Wydarzenia 2003

kronika
Wydarzenia 2003
Zjazd PTM. Tegoroczny Zjazd Polskiego Towarzystwa Matematycznego odbył się w dniach
1–5 września w Poznaniu, a jego kontynuacją
była Szkoła Dydaktyki Matematyki, organizowana przez nowopowstałą Komisję Dydaktyki
Matematyki PTM. Zjazd upłynął pod znakiem
jubileuszy różnego rodzaju: Poznań obchodzi
750-lecie, poznańska szkoła matematyczna
czci stulecie urodzin swego założyciela – Władysława Orlicza (patrz „Matematyka” 5/2003),
matematyka światowa wspomina stulecie urodzin twórcy nowoczesnego rachunku prawdopodobieństwa – Andrieja N. Kołmogorowa.
Dodatkowo również konkurs prac uczniowskich, którego finał odbywał się w ramach zjazdu, był jubileuszowym dwudziestym piątym
konkursem.
Po tych wszystkich informacjach trudno
się dziwić, że zjazd był doskonale zorganizowany, odbywał się we wspaniałym budynku
Wydziału Matematyki i Informatyki, jednym
z pierwszych budynków nowo budowanego
miasteczka uniwersyteckiego usytuowanego
w pięknej okolicy na przedmieściach Poznania. W efekcie delegaci oddziałów prawie jednomyślnie nowym prezesem Towarzystwa wybrali prof. Zbigniewa Palkę, dziekana Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu
Adama Mickiewicza.
Oprócz referatów okolicznościowych były
odczyty laureatów nagród PTM i inne specjalistyczne wykłady, a wspólnym elementem
zjazdu i Szkoły Dydaktyki było wystąpienie
prof. A. Pelczara „O indukcji, dedukcji, edukacji i sporcie”.
Miło nam zakomunikować, że Nagrodę
PTM im. S. Dicksteina za popularyzację matematyki otrzymał znany naszym Czytelnikom
autor – Michał Szurek.
Tegoroczny, już XXV Konkurs Uczniowskich Prac z Matematyki stał na wyjątkowo
wysokim poziomie. Aż ośmioro finalistów,
6/2003
z których najmłodszy miał 12 lat (i traktowany był bez żadnej taryfy ulgowej!) prezentowało swoje prace i odpowiadało na pytania
publiczności, a jury miało nielada problem
z rozstrzygnięciem. Poniżej podajemy listę laureatów.
o 2 złote medale i nagrody pieniężne po
650 zł otrzymali: Marcel Kołodziejczyk
z I LO im. M. Kopernika w Łodzi za pracę
„Waga szalkowa i uogólniony problem fałszywej monety” oraz Aleksandra Kwiatkowska
z XIV LO im. Polonii Belgijskiej we Wrocławiu za pracę „O istnieniu funkcji ciągłej, przyjmującej każdą wartość z góry zadaną ilość
razy”;
o srebrny medal i nagrodę pieniężną 500 zł:
Juliusz Jabłecki z III LO im. A. Mickiewicza we Wrocławiu za pracę „O rozrzedzeniach
zbioru liczb naturalnych i szeregach P-harmonicznych”;
o 2 brązowe medale i nagrody pieniężne po
300 zł: Krzysztof Mroczek z Liceum Przymierza Rodzin w Warszawie za pracę „Problem komiwojażera” oraz Piotr Szafruga
z II LO im. Jana III Sobieskiego w Krakowie
za pracę „Wielowymiarowe muzeum i jego
strażnicy”;
o 3 wyróżnienia i nagrody pieniężne po
200 zł: Juliusz Jabłecki i Lech Stawikowski z III LO im. A. Mickiewicza we Wrocławiu za wspólną pracę „O porządkowaniu zależności wektorów losowych związanym
z pewną klasą funkcji” oraz Arkadiusz Męcel z I LO im. S. Dubois w Koszalinie za pracę „Od twierdzenia Morleya do funkcji na wymiar”, a także Robert Obryk z Gimnazjum
nr 16 im. S. Batorego w Krakowie za pracę
„O ukrytej podzielności wielomianów jednej
zmiennej”.
Jury Konkursu wyraziło podziękowania
i wręczyło dyplomy honorowe nauczycielom
– opiekunom laureatów.
369
49
kronika
Szkoła Historii Matematyki. Tegoroczna,
XVII Szkoła Historii Matematyki zorganizowana w czerwcu w Nowym Sączu (gospodarzem była Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa), odbyła się pod znakiem minionej
w 2002 roku dwusetnej rocznicy urodzin wielkiego matematyka norweskiego Nielsa Henrika Abela. Urodzony w małej norweskiej wiosce syn pastora był genialnym samoukiem.
Matematyką zainteresował się w wieku 16 lat,
po roku umiał więcej od nauczyciela, po 2 latach był w stanie rozwiazywać najtrudniejsze
problemy leżące w centrum ówczesnej matematyki. Powszechnie znanym jego wynikiem
jest dowód niemożliwości rozwiązania przez
pierwiastniki ogólnego równania stopnia 5, ale
prócz tego miał znaczące dokonania w bardzo
wielu działach matematyki i wiele nowych gałęzi tej nauki wyrosło z jego pomysłów. O tym
właśnie była mowa na omawianej konferencji.
Niestety Akademia Paryska doceniła zasługi Abela dopiero po jego śmierci, a zmarł
na gruźlicę bardzo młodo, bo w wieku 27 lat.
Jak już pisaliśmy („Matematyka” 3/2002,
s. 133), z okazji rocznicy urodzin Abela rząd
norweski postanowił przyznawać matematyczną Nagrodę im. Abela, równorzędną
z Nagrodą Nobla (której, jak wiadomo, matematycy nie otrzymują). Pierwszą Nagrodę
Abela otrzymał wybitny matematyk francuski
starszego pokolenia, J. P. Serre.
Szkoła Matematyki Poglądowej. Na XXXI,
Szkole Matematyki Poglądowej (sierpień 2003)
wzmocnieniu uległa tendencja do poszerzania problematyki o inne dziedziny wiedzy.
Oprócz odczytów matematycznych z wielkim
zainteresowaniem słuchaliśmy astronoma,
genetyka, ekonomisty, chemika, biologa. Takiemu zestawieniu odczytów sprzyjał temat
szkoły: Wybrane dzieła klasyków. Wśród tych
klasyków byli Euklides, Kartezjusz. Poincaré,
Emma Noether ale także Darwin, Mendelejew, Hubble .
Słuchacze, chyba trochę zmęczeni śledzeniem tak różnorodnej problematyki, obdarzyli „medalem Filca” Krzysztofa Ciesielskiego,
który pod hasłem „Nietypowi klasycy” omówił osiągnięcia popularyzatorów i autorów łamigłówek: Lecha Pijanowskiego i Iana Stewarta.
50
370
Zeszłoroczna laureatka tego medalu, kompozytorka Alicja Gronau-Osińska, zaprezentowała nagranie swojej nowej opery kameralnej.
Ciekawe jakie niespodzianki czekają uczestników kolejnej szkoły...
Konferencja Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki. Jak zwykle, tak i w tym roku, na początku lutego zorganizowana została XII Krajowa Konferencja Stowarzyszenia Nauczycieli
Matematyki. Odbyła się ona, podobnie jak poprzednia, w Międzyzdrojach. To już ogromna
impreza – tym razem udział w niej wzięło ponad 750 osób! Wyrazy uznania, a nawet podziwu, należą się organizatorom, którzy potrafią jakoś nad tak ogromną liczba uczestników zapanować. Wprawdzie nauczyciele matematyki to towarzystwo raczej zdyscyplinowane, ale przy takiej masie chaos zawsze się
wkrada – tym bardziej, że chaos to też pojęcie
matematyczne.
Zajęcia oczywiście odbywały się w grupach
i podgrupach (a może i w półgrupach), przy
czym – jak zwykle – największym zainteresowaniem cieszyła się Pracownia Całodobowa,
w której uczestnicy ćwiczyli się w wykonywaniu najrozmaitszymi technikami różnych wielościanów i innych geometrycznych kompozycji.
Niestety to, co piszę o konferencji, to wiadomości „z drugiej ręki”. Bowiem także do
tradycji już należy, że jej termin pokrywa się
z terminem sesji egzaminacyjnej, kiedy muszę być obecna na macierzystej uczelni. Wiadomości z pierwszej ręki są w kwartalniku
NiM nr 46.
Następna Konferencja SNM – znowu na
początku lutego – odbędzie się w Łowiczu. q
AGNIESZKA WOJCIECHOWSKA
redaktor naczelny czasopisma „Matematyka”.
matematyka