Interpelacja (nr 24959) do ministra skarbu państwa w sprawie

Interpelacja
(nr 24959)
do ministra skarbu państwa
w sprawie wykazu nieruchomości objętych umowami indemnizacyjnymi
Szanowny Panie Ministrze! W Polsce trwa ciągle proceder "odzyskiwania"
nieruchomości, które w okresie wojny lub po wojnie zostały opuszczone z
różnych powodów.
Rząd polski w latach 50. zawarł z 12 państwami i rządami umowy
odszkodowawcze (indemnizacyjne), na mocy których przekazał środki
pieniężne na rzecz roszczeń obywateli tych państw lub ich osób prawnych,
których mienie uległo nacjonalizacji lub innego rodzaju przejęciu. Istotą umów
indemnizacyjnych jest zasada, że przy spełnieniu przez stronę polską warunków
zapłaty globalnej kwoty odszkodowawczej umowy te miały dla strony polskiej
skutek
zwalniający
w
przedmiocie
zaspokojenia
roszczeń
podmiotów
uprawnionych, gdyż to rządy państw obcych przejęły na siebie całkowitą
odpowiedzialność za wypłatę odszkodowań dla swoich obywateli i osób
prawnych. Z chwilą wywiązania się z umowy przez obie strony Polska stawała
się zwolniona w przedmiocie zaspokojenia roszczeń podmiotów uprawnionych.
Stwierdzanie przejścia prawa własności nieruchomości lub innych praw
rzeczowych
na
rzecz
Skarbu
Państwa
dokonywane
jest
w
decyzji
deklaratoryjnej wydawanej przez ministra finansów. Natomiast wpis do księgi
wieczystej tytułu własności nieruchomości, która przeszła na rzecz Skarbu
Państwa na podstawie międzynarodowej umowy o uregulowaniu roszczeń
finansowych, następuje na podstawie decyzji ministra finansów na wniosek
organów właściwych w zakresie gospodarowania nieruchomościami.
I tu zaczyna się problem. Otóż samorządy, które są organami właściwymi w
tym zakresie, nie mają możliwości stwierdzenia, czy dana nieruchomość
znajduje
się
w
wykazie
nieruchomości
i
podmiotów
objętych
międzynarodowymi układami indemnizacyjnymi. Pomimo iż na podstawie tych
umów strona polska została globalnie zwolniona w przedmiocie zaspokojenia
roszczeń podmiotów uprawnionych, to sądy najczęściej dokonują zwrotu
nieruchomości w przypadku braku decyzji ministra finansów o przejściu prawa
własności na rzecz Skarbu Państwa. Samorząd, który niejednokrotnie poniósł
znaczne wydatki na utrzymanie nieruchomości, jest bezsilny. Również lokatorzy
takich budynków mieszkalnych stają się ofiarami nierzadko nieuprawnionych
decyzji sądów.
Minister finansów twierdzi, że listy nieruchomości i podmiotów objętych
międzynarodowymi
układami
indemnizacyjnymi
przekazał
ministrowi
właściwemu do spraw skarbu państwa, gdyż zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy z dnia
8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących
Skarbowi Państwa (Dz. U. Nr 106, poz., 493, ze zm.) minister właściwy do
spraw skarbu państwa prowadzi zbiorczą ewidencję majątku Skarbu Państwa.
W związku z powyższym pytania do Pana Ministra:
1. Jaki jest stan faktyczny spraw wynikających z umów indemnizacyjnych?
2. Czy Minister Skarbu podejmuje jakiekolwiek działania, by zostały
ostatecznie uregulowane prawa własności nieruchomości objętych umowami
indemnizacyjnymi?
3. Czy samorządowy organ właściwy w zakresie gospodarowania
nieruchomościami ma możliwość korzystania z list nieruchomości i podmiotów
objętych
międzynarodowymi
układami
indemnizacyjnymi
w
celu
przygotowania odpowiedniej dokumentacji niezbędnej do podjęcia przez
ministra finansów odpowiedniej decyzji?
4. W jaki sposób i kiedy Minister zamierza doprowadzić do pełnego
uregulowania praw własności wynikających z umów indemnizacyjnych?
Z poważaniem
Poseł Józef Lassota
oraz grupa posłów
Warszawa, dnia 24 lutego 2014 r.