logia (1, 2)
35
30
8
Egzamin (2) 125
5
8
zaliczenie
20
zaliczenie
15
Profilaktyka w stomatologii (1)
Treści podstawowe
Biochemia z elemntami chemii
30
w tym:
wyk. sem. ćwicz.
Ergonomia w stomatologii (2)
125
Wymiar
godzin dodano
obowią- z II lub
zujących III roku
studenta
Treści kierunkowe
Materiałoznawstwo stomatoloEgzamin (1) 60
giczne (1)
Nazwa przedmiotu
(1 – semestr zimowy,
2 – semestr letni)
2
2
2
1
2
6
9
3
3
8
4
2
4
ECTS
s1
s1
s3
Studium Języków Obcych
Studium Wychowania
Fizycznego i Sportu
c.kurs 20
c.kurs 20
20
c.kurs 20
c.kurs
c.kurs 20
c.kurs 20
c.kurs 20
20
20
20
10
10
10
10
10
10
10
10
10
wyk. sem. ćwicz.
Minimalna liczba
studentów w grupie na zajęciach
Zakład Propedeutyki i Profic.kurs 20
laktyki Stomatologicznej
Zakład Propedeutyki i Profic.kurs 20
laktyki Stomatologicznej
Zakład Stomatologii Dziecięcej c.kurs 20
Jednostka dydaktyczna
prowadząca zajęcia
Katedra i Zakład Biochemii
Zakład Biofizyki i Fizjologii
nzme
Człowieka
Zakład Biologii Ogólnej
1 m14A
i Parazytologii
Zakład Anatomii Prawidło1 m12
wej i Klinicznej
Katedra i Zakład Histologii
1 m15
i Embriologii
1wy
Zakład Genetyki Medycznej
Klinika Anestezjologii i In1 mc3
tensywnej Terapii Dziecięcej
1 m32
Zakład Opieki Zdrowotnej
1wk
1s17
1s16
1s16
Kod
jednostki
Rok studiów I
liczba grup dziekańskich 5
studia stacjonarne: 70 studentów, studia niestacjonarne: 30 studentów (w tym 5 English Dentistry Division), cudzoziemców: 4
I Wydział Lekarski, Oddział Stomatologii, kierunek Lekarsko Dentystyczny – studia jednolite
studia stacjonarne i niestacjonarne
11
Forma
zaliczenia
Forma
zaliczenia
zaliczenie
Praktyka w zakresie organizazaliczenie
cji ochrony zdrowia
Praktyka lekarska na chirurgii
ogólnej, internie lub na chirur- zaliczenie
gii szczękowo-twarzowej
suma ECTS:
Praktyki wakacyjne
R a z e m:
Bezpieczeństwo i higiena
pracy (2)
zaliczenie
historia stomatologii,
psychologia lekarska z elementami socjologii
Podstawy psychologii lekarzaliczenie
skiej (2)
Propedeutyka medycyny
zaliczenie
uzależnień (1)
Przysposobienie biblioteczne
zaliczenie
(1)
etyka lekarska z elementami
filozofii,
Przedmiot do wyboru (2):
Nazwa przedmiotu
(1 – semestr zimowy,
2 – semestr letni)
60
2
godz.
60
177
492
55
60
3
2
ECTS
AB
2
bibg
1wj
1
20
c.kurs 20
c.kurs 20
Minimalna liczba
studentów w grupie na zajęciach
Zakład Medycyny Zapobiec.kurs
gawczej i Higieny
Dział Ochrony Pracy
c.kurs
i Środowiska
Biblioteka Główna
Zakład Psychologii
Medycznej
Katedra i Klinika
Psychiatryczna
2 m8
2 mb
Zakład Epidemiologii
1 me
Jednostka dydaktyczna
prowadząca zajęcia
Zakład Bioetyki i Humanistycznych Podstaw
Medycyny
Zakład Historii Medycyny
2 mc
Kod
jednostki
1 m31
217
2
2
3
ECTS
2
2
tygodnie
816
4
2
2
5
25
10
15
20
w tym:
25
20
40
155
Wymiar
godzin dodano
obowią- z II lub
zujących III roku
studenta
Rok studiów I
liczba grup dziekańskich 5
studia stacjonarne: 70 studentów, studia niestacjonarne: 30 studentów (w tym 5 English Dentistry Division), cudzoziemców: 4
I Wydział Lekarski, Oddział Stomatologii, kierunek Lekarsko Dentystyczny – studia jednolite
studia stacjonarne i niestacjonarne
PLAN STUDIÓW NA ROK AKADEMICKI 2012/2013
ORGANIZACJA ROKU AKADEMICKIEGO 2012/2013
SEMESTR ZIMOWY
24.09.2012
23.12.2012
24.12.2012
06.01.2013
07.01.2013
20.01.2013
21.01.2012
27.01.2013
28.01.2013
04.02.2013
03.02.2013
10.02.2013
Zajęcia
dydaktyczne
Wakacje zimowe
Zajęcia
dydaktyczne
Sesja egzaminacyjna
zimowa
Przerwa semestralna
Sesja poprawkowa
13 tygodni
2 tygodnie
SEMESTR LETNI
11.02.2013
30.03.2013
31.03.2013
07.04.2013
08.04.2013
28.04.2013
29.04.2013
05.05.2013
06.05.2013
09.06.2013
10.06.2013
30.06.2013
26.08.2013
01.09.2013
Zajęcia
dydaktyczne
Wakacje
wielkanocne
Zajęcia
dydaktyczne
Wakacje wiosenne
Zajęcia
dydaktyczne
Sesja egzaminacyjna
letnia
Sesja poprawkowa
12
7 tygodni
3 tygodnie
5 tygodni
Kierunek:
Specjalność:
Rok studiów, semestr:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia oraz dane
teleadresowe:
Imię i nazwisko
Kierownika Zakładu:
Imię i nazwisko
Osoby odpowiedzialnej za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Liczba punktów ECTS:
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne:
Rok akademicki: 2012/2013
Lekarsko Dentystyczny
I rok, I-II semestr
Stacjonarne, niestacjonarne.
ANATOMIA CZŁOWIEKA
obowiązkowy
średnio-zaawansowany
polski
Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej
Chałubińskiego 5, 02-004 Warszawa
tel. 22 629-52-83
[email protected]
Prof. Bogdan Ciszek
Dr Helena Deszczyńska
wykłady, ćwiczenia
wykłady: 20 h
ćwiczenia: 115 h
seminaria:
9
Zajęcia w prosektorium mają swoisty charakter i polegają na preparowaniu poszczególnych elementów organizmu człowieka, zaznajamianiu się
z ich kształtem, budową, położeniem oraz zrozumieniu ich wzajemnej zależności. Na drodze analizy dochodzimy do syntezy ciała ludzkiego, szczególnie do znajomości budowy ciała człowieka żywego. Zajęcia odbywają
się w kilkunastosobowych grupach z asystentem prowadzącym daną grupę
przez cały rok akademicki (nawiązanie do zasady mistrz-uczeń). W trakcie
zajęć nacisk kładziony jest na interaktywne omówienie materiału i praktyczną weryfikację poznanych struktur anatomicznych na zwłokach. Program
klasycznego nauczania anatomicznego jest wzbogacany o szereg elementów anatomii klinicznej i zaznajomienie z metodami badań przyżyciowych
jak: endoskopowe badania przewodu pokarmowego (ezofagoskopia, gastrofiberoskopia, dróg oddechowych (rynoskopia, laryngoskopia, bronchoskopia), dróg moczowych (cystoskopia), gałki ocznej (oftalmoskopia) jak
również poprzez badania radiologiczne (bronchografia, arteriografia, flebografia, limfografia) oraz przez stosowanie takich metod jak: ultrsonografia,
tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny.
Wykłady są wzbogacone obrazami radiologicznymi, USG, CT i MR
oraz obrazami uzyskanymi za pomocą niektórych technik endoskopowych.
W tym celu Zakład prowadzi współpracę z wieloma Zakładami i Klinikami.
Wykłady i ćwiczenia są również wzbogacone metodami wizualnymi przez
wykorzystanie filmów i nagrań video.
W toku kształcenia w Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej
podnoszone są kwestie szacunku wobec chorego, jego cierpienia i śmierci,
szacunku wobec szczątków ludzkich. W trakcie wykładu inauguracyjnego
studenci poprzez powstanie i minutę ciszy czczą pamięć donatorów – osób
które ofiarowały swoje ciała na potrzeby nauczania w Zakładzie Anatomii
Prawidłowej i Klinicznej.
Wiadomości z zakresu kursu biologii na poziomie szkoły średniej.
13
Założenia i cele przedmiotu:
Treści merytoryczne
przedmiotu:
Po zakończonym kursie anatomii uwzględniając profil kształcenia student powinien:
 znać mianownictwo anatomiczne polskie i łacińskie,
 nazwać, opisać topografię i rozwój wszystkich struktur
wypreparowanych w prosektorium,
 znać czynność tkanek i narządów w warunkach prawidłowych oraz
zależność pomiędzy budową i czynnością narządu,
 umieć zidentyfikować i określić właściwą nazwę prawidłowej
struktury anatomicznej na wybranych obrazach radiologicznych
 przeprowadzić analizę ruchów wykonywanych w stawach
 opisać podstawy anatomiczne uszkodzenia nerwów i ośrodków
nerwowych,
 znać stosunki topograficzne narządów, zmienność ich budowy,
odmiany i wyciągać z tego własne wnioski,
 umieć określić granice narządów i rzuty ważnych elementów
(np. zastawek serca) na powierzchnię ciała.
wykłady (tematy) 1h tygodniowo
I semestr
Osteologia
1. Anatomia – przedmiot i rola w nauce i praktyce lekarskiej; ogólna budowa organizmu ludzkiego. Płaszczyzny, osie. Rodzaje kości. Budowa
kości. Rodzaje połączeń kości.
2. Onto i filogeneza czaszki. Czaszka jako całość – ściany, doły i jamy
czaszki.
3. Budowa stawu. Podział stawów. Staw skroniowo-żuchwowy. Wybrane
zagadnienia z budowy kręgosłupa, klatki piersiowej.
4. Elementy anatomii radiologicznej układu kostno-stawowego, połączenia w obrębie kończyny górnej i dolnej.
Ośrodkowy Układ Nerwowy
1. Podziały układu nerwowego. Rozwój osobniczy OUN. Podział ontogenetyczny i kliniczny mózgowia. Układ komorowy. Krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego. Budowa rdzenia kręgowego. Nerw rdzeniowy. Łuk
odruchowy.
2. Drogi i ośrodki czuciowe swoiste. Podział czynnościowy jąder wzgórza.
Kora mózgu. Ośrodki korowe.
3. Ośrodki i drogi układu piramidowego.
4. Ośrodki i drogi układu pozapiramidowego. Móżdżek. Układ siatkowaty.
Głowa-Szyja
1. Wybrane zagadnienia z topografii szyi – trójkąty. Przestrzenie międzypowięziowe. Układ tętniczy, żylny i chłonny głowy i szyi.
2. Krtań – topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie. Nerw twarzowy
– objawy porażenia centralnego i obwodowego.
3. Rozwój twarzy. Wady rozwojowe.
4. Jama ustna. Zęby stałe i mleczne. Przyzębie.
5. Zęby stałe i mleczne (c.d.). Zgryz i zwarcie. Zaburzenia rozwojowe zębów. Gruczoły ślinowe.
6. Nerw trójdzielny. Zwoje nerwów czaszkowych.
7. Narząd wzroku i narząd przedsionkowo-ślimakowy.
14
przedmiotu:
II semestr
Klatka piersiowa
1. Klatka piersiowa i jej podział. Sutek. Drogi odpływu chłonki z sutka.
Dolne drogi oddechowe. Płuca, opłucna. Mechanika i fizjologia oddychania. Śródpiersie – ograniczenie i zawartość.
2. Budowa serca. Rozwój serca, wady rozwojowe serca i dużych naczyń.
Unaczynienie i unerwienie serca.
3. Metody badania na osobniku żywym. Narządy klatki piersiowej w obrazach rtg, NMR i CT.
Jama brzuszna
1. Ściany jamy brzusznej- miejsca zmniejszonej oporności tych ścian – kanał pachwinowy i udowy – przepukliny. Unaczynienie narządów jamy
brzusznej.
2. Rozwój i najczęstsze wady wrodzone układu pokarmowego i otrzewnej. Ułożenie narządów w jamie brzusznej.
3. Wybrane zagadnienia z budowy i topografii wątroby, trzustki, śledziony. Układ żyły wrotnej – krążenie oboczne.
Narządy moczowo-płciowe
1. Przestrzeń zaotrzewnowa i jej zawartość. Wybrane zagadnienia z rozwoju
i budowy układu moczowego. Wady wrodzone. Dno miednicy, krocze
2. Wybrane zagadnienia z rozwoju i budowy układu rozrodczego żeńskiego
i męskiego.
Grzbiet, Kończyny (dolna i górna)
1. Wybrane zagadnienia z anatomii grzbietu i kończyny górnej. Kończyna
górna w obrazach Rtg, CT i MR.
2. Wybrane zagadnienia z anatomii kończyny dolnej. Arteriografia, flebografia, limfografia, NMR, TK.
I sem
ćwiczenia
Osteologia
1. Kość czołowa, ciemieniowa, potyliczna, sitowa i klinowa.
2. Kość skroniowa, łzowa, nosowa, lemiesz, małżowina nosowa dolna,
kość jarzmowa.
3. Szczęka, kość podniebienna, żuchwa, kość gnykowa.
4. Czaszka jako całość – ściany, doły, jamy czaszki (jama nosowa, oczodół).
Ciemiączka. Połączenia kości czaszki. Staw skroniowo-żuchwowy.
5. Kręgi szyjne, piersiowe, lędźwiowe, kość krzyżowa, kość guziczna. Połączenia kręgów. Kręgosłup jako całość. Żebra, mostek. Klatka piersiowa jako całość.
6. Łopatka, obojczyk. Kość ramienna, łokciowa i promieniowa. Kości ręki.
Połączenia kończyny górnej.
7. Miednica. Kość udowa, kość piszczelowa, kość strzałkowa, rzepka. Kości stopy. Połączenia kończyny dolnej.
8. POWTÓRZENIE MATERIAŁU – ZALICZENIE.
15
przedmiotu:
ćwiczenia
Ośrodkowy Układ Nerwowy
1. Podział mózgowia. Opony mózgowia i rdzenia kręgowego. Naczynia
OUN. Powierzchnia zewnętrzna i przekroje rdzenia kręgowego. Nerw
rdzeniowy. Krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego.
2. Kresomózgowie – powierzchnia zewnętrzna półkul mózgu. Kresomózgowie środkowe. Komora boczna. Międzymózgowie – budowa zewnętrzna. Komora III.
3. Pień mózgu – powierzchnia grzbietowa i podstawna. Śródmózgowie.
Most. Rdzeń przedłużony. Móżdżek. Komora IV. Lokalizacja jąder nerwów czaszkowych. Miejsca wyjścia nerwów czaszkowych.
4. Płat węchowy, płat limbiczny. Twór i układ siatkowaty. Lokalizacja
czynności w Korze mózgu.Drogi czuciowe.
5. Drogi ruchowe. Ośrodki i drogi układu piramidowego. Ośrodki i drogi
układu pozapiramidowego. Móżdżek. Układ siatkowaty.
6. Anatomia przekrojów – przekrój pośrodkowy mózgu. Jądra podkorowe. Istota biała półkul. Anatomia przekrojów w obrazach CT i NMR.
Głowa-Szyja
1. Skóra i przydatki skóry. Okolice głowy i szyi. Mięśnie szyi: m. szeroki,
m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy, mięśnie podgnykowe i nadgnykowe. Powięź szyi. Trójkąty szyi. Splot szyjny.
2. Tętnice, żyły i naczynia chłonne szyi i głowy. Nerwy X, XI, XII. Pęczek
naczyniowo –nerwowy szyi. Tarczyca i przytarczyce.
3. Krtań. Tchawica. Mięśnie głębokie szyi. Pień współczulny.
4. Mięśnie wyrazowe twarzy. Nerw twarzowy. Tętnica twarzowa. Topografia okolicy przyuszniczo-żwaczowej.
5. Mięśnie żucia. Mechanika stawu skroniowo- żuchwowego. Nerw żuchwowy.
6. Jama ustna. Wargi, policzki, podniebienie, dno jamy ustnej, język. Unaczynienie i unerwienie.
7. Zęby stałe i mleczne. Przyzębie. Nerw szczękowy. Tętnica szczękowa.
8. Zęby stałe i mleczne (c.d.). Zgryz i zwarcie. Zaburzenia rozwojowe zębów.
9. Gardło, przełyk. Nerw IX. Pierścień chłonny gardła.
10. Gruczoły ślinowe – podział, budowa, unerwienie i unaczynienie.
11. Zwoje przywspółczulne nerwu trójdzielnego. Miejsca znieczulania gałęzi nerwu V.
12. Nos zewnętrzny i jama nosowa. Zatoki przynosowe. Nerw oczny. Narząd wzroku. Nerw wzrokowy II.
II sem
ćwiczenia
Głowa-Szyja cd.
14. Topografia przestrzeni międzypowięziowych: skroniowa, podskroniowa, policzkowa, skrzydłowo-żuchwowa, podbródkowa, podjęzykowa,
przygardłowa i zagardłowa.
15. Narząd przedsionkowo-ślimakowy – n. VIII. Mięśnie gałki ocznej.
Nerw III, IV, VI.
16
przedmiotu:
Klatka piersiowa
1. Powtórzenie wiadomości z układu kostno-stawowego klatki piersiowej.
Linie orientacyjne ciała. Okolice klatki piersiowej. Sutek – budowa, unaczynienie, unerwienie. Mięśnie i powięzi klatki piersiowej.
2. Dół pachowy. Jama pachowa i jej zawartość. Splot ramienny. Tętnica
i żyła pachowa. Tętnica piersiowa wewnętrzna. Naczynia i nerwy międzyżebrowe.
3. Śródpiersie – podział i zawartość. Przepona. Nerw przeponowy. Grasica.
Opłucna. Tchawica i oskrzela. Płuca. Mechanika i fizjologia oddychania.
4. Osierdzie. Serce – budowa ogólna i szczegółowa. Unaczynienie
i unerwienie serca. Naczynia wieńcowe. Aorta, pień płucny, żyła główna górna i dolna.
5. Przełyk. Pnie błędne. Śródpiersie tylne. Żyły nieparzyste. Naczynia i węzły chłonne klp. Pień współczulny. Narządy klatki piersiowej
w obrazach rtg, NMR i CT.
Jama brzuszna
1. Okolice przedniej ściany brzucha. Mięśnie przedniej ściany brzucha:
mm skośne, poprzeczny, prosty, czworoboczny lędźwi. Budowa pochewki mięśnia prostego. Miejsca zmniejszonej oporności. Kanał pachwinowy i udowy. Splot lędźwiowy.
2. Powierzchnia wewnętrzna przedniej ściany brzucha. Rozwój układu
pokarmowego i otrzewnej. Ogólne stosunki otrzewnej i narządów jamy
brzusznej. Podział jamy otrzewnej. Podział przewodu pokarmowego
i położenie poszczególnych narządów w jamie brzusznej.
3. Pień trzewny. Żołądek – topografia, budowa, unaczynienie, unerwienie
i czynność. Jelito cienkie – podział, położenie, budowa, czynność, unerwienie i unaczynienie. Tętnica krezkowa górna – zakres unaczynienia.
4. Jelito grube – podział, topografia poszczególnych części jelita grubego, unaczynienie i unerwienie. Wątroba – kształt, położenie, budowa
i czynność. Pęcherzyk żółciowy, przewody wątrobowe i przewód żółciowy wspólny. Tętnica krezkowa dolna – zakres unaczynienia.
5. Przełyk. Trzustka – położenie, budowa, unaczynienie, czynność. Śledziona – położenie, budowa, unaczynienie, czynność. Żyła wrotna, krążenie wrotne, krążenie płodowe.
6. POWTÓRZENIE MATERIAŁU i ZALICZENIE.
Narządy moczowo-płciowe
1. Pojęcie przestrzeni zaotrzewnowej i zawartość. Mięśnie tylnej ściany brzucha. Splot lędźwiowy Nerki i nadnercza. Moczowód. Aorta brzuszna, jej
topografia, gałęzie. Żyła główna dolna – topografia, dopływy. Tętnica biodrowa wewnętrzna. Część lędźwiowa i krzyżowa pnia współczulnego.
2. Powtórzenie budowy miednicy. Pęcherz moczowy – położenie, topografia,
unaczynienie i unerwienie. Narządy płciowe wewnętrzne żeńskie: jajnik,
jajowód, macica. Cewka moczowa żeńska. Narządy płciowe zewnętrzne.
3. Narządy płciowe męskie. Gruczoł krokowy. Jądro. Pęcherzyki nasienne. Powrózek nasienny. Prącie. Cewka moczowa męska. Moszna. Splot
podbrzuszny górny i dolny.
4. Dno miednicy. Krocze i okolica kroczowa. Przepona miednicy i przepona moczowo-płciowa – elementy mięśniowe i powięziowe. Przestrzenie międzypowięziowe miednicy i ich znaczenie. Kanał zasłonowy. Dół
kulszowo-odbytniczy i kanał sromowy. Tętnica sromowa wewnętrzna.
Nerw sromowy. Podstawy anatomii jamy brzusznej w CT, NMR, USG
17
przedmiotu:
Metody oceny pracy
studenta (forma
i warunki zaliczenia
przedmiotu):
Grzbiet, Kończyny (górna i dolna)
1. Okolice grzbietu. Mięśnie grzbietu powierzchowne. Mięsień prostownik grzbietu. Kanał kręgowy. Unerwienie skóry karku i potylicy. Okolice kończyny górnej. Mięśnie obręczy kończyny. Nerwy splotu ramiennego dla mięśni obręczy. Nerwy i żyły podskórne ramienia. Mięśnie ramienia. Pęczek naczyniowo-nerwowy ramienia. Nerw pachowy i nerw
mięśniowo-skórny.
2. Mięśnie przedramienia, grupa przednia, boczna i tylna. Dół łokciowy.
Tętnice przedramienia: promieniowa i łokciowa. Nerw pośrodkowy,
nerw łokciowy i nerw promieniowy. Mięśnie kłębu i kłębika oraz mięśnie środkowe ręki. Miejsc wyczuwania tętna i wkłuwanie się do naczyń.
3. Węzły chłonne pachwinowe. Mięśnie obręczy kończyny dolnej. Mięśnie uda – grupa przednia, przyśrodkowa i tylna. Trójkąt udowy, kanał
przywodzicieli. Tętnica i żyła udowa. Nerw udowy i nerw zasłonowy.
Nerwy i naczynia pośladkowe górne i dolne.
4. Splot krzyżowy. Mięśnie goleni – grupa przednia, boczna i tylna. Dół
podkolanowy. Nerw kulszowy. Nerw piszczelowy i nerwy strzałkowe.
Tętnica podkolanowa i jej gałęzie. Tętnica piszczelowa przednia i tylnia.
5. Kanał kostki przyśrodkowej. Miejsca wyczuwalności tętna i wkłuwania
się do naczyń żylnych. Krótkie mięśnie stopy. Objawy porażenia nerwów kończyny dolnej po ich uszkodzeniu na różnych poziomach.
Warunkiem zaliczenia semestru, roku i dopuszczenia do egzaminu z Anatomii jest czynny udział w wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanie zaliczenia
z każdego tematu ćwiczeń oraz kolokwiów.
UWAGA! – Aby w pełni wykorzystać czas ćwiczeń student obowiązany jest przychodzić na zajęcia przygotowany teoretycznie z aktualnego
materiału oraz obowiązuje znajomość materiału ze wszystkich poprzednio
odbytych ćwiczeń.
Materiał podzielony jest na 7 cykli tematycznych:
♦ Osteologia.
♦ Ośrodkowy układ nerwowy.
♦ Głowa i szyja.
♦ Klatka piersiowa, jama piersiowa.
♦ Brzuch i jama brzuszna.
♦ Narządy moczowo-płciowe.
♦ Kończyna górna i dolna.
Cykl osteologii kończy się kollokwium ustno-praktycznym (przy preparacie). Ewentualny drugi termin – poprawkowy – ma miejsce w ciągu jednego
z kolejnych dwóch ćwiczeń. Termin trzeci (w przypadku nie zaliczenia
dwóch poprzednich terminów) może mieć miejsce w drugiej połowie maja
przed sesją letnią po zakończeniu kursu anatomii. Pozostałe cykle tematyczne kończą się kollokwiami teoretycznymi (test) oraz praktycznymi (szpilki)
Z każdego kollokwium teoretycznego (36 pytań 1 min na pytanie) można uzyskać 36 p, Kollokwium z głowy i szyi składa się z 72 pytań. Tym
samym z kolokwiów teoretycznych można uzyskać 252 pkt. w ciągu roku
akademickiego.
18
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
W trakcie każdego kollokwium praktycznego należy rozpoznać 18
struktur oznaczonych wskaźnikami z numerem (szpilka). Czas na rozpoznanie 30 sek. Pierwsze 6 to struktury podstawowe – punkty bazowe:
można uzyskać 0 lub 2 pkt a do zaliczenia kollokwium należy rozpoznać
5 z nich tzn. uzyskać 10 pkt. Pozostałe szpilki oceniane są na 0, 1 lub 2pkt).
Maksymalna ocena za kolokwium praktyczne to 36 pkt.. Uzyskanie co najmniej 10 pkt z części bazowej stanowi warunek niezbędny do zaliczenia pozostałych punktów. Wynik z części bazowej poniżej 10 pkt oznacza, że tylko
te punkty są zaliczone, a dalsza część nie jest oceniana Kollokwium praktyczne z głowy i szyi składa się z 36 szpilek (12 bazowych). Należy w jego
trakcie rozpoznać 10/12 szpilek bazowych (20 pkt). Uzyskanie co najmniej
20 pkt z części bazowej stanowi warunek niezbędny do zaliczenia pozostałych punktów. Wynik z części bazowej poniżej 20 pkt oznacza, że tylko te
punkty są zaliczone, a dalsza część nie jest oceniana W sumie w ciągu roku
akademickiego można uzyskać 252 pkt. (szczegółowe zasady zdawania części praktycznej patrz strona www.anatomy.ib.amwaw.edu.pl.).
Kolokwium odbywa się dla wszystkich studentów danego rzutu na początku ćwiczeń. Z chwilą rozpoczęcia kolokwium brak wstępu na sale prosektoryjną. Osoby spóźnione tracą termin.
Do zaliczenia kursu anatomii i dopuszczenia do egzaminu niezbędne
jest zaliczenie kollokwium z osteologii w I lub II terminie oraz zdobycie z pozostałych kollokwiów łącznie 164 pkt za kollokwia teoretyczne i 164 pkt za
kolokwia praktyczne.
Osoby z niezliczoną osteologią podchodzą do III terminu w końcu maja
(patrz wyżej) – jest to termin ostateczny.
Osoby które uzyskały mniej niż 164 p za kollokwia teoretyczne testowe
podchodzą w końcu maja do dopuszczającego kolokwium testowego z całości materiału.
Poziom zaliczenia 65%.
Osoby które uzyskały mniej niż 164 p za kollokwia praktyczne podchodzą w końcu maja do dopuszczającego kollokwium praktycznego z całości
materiału. Warunek pomyślnego zaliczenia to: zaliczenie pkt. bazowych
i uzyskanie w łącznej punktacji 65%.
Dopuszczające kolokwia teoretyczne i praktyczne odbywają się po zakończeniu kursu anatomii – jest to termin ostateczny.
Nie spełnienie powyższych warunków oznacza nie zaliczenie roku i niedopuszczenie do egzaminu.
Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji letniej i składa się z części praktycznej i teoretycznej – testowej. Warunkiem zdania egzaminu jest pozytywne zaliczenie obu części. Nie zaliczenie jednej części praktycznej lub teoretycznej oznacza ocenę niedostateczną z całości egzaminu.
Aby zaliczyć egzamin praktyczny należy uzyskać 36 pkt na 40 w zakresie
„punktów bazowych” oraz co najmniej 40 pkt. z pozostałych szpilek. Oznacza to
zdobycie 76 pkt na 120 z całości egzaminu. W przypadku nieuzyskania 36 pkt.
z części bazowej pozostała część egzaminu praktycznego nie jest oceniania.
Egzamin teoretyczny składa się ze 120 pytań. Aby go zaliczyć należy
uzyskać co najmniej 76 pkt.
Suma punktów z egzaminu praktycznego i teoretycznego określa ocenę
wg. następującej skali:
152-169 – dostateczny, 170-187 – dość dobry, 188-205 – dobry,
206-223 – ponad dobry, 224-240 – bardzo dobry.
Termin poprawkowy jest wyznaczony w sesji jesiennej.
Osoby, które w I terminie uzyskały wystarczającą do zaliczenia liczbę punktów z jednej części egzaminu w II terminie zdają jedyne część niezliczoną.
19
Literatura obowiązkowa:
Literatura uzupełniająca:
Koło naukowe:
LITERATURA ZALECANA do wyboru
1/ Anatomia Człowieka podręcznik dla studentów W. Woźniak.
2/ Anatomia Człowieka W. Sylwanowicz (red. Sokołowska Pituchowa)
PZWL.
3/ Anatomia Człowieka A. Bochenek M. Reicher T I-V PZWL (wybrane
rozdziały).
4/ Anatomia Ośrodkowego Układu Nerwowego dla Studentów H. Dobaczewska.
5/ Anatomia Kliniczna Głowy i Szyi R. Aleksandrowicz, B. Ciszek PZWL.
6/ Zarys Anatomii Człowieka A. Krechowiecki, F. Czerwiński PZWL.
7/ Mianownictwo Anatomiczne R. Aleksandrowicz PZWL.
ATLASY KLASYCZNE – przykłady
1/ Sobotta Atlas Anatomii Człowieka T I-II dowolne wydanie.
2/ Kiss Atlas Anatomii dowolne wydanie.
3/ Bertollini Atlas Anatomii dowolne wydanie.
4/ Sinielnikow Atlas Anatomii dowolne wydanie.
5/ Petra Kopf-Meier dowolne wydanie.
6/ Prometeusz dowolne wydanie.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA – przykładowe propozycje
1/ Anatomia Topograficzna i Stosowana W. Łasiński T I-III PZWL.
2/ Anatomia Prawidłowa Człowieka T. Marciniak RU ZSP AM Wrocław.
3/ Anatomia Czynnościowa Ośrodkowego Układu Nerwowego B. Gołąb
PZWL.
4/ Anatomia Głowy dla Stomatologów W. Łasiński PZWL.
5/ Anatomia tom I i II – Lippert Urban & Partner.
6/ Anatomia Człowieka A. Bochenek M. Reicher T I-V PZWL.
7/ dostępne na rynku słowniki mian anatomicznych.
ATLASY FOTOGRAFICZNE – przykłady
1/ Kolorowy Atlas Anatomii Człowieka Mc.Minn i wsp. dowolne wydanie.
2/ Anatomia Człowieka Rohen,Yokochi dowolne wydanie.
3/ Atlas Anatomii Vajda.
Przy ZAPiK działa Studenckie Naukowe Koło Anatomiczne. W Kole
pracują sekcje: neuroanatomiczna, anatomii klinicznej płodu i układu sercowo-naczyniowego, anatomii narządu ruchu.
Członkiem koła może zostać student, który zdał egzamin z anatomii
z wynikiem pozytywnym. Tym samym student odbywający kurs anatomii
przewidziany programem studiów nie może być członkiem koła lub jeśli
był nim wcześniej musi zawiesić członkostwo do czasu zdania egzaminu
w celu uniknięcia konfliktu interesów.
20
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
2. Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia
Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny (we współpracy z Działem Ochrony Pracy
i Środowiska WUM)
3. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę
Dr inż. Irena Kosińska
4. Liczba godzin zajęć
Wykłady: 4 godziny lekcyjne
5. Termin i forma zaliczenia zajęć
Po zakończeniu wykładów – sprawdzian pisemny.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na wykładach i zaliczenie testu.
6. Cel nauczania:
Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwem pożarowym w trakcie studiów w Warszawskim Uniwersytecie
Medycznym, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z odbywaniem zajęć
praktycznych.
Przedmiot realizowany jest w ramach Rozporządzenia MNiSzW z dnia 5 lipca 2007 roku
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach (Dz.U. Nr 128, poz. 897).
7. Regulamin zajęć brak
8. Tematyka zajęć
Tematyka wykładów:
1. Regulacje prawne z zakresu ochrony pracy (prawa i obowiązki studentów w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy).
2. Zagrożenia zdrowia studentów na stanowiskach pracy./nauki w trakcie studiów (fizyczne, chemiczne i biologiczne) i ochrona przed zagrożeniami. Procedura poekspozycyjna
w narażeniu na HIV, WZWB, WZWC.
3. Postępowanie w przypadku wypadków i w sytuacjach zagrożeń (pożar, wybuch, awaria, zagrożenie terrorystyczne, powódź itp.), zasady ewakuacji z budynków.
4. Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej.
5. Zasady ergonomii na stanowiskach pracy.
Literatura zalecana:
1. Marcinkowski J. (Red.): Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych,
PZWL, Warszawa 2004.
2. Rączkowski B.: BHP w praktyce, poradnik. ODDK Gdańsk, 2006.
21
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
teleadresowe:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne:
przedmiotu:
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
I rok, 2 semestr
Stacjonarne, niestacjonarne
ERGONOMIA W STOMATOLOGII
Prawno-organizacyjne podstawy medycyny
Wiedza, umiejętności
polski
Zakład Propedeutyki i Profilaktyki Stomatologicznej WUM
Nowogrodzka 59, 02-006 Warszawa
Tel.: (22) 625 66 02, Fax.: (22) 825 58 55
dr hab. n. med. Leopold Wagner prof. nadzw. WUM
dr n. med. Małgorzata Ponto -Wolska
Wykłady, seminaria, ćwiczenia
wykłady: 8
ćwiczenia: 15
seminaria: 7
2
Wykłady 1 godz./tydz., całkowita liczba tygodni 8;
Seminaria 2 godz./tydz. (przez 3 tyg.) i 1 godz./tydz. (1 tydzień), całkowita
liczba tygodni 4;
Ćwiczenia 2 godz./tydz. (przez 7 tyg.) i 1 godz./tydz. (1 tydzień), całkowita
liczba tygodni 8.
Zdolność logicznego myślenia i umiejętność pracy w grupie.
Efektem kształcenia jest nabycie przez studenta wiedzy w zakresie
planowania pracy zespołu stomatologicznego; organizacji, wyposażenia
i prowadzenia gabinetu stomatologicznego, zgodnie z zasadami ergonomii i bezpieczeństwa pracy; ergonomicznych zasad prowadzenia zabiegów
stomatologicznych oraz umiejętności kierowania pracą zespołu w gabinecie
stomatologicznym, rozpo-znawania czynników szkodliwych oraz uciążliwych w miejscu pracy, zamiesz-kania i nauki.
Treści kształcenia obejmują omówienie zasad związanych z ergonomicznym prowadzeniem zabiegów stomatologicznych oraz organizacją
pracy w gabinecie dentystycznym, obsługą sprzętu i aparatury stomatologicznej oraz wadami i zaletami pracy przy pacjencie siedzącym i leżącym.
Program nauczania obejmuje także charakterystykę zespołu stomatologicznego, bezpieczeństwo i higienę pracy w stomatologii, czynniki etiologiczne
schorzeń związanych z wykonywaniem zawodu oraz sposoby ich zapobiegania, źródła stresu i zmęczenia w praktyce stomatologicznej włącznie
z metodami odreagowywania sytuacji stresowych.
Forma kontroli wyników nauczania – kolokwium końcowe obejmujące
zakres treści merytorycznych przedmiotu.
1. Z. Jańczuk, M Bladowski „Zasady pracy przy leżącym pacjencie” Biblioteka Quintessence, 2006 r.
2. M. Bladowski „Atlas technik pracy na cztery ręce w stomatologii”.
Euro-Direct-Media.
3. Z. Knychalska-Karwan „ Profilaktyka najczęstszych schorzeń stomatologów związanych z pracą zawodową.” Wyd. Czelej 2007 r.
Literatura uzupełniająca: -
22
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu
Język wykładowy:
teleadresowe:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne:
przedmiotu:
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
I rok, II semestr
BIOFIZYKA
Obowiązkowy
Podstawowy
Polski
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
ul. Chałubińskiego 5, 02-004 Warszawa
tel. (+48 22) 628 63 34
Prof. dr hab. n med. Jacek Przybylski
Mgr Andrzej Marczak
wykłady: 10
ćwiczenia: 16
seminaria: 9
3
Wykład 1 x w tygodniu przez 5 tygodni.
Seminarium 2 godziny.
Pierwsze seminarium pogadanka wstępna.
Ćwiczenia 4 x 4 godz. przez 4 tygodnie.
Znajomość fizyki na poziomie szkoły średniej.
Poznanie fizycznej struktury układów biologicznych, fizyczne interpretacja
ich funkcji.
Poznanie fizycznych podstaw metod diagnostycznych i terapeutycznych
a także zasad działania aparatury medycznej.
Podstawy teoretyczne biofizyki.
Biofizyka układów biologicznych.
Wpływ czynników fizycznych na ustrój żywy.
Ustne kolokwium na każdym ćwiczeniu z teorii potrzebnej do jego
wykonania.
Końcowe kolokwium z zaliczenia materiału z wykładów i ćwiczeń.
Test wyboru 60 punktów
1. Materiały do ćwiczeń z biofizyki. Praca zbiorowa.
2. Biofizyka. Pod red prof. F. Jaroszyka.
3. Podstawy biofizyki. Pod red. Prof. A. Pilawskiego.
1. Wybrane zagadnienia z biofizyki. Pod red prof. S. Miękisza i prof.
A. Hendricha.
23
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
teleadresowe:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne:
przedmiotu:
I rok, semestr zimowy
BIOLOGIA
Obowiązkowy
Średnio-zaawansowany
Polski
Katedra i Zakład Biologii Ogólnej i Parazytologii, Centrum Biostruktury
ul. Chałubińskiego 5, 02-004 Warszawa,
tel. (22) 621 26 07,
Barbara Grytner-Zięcina, prof. dr hab.
Monika Dybicz, dr n. med.
Wykłady, ćwiczenia i seminaria
wykłady: 8 godzin
ćwiczenia: 16 godzin
seminaria: 11 godzin
3
Wykłady: 4 tygodnie po 2 godziny.
Ćwiczenia i seminaria: 9 tygodni po 3 godziny.
Student powinien mieć podstawy wiedzy z ekologii, genetyki i parazytologii, które zostały przekazane w szkole średniej.
Student powinien znać podstawy budowy i obsługi mikroskopu.
Na zajęciach z parazytologii student powinien poznać biologię ważniejszych pasożytów człowieka oraz diagnostykę chorób pasożytniczych.
Na genetyce student ma poznać mechanizmy dziedziczenia cech prawidłowych człowieka oraz chorób i zespołów uwarunkowanych genetycznie,
a także ich diagnostykę klasyczną i molekularną.
Wykłady:
1. Ekoparazytologia. Pasożytnictwo – podstawowe pojęcia.
2. Immunoparazytologia.
3. Organizacja i struktura genomu człowieka.
4. Klonowanie. Terapia genowa.
24
przedmiotu:
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
Koło naukowe:
Seminaria i ćwiczenia:
1. Wpływ czynników środowiska zewnętrznego na Trichomonas tenax.
2. Pasożyty człowieka, których drogą zarażenia jest jama ustna. Pierwotniaki przewodu pokarmowego, wewnątrzkomórkowe i wewnątrztkankowe człowieka.
3. Różnorodność źródeł, dróg inwazji i lokalizacji robaków pasożytniczych człowieka.
4. Pasożyty zewnętrzne, będące źródłem niebezpiecznych chorób dla lekarza.
5. Genetyka mendlowska. Dziedziczenie mitochondrialne. Dziedziczenie
wieloczynnikowe.
6. Dziedziczenie jednogenowe cech prawidłowych i patologicznych człowieka.
7. Determinacja płci człowieka.
8. Mutageneza. Mutacje genowe i chromosomowe.
9. Cytogenetyka klasyczna i molekularna. Techniki biologii molekularnej
stosowane w wykrywaniu mutacji i diagnostyce chorób genetycznych
człowieka.
Dokumentację samodzielnej pracy na ćwiczeniach stanowią wykonane
rysunki i rozwiązane zadania. Do zajęć obowiązuje zeszyt pt. „Materiały
do ćwiczeń z Biologii dla studentów I roku Oddziału Stomatologii”. Obecność na ćwiczeniach i seminariach jest obowiązkowa. Kontrolę i stopień
opanowania materiału stanowi zaliczenie.
1. Ekologia. Jej związki z różnymi dziedzinami wiedzy medycznej pod red.
A. Kurnatowskiej. PWN 2001.
2. Parazytologia i akaroentomologia medyczna pod red. A. Deryło. PWN 2002.
3. Genetyka człowieka. Rozwiązywanie problemów medycznych.
B.R. Korf. PWN 2003.
1. Zarys parazytologii lekarskiej pod red. R. Kadłubowskiego i A. Kurnatowskiej. PZWL 1999.
2. Parazytologia w ochronie środowiska i zdrowia pod redakcją E. Lonc. VOLUMED 2001.
3. Genetyka medyczna. L.B. Jorde, J.C. Carey, M.J. Bamshad, R.L. White.
Mosby 2000.
4. Podstawy genetyki medycznej. L.M. Connor, M.A. Ferguson-Smith. PZWL
1998.
5. Biologia molekularna w medycynie – Elementy genetyki klinicznej pod
red. J. Bala. PWN 2001.
Koło Naukowe przy Katedrze Biologii Ogólnej i Parazytologii podzielone jest na dwie sekcje:
– parazytologiczną – studenci zapoznają się z technikami diagnostycznymi i oceną zmian patologicznych w narządach żywicieli;
– molekularną – studenci uczą się technik molekularnych i samodzielnie je wykonują.
Spotkania koła mają charakter indywidualny. Studenci mogą brać
udział w badaniach naukowych prowadzonych w katedrze.
25
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
teleadresowe:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne:
przedmiotu:
I rok, semestr I i II
BIOCHEMIA Z ELEMENTAMI CHEMII
obowiązkowy
średnio-zaawansowany
polski
Katedra i Zakład Biochemii I WL
Banacha 1, 02-097 Warszawa
Tel.: 22 572 06 93, fax: 22 572 06 39
Prof. dr hab. Anna Barańczyk-Kuźma
Dr n. przyr. Maria Szumiło
Wykłady, seminaria, ćwiczenia laboratoryjne – 125 godzin
Wykłady:
Ćwiczenia:
Seminaria:
35 godziny
55 godzin
35 godzin
8
Wykłady: 35 godziny w tym: semestr I – 8 wykładów po 2 godz. (16 godz.)
semestr II – 6 wykładów po 3 godz., 1-2 godziny (19 godz.).
Zajęcia seminaryjno-repetytoryjne: 35 godzin w semestrze I i II – 1 x w tygodniu po 3 godz.
Ćwiczenia laboratoryjne: 55 godzin w semestrze I i II – 1 x w tygodniu po
5 godz.
Student powinien być przygotowany do każdego zajęcia w oparciu
o podaną literaturę
Celem zajęć z biochemii jest poznanie budowy chemicznej organizmów
żywych, procesów chemicznych i energetycznych zachodzących w tych organizmach, ich współdziałania i regulacji na poziomie molekularnym. Zdobyta wiedza powinna ułatwić zrozumienie mechanizmów funkcjonowania
organizmu człowieka w warunkach fizjologicznych i patologicznych.
Tematy wykładów:
Semestr III
1. Białka.
2. Białka.
3. Enzymy.
4. Enzymy.
5. Utlenianie tkankowe.
6. Utlenianie tkankowe.
7. Kwasy nukleinowe.
8. Kwasy nukleinowe.
26
przedmiotu:
Semestr IV
8. Trawienie.
9. Metabolizm węglowodanów.
10. Metabolizm lipidów.
11. Przemiany aminokwasów.
12. Krew.
14. Nerka i wątroba.
15. Witaminy i hormony.
Tematy seminariów i ćwiczeń laboratoryjnych:
1. Aminokwasy, białka. Aminokwasy – budowa, podział, właściwości.
Budowa białek (pierwszo-, drugo-, trzecio- i czwartorzędowa). Typy
wiązań chemicznych stabilizujących struktury przestrzenne białek. Hemoglobina – budowa hemoglobin prawidłowych i patologicznych. Kolageny. Insulina. Metody izolowania białek z materiału biologicznego.
Denaturacja białek.
2. Enzymy. Budowa enzymu: apoenzym, koenzym, grupa prostetyczna,
centrum aktywne, miejsce allosteryczne, kofaktory. Klasyfikacja enzymów. Koenzymy. Mechanizm działania enzymów. Kinetyka reakcji enzymatycznej (wpływ stężenia enzymu i substratu na szybkość reakcji
enzymatycznej, stała Michaelisa – Km). Hamowanie reakcji enzymatycznej – typy hamowania. Regulacja aktywności enzymów (ograniczona proteoliza, regulacja allosteryczna, modyfikacja kowalencyjna).
Zjawisko allosterii.
3. Utlenianie biologiczne. Związki wysokoenergetyczne, łańcuch oddechowy, cykl Krebsa. Pojęcie wiązania bogatego w energię. Związki
wysokoenergetyczne i ich rola w metabolizmie komórki (ATP, ADP,
fosfoenolopirogronian, fosfokreatyna, 1,3-bisfosfoglicerynian). Cykl
kwasu cytrynowego (cykl Krebsa): reakcje, enzymy, źródła acetylo-CoA i szczawiooctanu, wytwarzanie równoważników redukcyjnych,
znaczenie cyklu. Oksydacyjna dekarboksylacja α-ketokwasów. Łańcuch
oddechowy. Fosforylacja oksydacyjna. Inhibitory łańcucha oddechowego: inhibitory transportu elektronów (barbiturany, rotenon, antymycyna, CN-, CO, H2S), inhibitory fosforylacji oksydacyjnej (oligomycyna,
atraktylozyd), związki rozprzęgające łańcuch oddechowy (2,4-dinitrofenol, dikumarol, gramicydyna).
4. Budowa genomu. Proces replikacji, transkrypcji i syntezy białka.
Budowa DNA. Struktura chromatyny. Replikacja DNA: enzymy procesu replikacji (polimerazy DNA, prymaza, ligazy, endonukleazy,
topoizomerazy, telomeraza). Transkrypcja DNA: polimerazy RNA,
modyfikacje potranskrypcyjne. Budowa i rodzaje RNA. Synteza białka: aktywacja aminokwasów, budowa rybosomów, inicjacja, elongacja
i terminacja syntezy białek. Biosynteza białek sekrecyjnych i błonowych. Antybiotyki – inhibitory syntezy białek. Modyfikacje potranslacyjne białek.
5. Węglowodany – przemiany. Trawienie węglowodanów. Glikoliza –
przebieg w warunkach tlenowych i beztlenowych, bilans energetyczny spalania glukozy. Tlenowe przemiany pirogronianu – oksydacyjna
dekarboksylacja, transaminacja do alaniny w mięśniach, karboksylacja
do szczawiooctanu lub jabłczanu, Wykorzystanie mleczanu. Fermentacja alkoholowa. Glukoneogeneza – lokalizacja, substraty, reakcje, enzymy. Synteza i degradacja glikogenu – regulacja hormonalna w wątrobie
i w mięśniach, zaburzenia przemian. Szlak pentozofosforanowy – lokalizacja, substraty, znaczenie. Przemiany galaktozy i fruktozy.
27
przedmiotu:
6. Lipidy – przemiany. Trawienie lipidów. Synteza kwasów tłuszczowych (lipogeneza) – reakcje, enzymy, regulacja. Transport kwasów tłuszczowych
do mitochondriów. Proces β-oksydacji. Biosynteza i rola prostaglandyn,
prostacyklin, tromboksanów i leukotrienów. Przemiany triacylogliceroli
w wątrobie i tkance tłuszczowej. Regulacja hormonalna lipolizy w tkance tłuszczowej (wpływ insuliny, glukagonu i adrenaliny). Biosynteza
i rozpad fosfolipidów glicerolowych. Biosynteza i katabolizm cholesterolu. Kwasy żółciowe: powstawanie, krążenie jelitowo-wątrobowe. Hormony steroidowe. Witamina D3 – synteza aktywnej formy i jej działanie
na gospodarkę wapniowo-fosforanową. Lipoproteiny osocza. Miażdżyca.
7. Białka – trawienie i wchłanianie. Ureogeneza. Trawienie i wchłanianie
białek w przewodzie pokarmowym Aminokwasy egzo- i endogenne,
białka pełno- i niepełnowartościowe. Bilans azotowy. Reakcje ogólne
aminokwasów: oksydacyjna deaminacja, transaminacja – rola fosforanu
pirydoksalu, dekarboksylacja – aminy biogenne. Ureogeneneza – lokalizacja wewnątrzkomórkowa, reakcje, enzymy, regulacja. Synteza i rola
glutaminy w ustroju (mózg, wątroba, nerka).
8. Aminokwasy – przemiany. Katabolizm szkieletów węglowych aminokwasów: glicyna, alanina, seryna, arginina, histydyna, fenyloalanina, tyrozyna, tryptofan, metionina, cysteina, kwas glutaminowy, kwas
asparaginowy. Powstawanie i wykorzystanie fragmentów jednowęgowych (kwas foliowy). Aminokwasy gluko- i ketogenne. Wrodzone
wady metaboliczne w przemianie aminokwasów. Biologicznie czynne
pochodne aminokwasów: hormony tarczycy, aminy katecholowe, aminy indolowe, cholina i acetylocholina. Międzynarządowa wymiana
aminokwasów (mięśnie, wątroba, mózg, nerka).
9. Krew. Składniki i funkcje krwi. Białka osocza – prawidłowe i stanów
patologicznych. Białka diagnostyczne. Hemoglobina – budowa, udział
w transporcie gazów. Transport CO2 we krwi. Równowaga kwasowo-zasadowa. Bufory krwi. Synteza hemu. Katabolizm hemu. Krążenie
bilirubiny. Żółtaczki.
10. Witaminy. Hormony. Witaminy grupy B (B1, B2, B3, B6, B12, kwas foliowy) – budowa, udział w przemianach, objawy niedoboru. Witamina
C – budowa, udział w przemianach (ze szczególnym uwzględnieniem
kolagenu). Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D3, K i E) – funkcje
fizjologiczne. Udział witaminy D3 w przemianach wapniowo-fosforanowych. Wpływ hormonów na metabolizm tkanek. Mechanizm działania
hormonów steroidowych, białkowych, peptydowych i pochodnych aminokwasów. Regulacja hormonalna przemian lipidów, węglowodanów
i białek.
28
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
Koło naukowe:
Student powinien być przygotowany do każdego zajęcia w oparciu o podaną literaturę.
2. Nieobecności należy usprawiedliwiać, a ustalenie ich odrabiania należy
uzgodnić (w jak najkrótszym terminie) z osobą odpowiedzialną za dydaktykę.
3. Zaliczenie zajęć (obu semestrów), udokumentowane podpisem w indeksie, odbywa się pod koniec semestru IV (w maju).
4. Warunkiem zaliczenia i dopuszczenia do egzaminu jest:
– obecność na wszystkich ćwiczeniach i seminariach,
– uzyskanie oceny co najmniej dostatecznej ze wszystkich ćwiczeń i seminariów tematycznych oraz trzech sprawdzianów.
5. Trzy sprawdziany:
I – białka, enzymy, utlenianie tkankowe,
kwasy nukleinowe (listopad).
II – cukry, lipidy-statyka, przemiany (marzec).
III – przemiany aminokwasów, krew, mocz, witaminy, hormony (kwiecień).
Egzamin testowy.
1. R.K. Murray, D.K. Granner, P.A. Mayes, V.W. Rodwell. Biochemia Harpera. PZWL, 2008,
alternatywnie
2. E. Bańkowski. Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych.
Wydawnictwo Medyczne, Urban & Partner, Wrocław, 2009.
1. Skrypty opracowane przez zespół dydaktyczny Katedry i Zakładu Biochemii.
W Katedrze i Zakładzie Biochemii jest Koło Naukowe, do którego zapraszani są studenci zainteresowani biochemią i pragnących rozszerzyć swoje wiadomości z przedmiotu uczestnicząc w posiedzeniach i badaniach
naukowych.
29
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
Rodzaj zajęć:
Łączna liczba godzin
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne
(organizacja zajęć):
Rok pierwszy, semestr I i II
HISTOLOGIA, CYTOLOGIA I EMBRIOLOGIA
Obowiązkowy
Zaawansowany
Polski
Katedra i Zakład Histologii i Embriologii
CENTRUM BIOSTRUKTURY
02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5 (budynek Anatomicum)
STRONA INTERNETOWA: http://histologia.wum.edu.pl
Sekretariat przyjmuje studentów w godz. 9:30-14:00 i w razie potrzeby umawia na spotkanie z Kierownikiem Katedry, (tel./fax 22 629-52-82).
Prof. n. med. Jacek Malejczyk
Dr hab. n. med. Paweł Włodarski
Ćwiczenia i seminaria z histologii odbywają się w salach mikroskopowych na I piętrze budynku Anatomicum przy ul. Chałubińskiego 5. Wykłady odbywają się w sali im. prof. Ludwika Paszkiewicza w tym samym budynku. Seminaria z genetyki medycznej odbywają się w Zakładzie Genetyki
Medycznej przy ul. Pawińskiego 3c.
85
wykłady: 10
ćwiczenia: 50
seminaria: 25
6
Zajęcia dydaktyczne prowadzone są w formie wykładów, seminariów
i ćwiczeń.
Egzamin końcowy obejmuje materiał wszystkich zajęć.
Organizacja ćwiczeń i seminariów:
1. Studenci przystępują do ćwiczeń przygotowani. Zakres materiału objętego ćwiczeniem jest podany w Programie Zajęć.
2. W trakcie ćwiczeń studenci omawiają z asystentem zagadnienia objęte
tematem ćwiczenia oraz oglądają preparaty mikroskopowe, schematy
i elektronogramy. Obrazy tkanek i narządów oglądanych pod mikroskopem należy narysować w zeszycie. Warunkiem zaliczenia ćwiczenia
jest obecność na zajęciach, wykazanie się wiedzą z zakresu omawianego
tematu oraz wykonanie rysunków preparatów i ich poprawne opisanie.
3. Mikroskopy są rozmieszczone na stołach, lub wypożycza się je pod zastaw legitymacji studenckiej. Po zakończeniu oglądania preparatów należy wyłączyć oświetlenie mikroskopu i przykryć mikroskop pokrowcem. Wynoszenie mikroskopów lub ich części z sal ćwiczeniowych jest
zabronione.
30
Metody dydaktyczne
Wymagania wstępne:
Cele kształcenia:
Efekty kształcenia
- w zakresie wiedzy
student:
4. W okresie przedkolokwialnym i przedegzaminacyjnym każda grupa
studencka może wypożyczyć komplet preparatów demonstracyjnych.
Zestawy można wielokrotnie wymieniać. Przed oddaniem/wymianą zestawu, należy uporządkować preparaty wg załączonej listy. Za zgubione
i zniszczone preparaty studenci ponoszą odpowiedzialność finansową.
5. W czasie ćwiczeń należy przestrzegać przepisów BHP.
Wiedza z zakresu biologii komórki na poziomie liceum ogólnokształcącego.
Celem nauczania Histologii z Embriologią i Cytologią jest zapoznanie
studentów kierunku lekarsko-dentystycznego z budową komórek, tkanek
i narządów. W programie przewidziane jest omówienie funkcji komórek
i struktur subkomórkowych widocznych w mikroskopie świetlnym i elektronowym oraz budowy wszystkich rodzajów tkanek i narządów człowieka. W trakcie zajęć studenci poznają powiązania budowy komórek i tkanek
z pełnionymi przez nie funkcjami. Stanowi to podstawę do późniejszego nauczania biochemii, fizjologii i histopatologii. W czasie zajęć przedstawiane
są również podstawy biologii molekularnej i podstawowe molekularne metody badawcze wykorzystywane we współczesnej diagnostyce medycznej.
Studenci kierunku lekarsko-dentystycznego poznają szczególnie dokładnie histologię tkanek i narządów jamy ustnej. Wnikliwie omawiana
jest budowa i rozwój zęba i przyzębia, błon śluzowych i ślinianek. Dyskutowana jest także budowa kości wyrostka zębodołowego i stawu skroniowo-żuchwowego. Wykładane są zasady pobierania tkanek do celów transplantacyjnych. W czasie zajęć z embriologii omawiane są wczesne stadia
rozwojowe zarodka ludzkiego oraz proces formowania się listków zarodkowych i powstawania pierwotnych tkanek i narządów.
Zajęcia z genetyki medycznej poświęcone są omówieniu sposobów dziedziczenia i genetycznym uwarunkowaniom wybranych chorób.
• zna mianownictwo anatomiczne, histologiczne i embriologiczne w języku polskim i angielskim;
• zna budowę ciała ludzkiego w podejściu topograficznym (kończyna
górna i dolna, klatka piersiowa, brzuch, miednica, grzbiet, szyja, głowa) oraz czynnościowym (układ kostno-stawowy, układ mięśniowy,
układ krążenia, układ oddechowy, układ pokarmowy, układ moczowy, układy płciowe, układ nerwowy i narządy zmysłów, powłoka
wspólna);
• opisuje stosunki topograficzne między poszczególnymi narządami;
• zna mikroarchitekturę narządów i tkanek oraz tworzących je komórek
i składników macierzy pozakomórkowej;
• zna stadia rozwoju zarodka ludzkiego, budowę i czynność błon płodowych i łożyska oraz zna etapy rozwoju poszczególnych narządów;
• opisuje gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych;
• zna podstawy fizykochemiczne działania zmysłów wykorzystujących
fizyczne nośniki informacji;
• opisuje funkcje w strukturach komórkowych i pozakomórkowych lipidów i polisacharydów;
• zna funkcje nukleotydów w komórce;
• zna funkcje genomu, transkryptomu i proteomu człowieka oraz podstawowe metody stosowane w ich badaniu; opisuje procesy replikacji
DNA, transkrypcji i translacji, regulacji ekspresji genów;
• zna enzymy biorące udział w trawieniu; zna mechanizm wytwarzania
kwasu solnego w żołądku i rolę żółci w procesie trawienia; opisuje
mechanizm wchłaniania produktów trawienia;
31
- w zakresie wiedzy
student:
- w zakresie umiejętności student:
- w zakresie kompetencji personalno-społecznych:
• zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie
i starzenie się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla
funkcjonowania organizmu; wyjaśnia różnice pomiędzy mitozą i mejozą;
• zna czynność i mechanizmy regulacji wszystkich narządów i układów
organizmu człowieka, w tym: podstawy pobudzenia i przewodzenia
w układzie nerwowym; opisuje sposoby przekazywania informacji
w organizmie oraz wyższe czynności nerwowe; zna fizjologię mięśni
szkieletowych i gładkich; opisuje funkcje krwi i układów krążenia, oddechowego, moczowego i pokarmowego;
• zna mechanizm działania różnych grup hormonów oraz potrafi scharakteryzować konsekwencje zaburzeń w regulacji hormonalnej;
• zna zasady prowadzenia badań naukowych, obserwacyjnych i doświadczalnych oraz badań in vitro służących rozwojowi medycyny;
• zna metody bankowania komórek i tkanek;
• zna podstawowe pojęcia z zakresu genetyki i typy dziedziczenia;
• opisuje zjawiska sprzężenia i współdziałania genów;
• opisuje prawidłowy kariotyp człowieka, oraz różne typy determinacji
płci;
• opisuje budowę chromosomów oraz molekularne podłoże mutagenezy;
• zna uwarunkowania genetyczne grup krwi człowieka oraz konfliktu
serologicznego w układzie Rh;
• opisuje aberracje autosomów i heterosomów będące przyczyną chorób, w tym onkogenezy.
• obsługuje mikroskop optyczny, także w zakresie korzystania z immersji;
• rozpoznaje w obrazach z mikroskopu optycznego lub elektronowego
struktury histologiczne odpowiadające narządom, tkankom, komórkom i strukturom komórkowym oraz dokonuje opisu i interpretacji ich
budowy;
• posługuje się w mowie i piśmie mianownictwem anatomicznym, histologicznym oraz embriologicznym;
• analizuje krzyżówki genetyczne oraz rodowody cech i chorób człowieka oraz ocenia ryzyko urodzenia się dziecka z aberracjami chromosomowymi;
• potrafi podjąć decyzję o potrzebie wykonania badań cytogenetycznych
i molekularnych.
• powinien znać zasady pracy w zespole;
• wykazuje umiejętność i nawyk samokształcenia;
• rozumie potrzebę ustawicznego kształcenia;
• wykazuje zdolność komunikowania się ze specjalistami reprezentującymi nauki morfologiczne;
• potrafi wytłumaczyć podstawowe terminy morfologiczne pacjentowi.
32
przedmiotu:
Semestr I (zimowy)
Tematy ćwiczeń i seminariów:
1. Mikroskop, technika histologiczna.
2. Ultrastruktura komórki (1) (mikroskop elektronowy, organelle komórkowe).
3. Ultrastruktura komórki (2) (chromatyna, podział komórki).
4. Molekularne metody badań komórek i tkanek.
5. Tkanka nabłonkowa.
6. Tkanka łączna właściwa.
7. Tkanka chrzęstna i kostna.
8. Tkanka kostna, kościotworzenie.
9. Tkanka nerwowa, układ nerwowy obwodowy.
10. Tkanka mięśniowa.
11. Krew i szpik.
12. Układ krążenia.
13. Seminarium podsumowujące – pokaz preparatów.
14. Kolokwium z histologii ogólnej – I termin.
15. Kolokwium z histologii ogólnej – II termin.
Tematy seminariów z genetyki medycznej:
1. Mechanizmy dziedziczenia.
2. Choroby twarzoczaszki uwarunkowane genetycznie.
Tematy wykładów:
1. Embriologia: zapłodnienie, zaplemnienie, rozwój przedimplantacyjny.
2. Błony płodowe, łożysko. Kształtowanie się listków zarodkowych.
3. Kształtowanie się listków zarodkowych.
Semestr II (letni)
Tematy ćwiczeń i seminariów:
1. Gruczoły dokrewne.
2. Układ płciowy żeński.
3. Układ płciowy męski
4. Kolokwium z Embriologii – I termin.
5. Układ limfatyczny. Kolokwium z embriologii – II termin.
6. Układ pokarmowy (1) – budowa jamy ustnej.
7. Układ pokarmowy (2) – budowa i rozwój zęba.
8. Układ pokarmowy (3) – przewód pokarmowy.
9. Układ pokarmowy (4) – gruczoły układu pokarmowego.
10. Układ oddechowy.
11. Skóra i przydatki skórne.
12. Układ moczowy.
13. Seminarium podsumowujące – pokaz preparatów.
14. Kolokwium z histologii szczegółowej – I termin.
15. Kolokwium – II termin. Przedegzaminacyjny pokaz preparatów.
Tematy wykładów:
1. Budowa histologiczna jamy ustnej – błona śluzowa.
2. Budowa i rozwój zęba – część 1.
3. Budowa i rozwój zęba – część 2.
4. Ślinianki.
5. Centralny układ nerwowy.
6. Układ receptorów: ucho wewnętrzne, oko.
7. Inżynieria tkankowa, materiały wszczepialne w stomatologii.
33
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
Koło naukowe:
Regulamin:
• Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach i wykazanie
się wiedzą z zakresu omawianego tematu.
• Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest zaliczenie wszystkich
ćwiczeń.
• Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zdanie wszystkich kolokwiów przewidzianych programem.
• Wszystkie zaliczenia odbywają się w formie testu.
• Egzamin końcowy odbywa się po drugim semestrze.
• Egzamin składa się z dwóch części: praktycznej i teoretycznej. Ocena
końcowa jest wystawiana na podstawie wyników obu części egzaminu.
Szczegółowe informacje dotyczące warunków zaliczenia zamieszczone
są w Regulaminie.
1. Sawicki W.: Histologia, PZWL Warszawa, Wyd. V, 2008.
2. Kmieć Z. Histologia i Cytofizjologia Zęba i Jamy Ustnej – Elsevier Urban&Partner Wyd. I, 2007.
3. Sadler T. W. Embriologia lekarska, Med Tour Press International, 1993.
1. Antonio Nanci: Ten Cate’s Oral Histology, Development, Structure, and
Function, Mosby-Elsevier, 7th Edition.
2. Avery JK i Chiego DJ, Jr.: Essentials of Oral Histology and Embryology:
A Clinical Approach, Elsevier 3rd Edition.
3. Wheater – Histologia podręcznik i atlas, Elsevier Urban & Partner 2010,
wydanie I polskie.
Przy Zakładzie Histologii i Embriologii działa SKN.
Opiekunami Koła są dr Izabela Młynarczuk-Biały i dr Ryszard Galus.
http://histologia.wum.edu.pl – Studenckie Koło Naukowe.
1. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa.
• Dni w których wyznaczono termin odbywania się ćwiczeń i kolokwiów są dniami zajęć obowiązkowych.
• Dopuszcza się nieobecności na trzech zajęciach w semestrze, bez
względu na przyczynę nieobecności. Nieobecność na 4 zajęciach powoduje niezaliczenie semestru.
• Zajęcia niezaliczone z powodu nieobecności lub nieprzygotowania
do zajęć należy zaliczyć w formie ustalonej z prowadzącym ćwiczenia.
• Ćwiczenia rozpoczynają się objaśnieniami, na których obecność jest
obowiązkowa.
• Spóźnienia przekraczające 15 minut będą traktowane jak nieobecność.
2. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest zaliczenie wszystkich
ćwiczeń.
3. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zdanie wszystkich kolokwiów przewidzianych programem.
• Każde kolokwium można zdawać dwukrotnie. W przypadku niezaliczenia w obu terminach studentom przysługuje prawo do zdawania
w trzecim terminie, uzgodnionym z Radą Pedagogiczną.
• Kolokwium praktyczne należy zaliczyć przed wyznaczonym terminem poprawkowym kolokwium testowego.
4. Kierownik Katedry może wyznaczyć egzamin w terminie zerowym
Studentom, którzy zaliczyli w pierwszym terminie wszystkie kolokwia
i uzyskali z nich średnią nie niższą niż 4,5.
5. Egzamin końcowy odbywa się po drugim semestrze.
• Egzamin składa się z dwóch części: praktycznej i teoretycznej, za które przyznawane są osobne punkty. Ocena końcowa jest wystawiana
na podstawie wyników obu części egzaminu.
34
Regulamin:
• Niezaliczenie części praktycznej lub teoretycznej skutkuje oceną niedostateczną z egzaminu.
• Egzamin praktyczny polega na rozpoznaniu 10 preparatów histologicznych. Minimalna liczba rozpoznanych preparatów wynosi 6. Za
każdy dodatkowo rozpoznany preparat Student uzyskuje 1 punkt,
a w przypadku rozpoznania 10 preparatów – 5 punktów.
• Kryteria zaliczenia testu określa każdorazowo Kierownik Katedry.
• Test zawiera pytania z działu wiedzy ogólnolekarskiej (histologii ogólnej,
szczegółowej i embriologii), oraz pytania z wydzielonego działu zagadnień, który obejmuje histologię struktur jamy ustnej. Studenci muszą odpowiedzieć poprawnie na co najmniej połowę pytań z każdego działu.
• W pierwszym terminie na ocenę składają się punkty uzyskane z obu
części egzaminu. W drugim terminie punkty z egzaminu praktycznego nie będą doliczane.
• Studenci, którzy nie zaliczyli części praktycznej egzaminu przystępują do testu, którego pozytywny wynik będzie traktowany jako wynik
egzaminu poprawkowego.
• Studenci, którzy zaliczyli część praktyczną, a nie zdali testu, nie muszą przystępować ponownie do egzaminu praktycznego w drugim
terminie egzaminu.
6. Drugi termin egzaminu odbywa się w sesji poprawkowej. W razie niezaliczenia tego egzaminu Dziekan może wyznaczyć egzamin komisyjny.
7. W przypadku nieobecności na egzaminie lub kolokwium spowodowanej przyczynami zdrowotnymi, Student zobowiązany jest dostarczyć
zwolnienie lekarskie w ciągu trzech dni roboczych od dnia wyznaczonego egzaminu.
Stanowisko Katedry w sprawie ściągania na egzaminach i kolokwiach
Ściąganie na egzaminach i kolokwiach jest naruszeniem zasad etyki
oraz Regulaminu studiów WUM. Osoby aktywnie i biernie uczestniczące
w tym procederze będą karane usunięciem z egzaminu, z oceną niedostateczną. Dodatkowo Zakład wdroży postępowanie dyscyplinarne wobec
osób ściągających.
Osoby aktywnie ściągające to osoby, które odpisują wyniki od innych studentów, bądź korzystające w czasie egzaminu z niedozwolonych notatek lub
urządzeń elektronicznych służących do komunikowania się lub do przechowywania danych. Wnoszenie takich urządzeń na egzaminy jest zabronione.
Poprzez bierny udział w ściąganiu rozumie się ułatwianie odpisywania
własnych odpowiedzi innym uczestnikom egzaminu. Student jest, zatem
zobowiązany dochować należytej staranności, aby uniemożliwić innym odpisywanie swoich odpowiedzi.
Kierownik Katedry obliguje Studentów i Egzaminatorów do ścisłego przestrzegania tych zasad.
Stanowisko Katedry w sprawie formy zaliczenia przedmiotu
Wszystkie zaliczenia odbywają się w formie testu. Także studenci, dla których język polski jest językiem obcym podlegają takim samym kryteriom
oceny i zdają kolokwia i egzamin w formie testu.
Zajęcia z przedmiotu – Histologia, cytologia i embriologia realizowane są również w Zakładzie Genetyki Medycznej, ul. Pawińskiego 3c, 02-106 Warszawa. Tel. (+48 22) 57 20 606.
Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Rafał Płoski
Liczba godzin: 5 godzin seminarium.
35
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
teleadresowe:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
Rodzaj zajęć:
Łączna liczba godzin:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne
(0rganizacja zajęć):
Wymagania wstępne:
Cele kształcenia:
Stacjonarne/niestacjonarne
JĘZYK ŁACIŃSKI W MEDYCYNIE
obowiązkowy ogólny
zaawansowany
polski
ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa
tel.: (22) 57 20 863, Fax.: (22) 57 20 864
[email protected]
mgr Joanna Ciecierska
mgr Beata Olędzka
Lektorat
30
wykłady:
ćwiczenia: 30
seminaria:
2
Metody podające:
• wprowadzenie informacyjne
• objaśnienie lub wyjaśnienie
Metody problemowe:
• klasyczna metoda problemowa, omówienie problemu pojedynczego
lub złożonego
Metody aktywizujące:
• dyskusja dydaktyczna związana z wykładem
Metody programowe:
• z użyciem podręcznika programowego
Metody praktyczne:
• ćwiczenia utrwalające
• ćwiczenia przedmiotowe
Brak
Elementarne i wybiórcze poznanie podstaw gramatyki łacińskiej i terminologii medycznej.
Przygotowanie do formułowania prostych i złożonych diagnoz medycznych i recept lekarskich.
Ukazanie zależności między językiem łacińskim a innymi językami
nowożytnymi.
Efekty kształcenia
36
- w zakresie wiedzy
student:
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
• zna podstawy gramatyki łacińskiej ze szczególnym uwzględnieniem rzeczownika i przymiotnika.
• zna podstawowe słownictwo łacińskie oraz przedrostki i przyrostki
łacińsko-greckie w terminologii medycznej i dostrzega ich podobieństwa w języku angielskim i innych językach nowożytnych.
• zna budowę terminów łacińskich występujących w mianownictwie
anatomicznym i klinicznym.
• zna terminy łacińskie używane przy sporządzaniu recept i umie
sformułować receptę lekarską.
• zna podstawowe terminy i skróty łacińskie używane w diagnostyce
i recepturze lekarskiej.
• potrafi odmienić przez przypadki rzeczownik i przymiotnik łaciński ze szczególnym uwzględnieniem mianownika i dopełniacza
liczby pojedynczej i mnogiej,
• posługuje się terminami łacińskimi występującymi w międzynarodowej nomenklaturze medycznej,
• potrafi sformułować receptę lekarską,
• posługuje się skrótami łacińskimi używanymi w diagnostyce i recepturze lekarskiej,
• potrafi przetłumaczyć i napisać diagnozy medyczne w języku łacińskim i w innych językach nowożytnych, szczególnie w języku angielskim, wykorzystując terminy pochodzenia łacińsko-greckiego.
Posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się w dziedzinie języka łacińskiego.
Kurs języka łacińskiego kończy się zaliczeniem. Podstawę zaliczenia
przedmiotu stanowią: udział we wszystkich zajęciach, aktywne uczestnictwo w zajęciach oraz pozytywne oceny uzyskane z kolokwiów cząstkowych i pisemnego testu końcowego. Student ma obowiązek zgłosić się
na test pisemny w wyznaczonym terminie. W przypadku niestawienia się
w wyznaczonym terminie, bądź niezaliczenia sprawdzianu, studentowi
przysługuje jeden termin poprawkowy.
Metody oceniania:
• testy krótkiej odpowiedzi,
• testy zamknięte prawda-fałsz, dobieranie, testy wielokrotnego
wyboru,
• skale ocen – numeryczne, słowne, wg systemu obowiązującego
w WUM,
• ocena pracy studenta sformułowana przez prowadzącego zajęcia,
• testy otwarte,
• tłumaczenie z języka polskiego na język łaciński i z języka łacińskiego
na język polski.
Literatura i materiały obowiązkowe:
1. Piekarz Marcin: Lingua Latina Medicinalis, Wydawnictwo Medycyna
Praktyczna.
2. Kołodziej Anna, Kołodziej Stanisław: Lingua Latina medicinalis. Ćwiczenia
z terminologii medycznej, PZWL.
Książki:
1. Kołodziej Anna, Kołodziej Stanisław: Lingua Latina Medicinalis. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL.
2. Dąbrowska Barbara: Podręczny słownik medyczny łacińsko-polski i polskołaciński, PZWL.
Czasopisma
37
Koło naukowe:
Regulamin:
1) Student ma obowiązek brać udział we wszystkich zajęciach. Nieobecność usprawiedliwia jedynie choroba potwierdzona zwolnieniem lekarskim (maksymalnie dwa zwolnienia), przedłożonym prowadzącemu
w ciągu tygodnia po zakończeniu choroby.
2) Zajęcia rozpoczynają się punktualnie wg planu. Student spóźniony powyżej 10 minut będzie uważany za nieobecnego.
3) W przypadku nieobecności student zobowiązany jest do odrobienia
opuszczonych zajęć w formie uzgodnionej z prowadzącym zajęcia.
4) Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział we wszystkich zajęciach, aktywne uczestnictwo w zajęciach oraz pozytywne oceny uzyskane z kolokwiów cząstkowych i pisemnego testu końcowego. Student
ma obowiązek zgłosić się na test pisemny w wyznaczonym terminie.
W przypadku niestawienia się w wyznaczonym terminie, bądź niezaliczenia testu, studentowi przysługuje jeden termin poprawkowy ustalony przez prowadzącego. W przypadku niezaliczenia poprawy studentowi przysługuje zaliczenie komisyjne.
38
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
Nazwa jednostki
dydaktycznej prowadzącej zajęcia oraz dane
teleadresowe:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
osoby odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne
Wymagania wstępne:
Cele kształcenia:
JĘZYK OBCY W MEDYCYNIE:
język angielski / francuski / niemiecki / rosyjski
zaawansowany
język angielski/francuski/niemiecki/rosyjski w zależności od wyboru
el.: (22) 57 20 863, fax: (22) 57 20 864
[email protected]
mgr Marcin Otto
ćwiczenia
60
wykłady:
ćwiczenia: 60
seminaria:
2
Metody podające:
Metoda przewodniego tekstu:
• wyjaśnienie
Metody problemowe:
• omówienie problemu
• metoda przypadków – analiza struktury języka i języka opisu
przypadków
• metoda sytuacyjna (odgrywanie ról)
• dyskusja dydaktyczna
Metody eksponujące:
• film i nagrania audio
Metody praktyczne:
• ćwiczenia językowe utrwalające.
Opanowanie wybranego języka na poziomie B1 Europejskiego Systemu
Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy (ocena na świadectwie maturalnym lub właściwy certyfikat).
Posługiwanie się wybranym językiem obcym na poziomie min B2 według ESOKJ w zakresie stomatologii, z rozróżnieniem języka tekstów specjalistycznych i komunikacji w środowisku zawodowym oraz języka komunikacji z pacjentem.
Efekty kształcenia
39
- w zakresie wiedzy
student:
W wybranym języku obcym
• posługuje się mianownictwem anatomicznym i określa budowę
układu stomatognatycznego,
• określa czynności fizjologiczne i funkcje narządu żucia,
• posługuje się nazwami najczęściej występujących zaburzeń układu
stomatognatycznego,
• potrafi określić podstawowe metody diagnostyczne,
• posługuje się nazwami instrumentarium i wyposażenia gabinetu
stomatologicznego,
• potrafi określić zasady dotyczące higieny i bezpieczeństwa zawodu
lekarza-stomatologa,
• potrafi zdefiniować podstawowe jednostki chorobowe jak próchnica,
erozja, abrazja oraz towarzyszące im objawy.
- w zakresie umiejętW wybranym języku obcym
ności student:
• potrafi porozumieć się z pacjentem w zakresie przeprowadzenia
wywiadu chorobowego i badania podmiotowego poprzez umiejętne
formuowanie pytań,
• potrafi posłużyć się kartą pacjenta,
• potrafi przedstawić związki przyczynowo-skutkowe w zakresie
poznanych chorób,
• potrafi rozpoznać podstawowe typy piśmiennictwa medycznego
jak prace kazuistyczne, artykuły poglądowe, prace badawcze.
- w zakresie kompetencji Jest świadomy właściwej postawy wynikającej z relacji lekarz-pacjent, którą
personalno-społecznych: potrafi wyrazić przy pomocy języka obcego
Metody oceny pracy
Warunkiem zaliczenia każdego semestru jest systematyczny, aktywny
studenta (forma
udział w zajęciach, obowiązkowa obecność na wszystkich 15 zajęciach w sei warunki zaliczenia
mestrze, oraz pozytywne oceny z okresowych prac pisemnych.
przedmiotu):
Forma zaliczenia:
Zaliczenia pisemne – testy otwarte, testy krótkiej odpowiedzi, testy zamknięte prawda/falsz, dobieranie słownictwa i uzupełnianie luk w tekście,
parafraza tekstu, tłumaczenia.
Część ustna – wypowiedzi dotyczące przedstawianych zagadnień.
Skala ocen – numeryczna i słowna obowiązująca w WUM.
Literatura obowiązJęzyk angielski
Kinga Studzińska-Pasieka, Marcin Otto – Open your English Wider!, Bestom 2011.
kowa:
Język francuski:
Mourlhon-Dallies, Florence, Tolas Jacqueline: Santé-médecine.com, CLE International 2004.
Język niemiecki:
Nazarska-Brzeska, Anna: Rund um den Zahn. Deutsch für stomatologische
Fachkräfte, BESTOM-DENTOnet.pl, 2005.
Język rosyjski:
Hajczuk, Roman: Język rosyjski w medycynie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008.
Regulamin:
1. Studenta obowiązuje obecność na wszystkich 15 zajęciach w semestrze.
Nieobecność usprawiedliwia jedynie zwolnienie lekarskie przedłożone
prowadzącemu w ciągu tygodnia od jego zakończenia.
2. W przypadku nieobecności student jest zobowiązany do odrobienia zajęć w formie ustalonej z prowadzącym.
3. W przypadku nie uzyskania zaliczenia w 1 terminie student ma prawo do terminu poprawkowego (w okresie do dwóch tygodni po 1 terminie). W przypadku nie zaliczenia poprawy studentowi przysługuje zaliczenie komisyjne.
4. Terminy zaliczeń są ustalane na początku semestru i podawane do wiadomości studentów.
40
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
Nazwa jednostki
teleadresowe:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
Osoby odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne
Wymagania wstępne:
Cele kształcenia:
Efekty kształcenia
- w zakresie wiedzy
student:
stacjonarne
Język Polski (dla obcokrajowców)
średnio zaawansowany
JĘZYK POLSKI
tel.: (22) 57 20 863, fax: (22) 57 20 864
[email protected]
mgr Iwona Wołoszczenko
Ćwiczenia
40
wykłady:
ćwiczenia: 40
seminaria:
2
Metody podające:
• metoda przewodniego tekstu
• wyjaśnienie
Metody problemowe:
• omówienie problemu
• metoda sytuacyjna (odgrywanie ról)
Metody eksponujące:
• nagrania audio
Metody praktyczne:
• ćwiczenia językowe utrwalające.
Znajomość języka ogólnego wyniesiona z wcześniejszych kursów
przygotowawczych.
Posługiwanie się językiem polskim w zakresie medycyny na poziomie
średnio zaawansowanym.
1. Posługuje się w języku polskim mianownictwem anatomicznym i określa budowę ciała ludzkiego.
2. Określa w języku polskim czynności fizjologiczne układów i narządów
człowieka.
3. Posługuje się w języku polskim nazwami najczęściej występujących zaburzeń i jednostek chorobowych.
4. Posługuje się w języku polskim nazwami objawów przedmiotowych
i podmiotowych.
5. Posługuje się w języku polskim nazwami oddziałów szpitalnych i ich
części.
6. Posługuje się w języku polskim nazwami wyposażenia oddziału szpitalnego.
41
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
1. Korzysta z podręczników do nauki przedmiotów przewidzianych
w programie studiów.
2. Rozumie wykłady i ćwiczenia w języku polskim.
1. Potrafi nawiązać i utrzymać pełen szacunku kontakt z chorym.
2. Posiada świadomość własnych ograniczeń w dziedzinie znajomości języka polskiego i umiejętność stałego dokształcania się.
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest systematyczny, aktywny udział
w zajęciach, obowiązkowa obecność na wszystkich 20 zajęciach w roku,
pozytywne oceny z pisemnego zaliczenia kończącego każdy semestr oraz
przedstawienie prezentacji po zakończeniu każdego semestru w oparciu
o dodatkową lekturę.
Forma zaliczenia:
Zaliczenie pisemne – testy krótkiej odpowiedzi, testy zamknięte prawda-fałsz, dobieranie i uzupełnianie, transformacje zdań i parafraza tekstu.
Część ustna – prezentacja jednostki chorobowej.
Koło naukowe:
Regulamin:
Skala ocen – numeryczna i słowna obowiązująca w WUM.
Książki:
J. Lechowicz, J. Podsiadły: Chcę studiować medycynę, Język polski dla cudzoziemców. Wydawnictwo Wing, Łódż 1998.
Skrypt WUM
Maria Janowska Świetlana Sikorska Proszę oddychać! Materiały do nauczania medycznego języka polskiego. Część III.
Czasopisma:
Medycyna po dyplomie, Medical Tribune Polska.
1. Studenta obowiązuje obecność na wszystkich zajęciach w roku. Nieobecność usprawiedliwia jedynie zwolnienie lekarskie przedłożone
prowadzącemu w ciągu tygodnia po zakończeniu choroby.
2. W przypadku nieobecności student jest zobowiązany odrobić zajęcia
w formie uzgodnionej z prowadzącym.
3. Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział we wszystkich zajęciach, aktywne uczestnictwo, pozytywne cząstkowe oceny oraz pozytywna ocena z testu końcowego (część pisemna i ustna)
4. W przypadku nieuzyskania zaliczenia w I terminie student ma prawo do terminu poprawkowego (w okresie do 2 tygodni po I terminie).
W przypadku niezaliczenia poprawy studentowi przysługuje zaliczenie
komisyjne.
5. Terminy części pisemnej i ustnej ustalane są na początku semestru i podawane do wiadomości studentów i Rady Pedagogicznej.
42
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
Nazwa jednostki
teleadresowe:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne:
przedmiotu:
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
I rok, 1 semestr
MATERIAŁOZNAWSTWO STOMATOLOGICZNE
Nauki przedkliniczne
polski
Nowogrodzka 59, 02-006 Warszawa
Tel.: (22) 625 66 02, Fax: (22) 825 58 55
dr n. med. Krzysztof Wilk
Wykłady, ćwiczenia, seminaria
wykłady: 15
ćwiczenia: 30
seminaria: 15
4
Wykłady 2 godz./tydz., całkowita liczba tygodni 8;
Seminaria 3 godz./tydz., całkowita liczba tygodni 5;
Ćwiczenia 3 godz./tydz., całkowita liczba tygodni 10.
Umiejętności manualne, wyobraźnia przestrzenna, znajomość fizyki i chemii
zgodnie z programem szkoły średniej oraz zdolność logicznego myślenia.
Efektem kształcenia jest nabycie przez studenta wiedzy w zakresie treści merytorycznych przedmiotu oraz umiejętności dokonywania wyboru
biomateriałów odtwórczych, protetycznych oraz łączących, w oparciu o ich
własności i stosowanie technik adhezyjnych.
Treści kształcenia obejmują: omówienie wyposażenia gabinetu stomatologiczne-go i instrumentarium stosowanego w zabiegach stomatologicznych;
zasady działania sprzętu stomatologicznego, definicję oraz klasyfikację podstawowych i pomocniczych materiałów stomatologicznych; omówienie składu,
budowy, sposobu wiązania, właściwości, przeznaczenia i sposobu użycia materiałów stomatologicznych oraz właściwości powierzchniowych twardych
tkanek zęba i biomateriałów stomatologicznych; definicję zjawiska adhezji
i mechanizmów wytwarzania adhezyjnego połączenia oraz procedury adhezyjnego przygotowa-nia powierzchni szkliwa, zębiny oraz biomateriałów
stomatologicznych. Program nauczania obejmuje także zagadnienia dotyczące mechanizmów degradacji (korozji) biomateriałów stomatologicznych
w jamie ustnej i ich wpływu na biologiczne właściwości materiałów.
Cząstkowe zaliczenie poszczególnych ćwiczeń z uwzględnieniem materiału podanego na wykładach.
Egzamin testowy.
1. Kordasz P., Wolanek Z. „Materiałoznawstwo protetyczno – stomatologiczne”, PZWL Warszawa 1980 r.
2. R.G. Craig, J.M. Powers, J.C Wataha –„Materiały stomatologiczne”
Urban&Partner Wrocław 2000 r.
3. R.G. Craig –„Materiały stomatologiczne” ” Urban&Partner Wrocław 2008 r.
43
1. „Wprowadzenie do ćwiczeń przedklinicznych z materiałoznawstwa.
Materiały stosowane w stomatologii zachowawczej i endodoncji”.
Skrypt dla studentów, pod red. E. Jodkowskiej i L. Wagnera, Oficyna
Wydawnicza WUM.
2. „Wprowadzenie do ćwiczeń przedklinicznych z materiałoznawstwa.
Materiały stosowane w protetyce”. Skrypt dla studentów, pod red.
L. Wagnera, skrypt, Oficyna Wydawnicza WUM.
44
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
teleadresowe:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko Osoby
odpowiedzialnej za
dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne:
przedmiotu:
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
(-)
I rok, Semestr I
PIERWSZA POMOC MEDYCZNA
Obowiązkowy.
Średnio zaawansowany
Polski
Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej
ul. Marszałkowska 24, 00-576 Warszawa
Tel. 22-62-99-418, Fax: 22-628-29-88
Dr hab. med. Bogumiła Wołoszczuk Gębicka
Lek med. Włodzimierz Retka – wykładowca
wykłady: 6 godz.
ćwiczenia: 10 godz.
Seminaria: 4 godz.
2
Wykłady dla całego roku.
Seminaria dla grup studenckich.
Ćwiczenia z podziałem na „grupy”.
Podstawowa znajomość anatomii i fizjologii człowieka na poziomie
„maturalnym”.
Nauczenie udzielania pierwszej pomocy. Przezwyciężanie strachu i obaw
w kontakcie z chorym czy poszkodowanym człowiekiem.
Nauka zasad resuscytacji (teoria i praktyka). Działanie i obsługa defibrylatora. Zasady zaopatrywania ran i krwotoków. Postępowanie w drgawkach
i z chorym nieprzytomnym. Postępowanie na miejscu wypadku. Pierwsza
pomoc w oparzeniach i zatruciach.
Zaliczenie na podstawie obecności na zajęciach i aktywnego udziału
w seminariach i ćwiczeniach. Na koniec – wykonanie zabiegów resuscytacyjnych na manekinach (dorosły i dziecko).
Wybrane rozdziały z:
1. Colquhoun M. I inni: „ABC resuscytacji.” Wrocław 2002.
2. King C., Henretig F.M. „Podręczny atlas zabiegów ratunkowych u dzieci.” Wrocław, 2003.
3. Sefrin P. Schua R. „Postępowanie w nagłych przypadkach” Wrocław 2001.
4. Leach, Richard M. „Stany nagłe w zarysie” PZWL 2008.
Wybrane rozdziały z:
1. „Podstawy anestezjologii i intensywnej terapii: podręcznik dla
studentów” pod redakcją Z. Kruszyńskiego Wyd. Naukowe Ak.
Med. w Poznaniu, 2006.
45
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
Nazwa jednostki
teleadresowe:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
osoby odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne:
I rok, drugi semestr
PODSTAWY PSYCHOLOGII LEKARSKIEJ
obowiązkowy (ogólny)
podstawowy
język polski
Zakład Psychologii Medycznej WUM
ul. Żwirki i Wigury 81a; 02-091 Warszawa
tel. 225720533;
http://zpm.wum.edu.pl/(mapa dojazdu w zakładce „kontakt”)
prof. dr hab. Krzysztof Owczarek
mgr Magdalena Łazarewicz
[email protected]
wykłady i seminaria
Wykłady: 10
Ćwiczenia: —Seminaria: 5
2
 5 dwugodzinnych wykładów (2 x 45 min.) raz w tygodniu;
 jedno zblokowane, pięciogodzinne (5 x 45 min.) seminarium
w formie warsztatu grupowego (dyskusja i ćwiczenia, praca
w zespołach i parach, praca indywidualna).
brak wymagań wstępnych
Tematy poruszane w trakcie wykładu stanowią bazową wiedzę psychologiczną która rozwijana będzie w kierunku specyfiki pracy lekarza-stomatologa w trakcie zajęć z Psychologii Medycznej w kolejnym roku akademickim.
Zajęcia seminaryjne w głównym stopniu nakierowane są na pracę własną studentów i mają na celu przybliżenie im problematyki, który może być
dla nich szczególnie przydatna w okresie przedegzaminacyjnym (radzenie
sobie ze stresem, poprawa koncentracji, relaksacja). Doświadczenia zdobyte
przez studentów w trakcie warsztatów seminaryjnych wykorzystane zostaną na zajęciach z Psychologii Medycznej w kolejnym roku akademickim
i zintegrowane m.in. z wiedzą na temat pracy z lękiem i stresem u pacjentów stomatologicznych.
46
przedmiotu:
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
Literatura
obowiązkowa:
Literatura
uzupełniająca:
Koło naukowe:
Tematy wykładów:
− Wprowadzenie do zagadnień psychologii jako nauki o człowieku.
− Osobowość – definicja, kontekst historyczny, wybrane koncepcje opisu osobowości, osobowość a pacjent stomatologiczny.
− Metody badania psychologicznego w praktyce klinicznej – diagnoza
psychomedyczna, testy psychometryczne i projekcyjne, techniki oceny funkcji poznawczych, metody psychofizjologiczne.
− Psychologia rozwoju człowieka – charakterystyka procesów rozwojowych człowieka, prawidłowości i zaburzenia rozwojowe.
− Wprowadzenie do procesów poznawczych – przetwarzanie informacji u człowieka, procesy poznawcze w perspektywie chronologicznej.
− Procesy motywacyjne i emocjonalne – najważniejsze nurty teoretyczne
w psychologii procesów emocjonalnych i motywacyjnych, zachowanie człowieka a motywacja.
− Wprowadzenie do psychologii bólu.
− Podstawowe zagadnienia w zakresie relacji lekarz-pacjent w stomatologii.
Tematy seminarium:
− Stres i radzenie sobie ze stresem.
− Podstawy treningu relaksacyjnego.
− Podstawowe zasady skupiania uwagi i poprawy koncentracji.
− Ćwiczenia poprawiające zdolność koncentracji.
Zajęcia wykładowe i seminaryjne zaliczane są na podstawie obecności,
jest więc ona obligatoryjna. W razie nieobecności na pojedynczym wykładzie student zobowiązany jest do ustnego zaliczenia zajęć na których był
nieobecny (na podstawie indywidualnie wskazanej przez prowadzącego
literatury oraz przekazanych na wykładzie materiałów dydaktycznych).
W razie nieobecności na seminarium student zobowiązany jest do odrobienia zajęć w innym terminie (z inną grupą seminaryjną), po wcześniejszym
ustaleniu go z opiekunem zajęć.
1. Gerrig, R.J. & Zimbardo, P.G (2006). Psychologia i życie, Warszawa: PWN.
1. Bąbel P., Baran A. (2011). Trening pamięci, Warszawa: Wydawnictwo Dilfin
2. Hock R.R. (2003) 40 prac badawczych, które zmieniły oblicze psychologii, Gdańsk: GWP.
3. Łukaszewski, W. (2003). Wielkie pytania współczesnej psychologii.
Gdańsk: GWP.
Anglojęzyczne SKN Komunikacji Interpersonalnej i Międzykulturowej
„SPEAKABLE”.
47
Kierunek:
Specjalność:
Rok studiów, semestr: I rok, semestr I
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
PROPEDEUTYKA
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
teleadresowe:
Imię i nazwisko
odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne:
przedmiotu:
MEDYCYNY UZALEŻNIEŃ
obowiązkowy
podstawowy
polski
Katedra i Klinika Psychiatryczna WUM
ul. Nowowiejska 27, 00-065 Warszawa
Tel.: 22 825 12 36 Fax: 22 825 13 15
www.psych.waw.pl
prof. dr hab. Marcin Wojnar
prof. dr hab. Marcin Wojnar
mgr Małgorzata Abramowska
ćwiczenia, seminaria
Wykłady:
Ćwiczenia:
Seminaria: 25
2
Praca w grupach, wykłady, prezentacje, warsztaty, filmy, spotkania
z ludźmi, którzy doświadczyli problemu uzależnienia od substancji psychoaktywnych („spotkania z rzeczywistością”), wizyty w oddziałach detoksykacyjnych, prezentacja praktyczna metod oznaczania substancji psychoaktywnych w płynach biologicznych.
Podstawowe wiadomości dotyczące uzależnień od substancji psychoaktywnych, wiedza wyniesiona ze szkoły, z mediów, z lektur, ewentualnie
własne doświadczenia i obserwacje.
Zapoznanie studentów z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi
etiologii, profilaktyki i terapii uzależnień od substancji psychoaktywnych.
1. Wprowadzenie w problematykę używania środków uzależniających
* Substancje uzależniające – psychoaktywne, podstawowe pojęcia – narkomania, alkoholizm.
* Modele używania – używanie, nadużywanie, używanie szkodliwe,
ryzykowne, uzależnienie, model biomedyczny i psychospołeczny
* Mechanizmy i uwarunkowania uzależnienia – biologiczne, psychologiczne, społeczne.
* Działanie różnych substancji psychoaktywnych na organizm człowieka – intoksykacja i zespół abstynencyjny.
* Epidemiologia, nowe sposoby rozpowszechniania, używania i uzależnienia od poszczególnych substancji w Polsce i na świecie.
* Następstwa zdrowotne, społeczne, ekonomiczne i prawne wynikające
z używania substancji uzależniających.
* Rola pracowników służby zdrowia, w tym lekarzy, w udzielaniu pomocy osobom uzależnionym; rozpoznawanie i leczenie chorób wynikających z nadużywania substancji uzależniających.
48
przedmiotu:
2. Identyfikacja osób używających substancje psychoaktywne
* Znaczenie wczesnego wykrywania i leczenia zaburzeń związanych
z używaniem substancji uzależniających.
* Badania przesiewowe – wartość diagnostyczna badań przesiewowych, poszczególne narzędzia badań.
* Ocena kliniczna osoby używającej substancje psychoaktywne.
* Testy toksykologiczne.
* Prowadzenie wywiadu w kierunku oceny używania/uzależnienia
od substancji psychoaktywnych – proste pytania diagnostyczne.
* Ocena stanu zdrowia – somatycznego, psychicznego.
* Rozmowa z pacjentem.
3. Organizacja pomocy osobom uzależnionym
* Wczesne interwencje.
* Możliwość terapii uzależnień – krótkie interwencje terapeutyczne,
wywiad motywacyjny.
* Umiejętność rozpoznania uzależnienia i kierowanie do specjalistycznych ośrodków terapeutycznych.
* Poziomy terapii – detoksykacja, intensywne programy terapeutyczne,
zapobieganie nawrotom.
* Omówienie dostępności leczenia w Polsce.
* Organizacje samopomocowe.
* Inne formy pomocy.
4. Organizacja profilaktyki uzależnień
* Główne założenia programów profilaktycznych.
* Zasadnicze strategie programów profilaktycznych.
* Organizacje i jednostki oddziaływania, organizacje, jednostki lokalne,
środowisko rodzinne, szkoła itp.
* Zapobieganie następstwom zdrowotnym – profilaktyka zakażenia HIV,
FAS (Płodowy Zespól Alkoholowy), innych wad wrodzonych u płodu.
* Zaburzenia psychiczne związane z używaniem substancji narkotycznych.
* Spotkania z osobami prowadzącymi programy prewencyjne.
5. Używanie substancji uzależniających a problemy w rodzinie
* Rola czynników genetycznych
* Problem dzieci osób uzależnionych – konsekwencje rozwojowe i psychologiczne.
* Problem dzieci alkoholików.
* Współuzależnienie.
* Pomoc rodzinom osób uzależnionych.
* Spotkania z członkami ruchu AA, AN, ALANON.
Metody oceny pracy stu- zaliczenie
denta (forma i warunki
zaliczenia przedmiotu):
Literatura
Literatura i materiały obowiązkowe:
1) K. Steinbarth-Chmielewska, H. Baran-Furga „Zaburzenia psychiczne i zaobowiązkowa:
burzenia zachowania spowodowane przyjmowaniem substancji psychoaktywnych” Centrum Psychologicznej Pomocy Rodzinie, Warszawa 2004.
2) Carlton K. Erickson „Nauka o uzależnieniach” Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2010.
Literatura
Książki:
uzupełniająca:
- Bilikiewicz A. „Psychiatria dla studentów medycyny” Wyd. Lek.
PZWL Warszawa 2009.
- Philips R. „Narkotyki” Wyd. Medycyna Praktyczna Kraków 1997.
Czasopisma:
„Alkoholizm i narkomania”,
„Remedium”,
„Serwis informacyjny Narkomania”.
Koło naukowe:
Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Klinice Psychiatrycznej WUM.
49
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
Nazwa jednostki
dydaktycznej
prowadzącej zajęcia
oraz dane teleadresowe:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
Osoby odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Liczba punktów ECTS
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne:
Założenia i cele
przedmiotu:
semestr: I rok, semestr letni
ETYKA LEKARSKA Z ELEMENTAMI FILOZOFII
Przedmiot do wyboru
Podstawowy
Język polski
Zakład Bioetyki i Humanistycznych Podstaw Medycyny
ul. Żwirki i Wigury 81, 02-091 Warszawa
Tel/fax. (22) 57 20 568
e-mail: zakł[email protected]
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Pasierski
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Pasierski
Wykład i seminarium
Wykłady: 20
Ćwiczenia: 0
Seminaria: 20
3
Nauczany przedmiot podzielony jest na cześć wykładową (20 godz.).
i seminaryjną (20 godz.). Zajęcia odbywają się przez cały semestr letni. Wykłady w wymiarze 2 godzin tygodniowo. Seminaria: 10 tygodni dydaktycznych po 2 godz. Razem: 40 godzin dydaktycznych.
Wiedza ogólno humanistyczna.
Celem wykładu jest przedstawienie w zarysie dziejów filozofii naszego kręgu kulturowego. Analizie podlegają główne stanowiska ontologiczne, epistemologiczne, antropologiczne i historiozoficzne, jakie pojawiły się
w Europie od czasów presokratyków po współczesną filozofię analityczną.
50
przedmiotu:
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
Literatura
obowiązkowa:
Literatura
uzupełniająca:
Koło naukowe:
1. Wprowadzenie. Filozofia jako typ poznania i jej działy. Filozofia a nauka, sztuka i religia. Klasyfikacje nauk. Kryteria spełniane przez nauki
przyrodnicze. Zasada weryfikacji i falsyfikacji.
2. Formowanie się problematyki filozoficznej w Grecji. Ateny-Rzym-Jerozolima. Tales i jońscy filozofowie przyrody. Spór o prazasadę: Heraklit,
Parmenides, Demokryt.
3. Sokratejska antropologia i etyka. Moralność cnót. Koncepcja psyche.
4. Idealizm Platona. Idealistyczna koncepcja bytu. Natywistyczna koncepcja poznania.
5. Realizm Arystotelesa. Kategorie. Logika i metodologia nauk przyrodniczych.
6. Początki Filozofii chrześcijańskiej. Św. Augustyn. Wpływ filozofii greckiej na myśl chrześcijańską. Platonizm Ojców Kościoła.
7. System filozoficzny Św. Tomasza z Akwinu. Powrót arystotelizmu. Arystotelesowska logika i metafizyka w tomizmie. Filozoficzne dowody
na istnienie Boga i teoria analogii bytowej.
8. Spór o uniwersalia: zagadnienie istnienia i przedmiotu pojęć ogólnych.
9. Filozoficzne szkoły renesansowe.
10. Racjonalizm kartezjański. Pytanie o metodę naukową. Poszukiwanie
wiedzy pewnej. „Duch w maszynie”.
11. Podstawy nowożytnego empiryzmu. Epistemologiczny program Johna
Locke’a. Rozwój empiryzmu w filozofii Hume’a.
12. Filozofia krytyczna Kanta. Aprioryczne formy poznania. Krytyka metafizyki.
13. Empiryzm i pozytywizm XIX wieku. Odmiany empiryzmu. Scjentyzm.
14. Filozofia analityczna. Koło Wiedeńskie, L. Wittgenstein, B. Russell,
G.E. Moore.
15. Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska oraz polska szkoła lekarzyfilozofów.
Kolokwium przeprowadzane przez nauczyciela akademickiego, który prowadzi seminarium z daną grupą. Zakres pytań obejmuje treści wykładu
oraz seminarium.
W. Tatarkiewicz, Historia filozofii (dowolne wydanie).
Fragmenty tekstów źródłowych dostarczane studentom przez Internet.
B. Russell, Mądrość Zachodu, Warszawa 1995 (przekład Marka Wichrowskiego i Witolda Jacórzyńskiego).
-
51
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
teleadresowe:
Imię i nazwisko
odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne:
przedmiotu:
I rok, II semestr
HISTORIA STOMATOLOGII
przedmiot do wyboru
średniozaawansowany
polski
Zakład Historii Medycyny
ul. Żwirki i Wigury 81, 02-091 Warszawa
Tel./fax: (22) 57 20 568
dr Hanna Celnik
mgr Jacek Persa
seminaria i wykłady
wykłady: 20godz
Ćwiczenia: 0
Seminaria: 20 godz.
3
Prezentacja opracowań naukowych dotyczących bieżącej tematyki seminarium i analiza źródeł. Prezentacje ikonografii dot. przedmiotu: fotografii, rycin, albumów, reklam zamieszczanych w prasie medycznej XIX i XX
wiecznej. Analiza tekstów źródłowych, krytyka źródeł historycznych. Samodzielne referaty na zadany temat.
Zajęcia odbywają się w semestrze:
▫▫ seminaria: 1 x w tygodniu po 2 godziny,
▫▫ wykłady: 1 x w tygodniu po 2 godziny.
Wiedza z zakresu historii programu nauczania szkoły średniej
Celem nauczania jest zapoznanie studentów z rozwojem: myśli medycznej oraz medycyny zabiegowej (a w szczególności stomatologii). Seminaria
i wykłady przedstawiają również proces kształtowania się zawodu lekarza
dentysty – stomatologa na przestrzeni dziejów.
Tematem wiodącym zajęć jest przedstawienie rozwoju myśli medycznej
idącej w kierunku powstania na początku XX wieku stomatologii – uprawnionej i nowoczesnej dyscypliny nauki. Zadaniem wykładowcy będzie
przedstawienie studentom ewolucji medycyny zabiegowej – chirurgii, której
częścią składową było zębolecznictwo, począwszy od czasów najdawniejszych, epokę starożytnych cywilizacji, medycynę arabską, średniowieczną
i nowożytną po wiek XVIII, kiedy to nastąpiło wyspecjalizowanie się dentystyki jako odrębnej profesji. Omawiane będą również osiągnięcia XIX i XX
-wiecznej medycyny i techniki, dające impuls wzmożonemu rozwojowi
dentystyki a w konsekwencji powstania stomatologii oraz poszczególnych
jej gałęzi. Demonstrowane ówczesne narzędzia i wyposażenie oraz miejsca
pracy chirurgów i dentystów, w kontraście do przygodnej i nieuprawnionej
praktyki wędrownych szarlatanów.
52
przedmiotu:
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
Koło naukowe:
Seminaria i wykłady obejmować będą również rozwój szkolnictwa medycznego oraz odrębnego od czasów średniowiecza kształcenia zawodowego w zakresie chirurgii, a od początku XVIII w. dentystyki. Przedstawione
również (na marginesie) pojawiające się napięcia i konflikty zawodowe
od średniowiecza pomiędzy medykami a chirurgami, jak również w XIX
i XX wieku pomiędzy lekarzami dentystami a technikami dentystycznymi.
Ważną częścią przedmiotu są dzieje dentystyki i stomatologii na ziemiach
polskich. Omawiany będzie rozwój zębolecznictwa od czasów średniowiecznej medycyny klasztornej, nowożytnej chirurgii cechowej w polskich miastach. Analizowane nowożytne źródła pisane oraz ikonograficzne zawierające dotyczące przedmiotu. Przedstawiane również dzieje akademickiego
nauczania chirurgii i stomatologii w Polsce od końca XVIII do XX w., nauczania medycyny i stomatologii w Warszawie w XIX i XX w., w tym powstanie
i działalność Państwowego Instytutu Dentystycznego oraz Akademii Stomatologicznej, tajne komplety w czasie okupacji. Ponadto przedstawiane będą
sprawy zawodowe, tj. unormowania prawne dot. zawodu, ukształtowanie
się Izb Lekarsko-Dentystycznych pod koniec lat 30. XX wieczna polska prasa
dentystyczna jako źródło do historii nauki i zawodu, wyposażenie polskich
gabinetów i pracowni dentystycznych w XIX i XX wieku.
Omawiane będę również dokonania wybitnych jednostek które przyczyniły się do rozwoju stomatologii na świecie i w Polsce: m.in. Ambrożego
Pare, Pierre`a Faucharda, Johna Huntera, Lorenza Heistera, Philippa Pfaffa,
Ludwika Perzyny, Józefa Rafała Czerwiakowskiego, Antoniego Cieszyńskiego, Alfreda Meissnera, Mariana Zeńczaka, oraz wielu innych.
Możliwy sprawdzian pisemny zaliczeniowy lub kolokwium polegające
na prezentacji kilku wybranych tematów przez grupę studentów. Ponadto
w przypadkach nieusprawiedliwionej nieobecności studentów na zajęciach
przygotowują oni referaty na zadany temat, który był poruszany w czasie
nieobecności studenta na seminarium.
1. T. Brzeziński, Historia medycyny, PZWL, Warszawa, 1990.
2. Wł. Szumowski, Historia medycyny, Warszawa 1994.
3. J. Supady, Historia dentystyki w zarysie, Łódź 2010.
4. M. Łyskanowski, Z dziejów medycyny polskiej. Warszawa 2003.
5. M. Jesionowski, Historia stomatologii polskiej, Warszawa 1971.
1. H. Schott, Kronika medycyny, Warszawa 2002.
2. Zawód dentysty- lekarza stomatologa na ziemiach polskich w XIX i XX
wieku, [red.] B. Urbanek, Warszawa-Lublin 2008.
3. A. i P. Baron, Stomatologia w malarstwie, Kraków 1999.
4. Zarys dziejów chirurgii polskiej, [red.] Wojciech Noszczyk. Warszawa 1989.
5. S. Wajs. Wybrane wydarzenia z dziejów stomatologii, „Archiwum Historii Medycyny 1985 t.48 z. 2, s. 215-268.
6. tenże, Wybrane wydarzenia z dziejów dentystyki, Warszawa 1994.
7. A.S. Lyons, R.J. Petrucelli, Ilustrowana historia medycyny, Warszawa 1996.
oraz źródła wskazane przez prowadzącego zajęcia.
-
53
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu
Język wykładowy:
teleadresowe:
Imię i nazwisko
odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne
przedmiotu:
Rok I, semestr letni
PSYCHOLOGIA LEKARSKA
Z ELEMENTAMI SOCJOLOGII
Do wyboru
Podstawowy
Polski
Zakład Epidemiologii Instytutu Medycyny Społecznej
ul. Oczki 3, 02-007 Warszawa
Tel.: (22) 629 02 43, Fax: (22) 621 52 56
Maria Mularczyk-Bal, dr n. med.
Cecylia Łabanowska, dr n. hum.
Wykład i seminarium
wykłady: 20
ćwiczenia:
seminaria: 20
3
Wykłady oraz seminaria 15 tygodni, powiązane tematycznie, na seminariach – omawianie tekstów, analiza dokumentów oraz praca na materiałach źródłowych związanych z kolejnymi tematami wykładów.
Brak wymagań wstępnych
Głównym celem nauczania jest zapoznanie studentów z podstawową
wiedzą socjologiczną dotyczącą społecznych uwarunkowań zachowań człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu medycznego. Program
uwzględnia analizę wybranych uwarunkowań z poziomu mikrospołecznego oraz makrospolecznego oraz związków między nimi.
Tematyka wykładów oraz seminariów:
1. W jaki sposób myślimy o świecie społecznym.
Schematy poznawcze i heurystyki. Zmiany schematów. Błędy w myśleniu potocznym (efekt pierwszeństwa, dysonans poznawczy, efekt fałszywej powszechności, wpływ norm i miejsca w strukturze społecznej).
Sądy o przyczynach. Korelacje pozorne. Charakterystyka wiedzy potocznej
i naukowej. Jak myśleć porządniej? Metody i techniki badań społecznych.
Eksperyment, wywiad, obserwacja. Badania populacyjne. Możliwości generalizowania danych a stopień ich wiarygodności.
2. Socjologia medycyny jako subdyscyplina socjologii ogólnej.
Co to jest socjologia? Wyobraźnia socjologiczna. Czym zajmuje się socjologia i na jakie pytania odpowiada. Cele i funkcje socjologii. Koncepcje etiologii choroby w medycynie. Zmiany w ideologii medycyny. Choroba jako
zjawisko społeczne. Pożytki płynące z socjologii dla studentów i praktykujących lekarzy. Socjologia jako instrument działań w zdrowiu publicznym.
54
przedmiotu:
3. Socjologia i społeczeństwo.
Społeczeństwo – przedmiot socjologii, orientacje socjologiczne (demograficzna, grupowa, systemowa, strukturalna, aktywistyczna, kulturowa,
polowa). Podstawowe orientacje w socjologii. Specyfika nauk o człowieku.
Wyjaśnianie w naukach o ludziach a przewidywanie. Samospełniające się
proroctwa i prognozy samodestrukcyjne.
4. Społeczeństwo nowoczesne i globalizacja.
Klasyczne teorie zmian społecznych: ewolucjonizm, marksizm, teorie
cykli społecznych. Zmiana, rozwój i postęp społeczny. Typy społeczeństw
przednowoczesnych. Społeczeństwo przemysłowe. Nowoczesność w ujęciu
socjologicznym. Źródła zmian społecznych. Procesy globalizacji – przyczyny i konsekwencje. Społeczeństwo ryzyka. Cechy (po)nowoczesności.
5. Kultura jako podstawa życia społecznego.
Naukowe i potoczne rozumienie pojęcia „kultura”. Kultura jako zespół
standardów: wartości, normy, ład aksjo-normatywny, wzory kultury. Składniki kultury. Kultura symboliczna. Atrybutywne i dystrybutywne rozumienie kultury. Typy międzypokoleniowej transmisji kulturowej. Typy przekazu kultury – kultura masowa. Wielość i zróżnicowanie kultur. Wymiary
odmienności kulturowych: stosunek do czasu, jednostki i grupy, dominowania i kontekstowości. Dyfuzja kulturowa. Synkretyzm. Pluralizm kulturowy. Etnocentryzm a relatywizm kulturowy.. Kulturowe uwarunkowania
zdrowia i choroby. Zdrowie jako wartość. Problematyka współzawodnictwa
między zdrowiem a innymi znaczącymi wartościami. Wyobrażenia o zdrowiu i chorobie. Poziom wiedzy a zdrowie i choroba. Postawy wobec ludzi
chorych.
6. Socjalizacja i role społeczne.
Interakcje a proces stawania się człowiekiem. Wzory męskości i kobiecości a tożsamość płciowa. Problematyka roli społecznej. Role społeczne
a kształtowanie się tożsamości jednostki. Mechanizmy i stadia procesu socjalizacji. Odmiany socjalizacji. Socjalizacja a wychowanie. Jaźń odzwierciedlona. Zdrowie i choroba jako pojęcia wyuczone. Rola chorego. Proces
stawania się pacjentem. Zachowania w zdrowiu i chorobie. Uwarunkowania biologiczne i kulturowe zachowań ludzkich. Socjobiologia. Geneza zachowań prospołecznych.
7. Kontrola społeczna i dewiacja. Choroba jako dewiacja społeczna.
Pojęcie dewiacji społecznej. Podsystemy aksjo-normatywne. Mechanizmy kontroli społecznej. Patologia społeczna a dewiacja społeczna. Typy
adaptacji dewiacyjnej. Społeczny i kulturowy kontekst dewiacji: konflikty
norm, tworzenie norm akceptacja norm, reakcja na łamanie norm. Teorie
przyczyn dewiacji: anomii, konfliktu, zróżnicowanych powiązań, braku
kontroli społecznej i naznaczania. Działania a reguły społeczne: nonkonformizm, legalizm, negatywizm, oportunizm. Funkcje dewiacji w społeczeństwie. Choroby z piętnem. Choroba jako dewiacja społeczna w świetle
koncepcji naznaczania społecznego (etykietowania). Dewiacja pierwotna
i wtórna. Stereotypy dewiacyjne. Narkomania, alkoholizm, samobójstwa.
8. Grupa społeczna i zachowania zbiorowe. Jednostka a inni ludzie.
Wpływ fizycznej obecności innych na poziom działania jednostek i jego
przyczyny. Zachowania zbiorowe i ich odmiany. Deindywiduacja w tłumie.
Odmiany zborowości ludzkich i typy więzi. Kryteria wyróżniające i klasyfikujące grupy społeczne. Odmiany grup społecznych. Grupy zadaniowe
i typy zadań. Małe grupy i procesy grupowe. Spójność grupy i struktury
wewnątrzgrupowe. Zjawisko myślenia grupowego. Polaryzacja grupowa.
Konformizm informacyjny a normatywny.
55
przedmiotu:
9. Rodzina a zdrowie i choroba
Funkcje rodziny. Rodzina jako system. Cykl życia rodziny a zdrowie.
Kryteria definiowania rodziny. Rodzina na tle przemian współczesnego
świata. Modele i wzory życia rodzinnego. Deinstytucjonalizacja i nowa instytucjonalizacja życia w rodzinie. Rodzina a choroba. Znaczenia rodziny
w sytuacji zdrowia a choroby. Wpływ choroby na funkcjonowanie rodziny.
10. Socjologiczne aspekty starości i umierania oraz niepełnosprawności.
Wiek biologiczny a funkcjonalny. Społeczne aspekty starości. Zadania
rozwojowe starości. Krytyczne wydarzenia życiowe. Potrzeby zdrowotne osób starszych. Dyskryminacja ze względu na wiek – przejawy, skutki
i przeciwdziałanie.. Nowe spojrzenie na ludzi starszych.. Śmierć jako zjawisko społeczne. Pacjent nieuleczalnie chory. Etapy umierania. Miejsce umierania: dom, szpital, hospicjum. Cele instytucji medycznych a potrzeby pacjentów. Wpływ zasad organizacyjnych na realizację celów. Instytucjonalne
uwarunkowania zachowań ludzkich.
11. Modele relacji lekarz-pacjent. Efektywna komunikacja lekarza
z pacjentem
Ogólne zasady komunikacja społecznej. Konflikt, współpraca, negocjacje. Konflikt o sumie zerowej i konflikt motywów mieszanych. Przyczyny niepowodzeń w komunikowaniu się. Modele efektywnej komunikacji. Umiejętności związane z komunikowaniem się. Bariery wewnętrzne
i zachowania zakłócające słuchanie. Komunikacja niewerbalna i niespójność
przekazu. Przyczyny i konsekwencje niezadowolenia z relacji lekarz-pacjent. Modele relacji lekarz-pacjent. Utrudnienia w komunikacji lekarz-pacjent i sposoby ich przezwyciężania. Konflikty w kontaktach z pacjentem.
Skuteczne rozwiązywanie konfliktów.
12. Struktura społeczna i zróżnicowanie społeczne.
Pojęcie struktury społecznej. Wielkie i małe struktury. Rodzaje stratyfikacji. Warstwy społeczne. Ruchliwość społeczna. Przemiany struktury
społecznej w Polsce. Wyniki badań zróżnicowania społecznego. Ruchliwość
a świadomość społeczna.
13. Nierówności społeczne a zdrowie.
Funkcje i geneza nierówności. Typy kapitału społecznego. Gradacyjne
i dychotomiczne nierówności społeczne. Akceptacja kryteriów nierówności. Ideologie nierówności: egalitaryzm, elitaryzm, merytokracja. Teorie
nierówności: funkcjonalna, akumulacji przewag. Stan zdrowia a położenie
społeczne. Społeczne i zdrowotne skutki bezrobocia i ubóstwa. Nierówności w korzystaniu ze służby zdrowia. Typy wyjaśnień: naturalna selekcja,
deprywacja materialna, deprywacja kulturowa. Uwarunkowania związane
z płcią biologiczną i społeczną.
14. System opieki zdrowotnej.
Kto odpowiada za ochronę zdrowia? Różnice między systemami ochrony zdrowia. Sposób finansowania usług zdrowotnych i ich organizowania.
System ochrony zdrowia jako problem polityczny; konsekwencje różnych
opcji modelowych dla lekarzy i pacjentów. Biorcy świadczeń medycznych:
pacjent a konsument. Prawa pacjenta. Ustalenia prawne i problemy przestrzegania ich w praktyce. Ruch konsumencki w medycynie.
56
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
Koło naukowe:
Podczas ostatnich zajęć przewidziany jest sprawdzian pisemny (esej
na jeden z kilku przedstawionych przez wykładowcę tematów).
Od studentów oczekuje się aktywności na zajęciach i posiadania wiedzy
z wykładów lub z zalecanej literatury.
Dostarczana studentom przed zajęciami lub w trakcie zajęć.
A. Giddens, Socjologia. Warszawa 2004.
P. Sztompka, Socjologia. Kraków 2003.
-
57
Kierunek:
Specjalność:
-
I rok, 2 semestr
Tryb studiów:
PROFILAKTYKA W STOMATOLOGII
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Prawno-organizacyjne podstawy medycyny
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
polski
teleadresowe:
Imię i nazwisko
Imię i nazwisko
Rodzaj zajęć:
ul. Nowogrodzka 59, 02-006 Warszawa
tel.: (22) 625 66 02, fax: (22) 825 58 55
Liczba godzin:
wykłady: 5
4
Metody dydaktyczne:
Wykłady 2 godz./tydz. (przez 2 tyg.) i 1 godz./tydz. (1 tydzień), całkowita
liczba tygodni 3;
Seminaria 2 godz./tydz., całkowita liczba tygodni 10;
Ćwiczenia 2 godz./tydz., (przez 2 tyg.) i 1 godz./tydz. (1 tydzień), całkowita
liczba tygodni 3.
Zdolność logicznego myślenia i umiejętność pracy w grupie.
Wymagania wstępne:
przedmiotu:
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
dr n. med. Waldemar Głowacki
Wykłady, ćwiczenia i seminaria.
ćwiczenia: 5
seminaria: 10
Efektem kształcenia jest nabycie przez studenta wiedzy w zakresie definicji
podstawowych pojęć związanych z profilaktyką i promocją zdrowia oraz
umiejętności w zakresie przygotowywania programów profilaktycznych,
pro-wadzenia edukacji prozdrowotnej i promocji zdrowia jamy ustnej.
Treści kształcenia obejmują zagadnienia związane z promocją zdrowia jamy
ustnej, edukacją prozdrowotną oraz profilaktyką w stomatologii.
Cząstkowe zaliczenie w postaci prezentacji własnego programu profilaktycznego (grupy 2-3 osobowe). Kolokwium końcowe.
1. Z. Jańczuk „Profilaktyka profesjonalna w stomatologii.”, PZWL Warszawa, 2004 r.
2. M. Szpringer- Nodzak „Stomatologia wieku rozwojowego.”, PZWL
Warszawa 1992 r.
3. Jańczuk Z.: Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych.
Wyd. Lek. PZWL Warszawa 2009.
4. W. Krajewski „Zagadnienia współczesnej profilaktyki stomatologicznej.”, Med. Tour Press International, Warszawa 1995 r.
-
58
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej zajęcia oraz
dane teleadresowe:
Imię i nazwisko
odpowiedzialnej za
dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne
przedmiotu:
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
Koło naukowe:
I rok; I semestr
PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE
podstawowy
polski
Biblioteka Główna WUM
02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 63
informacja tel. (22)116 60 03; 116 60 04
www.biblioteka.wum.edu.pl
Irmina Utrata
Irmina Utrata
online
Wykłady:
-
Ćwiczenia:
Seminaria: 2
Wiedza z zakresu podstaw obsługi komputera
Przygotowanie do samodzielnego i efektywnego korzystania z usług i zasobów Biblioteki Uczelnianej; kształtowanie umiejętności wyszukiwania
informacji o zbiorach bibliotecznych z wykorzystaniem warsztatu informacyjnego biblioteki; uświadomienie korzyści wynikających z sięgania po zasoby i usługi bibliotek naukowych; uświadomienie potrzeby ustawicznego
kształcenia i rozwoju zawodowego.
1. Organizacja systemu biblioteczno-informacyjnego Uczelni.
2. Zakres działania jednostek usługowych Biblioteki Głównej.
3. Charakterystyka zbiorów Biblioteki Głównej – rodzaje gromadzonych
dokumentów i ich wartość informacyjna.
4. Wyszukiwanie informacji z wykorzystaniem katalogów tradycyjnych
– kartkowych i online.
5. Charakterystyka zasobów i usług bibliotek naukowych na terenie Warszawy.
6. Strona www.biblioteki – serwis informacyjny do prezentacji zasobów
i usług Biblioteki Uczelnianej.
Test wielokrotnego wyboru, minimum 70% poprawnych odpowiedzi.
59
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
teleadresowe:
Imię i nazwisko
odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Metody dydaktyczne:
I Rok, semestr zimowy i semestr letni
WYCHOWANIE FIZYCZNE
Obowiązkowy z możliwością wyboru dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej.
Podstawowy, średnio-zaawansowany, zaawansowany
Polski
Studium Wychowania Fizycznego i Sportu
02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 81A,
tel.: 22.57.20.528,
[email protected]
mgr Jerzy Chrzanowski
mgr Bożena Glinkowska
ćwiczenia
wykłady:
ćwiczenia: 60
seminaria:
2
Metody praktyczne: pokaz, pokaz czynności, pokaz z objaśnieniem, instruktaż, ćwiczenia utrwalające. Metoda programowana z użyciem maszyny dydaktycznej, pokaz.
Wymagania wstępne
Ćwiczenia – zajęcia praktyczne, na które, każdy student ma obowiązek zapisania się drogą elektroniczną, poprzez Internet, po zapoznaniu się z Ogólnymi Zasadami Rejestracji na Zajęcia z Wychowania Fizycznego!!! Zajęcia
praktyczne w semestrze, odbywają się przez 15 tygodni dydaktycznych
w wymiarze 2 godzin tygodniowo.
Założenia i cele przed- Kultura fizyczna jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań
miotu
w odniesieniu do ludzkiego ciała. Zapoznanie z budową ciała ludzkiego
w ujęciu topograficznym i czynnościowym. Harmonijny rozwój organizmu,
wzmacnianie układu ruchowego – stabilizacja budowy ciała, stymulacja
układu krążeniowo-oddechowego i nerwowego, hartowanie organizmu
na bodźce fizyczne i psychiczne (m.in. odporność na stres).
Rozwój cech motorycznych: siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji ruchowej,
zwinności i gibkości. Poznanie nowych i atrakcyjnych form aktywności ruchowej,
przedmiotu:
w tym „sportów całego życia” (indywidualnych i zespołowych), zapewniających aktywne uczestnictwo w kulturze fizycznej. Ruch, jako czynnik zapobiegający chorobom
i umacniający zdrowie. Właściwe reagowanie na oznaki zachowań antyzdrowotnych
i autodestrukcyjnych.
Metody oceny pracy
Podstawą uzyskania przez studenta zaliczenia z wychowania fizycznego jest:
studenta (forma
a) systematyczne uczęszczanie na zajęcia (100% frekwencja),
b) aktywny udział w zajęciach, na których obowiązuje strój sportowy,
przedmiotu)
c) udział w testach sprawności fizycznej, zawodach – przewidzianych
w programie zajęć wybranych przez studenta.
Literatura obowiązZgodna z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub
kowa:
rekreacyjnej – prezentowana na pierwszych zajęciach.
Literatura uzupełniająca: jw.
Studenckie Koło Naukowe „TeleZdrowie”, opiekun mgr Bożena Glinkowska
Koło naukowe:
60
Kierunek:
Specjalność:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy:
Nazwa jednostki
dydaktycznej
prowadzącej zajęcia
oraz dane teleadresowe:
Imię i nazwisko
Kierownika Zakładu
Imię i nazwisko osoby
odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Liczba godzin:
Liczba punktów ECTS
Metody dydaktyczne:
Wymagania wstępne:
przedmiotu:
I rok, semestr letni
stacjonarne, niestacjonarne
ZDROWIE PUBLICZNE
obowiązkowy, podstawowy
podstawowy
polski
Zakład Opieki Zdrowotnej w Instytucie Medycyny Społecznej
ul. Oczki 3, 02-007 Warszawa
tel. (+48 22) 629 02 43
Dr hab. n. med. Piotr Tyszko
Dr n. med. Urszula Nejno-Borkowska
Wykłady i seminaria
wykłady: 6
ćwiczenia: 0
seminaria: 24
1
Wykłady: 2 godziny tygodniowo, przez okres 3 tygodni.
Seminaria: 2, 4 godziny dziennie przez okres 2 tygodni.
Celem nauczania jest zapoznanie z problematyką zdrowia publicznego, a w szczególności regulacji prawnych dotyczących ochrony zdrowia
i wykonywania zawodu, a także z możliwościami wykorzystania informatycznych baz danych w medycynie.
Tematy wykładów:
1. Elementy etyki ogólnej i lekarskiej.
2. Medyczne systemy informatyczne i bazy danych.
3. Ochrona zdrowia w systemie ubezpieczeniowym.
4. Podstawy polityki zdrowotnej, programy zdrowia publicznego.
5. Aktualne problemy polityki zdrowotnej w Polsce.
61
przedmiotu:
Metody oceny pracy
studenta (forma
przedmiotu):
Tematy seminariów:
1. Geneza i zakres współczesnego zdrowia publicznego.
2. Prawa i obowiązki lekarza. Prawa pacjenta.
3. Odpowiedzialność karna, cywilna, zawodowa, administracyjna i służbowa lekarza: podstawy prawne, system egzekwowania. Odpowiedzialność świadczeniodawcy.
4. Kodeks etyki lekarskiej.
5. Organizacja i rola samorządu zawodowego lekarzy.
6. Współczesne problemy deontologii lekarskiej z uwzględnieniem szczegółowych zagadnień stomatologii.
7. Rodzaje dokumentacji medycznej i zasady jej prowadzenia.
8. Ochrona danych osobowych.
9. Uwarunkowania prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej
i praktyk lekarskich (gabinetu stomatologicznego).
10. Formy organizacyjno – prawne zakładów opieki zdrowotnej i praktyk
lekarskich (gabinetu stomatologicznego).
11. Wybrane zagadnienia z ekonomiki i finansów zakładów opieki zdrowotnej i praktyk lekarskich (gabinetu stomatologicznego).
12. Organizacja i zakres opieki zdrowotnej – uprawnienia obywateli wynikające z ubezpieczeń powszechnych. Zakres publicznej opieki stomatologicznej.
13. Orzecznictwo o czasowej, całkowitej i częściowej niezdolności do pracy
oraz niepełnosprawności.
Warunkiem zaliczenia są: aktywny udział we wszystkich seminariach i zdanie kolokwium. Kolokwium odbywa się w ostatnim dniu zajęć, w formie
ustnej lub pisemnej, uzgodnionej z Zakładem.
1. J. Opolski: Zdrowie Publiczne. Wybrane zagadnienia. Praca zbiorowa
pod red. J. Opolskiego. Tom I. Szkoła Zdrowia Publicznego CMKP. Warszawa, 2011. http://www.cmkp.edu.pl/dok_eu/CMKP_Zdrowie_Publiczne_T_1.pdf
2. J. Opolski: Zdrowie Publiczne. Wybrane zagadnienia. Praca zbiorowa
pod red. J. Opolskiego. Tom II (wybrane rozdziały). Szkoła Zdrowia
Publicznego CMKP. Warszawa, 2011. http://www.cmkp.edu.pl/dok_eu/
CMKP_Zdrowie_Publiczne_T_2.pdf
1. Brzeziński T.: Etyka lekarska. PZWL, 2002.
2. Kautsch M., Whitfield M., Klich J.: Zarządzanie w opiece zdrowotnej.
Kraków, 2001.
3. Wskazane artykuły z czasopism: Prawo i Medycyna, Zdrowie Publiczne, Problemy Medycyny Społecznej.
4. Ekonomika Medycyny, praca zb. pod red. J. Fedorowskiego i R. Niżankowskiego, Warszawa, 2002.
62
INFORMACJE SOCJALNO-BYTOWE
DZIAŁ OBSŁUGI STUDENTÓW
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
czynny: poniedziałki, wtorki, czwartki i piątki w godzinach 8:00-16:00
W ŚRODY NIECZYNNY
Siedziba:
Centrum Dydaktyczne (Kampus Banacha)
ul. Księcia Trojdena 2a
02-091 Warszawa
Adres do korespondencji:
ul. Żwirki i Wigury 61
02-091 Warszawa
Stypendia i domy akademickie – osoby ubiegające się o przyznanie stypendium lub
miejsca w domu akademickim powinny zgłosić się do Sekcji obsługi Studentów jw.
Osoby, które ukończyły 26 lat mogą zgłosić się do w/w Sekcji w celu zarejestrowania się
do ubezpieczenia zdrowotnego (z dowodem osobistym).
Szczepienia i badania obowiązkowe – o informację proszę zgłaszać się do Sekcji Obsługi
Studentów WUM ul. Księcia Trojdena 2a, Centrum Dydaktyczne, pok. 243,
tel. (22) 572 08 15, fax (22) 572 08 21.
INNE INFORMACJE
Przewodnicząca Rady Pedagogicznej i Opiekun I roku:
– ......................................................................
......................................................................
Za treść zamieszczonych materiałów, odpowiadają poszczególne jednostki
w których będą odbywać się zajęcia.
63
Warszawski Uniwersytet Medyczny
SAMORZĄD STUDENTÓW
ul. Oczki 5, pok. 307
02-007 Warszawa
tel./faks: +48 22 62 88 306
Skład Zarządu Samorządu Studentów WUM w kadencji 2012‐2014: Przewodniczący Tomasz Zawadzki, V rok, I WL kierunek lekarski, Tel. Kom.: 510‐051‐468 Wiceprzewodniczący 1. Marcin Wojciechowski, I rok drugiego stopnia WNOZ, Tel. Kom.: 531‐299‐999 2. Piotr Sobieraj, VI rok, I WL kierunek lekarski, Wiceprzewodniczący, Przewodniczący Komisji Dydaktyki Maciej Pawliszewski, V rok, I WL kierunek lekarski, Tel. Kom.: 531‐299‐999 Przewodniczący Komisji Informacji i Promocji Marcin Wojciechowski, I rok drugiego stopnia WNOZ, Tel. Kom.: 531‐299‐999 Przewodniczący Komisji Kultury Michał Gontkiewicz, VI rok, I WL kierunek lekarski Tel. Kom.: 604‐840‐013 Przewodnicząca Komisji Sportu i Turystyki Ewa Szymczyk, IV rok kierunek lekarski, Tel. Kom.: 509‐296‐222 Sekretarz Marta Pieńkowska, III rok, zdrowie publiczne, Więcej informacji na stronie http://www.samorzad.wum.edu.pl/ 64

przewodnik dydaktyczny - I Wydział Lekarski Warszawskiego

Transkrypt

Podobne dokumenty

I rok I st. SN fil. ros.

INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA semestr zima 2015/2016

Komunikacja 2.0. O nowych narzędziach komunikacyjnych SYLABUS

AUDYT BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY rok akademicki 2015/2016

PROTOKÓŁ ZALICZENIA Kwalifikacja R.3. Prowadzenie produkcji

Sylabus przedmiotu - Syjon

w załączniku

Tutaj - SUM w Katowicach - Śląski Uniwersytet Medyczny w

opis poszczególnych przedmiotów