program - Instytut Medycyny Pracy

PROGRAM
międzylaboratoryjnych badań porównawczych pomiaru głównych parametrów fizycznych rejestrowanych
przez sprzęt do kontroli jakości aparatury rtg w zakresie stomatologii, mammografii, tomografii
komputerowej i radiologii konwencjonalnej z elementami fluoroskopii
Łódź, październik – listopad 2012
Organizator badań
Laboratorium Wzorców Wtórnych
Zakład Ochrony Radiologicznej
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. J. Nofera
ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8
91-348 Łódź
tel. (042) 631 45 36, (042) 631 45 56
fax. (042) 631 45 48
Koordynator:
Personel
Organizator:
Organizator:
dr hab. Marek Zmyślony (IMP Łódź),
tel. (042) 631 45 57, [email protected]
mgr Marcin Brodecki (IMP Łódź),
tel. (042) 631 45 36, [email protected]
mgr Andrzej Bednarek (IMP Łódź),
tel. (042) 631 45 56, [email protected]
Obserwatorzy
dr inż. Dariusz Kluszczyński (KCORwOZ Łódź)
mgr Dorota Wróblewska (KCORwOZ Łódź)
Grupa doradcza
mgr. Przemysław Janiak (KCORwOZ Łódź)
Termin
Październik ̶ listopad 2011 (Data rozpoczęcia: 08.10.2012. Data zakończenia: uzależniona od liczby
uczestników)
Uczestnicy badań
Laboratoria badawcze/placówki wykonujące specjalistyczne testy kontroli jakości aparatury
rentgenowskiej zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 20011 r.
w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich
rodzajów ekspozycji medycznej.
Laboratoria/placówki akredytowane na zgodność z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2005 oraz
jednostki ubiegające się o akredytację w zakresie wykonywania testów specjalistycznych
kontroli jakości aparatury rentgenowskiej.
Liczba uczestników ograniczona ze względów organizacyjnych.
Cel badań
1. Umożliwienie uczestnikom badań sprawdzenia poprawności działania stosowanej
aparatury poprzez porównanie jej wskazań ze wskazaniami przyrządów referencyjnych
zapewnionych przez organizatora.
2. Identyfikacja różnic między laboratoriami w zakresie pomiaru i wyznaczania:
- dawki promieniowania rtg
- iloczynu dawka-długość DLP (CT)
- wydajności lampy rtg
- mocy dawki promieniowania rtg
- napięcia lampy rtg
- warstwy połówkowego osłabiania HVL
- czasu ekspozycji
- pomiaru luminancji
- pomiaru gęstości optycznej
- oceny geometrii wiązki promieniowania X
w zakresie napięć stosowanych w stomatologii, mammografii, radiologii konwencjonalnej
Strona - 1 - z 3
i tomografii komputerowej
3. Ustalenie problemów w laboratoriach związanych z pomiarem w/w parametrów
4. Umożliwienie uczestnikom badań sprostanie wymaganiom normy PN-EN ISO/IEC
17025:2005 w zakresie zapewniania jakości otrzymywanych wyników.
1.
Plan działania
2.
3.
4.
5.
Informacja o realizacji badań oraz publikacja regulaminu i kart zgłoszeniowych
– od 11.09.2012 (do pobrania na stronie www.imp.lodz.pl);
Przyjmowanie kart zgłoszeniowych – do 25.09.2012;
Informacja zwrotna od organizatora badań o kwalifikacji i terminie wykonania
pomiarów – do 28.09.2012;
Realizacja pomiarów – od 08.10.2012 (indywidualny termin dla każdego uczestnika);
Opracowania raportu zbiorczego wraz z indywidualnymi osiągnięciami każdego
z uczestników – do 31.12. 2012
Metodyka pomiarowa
Metoda pomiaru zgodna z procedurami pomiarowymi uczestników badań, opartymi na
rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 20011 r. w sprawie warunków
bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji
medycznej
W uzasadnionych przypadkach organizator zastrzega sobie możliwość narzucania
warunków pomiarowych, w calu zapewnienia jednorodności pomiarowej dla każdego
z uczestników
Sposób wykonania
pomiarów
1. Zadaniem każdego z laboratoriów jest wyznaczenie nieznanej uczestnikom wielkości
dawki promieniowania (DLP dla tomografii komputerowej) przy zadanych przez
organizatora parametrach ekspozycji odpowiednich dla mierzonego zakresu. Do
oszacowania wielkości dawki wykonanych zostanie 3-5 ekspozycji. Uczestnicy podają
wynik wraz z oszacowaną niepewnością pomiaru.
2. Zadaniem uczestników jest wyznaczenie wydajności lampy rtg poprzez pomiar dawki
promieniowania rejestrowanej w warunkach zgodnych z Rozporządzeniem Ministra
Zdrowia. Do oszacowania wielkości wydajności wykonanych zostanie 3-5 ekspozycji.
Uczestnicy podają wynik wraz z oszacowaną niepewnością pomiaru.
3. Zadaniem uczestników jest wyznaczenie mocy dawki w danej odległości i przeliczenie jej
na odległość wskazaną przez organizatora. Do oszacowania wielkości wydajności
wykonanych zostanie 3-5 ekspozycji. Uczestnicy podają wynik wraz z oszacowaną
niepewnością pomiaru.
4. Zadaniem jest wyznaczenie wartości wysokiego napięcia lampy rtg. Do oceny wielkości
wysokiego napięcia wykonanych zostanie 3-5 pomiarów. Wartość zmierzonego napięcia
uczestnicy podają wraz z niepewnością pomiaru;
5. Każde z laboratoriów wyznacza wartość nieznanego uczestnikom HVL wykorzystując w
tym celu własne absorbenty aluminiowe w liczbie określonej w wewnętrznych
procedurach laboratoriów uczestniczących. Laboratoria wyznaczają wartości HVL wraz z
niepewnością.
6. Zadaniem uczestników jest wyznaczenie czasu ekspozycji podczas 3-5 pomiarów. Wynik
podawany wraz z niepewnością pomiaru
7. Zadaniem uczestników jest pomiar gęstości optycznej w punkcie wskazanym przez
organizatora. Wynik podawany wraz z niepewnością pomiaru.
8. Zadaniem jest wyznaczenie luminancji negatoskopu w punkcie wskazanym przez
organizatora. Wynik podawany wraz z niepewnością.
9. Zadaniem uczestników jest ocena wybranych parametrów geometrii wiązki
promieniowania X przy wykorzystaniu naeksponowanych przez organizatora błon rtg
zgodnie z właściwym Rozporządzeniem Ministra Zdrowia
Strona - 2 - z 3
Informacje przekazane
uczestnikom
Uczestnicy podczas badań pracują na własnym sprzęcie pomiarowym i obliczeniowym.
Należy zabrać ze sobą aparaturę umożliwiającą całościową realizacje zadania.
Pamiętać należy, iż referencyjne źródło promieniowania emituje poziomą wiązkę
promieniowania, co należy uwzględnić podczas metodyki pomiaru i pozycjonowania sprzętu
pomiarowego. W razie konieczności organizator zapewnia stosowny system mocowań.
W celu zapewnienia anonimowości poszczególni uczestnicy otrzymają podwójne oznaczenia
kodowe tj. kod pomiarowy i kod opracowania
Podstawy oceny
uczestników
Wyniki badań wykonanych przez poszczególne, uczestniczące w badaniach laboratoria są
opracowywane statystycznie. Indywidualna i sumaryczna oceny sprawności pomiarowej
laboratorium dokonana zostanie zgodnie z zaleceniami zawartymi w dokumentach
powołanych.
Przy ocenie biegłości laboratoriów uczestniczących w badaniach brane będą pod uwagę:
interpretacja i sposób przedstawiania wyników oraz metodyka szacowania niepewności
pomiarowych.
Dokumenty powołane
Badania biegłości organizowane są zgodnie z:
1. Zaleceniami przewodnika ISO/IEC 43:1997 „Badania biegłości poprzez porównania
międzylaboratoryjne”;
2. Wytycznymi ILAC-G13:08/2007 „Wymagania dotyczące kompetencji organizatorów
badań biegłości”;
3. Dokumentem DA-05 „Polityka Polskiego Centrum Akredytacji dotycząca
wykorzystania badań biegłości/porównań międzylaboratoryjnych w procesach
akredytacji i nadzoru laboratoriów”.
4. PN-EN ISO/IEC 17043 „Ocena zgodności. Ogólne wymagania dotyczące badania
biegłości
Strona - 3 - z 3