Szkolny Program Profilaktyki - Zespół Placówek Oświatowych w

Transkrypt

Szkolny Program Profilaktyki - Zespół Placówek Oświatowych w
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Szkolny Program Profilaktyki
„MOJA SZKOŁA –
BEZPIECZNA I ZDROWA”
Przedszkole
Szkoła Podstawowa
Gimnazjum
Opracowanie :
Chociwel, 2010
Ewa Dadyńska
Maria Pelechowicz
Andżelika Olesińska
Anna Kamińska
Danuta Zasławska-Greśkiw
1
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
SPIS TREŚCI
Rozdział
I
Tytuł rozdziału
Podstawa prawna ................................................................. 3
Wprowadzenie …………………………………………….. 3
II
Zadania szkoły w zakresie profilaktyki................................ 5
III
Cel główny
IV
Cele szczegółowe …………………………………………. 6
V
Grupa docelowa ………………………………………….. 6
VI
Prognozy odbioru środowiska ………………………………7
VII
Proponowane zadania szczegółowe oraz tematyka zajęć ... 8
1. Jak być bezpiecznym? ...................................................... 8
2. Jak prawidłowo komunikować się z innymi?................... 10
3. Jak żyć zdrowo? ............................................................... 12
4. Jak żyć bez nałogu? ......................................................... 14
5.Jak pomóc dziecku z trudnościami w nauce i
zaburzeniami w zachowaniu?...............................................16
…………………………………………….. 6
6.Wychowujemy chroniąc dzieci ...........................................18
VIII
Wykonawcy programu ...........................................................19
IX
Metody i sposoby realizacji ..................................................19
X
Oprzyrządowanie programu ……………………………….. 21
XI
Etapy działań ………………………………………………. 21
XII
Ewaluacja programu ………………………………………. 21
XIII
Organizacje wspierające rodzinę ......................................... . 22
XIV
Literatura …………………………………………………. 23
XV
Wykaz załączników …………………………………. 24
Chociwel, 2010
2
3
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
PODSTAWA PRAWNA
Program profilaktyki „Moja szkoła- bezpieczna i zdrowa” powstał w oparciu o:
 Ustawa o systemie oświaty z późniejszymi zmianami 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami z 21 stycznia, 18
lutego2000r. 23 sierpnia2001r.

Rozporządzenie MEN z dn.31 stycznia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego
przedszkola i publicznych szkół

Rozporządzenie MEN z dn. 15 stycznia 2001r. w sprawie zasad udzielanie i organizacji pomocy psychologiczno –
pedagogicznej w publicznej w publicznych przedszkolach , szkołach i placówkach( D.U. nr 13 z dn. 23
lutego2001r.,poz 10)

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z późniejszymi
zmianami( D.U. nr 127,poz.593)

Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z późniejszymi zmianami (D.U. nr 111,poz.468)

Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
( D.U.)z1996 r. nr 10,poz. 55

Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii ( D.U. nr 75,poz .468)

Rozporządzenie MEN z dn 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i
zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży ( D.U. z dn. 14 lutego 2003 r.)



Ustawa z dn. 29 lipca 2005r. o przeciw działaniu przemocy w rodzinie
(D. U. z 2005 r. nr 180, poz.1493)
Rządowy Program Ograniczana Przestępczości Aspołecznych Zachowań pod nazwą
dn. 18 listopada 2006 r.
„ Razem bezpieczniej” z
podstawę programową opublikowaną w Rozporządzeniu MEN i S z 31.01.2002 r.
I WPROWADZENIE
Młodzi ludzie w wieku szkolnym w swoim rozwoju natrafiają na wiele problemów, które można
nazwać adaptacyjnymi. Muszą pokonywać wyzwania stawiane im przez rodzinę, rówieśników,
szkołę i społeczeństwo. Towarzyszy temu „kryzys oparcia” ze strony rodziców. Z różnych przyczyn
wartości prezentowane przez rodziców są kwestionowane przez dzieci, które poszukują własnych,
nienarzucanych im stylów życia. Życie szkolne także narzuca dzieciom zadania często trudne do
spełnienia: obciążenia, rygory, napięcia, wywołując stres, apatię lub bunt.
Kontakty z rówieśnikami mogą być oparciem dla osamotnionych dzieci, mogą także być źródłem
problemów, tj. niepewności własnej atrakcyjności, nieumiejętności kontaktowania się, trudności
określania własnej tożsamości oraz określenia się wobec różnych grup rówieśniczych.
Oprócz trudności adaptacyjnych w środowisku młodzi ludzie przeżywają poczucie zagubienia w
świecie, poszukują sensu życia, wartości, które mogliby uznać za swoje.
Problemy adaptacyjne mają różnorakie podłoże: psychologiczne, społeczne, kulturowe i dotyczą
różnych sfer życia człowieka: życia wewnętrznego, kontaktów interpersonalnych, ról społecznych i
wartości kulturowych.
Chociwel, 2010
Szkolny Program Profilaktyki
4
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Wyniki badań psychologów i socjologów nad uzależnieniami dowodzą, że duży wpływ na
uzależnienie ma negatywny obraz siebie, niski poziom samoakceptacji, skłonność do przeżywania
stanów lękowych, niska odporność na stresy, a także zaburzenia w funkcjonowaniu rodziny, brak
więzi z rodzicami, nie dosyć wyraziste lub nieakceptowane modele dorosłości oraz kryzys systemu.
Luki te stara się wypełnić uczestnictwo w subkulturach, grupach o silnej więzi, posługujących się
własnymi symbolikami i rytuałami. Alkohol, narkomania stają się ucieczką od frustracji i trudnych
emocji, a osoby uzależnione cechuje tendencja do poszukiwania ciągle nowych wrażeń.
Rodzi się pytanie: Czy można zapobiegać i minimalizować te negatywne sytuacje i zjawiska? Jakie
są najbardziej efektywne metody profilaktyki?
W ciągu ostatnich kilkunastu lat realizowano i sprawdzano wiele różnych programów
profilaktycznych. Można wyróżnić w nich 4 nurty, sposoby podejścia do konstruowania programów
profilaktycznych:
model racjonalno-poznawczy opierający się na przekonaniu, że dostarczenie odpowiednich i rzetelnych
informacji o substancjach uzależniających i szkodliwych ich skutkach spowoduje podejmowanie przez
młodych ludzi właściwych decyzji. Niestety, ten model rozbudza ciekawość i wzrost sceptycyzmu wobec tych
informacji i ich nadawców.
model ćwiczenia umiejętności odmawiania i podejmowania samodzielnych decyzji zakłada, że młody
człowiek oprócz wiedzy o szkodliwości substancji uzależniających musi posiąść umiejętność podejmowania
samodzielnych decyzji i mówienia NIE w sytuacji presji i nacisku.
model promocji zdrowia zwraca uwagę na to co dobre, zdrowe i przyjemne dające poczucie zadowolenia z
siebie i życia. Ma w perspektywie nauczyć zdrowego stylu życia.
model psychologiczny ma rozwijać umiejętności psychologiczne pomocne w radzeniu sobie z trudnymi
sytuacjami życiowymi, stresem, zmniejszając potrzebę sięgania po substancje uzależniające w chwilach
trudnych.
Celem zajęć profilaktycznych jest dostarczenie prawdziwych informacji o działaniu środków
psychoaktywnych, danie dzieciom możliwości świadomego wyboru opartego na wiedzy, a w
końcowym efekcie opóźnienie wieku inicjacji środków psychoaktywnych oraz wylansowanie
zdrowego stylu życia i zachowań prozdrowotnych.
Celem zreformowanej szkoły jest wspieranie wszechstronnego rozwoju ucznia, integracja
wychowania z kształceniem, podmiotowość ucznia i nauczyciela jako wzorca osoby dla niego.
Działalność edukacyjna szkoły określana jest przez:
 Szkolny Program Nauczania, który z punktu widzenia dydaktycznego obejmuje całą działalność
szkoły oraz uwzględnia wymiar wychowawcy.
 Program Wychowawczy Szkoły realizowany przez wszystkich nauczycieli ujmujący i opisujący
globalnie wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym.
 Szkolny System Oceniania.
Wszystkie wyżej wymienione systemy warunkują formalnie konstruowanie szkolnego programu
profilaktyki.
W celu zapewnienia uczniom bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki na terenie
placówki zainstalowany jest monitoring wizyjny. Sama świadomość bycia obserwowanym
wymusza bardziej kulturalne i przemyślane zachowania. Rejestrowane sytuacje mogą być często
jedynym dowodem przestępstwa, ale także np. kontrolą osób wchodzących na teren szkoły.
Chociwel, 2010
Szkolny Program Profilaktyki
5
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Prawidłowo prowadzony monitoring nie ogranicza „prawa do prywatności” osoby monitorowanej,
lecz zapewnia bezpieczeństwo wszystkim uczniom, a także pracownikom i pozostałym osobom
przebywającym na terenie placówki. Monitoring może być wykorzystywany jedynie do:
1. Kontroli osób wchodzących do placówki.
2. Jako dowód przestępstwa, gdy świadkowie dewastacji, pobić, kradzieży itp. nie chcą
„zeznawać” w obawie o odrzucenie ich ze strony swoich kolegów lub w obawie o własne
bezpieczeństwo.
3. Jako ochrona przed dewastacją obiektu i urządzeń będących własnością szkoły.
4. Identyfikacji osób podejrzanych o dokonywanie w/w szkód i niewłaściwych zachowań.
Program „Moja szkoła – bezpieczna i zdrowa” składa się z 6 modułów dotyczących
bezpieczeństwa, prawidłowej komunikacji między ludźmi, zdrowego trybu życia, życia bez nałogów,
pomocy dzieciom z trudnościami w nauce i zaburzeniami w zachowaniu oraz pedagogizacji
rodziców. Każdy moduł obejmuje cele, zadania szczegółowe do realizacji, określa formy, sposoby,
pomoce realizacji oraz osoby realizujące i współodpowiedzialne za program.
Program powstał dla potrzeb szkoły i jej środowiska. Wynika z potrzeby zminimalizowania i
zapobiegania negatywnym zjawiskom oraz niepożądanym formom zachowań uczniów. Program
zawiera propozycje tematów zajęć, do których scenariusze i konspekty stanowią odrębną część
programu dostępną w bibliotece szkolnej. Z programu mogą korzystać nauczyciele dowolnie
wybierając zawarte w nim treści.
W programie zostały uwzględnione spotkania z osobami, które są specjalistami w omawianych
dziedzinach: higienistką, psychologiem, pedagogiem, policjantem, kuratorem sądowym,
pracownikami Poradni P-P.
II ZADANIA SZKOŁY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI
1. Doskonalenie kompetencji w zakresie realizacji szkolnego programu profilaktyki
uwzględniającego profesjonalne działania profilaktyczne.
2. Pogłębianie refleksji nad zadaniami nauczyciela – wychowawcy w zakresie wychowania
w oparciu o podstawę programową.
3. Przekazanie uczniom perspektywy zdrowego trybu życia.
4. Kształtowanie prawidłowych życiowych norm społecznych dotyczących środków
psychoaktywnych, pomoc w budowaniu poczucia własnej wartości.
5. Uczenie rozpoznawania zagrożeń, radzenia sobie w sytuacjach trudnych i kryzysowych,
kształcenie umiejętności odmawiania.
6. Dostarczanie wiedzy i umiejętności w budowaniu pożądanych postaw społecznych.
7. Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów uczniów w sposób twórczy wspólnie z ich
wychowawcami i rodzicami.
8. Współpraca ze środowiskiem rodzinnym i rówieśniczym jako niezbędny element
sprzyjającej efektywnej profilaktyce.
Ogólnie program ma służyć temu, aby dorośli – wychowawcy i rodzice umieli zdiagnozować
sytuacje i potrzeby rozwojowe uczniów, aby dzieci umiały rozmawiać z nimi o sprawach trudnych,
aby dorośli umieli również doradzić w sposób odpowiedzialny i kompetentny.
Chociwel, 2010
Szkolny Program Profilaktyki
6
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
III CEL GŁÓWNY
1.Nadrzędnym celem jest „wszechstronny rozwój osobowy ucznia”, dbanie o to, aby uczniowie:
a) znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego w wymiarze
intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym i
duchowym,
b) poszukiwali, odkrywali i dążyli na drodze rzetelnej pracy do osiągnięcia celów
życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie,
c) przygotowali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i
hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się.
2. W wyniku realizacji programu uczeń ma posiąść zdolność samodzielnego dokonywania
wyboru zachowań właściwych dla zdrowia i bezpieczeństwa własnego i innych ludzi.
IV CELE SZCZEGÓŁOWE
Zapoznanie uczniów z problematyką nałogów i uzależnień.
Kształtowanie umiejętności oparcia się presji innych osób.
Pogłębianie i uaktualnienie wiedzy dotyczącej substancji psychoaktywnych.
Zapoznanie uczniów ze skutkami psychicznymi i zdrowotnymi długotrwałego zażywania substancji
psychoaktywnych (papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze i inne).
Umożliwienie uczniom dokonywania świadomych wyborów, nie uleganie złym wpływom.
Promowanie życia bez nikotyny, alkoholu, narkotyków, dopalaczy i innych środków psychoaktywnych.
Stworzenie możliwości walki z nałogiem.
Nauczanie podejmowania decyzji związanych z uzależnieniami.
Zapoznanie uczniów z prawami człowieka, dziecka, ucznia oraz procedurami w wypadku łamania zasad.
Zapoznanie z właściwym radzeniem sobie z przemocą i rozwiązywaniem konfliktów.
Kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów międzyludzkich.
Minimalizowanie przejawów agresji słownej i fizycznej wśród uczniów.
Nabywanie umiejętności nazywania i realizowania swoich własnych potrzeb w sposób społecznie
akceptowany.
V GRUPA DOCELOWA
Dzieci uczęszczające do Zespołu Placówek Oświatowych w Chociwlu: dzieci uczęszczające do
Przedszkola, uczniowie klas I – VI Szkoły Podstawowej oraz uczniowie klas I – III Gimnazjum.
VI PROGNOZY ODBIORU ŚRODOWISKA
W celu wzmocnienia działań w szczególności nakierowanych na przeciwdziałanie najgroźniejszym
występującym w szkole zjawiskom zakłada się:


współdziałanie wszystkich nauczycieli,
motywowanie uczniów do podejmowania działań mających na celu poprawę ich bezpieczeństwa w
szkole,
 motywowanie rodziców i innych osób do wspólnych działań mogących wesprzeć realizację programu,
Chociwel, 2010
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________

systematyczne śledzenie i analizowanie skuteczności podjętych działań oraz wyciąganie wniosków i
na ich podstawie wprowadzanie zmian w pracy profilaktycznej.
Działania nauczycieli :
a) w stosunku do samych siebie:
 przygotowanie cyklu zajęć przeciwdziałających agresji,
 kontrola miejsc, w których uczniowie palą papierosy(poza terenem szkoły)
 przygotowanie przez nauczycieli scenariusza lekcji wychowawczej na temat dopalaczy.
b) w stosunku do uczniów:
 ankieta o agresji,
 przeprowadzenie zajęć dotyczących praw człowieka, dziecka, ucznia,
 analiza statutu szkoły(części zajmującej się prawami i procedurami postępowania w przypadku ich
łamania),
 pilnowanie szatni – dyżury całodzienne
 akcje profilaktyczne w szkole przeciwdziałające uzależnieniom od środków psychoaktywnych tj.
nikotyna, alkohol, narkotyki, dopalacze oraz innych uzależnień (np. komputera, hazardu)
 prace społeczne uczniów na rzecz szkoły,
 przygotowanie deklaracji dla uczniów,
c) w stosunku do rodziców:
 ankieta dla rodziców o agresji + referat,
 prezentacja prac plastycznych i literackich,
 prace społeczne na rzecz szkoły,
 przygotowanie deklaracji dla rodziców.
Chociwel, 2010
7
8
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
VII
PROPONOWANE ZADANIA SZCZEGÓŁOWE ORAZ TEMATYKA ZAJĘĆ
MODUŁ 1
„Jak być bezpiecznym ?”
cele
rozpoznawanie przez dzieci
różnych form i sytuacji
niebezpiecznych.
zapoznanie z zasadami
bezpiecznego zachowania w
szkole i środowisku
szukanie i wskazywanie
wzorców i autorytetów godnych
naśladowania
zapoznanie uczniów z
dokumentami o prawach
dziecka: Konwencja Praw
Dziecka,
Statut Szkoły,
Program Wychowawczy,
WSO
zapoznawanie uczniów z
elementami odpowiedzialności
karnej nieletnich
zaznajomienie z zasadami
udzielania pierwszej pomocy i
korzystania z pogotowia
ratunkowego, policji i straży
pożarnej
formy i sposoby realizacji
miniwykład,
pogadanki,
scenki dramowe,
zestaw filmów edukacyjnych
„Alfred radzi”
odpowiedzialny
wychowawcy,
nauczyciele świetlicy
policjant z wydziału ds.
nieletnich
prelekcja dla dzieci dotycząca
Konwencji Praw Dziecka,
quiz,
pedagog, wychowawcy.
wychowawcy,
spotkania z pedagogiem
przedstawicielami policji
rozmowy i dyskusje,
gry i zabawy,
konkursy plastyczne,
konkursy literackie,
ulotki informacyjne dla
rodziców,
gazetki i ulotki dla uczniów,
pedagogizacja rodziców,
prelekcje
Chociwel, 2010
pedagog
policjant z wydziału ds.
nieletnich
higienistka szkolna
przedstawiciel osp lub
policjant.
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Proponowana tematyka zajęć do modułu 1 „ Jak być bezpiecznym?”
Przedszkole
1. Jak bezpiecznie bawić się domu, szkole, na podwórku?
2. Jak działają urządzenia techniczne?
3. Jak bezpiecznie obsługiwać urządzenia elektryczne?
4. Bądź grzeczny będziesz bezpieczny.
5. Jestem uczniem! Jak jest w szkole?
klasa I
1. Czy moja szkoła jest bezpieczna?
2. Bądź zawsze ostrożny na drodze.
3. Nie wolno kraść.
klasa II
1.
2.
3.
Bezpieczna zabawa.
Bezpieczna droga do szkoły.
Jak bezpiecznie posługiwać się różnymi urządzeniami?
klasa III
1. Jak uniknąć niebezpieczeństw związanych z kontaktowaniem się z nieznajomymi?
2. Kto może mi pomóc, gdy czuję się źle w szkole?
3. Powiedz NIE -nigdzie nie idź.
klasa IV
1. Dobry i zły dotyk.
2. Bądź odważny – broń słabszych.
3. Jedziemy na rajd rowerowy! Czy znamy zasady ruchu drogowego?
klasa V
1. Bezpieczne cele –jak je wyznaczać i jak je osiągać?
2. Zasady korzystania z telefonu do pogotowia ratunkowego, policji i straży pożarnej.
3. Jak zorganizować bezpieczną naukę?
klasa VI
1. Jak udzielić pomocy w nagłych wypadkach?
2. Czy moje zachowanie stwarza zagrożenie dla innych?
3. Jakie prawa mają dzieci?
klasa I-III gimnazjum
1 .Moja odpowiedzialność za bezpieczeństwo moje i innych.
2. Udzielając pierwszej pomocy poszkodowanemu w wypadku zwiększam szanse jego
przeżycia.
3. Jakie warunki stanowią o bezpieczeństwie człowieka w życiu codziennym.
4. Bezpieczny dom.
Chociwel, 2010
9
10
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
MODUŁ 2
„Jak prawidłowo komunikować się z innymi?”
cele
formy i sposoby realizacji
przekazanie informacji o cechach
prawidłowego komunikowania się
między ludźmi,
mini-wykład,
film edukacyjny: „Asertywność sztuka bycia sobą”,
doskonalenie umiejętności
komunikowania się,
gry sytuacyjne,
scenki dramowe,
ćwiczenia w nadawaniu i odczytywaniu
komunikatów niewerbalnych,
przekazanie podstawowych
informacji na temat zachowań
asertywnych,
plansze, ulotki
gazetki informacyjne dla uczniów,
konkurs plastyczny na hasło p- agresji,
historyjki obrazkowe,
reklamy z czasopism,
testy,
kształtowanie umiejętności postawy
asertywnej,
pedagogizacja rodziców,
prelekcje,
rozwijanie poczucia własnej
wartości i wiary w siebie,
gry sytuacyjne,
scenki dramowe,
ćwiczenia
rozpoznawanie i nazywanie
własnych uczuć i przeżyć.
warsztaty umiejętności dla nauczycieli,
uczniów i rodziców
Radzenie sobie z własną agresją i
agresją innych
Chociwel, 2010
odpowiedzialny
wychowawcy,
pedagog
nauczyciele
świetlicy
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Proponowana tematyka zajęć do modułu 2
„Jak prawidłowo komunikować się z innymi?”
Przedszkole
1. Poznajemy swoich kolegów.
2 Wiem, jak się nazywam i gdzie mieszkam.
3. Jesteśmy wrażliwi na uczucia innych.
4 . Moja rodzina i mój dom.
Szkoła Podstawowa
klasa I-III
1. Czy jestem dobrym kolegą?
2. Czy umiem nawiązywać kontakty?
3. Jak prawidłowo komunikować się z innymi?
4. Co to znaczy być kulturalnym w kontaktach z innymi osobami?
klasa IV-VI
1. Czy jestem asertywny?
Czy potrafię odmówić?
Sposoby skutecznego odmawiania.
Umiem mówić NIE.
2. Jak być dobrym kolegą?
Jak pomóc osobom nieśmiałym i z kompleksami ?
Co sprzyja dobrym kontaktom?
3. Akceptacja siebie.
Rozpoznaję i nazywam swoje uczucia
Jak poradzić sobie ze złością ?
Czy umiem zapanować nad swoją złością?
4. Czym są konflikty?
Potrafię rozwiązywać konflikty.
Jak rozwiązywać konflikty- kompromis.
Gimnazjum
klasa I-III
1.
2.
3.
Reklama jako skuteczny sposób porozumiewania.
Rozwiązywanie konfliktów to wielka sztuka.
Jak się porozumiewać?
Porozumiewam się z ludźmi ,ale jak?
Czy jestem tolerancyjny?
Czy szanuję i akceptuję prawa innych?
Jak można przezwyciężyć nieśmiałość?
Bank zalet.
Przemoc we współczesnym świecie.
Jak się przed nią bronić?
Subkultury młodzieżowe i zagrożenia z ich strony.
Słowne reakcje na nieprzyjemne zachowania
Chociwel, 2010
11
12
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
MODUŁ 3
„Jak żyć zdrowo?”
cele
formy i sposoby realizacji
uzupełnianie wiedzy na temat
higieny osobistej,
list do rodziców,
program profilaktyczny
„Uśmiech na 7”
pokazy
prawidłowego
mycia zębów,
ulotki dla dzieci,
gazetki informacyjne
wyrabianie nawyków dbania o
sprawność fizyczną,
zdrowe odżywianie,
miniwykład,
gry i zabawy,
ulotki dla dzieci,
gazetki informacyjne,
konkurs na hasło,
konkurs na plakat,
burza mózgów,
kształtowanie nawyków dbania o
środowisko,
dyskusje panelowe,
scenki dramowe,
Odpowiedzialny
higienistka szkolna
nauczyciele
wychowania
fizycznego,
opiekunowie PCK,
wychowawcy,
pedagog
nauczyciele świetlicy.
higienistka szkolna
nauczyciele
wychowania
fizycznego,
opiekunowie PCK,
wychowawcy,
pedagog
nauczyciele świetlicy
wychowawcy,
pedagog
dostarczanie informacji o różnych
czynnikach
decydujących
o
rozkładzie zajęć w ciągu dnia,
ulotki dla dzieci,
gazetki informacyjne,
przekazywanie informacji na
temat
rozróżniania
różnych
poziomów stresu
wyrabianie umiejętności radzenia
sobie w sytuacjach stresowych,
ćwiczenia relaksacyjne,
uświadamianie i modyfikowanie
w kierunku zdrowego stylu życia,
zagrażających
postaw
dotyczących
korzystania
z
telewizji, komputera, internetu,
gier hazardowych.
historyjki obrazkowe
miniwykład,
gry i zabawy,
ulotki dla dzieci,
gazetki informacyjne,
konkurs na hasło,
konkurs na plakat
higienistka szkolna
wychowawcy,
pedagog
nauczyciele świetlicy
higienistka szkolna
wychowawcy,
pedagog
nauczyciele świetlicy
Chociwel, 2010
higienistka szkolna
wychowawcy,
pedagog
nauczyciele świetlicy
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Proponowana tematyka zajęć do modułu 3 „Jak żyć zdrowo?”
Przedszkole
1. Dlaczego ludzie muszą się myć?
Jak dobrze być zdrowym?
Skąd wiadomo, że człowiek jest chory albo, że jest zdrowy?
Szkoła Podstawowa
klasa I-III
1. Mój wygląd świadczy o mnie.
Jak dbać o czystość otoczenia?
Kiedy ludzie nie chorują?!
klasa IV-VI
1. Co to jest higiena?
Co to jest stres?
Czy znam sposoby zwalczania stresu.
Umiem pokonać stres.
Gimnazjum
klasa I-III
1. Komputer i Internet.
Zdrowe i dobre życie.
Skuteczne i nieskuteczne techniki stresowe.
Potrafię dbać o siebie.
Organizacja czasu wolnego.
zdrowy styl odżywiania
Szkoła Podstawowa
klasa I
Czy to ,co mi najbardziej mi smakuje jest zawsze dobre dla mojego
organizmu?
klasa II
Idę z mamą na zakupy!
klasa III Co powinienem zjadać i wypijając będąc uczniem III klasy?
klasa IV Niedobór i nadmiar pokarmu-ich konsekwencje.
klasa V Czy wiem co jest dla mnie zdrowe, a co szkodliwe. Żywność i używki.
klasa VI Jak odżywiają się inne narody.
Gimnazjum
klasa I
Dolegliwości, zaburzenia ,choroby spowodowane złym odżywianiem się.
Błędy popełniane podczas przygotowywania posiłków.
Stare nawyki i nowe trendy w żywieniu.
Czy zdrowa żywność jest zgodna ze zdrowym stylem odżywiania?
Skąd się wziął styl żywienia mojej rodziny?
klasa III Czy nadwaga to stan ,którego czasami trzeba się wstydzić ?
Anoreksja, bulimia, otyłość –prawdy i mity.
klasa II
Chociwel, 2010
13
14
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
MODUŁ 4
„Jak żyć bez nałogu?”
cele
uświadomienie uczniom zagrożeń
zdrowotnych
wynikających
z
nadużywania alkoholu i palenia
tytoniu,
formy i sposoby realizacji
miniwykłady,
scenki dramowe, plakaty
ulotki dla uczniów, rodziców
gazetki informujące,
odpowiedzialny
wychowawcy
pedagog
nauczyciele świetlicy,
uświadomienie
uczniom objecie
uczniów
konsekwencji
zachowań
pod profilaktycznym
wpływem alkoholu,
„Tak czy NIE” lub
wytwarzanie skojarzenia papierosów i zorganizowanie
alkoholu z czymś szkodliwym i antyalkoholowego
nieprzyjemnym
antynikotynowego,
programem
opiekunowie PCK,
higienistka szkolna
tygodnia
i kurator sądowy
prawnik
kształtowanie u dzieci umiejętności konkurs plastyczny,
chronienia się przed namawianiem do
picia alkoholu i palenia papierosów ulotki informacyjne,
oraz wdychania dymu tytoniowego,
prelekcje,
rozpowszechnianie
informacji
o
instytucjach
i
poradniach porady indywidualne dla rodziców
specjalistycznych zajmujących się
problematyką uzależnień,
kształtowanie postaw rodziców –
świadomych i odpowiedzialnych za
swe dzieci,
ukierunkowanie
rodziców
na
problemy: nie częstuję piwem,
alkoholem,
w
żadnych
okolicznościach,
rozmawiam
z
dziećmi o zagrożeniach wynikających
z używania
alkoholu, zwracam
uwagę na przestrzeganie zakazu
sprzedaży alkoholu i papierosów
nieletnim,
rodzinne konsekwencje nadużywania
alkoholu (przemoc w rodzinie)


Chociwel, 2010
15
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Uświadomienie dzieciom i młodzieży
zagrożeń związanych z uzależnieniami
środkami odurzającymi typu
narkotyki, dopalacze itp. oraz innymi
Zagrożeniami uzależnień typu
komputer , hazard itp.
 pogadanki w każdej klasie na
godzinach wychowawczych
dotyczących symptomów i skutków
psychicznych i fizycznych
zażywania środków odurzających
 projekcje filmów o tematyce
profilaktycznej
 organizacja i udział uczniów w
konkursach dotyczących zagrożeń
środkami psychoaktywnymi i innymi
rodzajami uzależnień psychicznych
 przygotowywanie gazetki
tematycznej
 omawianie tematyki dbałości o
zdrowie na wszystkich zajęciach i
przedmiotach
Wychowawcy klas
IV-VI SP i I-III Gm,
pedagodzy,
wychowawcy,
Zespół
WychowawczoOpiekuńczy ZPO
Proponowana tematyka zajęć do modułu 4 „Jak żyć bez nałogu?”
Przedszkole
1.. Dymki dobre i złe.
Szkoła Podstawowa
klasa I
Poznajemy małe straszydła .papierosiaki. Jak przed nimi uciec?
klasa II
Czy dymek papierosowy to dymek dobry czy zły?
klasa III
Co można stracić jak będzie się paliło papierosy?
klasa IV Jak możesz odmówić wypalenia papierosa , wypicia alkoholu, wzięcia nieznanej
ci substancji?
klasa V
Co to jest nałóg?
klasa VI
Jak może odbywać się wkraczanie w nałóg?
Kto może pomóc mi powiedzieć NIE ?
Alternatywa dla środków uzależniających.
Gimnazjum
klasa I
Narkotyki i ich kategorie . Jak można zetknąć się z nimi?
Substancje uzależniające: alkohol, papierosy, narkotyki, dopalacze.
Alternatywa dla środków uzależniających.
klasa II
klasa III
Jak wejść w nową grupę koleżeńską , aby czuć się w niej dobrze i jednocześnie
być nie zależnym?
Uzależnienia czy mnie to dotyczy?
Rodzaje typowych i nietypowych uzależnień.
Palić czy nie palić –zdecyduj sam.
Czym jest alkohol, nikotyna, narkotyki, dopalacze?
Czy warto pić alkohol?
Chociwel, 2010
16
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Moduł 5
„Jak pomóc dziecku z trudnościami w nauce i zaburzeniami w zachowaniu”
cele
formy i sposoby realizacji
odpowiedzialny
pedagog
1.
Pomoc
uczniom
ze wywiad z rodzicami
specyficznymi trudnościami w wywiad z wychowawcą lub wychowawca
nauczycielami przedmiotu
nauce.
diagnozowanie
występowania
specyficznych trudności w nauce
skierowanie ucznia do poradni w
celu
specjalistycznego formularz
zdiagnozowania
rodzaju poradni
trudności
oraz
wskazania
zaleceń do dalszej pracy z
dzieckiem
w
celu
zminimalizowania trudności w
nauce
praca
korekcyjnokompensacyjna (terapia)
dostarczenie uczniom i ich
rodzicom
informacji
o
sposobach pracy i niwelowania
trudności
skierowania
do wychowawca, pedagog
udział
w
zajęciach nauczyciel,
kompensacyjno-korekcyjnych
terapeuta-reedukator
udział
w
zajęciach logopeda
logopedycznych
udzielanie pomocy dzieciom w
różnych formach (w miarę
możliwości)
pomoc materialna (podręczniki, pedagog
stała współpraca z rodzicami pomoce) sprzęt rehabilitacyjny
wychowawca
uczniów
pracownik socjalny
2.
Pomoc
uczniom
z
trudnościami w nauce
zdiagnozowanie
rodzaju
i
przyczyny trudności w nauce,
udzielenie uczniowi różnorodnej
pomocy,
dostarczenie uczniom, i ich
rodzicom
informacji
o
sposobach pracy oraz likwidacji
braków
programowych,
likwidowanie
przyczyn
trudności, stała współpraca z ich
rodzicami
rozmowa
wywiad
z
nauczycielami,
wychowawcami
pomoc koleżeńska
kółka wyrównawcze
pomoc materialna (podręczniki)
rozmowy
wywiad
ankieta, wywiad
rozmowy
obserwacje
Chociwel, 2010
nauczyciel,
terapeuta-reedukator
logopeda
pedagog
wychowawca
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
3.
Pomoc
uczniom
z
zaburzeniami zachowania.
diagnozowanie
występowania
wśród
uczniów
agresji
i
niedostosowania społecznego
dostarczanie
informacji
wychowawcom i pedagogowi
szkolnemu
o
zauważonych
przejawach agresji słownej,
fizycznej wśród uczniów i
konsekwentne reagowanie na
w/w
zjawiska
i
sytuacje
wychowawcze
rozmowa, wywiad
wychowawcy
obserwacje
pedagog
czynne pełnienie dyżurów w nauczyciele świetlicy
miejscach
największego
zagrożenia
wychowawcy
pedagogizacje
nauczyciele dyżurni
rozmowa z rodzicami
nauczyciele świetlicy
udział
w
zajęciach policja
terapeutycznych
na
terenie personel szkoły
poradni
uczniowie
udział w różnego rodzaju kołach rodzice
zainteresowań
nauczyciele dyżurni
wychowawca, pedagog
współpraca z rodzicami uczniów
zagrożonych niedostosowaniem,
kierowanie
uczniów
z
zaburzeniami w zachowaniu do
poradni
na
specjalistyczne
badania w celu zdiagnozowania i
określania terapii
współpraca
sądowym
z
rozmowy, wywiady
warsztaty umiejętności
rady szkoleniowe
prelekcje
kuratorem
wychowawca, pedagog
kurator sądowy
udział nauczycieli w spotkaniach
szkoleniowych, kursach na temat
przeciwdziałania
agresji,
rozwiązywania konfliktów
wychowawca
pedagog
psycholog
kurator sądowy
pogłębianie wiedzy rodziców na
temat
niedostosowania
społecznego uzależnień oraz warsztaty
konsekwencji prawnych
wychowawca, pedagog
kurator sądowy
stworzenie
regulaminu
klasowego zawierającego normy regulamin klasowy
postępowania i konsekwencje
jego nie przestrzegania
pedagog, wychowawcy
wszyscy nauczyciele
uczniowie
stworzenie
regulaminu
postępowania w przypadkach regulamin postępowania
szczególnych
niewłaściwego
zachowania ucznia.
Chociwel, 2010
pedagog
zespół wychowawczy
17
18
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Moduł 6
Pedagogizacja rodziców: „Wychowujemy, chroniąc dzieci”.
formy i sposoby
realizacji
cele
odpowiedzialny
zaznajomienie
rodziców
z
konwencją praw dziecka.
przedstawienie
praw
i
obowiązków dziecka oraz praw i
obowiązków
rodziców
oraz
odpowiedzialności prawnej za
dzieci.
prelekcja
ulotki i materiały
informacyjne
dla
rodziców
pedagog
kurator sadowy
rozwój psychospołeczny dziecka
w młodszym wieku szkolnym i
pokwitania
prelekcja
materiały
informacyjne
ulotki
pedagog
agresja u dzieci-przyczyny
sposoby jej minimalizowania
warsztaty
umiejętności
pedagog
prelekcja
materiały
informacyjne
rodziców
pedagog z poradni
pedagog szkolny
prawnik
i
rozwiązywanie konfliktów
sztuka
porozumiewania
rodziców i dzieci
się
dla
ulotki
porady indywidualne
pedagog z poradni
pedagog szkolny
ukształtowanie postaw rodziców
świadomych i odpowiedzialnych
za swe dzieci jak pomóc
współuzależnionym.
porady indywidualne
materiały informacyjn
dla rodziców
prawnik
pedagog z poradni
pedagog szkolny
pomóc dziecku ze specyficznymi
trudnościami w nauce.
ulotki
adresy instytucji i
poradni
porady indywidualne
pedagog z poradni
pedagog szkolny
stosowanie kar i nagród
procesie wychowawczym.
porady indywidualne
pedagog z poradni
pedagog szkolny
w
Chociwel, 2010
Szkolny Program Profilaktyki
19
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
VIII
WYKONAWCY PROGRAMU
Wykonawcy bezpośredni:
Bezpośrednimi wykonawcami programu będzie Rada Pedagogiczna Zespołu Placówek Oświatowych
w Chociwlu.
Wykonawcy pośredni:
Pośrednimi wykonawcami programu będą osoby współpracujące ze Szkołą Podstawową w Chociwlu,
a więc:
Psycholog z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej
Pedagog
Lekarz pierwszego kontaktu
Pracownicy z Poradni Antyalkoholowej
Pracownicy z Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych
Policjant dzielnicowy
Pielęgniarka
IX METODY I SPOSOBY REALIZACJI
Program profilaktyczny stanowi integralną całość z programem wychowawczym szkoły. Będzie
realizowany systematycznie , na wszystkich etapach edukacji szkolnej. Przeznaczony jest do
realizacji na lekcjach do dyspozycji wychowawcy , w ramach ścieżek edukacyjnych , w czasie zajęć
profilaktyczno-terapeutycznych i podczas spotkań z rodzicami.
1. METODY
1.Słowne
pogadanka,
rozmowa kierowana,
opowiadanie nauczyciela,
dyskusja.
2.Eksponujące
odgrywanie ról i scenek ,
inscenizacja,
psychodrama.
3. Aktywne
krąg uczestników,
pokaz,
gry, zabawy, muzyka i piosenki,
rysunki,
burza mózgów,
rundki,
uzupełnianie zdań
Chociwel, 2010
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
2. SPOSOBY REALIZACJI
Praca z uczniami:
1. Rozmowy indywidualne.
2. Zajęcia w wybranej grupie uczestników w grupie klasowej.
Współpraca z rodziną :
1. Prowadzenie szkoleń i warsztatów dla rodziców uczniów w poszczególnych
klasach.
2. Spotkania dla wybranych grup rodziców.
3. Zajęcia otwarte z udziałem rodziców w ramach zajęć profilaktycznych w
klasach.
4. Spotkania indywidualne rodziców z psychologiem, pedagogiem,
wychowawcą.
5. Spotkania rodziców, dzieci - agresorów lub ofiar przemocy organizowane w
celu wypracowania metod postępowania.
6. Spotkania z zaproszonymi prelegentami - specjalistami w zakresie
uzależnień, przeciwdziałania agresji, przemocy.
Współpraca z instytucjami:
1. Organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji wspomagającymi
rolę wychowawczą rodziny.
2. Zapoznanie się z działaniem instytucji poprzez udział uczniów w
zorganizowanych wycieczkach tematycznych.
3. Organizowanie spotkań, referatów, warsztatów dla osób zainteresowanych
przeciwdziałaniem patologii,
Działalność profilaktyczno – informacyjna
 Przygotowanie gazetek informacyjnych ,
 Filmy edukacyjne dla uczniów, rodziców, nauczycieli,
 Opracowanie materiału dla uczniów, rodziców, nauczycieli dotyczących
rozpoznawania agresorów oraz ofiar przemocy ,
 Informacje w lokalnej prasie, telewizji, radiu o stosowanych formach i
metodach zapobiegania patologii,
 Sporządzenie zestawienia lektur obejmujących wydawnictwa dotyczące
uzależnień, zachowań agresywnych, przemocy i profilaktyki dla uczniów,
nauczycieli oraz sposób zainteresowanych tematyką,
 Przygotowanie konkursu wśród uczniów na temat alternatywnych form
spędzania wolnego czasu, realizacji zainteresowań, sposobów
zapobiegania patologii itp.
Chociwel, 2010
20
Szkolny Program Profilaktyki
21
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
X OPRZYRZĄDOWANIE DZIAŁAŃ
Do realizacji programu będą potrzebne:
ulotki, broszury, czasopisma medyczne i popularne o paleniu papierosów,
narkotykach, piciu alkoholu,
dane statystyczne o przestępstwach popełnianych przez młodzież pod
wpływem alkoholu i narkotyków,
kasety wideo o asertywności,
kasety wideo o narkotykach,,
kasety wideo o alkoholu i paleniu tytoniu,
plakaty wykonane przez uczniów,
teksty do inscenizacji,
arkusze papieru, mazaki, taśma klejąca, materiały biurowe,
kartki z opisami przypadków potrzebne do metody przypadków,
konspekty zajęć.
XI ETAPY DZIAŁAŃ
Autorki programu zalecają wyżej przedstawioną kolejność działań, ale nauczyciele korzystający z
programu mogą wprowadzać zmiany zgodnie z potrzebami uczniów oraz wymogami sytuacji w
klasie i w szkole.
XII EWALUACJA PROGRAMU
.Ewaluację proponujemy w formie ankiet. Ankiety skierowane są do uczniów oraz do ich rodziców.
Uzyskane i opracowane wyniki zostaną przedstawione na radzie pedagogicznej. Inną formą
ewaluacji jest Quiz. Można go wykorzystać jako formę rywalizacji między klasami lub uczniami
jednej klasy.
CELE
1.Ewaluacja kształcąca :
uzyskanie informacji o przebiegu realizacji program profilaktycznego
poznanie ewentualnych trudności i braków , które występują w trakcie realizacji ,
określenie nastawienia uczestników ( uczniów , nauczycieli , rodziców) do realizacji programu
2. Ewaluacja końcowa :
dokonanie oceny w zakresie wiedzy i umiejętności nabytych przez uczestników programu profilaktycznego,
uzyskanie opinii( od uczestników ,od przedstawicieli środowiska lokalnego )o wartości zrealizowanego
programu profilaktycznego.
KRYTERIA
1. Kryterium zgodności ;
zgodność efektów programu z założonymi celami,
zgodność celów programu z potrzebami ( adresatów programu , środowiska lokalnego ),
zgodność wiedzy i umiejętności nabytych przez uczestników programu z zaplanowanymi w programach
2. Kryterium efektywności:
zmniejszenie liczby zachowań patologicznych , ryzykownych u uczniów ,
poprawa atmosfery w szkole ( w zakresie przewidzianym w programie ),
wzrost kompetencji wychowawczych u nauczycieli, rodziców .
Chociwel, 2010
22
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
XIII
ORGANIZACJE I INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE RODZINĘ

Miejsko-Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Chociwel ul. A. Krajowej 52

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
Stargard Szczeciński ul. Skarbowa 1

Punkt informacyjno- konsultacyjny dla ofiar przemocy w rodzinie przy
Ośrodku Interwencji Kryzysowej
Stargard Szcz. ul. Dworcowa 10
tel . 578-52-52

Stowarzyszenie ”Serce Dzieciom”
Stargard ul. Dworcowa 10a
tel. 578-52-52
Sąd Rodzinny i Nieletnich
Stargard ul. Ks. Bogusława XIV 35
tel. 834-60-32


Kurator zawodowy Sądu Rodzinnego i Nieletnich
Stargard ul. W. Polskiego 19
tel. 578-74-45

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
Starard ul. Pierwszej Brygady 35c

Stargardzkie Stowarzyszenie Klub Abstynenta „Ala”
ul. Warszawska 16
tel. 834-60-60

Ogólnopolski telefon dla Ofiar Przemocy w Rodzinie
„Niebieska Linia „ – bezpłatny
tel. 0-800-120-002

Ogólnopolski telefon dla rodziców dzieci, które piją
„Pomarańczowa Linia”
0-800-140-068

Policyjny Telefon Zaufania Komendy Wojewódzki
w Szczecinie

0-800-156-032
Komitet Ochrony Praw Dziecka
w Szczecinie ul . Pocztowa 12

tel. 578-46-93
tel . 484-73-42
Rzecznik Ochrony Praw Dziecka przy ZW TPD
W Szczecinie ul. Jarowita 2
tel. 433-42-94
Chociwel, 2010
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
XIV BIBLIOGRAFIA
1.Literatura podstawowa:
M. Braun-Gałkowska: „W tę samą stronę”,
U. Ciawłowska : „Żyj zdrowo” (program autorski),
M. Charzynska-Gula : „Środowiskowy program wychowania
zdrowotnego w szkole”,
H. Hamer: „Klucz do efektywności nauczania”,
M. Kwiek, I. Nowak : „Dorastanie do miłości”,
W. Skrzypczuk: „Tak czy nie”,
„Zanim spróbujesz” - program profilaktyki uzależnień dla uczniów.
2. Literatura pomocnicza:
B. Habrat: „Organizm w niebezpieczeństwie”,
A. Pacewicz: „Jak pomóc dziecku nie pić”,
M. Pasek: „Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko”,
B. Woronowicz: „Alkoholizm jako choroba”.
3. Literatura uzupełniająca
1. Arendalska A. Wojcieszek K. : Przygotowanie do profilaktyki domowej, Warszawa1999
2. Bryan E. Robinson: Pomoc psychologiczna dla dzieci alkoholików, Warszawa 1998
3. Chomczyńska-Miliszkiewicz M., Pankowska D. : Polubić szkołę, Warszawa 1995
4. Gałczyńska E. Szczepańska E.: Konspekty godzin wychowawczych, Płock 1999
5. Grochulska J.: Agresja u dzieci, Warszawa 1993
6. Herman J.: Uraz psychiczny i powrót do równowagi, Gdańsk 1998
7. Janowska J.: Błąd wychowawczy nauczyciela a agresja uczniów (w):Nowa Szkoła 2000
8. Jachimska M.: Scenariusze lekcji wychowawczych, Wrocław 1997
9. Karkowska M.: Czarnecka W.: Przemoc w szkole, Kraków 2000
lO.Kmiecik-Baran K.(red.): agresja i przemoc w realiach współczesnej szkoły,
Gdańsk 2000
11. Kołodziejczyk A., Czemierowska E.: Spójrz inaczej, Kraków 1993
12.Kopeczek J.:
Praca metodami psychoaktywnymi, Tarnobrzeg 1994 13.Kozdrowicz
E. (red) : Poradnia w szkole, Warszawa 1992
14.Lindenfield G.: Okiełznać gniew , Łodź1995
15.Mieszalski St, Morawski J.,Sobczyk E., Szymański M., : Dziękuję, nie.,Warszawa1998
16. Morawski J. (red.): Trening zastępowania agresji (ART.) Materiały szkoleniowe.,
Szczecin 2000
17.Pasek M.: Narkotyki przy tablicy, Warszawa 2000
I8.Pospiszyl I. : Przemoc w rodzinie, Warszawa 1994
19.Program profilaktyczny dla młodzieży „Jak żyć z ludźmi - umiejętności
interpersonalne”, Warszawa 1997
20. Skrzypczyk W.: Tak czy nie - program profilaktyki uzależnień dla młodzieży, Łódź1997
21. Strzemieczny J.: Program zajęć socjoterapeutycznych dla szkół podstawowych,
Warszawa 1998
22. Tatarowicz J.: Przemoc w szkole, (w): Nowa Szkoła 1995, Nr 2
23. Tokarczuk O.(red.) : Grupa bawi się i pracuje , Wałbrzych 1994
24. Tylewska E.: Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży - program profilaktyki dla
młodzieży, Szczecin 1996
4. Zestaw kaset „Alfred radzi”.
Chociwel, 2010
23
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
XV
WYKAZ ZAŁĄCZNIKÓW
Załącznik nr l - Ankieta diagnostyczna dla rodziców,
Załącznik nr 2 - Ankieta diagnostyczna dla nauczycieli.
Załącznik nr 3 - Ankiety diagnostyczne dla uczniów.
Załącznik nr 4 - Ankieta diagnostyczna dla uczniów.
Załącznik nr 5 - Ankieta ewaluacyjna dla rodziców
Załącznik nr 6 - Ankieta ewaluacyjna dla uczniów .Quiz dla uczniów.
Załącznik nr 7 - Ewaluacja programu „ Moja szkoła bezpieczna i zdrowa”. Quiz dla uczniów.
Chociwel, 2010
24
25
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Załącznik nr1
ANKIETA DIAGNOSTYCZNA DLA RODZICÓW
Szanowni Państwo, chcielibyśmy poznać Wasze zdanie na temat stanu bezpieczeństwa dzieci w
naszej szkole, ewentualnego zagrożenia uzależnień. Ankieta jest anonimowa Pozwoli nam na
zdiagnozowanie tych zjawisk oraz znalezienie środków zaradczych w postaci skonstruowania i
realizowania Szkolnego Programu Profilaktyki. Przy każdym pytaniu prosimy o podkreślenie
właściwej odpowiedzi.
Z góry dziękujemy za pomoc.
1. Czy jesteście Państwo zadowoleni ze szkoły, do której uczęszcza Wasze dziecko?
a) tak
b) nie
c) nie mam zdania
2. Czy według Pani/a nasza szkoła zapewnia bezpieczeństwo Waszemu Dziecku?
a) tak
b) nie
c) nie mam zdania
3. Czy Pani/a dziecko sięgało po używki na terenie szkoły?
papierosy
alkohol
a) tak
a) tak
a) tak
b) nie
b) nie
b) nie
c) nie wiem
c) nie mam zdania
c) nie mam zdania
narkotyki
a) tak
b) nie
c)nie mam zdania
4. Czy w trudnej sytuacji, dotyczącej Waszego dziecka, jest w szkole osoba, do której
moglibyście się Państwo zwrócić o pomoc?
a) tak
b) nie
c) nie wiem
5.
Czy dziecko chętnie rozmawia z wami o tym, co dzieje się w klasie, szkole?
a) tak
b) nie
c) nie mam zdania
6. Czy zauważyliście Państwo jakieś niepokojące was sytuacje wychowawcze w naszej
szkole?
a) tak
b) nie
c) nie mam zdania
7. Czy bylibyście gotowi do współpracy z nami w celu eliminowania ich?
a) tak
b) nie
c) nie mam zdania
8. Czy wyraża Pan/i zainteresowanie pogłębieniem swojej wiedzy niektórymi tematami:
a) prawa i obowiązki dzieci oraz rodziców w świetle prawa,
b) agresja - przyczyny i sposoby jej zapobiegania
c) stosowanie kar i nagród w procesie wychowania
d) inne (proszę podać własne propozycje)
Chociwel, 2010
26
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Załącznik nr 2
ANKIETA DIAGNOSTYCZNA DLA NAUCZYCIELI
Prosimy o udzielenie odpowiedzi na pytania, które pomogą w przygotowaniu programu
profilaktyki w naszej szkole. Dziękujemy za udzieloną pomoc.
1.
Które z zachowań naszych uczniów uważa Pan/i za negatywne i utrudniające pracę.
a)agresja,
b)poniżanie, ośmieszanie,
c)przezywanie,
d)niszczenie mienia szkoły i innych (wandalizm),
e)hałas, krzykliwość,
f)bójki,
g)przepychanie,
h)brak dyscypliny,
i)wulgarność, chamstwo,
j)gadulstwo na lekcjach.
Które z w/w zachowań negatywnych najczęściej występują (proszę wymienić od
najczęstszych do sporadycznych.)
a) na lekcji...
b) na przerwie...
c) w autobusie...
d) świetlicy ...
e) na stołówce ...
f) inne ...
3. W jakiej części te zachowania dotyczą dzieci dojeżdżających
2.
4.Czy ma Pan/i propozycje rozwiązań konkretnych sytuacji wychowawczych lub
negatywnych zachowań uczniów (gradacja kar, konsekwencje wobec uczniów)
a)
palenie papierosów
b)
skarżenie
c)
poniżanie
d)
przeszkadzanie w spożywaniu posiłków
e)
dokuczanie
f)
bójki
g) złośliwe popychanie
h) wymuszenia
i) zastraszanie ośmieszanie
j) niszczenie mienia szkoły i kolegów.
5. Proszę podać własne propozycje tematów rad szkoleniowych, którymi byłby Pan/i
zainteresowany/a?
a) ........................................................................
b).........................................................................
c) ........................................................................
6. Jeśli ma Pan/i uwagi lub własne propozycje na ten temat - proszę napisać.
Chociwel, 2010
27
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Załącznik nr 3
ANKIETA DIAGNOSTYCZNA DLA UCZNIÓW
Ankieta jest anonimowa. Potrzebujemy twoich szczerych i prawdziwych odpowiedzi, które
będą mogły pomóc Ci w rozwiązywaniu i unikaniu problemów.
1. Dzieci w naszej szkole najczęściej:
dokuczają innym
przezywają innych
biją
2.Dzieci w naszej szkole jeśli się biją, to:
dlatego, że ktoś je silnie zdenerwuje
bronią kolegów
chcą zaimponować kolegom
odpowiadają na zaczepki
3.Gdzie najczęściej zdarzają się pobicia, bójki, zaczepki
w toalecie
na korytarzu
podczas lekcji w klasie
na w-fiz
w szatni
na świetlicy
w autobusie
poza szkołą
4.Czy zdarzyło się, że zostałeś pobity w szkole?
nie
tak - tak wielokrotnie
5.Powiedziałeś o pobiciu
wychowawcy
rodzicom
pedagogowi
nikomu
6.Jeśli nie rozmawiałeś z nikim dorosłym, to dlatego, że
bałeś się zemsty
nie chciałeś być „donosicielem”
nikt by nie uwierzył Tobie
nic by to nie zmieniło
7.Czy uderzyłeś kogoś bez powodu
a) tak b) nie
8.Jeśli TAK, to jak często:
raz
kilka razy
często
9.Czy uderzyłeś kogoś, kto skrzywdził Ciebie?
a) tak
b) nie
10. Jeśli bijesz innych to dlatego, że:
a) lubisz się bić
b) denerwują mnie
chcesz się popisać
c) musisz „wyrównać krzywdy”
Chociwel, 2010
28
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
11. Czy próbowałeś inaczej rozwiązać konflikt (powiadomienie dorosłych, rozmowa)
a) tak
b) nie
12. Czy umiesz rozwiązywać konflikty inaczej niż bójką, przezwiskiem.
a) tak
b) nie
13. Jeśli się zdenerwujesz, to najczęściej:
a) zamkniesz się i płaczesz b) psujesz jakiś przedmiot
c) bijesz młodsze rodzeństwo
b) d)słuchasz głośnej muzyki
e) bijesz innych
14. Czy w naszej szkole zdarzają się kradzieże?
a) nie
b) tak, rzadko, często
15. Czy ukradłeś kiedyś jakikolwiek przedmiot?
a) tak
b) nie
16. Czy zgłaszasz dorosłym zaginięcie przedmiotu?
a) tak
b) nie
17. Czy uciekłeś kiedyś z lekcji?
a) tak
b) nie
18. Jeśli uciekłeś, to dlatego, że:
bałeś się (odpytywania, klasówki)
nudziłeś się
koledzy mnie namówili
chciałeś być wcześniej w domu
19. Jeśli dokuczasz, przezywasz kolegę to dlatego, że:
a) jej/jego nie lubisz
b) bo inni jej nie lubią
d) myślisz, że jesteś lepszy od innych e) zdenerwował cię
c) chcesz popisać się przed kolegami
20. Słyszałeś o wymuszeniach w naszej szkole?
a) tak
b) nie
21. Czy ktoś od Ciebie wymuszał
a) pieniądze
TAK NIE
b) inne rzeczy
TAK NIE
c) odrabianie lekcji TAK NIE
d) inne
22. Czy powiedziałeś komuś o tym?
a) tak
b) nie
23. W swoim domu czujesz się spokojny i bezpieczny?
a) tak
b) nie
24.Jeśli nie to dlaczego?
25.Gdybyś był czarodziejem, co zmieniłbyś
w szkole
w domu
26. Do kogo zwrócisz się o pomoc w trudnych sprawach szkolnych
a) kolegów, koleżanek
c) pedagoga
b) rodziców
d) dyrektora
Chociwel, 2010
e) nikogo
29
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Załącznik nr 4
ANKIETA DIAGNOSTYCZNA DLA UCZNIÓW
Drodzy Uczniowie, niniejsza ankieta dotyczy nałogów, którym ulega młodzież. Uzyskane wyniki
posłużą do opracowania programu profilaktyki. Prosimy o szczerość w zakreślaniu odpowiedzi.
Ankieta jest anonimowa.
I ALKOHOL
1.
Ile miałeś lat, gdy pierwszy raz piłeś alkohol?
mniej niż 10 lat
10-12 lat
12-13 lat
2.
Jak często pijesz alkohol?
w ogóle
raz w tygodniu
codziennie
okazjonalnie (Sylwester, urodziny)
3.
Czy w ostatnim czasie zdarzyło Ci się upić?
tak
nie
4.
Sięgasz po alkohol, bo
mam problem
namawiają mnie koledzy
dodaję sobie odwagi
nie piję alkoholu w ogóle
inne
5.
Czy potrafisz odmówić, gdy ktoś proponuje Ci alkohol?
tak
nie
6.
Czy rodzice reagują na Twój nietrzeźwy stan?
tak
nie
7.
Czy wiesz, gdzie możesz szukać pomocy jeśli stwierdzisz, że Ty lub ktoś bliski ma
problemy z alkoholem?
tak
nie
8.
czy wiesz, że picie alkoholu jest szkodliwe?
tak
nie
nie zastanawiałem się
Chociwel, 2010
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
II
PAPIEROSY
1. Kiedy zapaliłeś pierwszego papierosa?
2.
3.
4.
5.
m
przed 10 rokiem życia
10-12 lat
12-13 lat
nie palę
Ile papierosów palisz?
1-10 dziennie
10-20 dziennie
od czasu do czasu, jak mnie poczęstują
nie palę
Czy potrafisz odmówić, gdy ktoś częstuje Cię papierosem?
tak
nie czasem
Dlaczego palisz?
bo lubię
bo inni też palą
nie zastanawiałem się nad tym
Jak Twoi rodzice reagują na fakt, że palisz?
prawią „kazania”
zabierają papierosy
nic nie robią
nie wiedzą, że palę
inne
NARKOTYKI/DOPALACZE
1. Czy kiedykolwiek zażywałeś narkotyki/dopalacze?
tak
nie
2.
Czy potrafiłbyś odmówić wzięcia narkotyków/dopalaczy?
tak
nie
nie wiem
3.
Czy spotkałeś się w szkole z propozycją sprzedaży narkotyków/dopalaczy?
tak
nie
4.
Jak sądzisz, czy Twoi rodzice zauważyliby, gdybyś był pod wpływem narkotyków/dopalaczy?
tak
nie
nie wiem
5.
Czy wiesz, gdzie szukać pomocy, gdy ktoś jest uzależniony?
tak
nie
Chociwel, 2010
30
31
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Załącznik nr 5
ANKIETA EWALUACYJNA DLA RODZICÓW
Szanowni Państwo, chcielibyśmy poznać Państwa zdanie na temat szkolnego programu
profilaktyki. Ankieta jest anonimowa, dlatego prosimy o szczere odpowiedzi.
Jesteśmy przekonane, że opinia Państwa przyczyni się do doskonalenia naszej pracy pod
kątem zgłaszanych przez Państwa uwag i spostrzeżeń.
1 Czy poruszane przez nas problemy dotyczą Pana/i rodziny?
tak
nie
nie wiem
2. Jeżeli nie, czy jest Pan/i zainteresowany tą problematyką?
tak
nie
3. Czy uważa Pan/i omawiane problemy za ważne?
tak
nie
nie mam zdania
4. Czy Pana/i oczekiwania dotyczące programu profilaktyki spełniły się?
5. Jakie zagadnienia poruszane podczas prelekcji wydają się Pani(u ) szczególnie ważne?
6. Czy Pana/i oczekiwania dotyczące programu spełniły się?
7. Inne uwagi
Chociwel, 2010
32
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Załącznik nr 6
ANKIETA EWALUACYJNA DLA UCZNIÓW
Drodzy Uczniowie, pragniemy sprawdzić w jakim stopniu przyswoiliście sobie zawarte
w programie profilaktyki wiadomości i informacje. Ankieta jest anonimowa.
Dziękujemy za szczere odpowiedzi.
1.
Wyjaśnij termin asertywność. Podaj przykłady asertywności.
2. Na czy polega profilaktyka antynikotynowa?
3. Wymień kilka przykładów chorób spowodowanych paleniem papierosów.
4.
Wymień kilka przykładów negatywnego wpływu picia alkoholu na zdrowie
człowieka.
5.
Jakie spustoszenia w organizmie człowieka powoduje zażywanie narkotyków?
6. Wymień typowe zachowania agresywne.
7.
Gdzie powinieneś szukać pomocy, jeśli Ty lub ktoś znajomy jest źle traktowany?
8. Jakie problemy, Twoim zdaniem, powinny być poruszane w szkolnym programie
profilaktyki?
Chociwel, 2010
33
Szkolny Program Profilaktyki
Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu
___________________________________________________________________________
Załącznik nr 7
EWALUACJA PROGRAMU „MOJA SZKOŁA - BEZPIECZNA I ZDROWA”
QUIZ DLA UCZNIÓW
1. Zachowanie asertywne to:
a) umiejętność zdecydowanego odmawiania wykonania czegoś, na co nie masz
ochoty,
b) umiejętność odmawiania, bo nie lubisz osoby, która prosi Cię o wykonanie czegoś,
c) umiejętność odmawiania, bo nie masz z wykonanej czynności żadnych korzyści.
2. Palenie papierosów powoduje;
a) raka płuc
b) raka j elita grubego
c) raka wątroby
3. Bierny palacz to osoba, która:
a) paliła kiedyś i przestała palić
b) przebywa w obecności osób, które palą
c) pali papierosy bez „zaciągania się”
4. Picie alkoholu powoduje:
a) słabe wyniki w nauce
b) wypadanie włosów
c) nieprawidłowy rozwój
5. W Chociwlu znajduje się Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
a) tak
b) nie
c) nie wiem
6.Czy można uzależnić się pijąc piwo?
a) tak
b) nie
c) nie wiem
7. Czy picie alkoholu w obecności dorosłych (Sylwester, wesele, święta) jest złem?
a) tak
b) nie
c) nie wiem
Chociwel, 2010