materiały

Podstawowe informacje dotyczące techniki chromatografii cienkowarstwowej –
do samodzielnego uzupełnienia!
CHROMATOGRAFIA (gr. chromatos = barwa, grapho = pisze)
Technika, służąca do rozdziału lub badania składu mieszanin związków chemicznych. Wykorzystujemy tutaj
różnice w oddziaływaniu poszczególnych składników mieszaniny z dwiema fazami: stacjonarną (nieruchomą) i
ruchomą.
CHROMATOGRAFIA CIENKOWARSTWOWA (ang. TLC – Thin Layer Chromatography)

Szybkie sprawdzanie składu mieszaniny i czystości związku

Mieszanina substancji jest rozdzielana na poszczególne składniki ze względu na różnice w szybkości
ich przemieszczania się na podłożu wykonanym z aktywnego adsorbenta stanowiącego fazę nieruchomą

Poszczególne składniki mieszaniny z różną siła wiążą się z polarnym adsorbentem, a następnie wymywane
są z niego rozpuszczalnikiem stanowiącym fazę ruchomą.

Im bardziej polarna jest badana substancja, tym silniej wiąże się z fazą stałą i tym trudniej jest wymywana
przez eluent. Im bardziej polarny jest eluent, tym więcej polarnych centrów aktywnych fazy stałej jest przez
niego blokowane, co zmniejsza „opory” przesuwania się eluowanych substancji.

Wraz z przesuwaniem się rozpuszczalnika przemieściły się nałożone substancje. Szybkość ich
przemieszczania jest ich cechą indywidualną i zależy od ich powinowactwa do podłoża płytki (adsorbcja)
i wymywania (desorpcja) – oddziaływanie z żelem krzemionkowym i rozpuszczalnikami organicznymi.

W wyniku różnej szybkości migracji poszczególnych substancji w danych warunkach, na płytce
chromatograficznej powstaje seria plamek w różnej odległości od linii startowej.

Położenie plamek zaznacza się przez lekkie obrysowanie ich krawędzi ołówkiem bezpośrednio po wywołaniu.

Następnie obliczamy tzw. współczynnik Rf (współczynnik retencji, opóźnienia). Mierzy się odległość środka
plamki od linii startowej (w mm) i dzieli przez dystans pomiędzy linią startową i końcową też w mm. Pomiaru
i obliczenia Rf dokonuje się dla każdej plamki.
Podstawowe informacje dotyczące techniki chromatografii cienkowarstwowej –
do samodzielnego uzupełnienia!
ŻEL KRZEMIONKOWY
Aktywność żelu krzemionkowego zapewniają grupy Si-OH (silanolowe) obecne na jego powierzchni. Wytwórcy
kontrolują aktywność na etapie prażenia. Żel stosowany w TLC ma średnicę ziaren w zakresię 5-10 m.
FAZA RUCHOMA
To rozpuszczalniki organiczne, lotne, neutralne w odniesieniu do badanych substancji.
Schemat komory chromatograficznej:
PAMIĘTAMY!
 Pracujemy bardzo ostrożnie.
 Nie dotykamy warstwy sorbentu na płytce, aby jej nie uszkodzić, co może spowodować nieprawidłowy
rozdział.
 Nie piszemy po płytce długopisem, cienkopisem ani mazakiem. Można ołówkiem.
 Nie wdychamy oparów z komory!