XXIII Wieczór wspomnień: Roman Brandstaetter

XXIII Wieczór wspomnień: Roman Brandstaetter
Nadesłał Administrator
Dom Kultury w Łomiankach zaprasza 24 listopada 2005 r. o godz. 19.00 na XXIII Wieczór Wspomnień o
Wielkich Pisarzach. Tym razem bohaterem gawędy Zdzisława Tadeusza Łączkowskiego i Zbigniewa Irzyka
będzie Roman Brandstaetter.
Roman Brandstaetter urodził się 3 stycznia 1906 r. w Tarnowie w rodzinie inteligenckiej, jako syn
Ludwika i Marii z domu Brandstaetter. Jego dziadek Mordechaj Dawid Brandstaetter, właściciel tłoczni
oleju lnianego w Tarnowie, uznany prozaik hebrajski, autor opowiadań i nowel tłumaczonych na język
angielski, niemiecki i rosyjski - wywarł silny wpływ na swojego wnuka. R. Brandstaetter ukończył szkołę
powszechną przy ul. Brodzińskiego, następnie uczęszczał do I Gimnazjum im. K. Brodzińskiego. Egzamin
dojrzałości złożył w 1924 r. w Krakowie i w tym samym roku rozpoczął studia na Uniwersytecie
Jagiellońskim, gdzie pod kierunkiem profesorów Stanisława Windakiewicza i Tadeusza LehraSpławińskiego studiował filozofię i filologię polską. W czasie studiów zadebiutował wierszem pt. "Elegia"
(napisanym w związku ze śmiercią Sergiusza Jesienina), opublikowanym w 1926 r. na łamach "Kuriera
Literacko-Naukowego". W 1928 r. wydał u Gebethnera i Wolfa pierwszy tomik poezji zatytułowany
"Jarzma". Po otrzymaniu dyplomu, w latach 1929-1931 przebywał w Paryżu jako stypendysta, prowadząc
badania nad działalnością społeczno-polityczną A. Mickiewicza. Owocem jego paryskich studiów był tytuł
doktora filozofii, który otrzymał w 1932 r. Po powrocie do kraju zamieszkał w Warszawie i zajął się pracą
literacka i publicystyczną, drukując utwory i artykuły w "Miesięczniku Żydowskim" i "Kurierze LiterackoNaukowym". W 1935 r. Brandstaetter odbył podróż do Turcji, Grecji i Palestyny. Wtedy po raz pierwszy
zetknął się z ziemią przodków, co było dla niego silnym i głębokim przeżyciem.
Po wybuchu II wojny światowej udał się do Wilna, tutaj w 1940 r. poślubił Żydówkę Tamarę Karren, którą
poznał jeszcze w Warszawie po powrocie z podróży do Ziemi Świętej. Po kilkumiesięcznym pobycie w
Wilnie, inwigilowany przez NKWD, Brandstaetter wraz z żoną udał się do Palestyny, gdzie dzięki pomocy
profesora Stanisława Kota otrzymał pracę w nasłuchu radiowym w Polskiej Agencji Telegraficznej w
Jerozolimie. W latach 1941-1946 napisał sześć dramatów, w tym "Powrót syna marnotrawnego", jeden z
najbardziej znaczących w jego twórczości. W 1945 r. Brandstaetter na mocy przywileju św. Pawła rozstał
się ze swoją żoną Tamarą. Pobyt R. Brandstaettera w Jerozolimie był okresem przełomowym, tutaj
nastąpiło jego przejście na katolicyzm, które później opisał w "Kręgu biblijnym" w opowiadaniu pt. "Noc
biblijna".
W 1946 r. opuścił Palestynę i przez Egipt udał się do Rzymu, przyjął chrzest i ożenił się z Reginą
Wiktorówną. We Włoszech zainspirowany postacią św. Franciszka i pięknem miasta Asyż tworzył kolejne
utwory prozatorskie, m. in. "Kroniki Assyżu" i misterium "Teatr Świętego Franciszka", tutaj też powstały
następne dramaty, np. "Noce narodowe" i "Przemysław II".
Do Polski powrócił Brandstaetter w 1948 r., zamieszkał w Poznaniu i został kierownikiem literackim
najpierw Teatru Polskiego, a następnie Opery im. St. Moniuszki. W tym czasie był wiceprezesem Oddziału
Poznańskiego ZZLP. W 1950 r. Brandstaetter opuścił Poznań i przeniósł się do Zakopanego, gdzie spędził
10 lat jako przewodniczący Rady Kultury przy MRN, równocześnie kontynuując swą pracę literacką.
Powstały wtedy m. in. dramaty: "Ludzie z martwej winnicy", "Milczenie", "Kopernik" i inne utwory
poetyckie. Podjął się również tłumaczenia. Dokonał przekładów dzieł Szekspira, np. "Hamleta", "Króla
Ryszarda III" i in. W Zakopanem za ożywienie życia kulturalnego i społecznego nadano mu godność
Honorowego Obywatela Zakopanego. Za całokształt twórczości literackiej R. Brandstaetter otrzymał w
1958 r. Nagrodę im. W. Pietrzaka. W 1960 r. powrócił do Poznania i poświęcił się wyłącznie twórczości
literackiej. Powstały kolejne dramaty, m. in.: "Medea", "Zmierzch demonów"; wydawał nowe tomiki
poezji, m. in.: "Pieśń o moim Chrystusie" i "Hymny Maryjne"; kontynuował przekłady dzieł Szekspira oraz
rozpoczął cykl przekładów biblijnych z języka hebrajskiego, podjął się tłumaczenia Nowego Testamentu.
W twórczości R. Brandstaettera na uwagę zasługuje czterotomowa powieść "Jezus z Nazaretu", w której
autor zawarł głębię swoich przeżyć religijnych, niezachwianą i żywą wiarę w Jezusa. Przez wszystkie lata
Brandstaetter współpracował z pismami katolickimi, publikując na łamach: "Kierunków", "Przewodnika
Katolickiego", "W Drodze", "Niedzieli", "Gościa Niedzielnego" i "Tygodnika Powszechnego". Otrzymał wiele
http://stare.lomianki.art.pl - Serwis archiwalny Domu Kultury w Łomiankach
Powered by Mambo
Generated: 9 March, 2017, 00:24
nagród literackich: Nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku za całokształt twórczości oraz za
przekłady dzieł Szekspira (1970), Nagrodę Polskiego PEN Clubu za wybitne osiągnięcia w dziedzinie
przekładu z języka hebrajskiego (1973), Nagrodę Literacką miasta Poznania (1974), Nagrodę Ministra
Kultury i Sztuki (1978), Nagrodę Literacką im. J. Kasprowicza (1981), Nagrodę im. Błogosławionego
Brata Alberta (1985) oraz Nagrodę im. G. Herdera (1987).
{moscomment}
http://stare.lomianki.art.pl - Serwis archiwalny Domu Kultury w Łomiankach
Powered by Mambo
Generated: 9 March, 2017, 00:24