Jarosz Interakcje

Jak uniknàç interakcji pomi´dzy
lekami a b∏onnikiem?
Mechanizm interakcji pomi´dzy
lekami a b∏onnikiem
B∏onnik pokarmowy nie ulega trawieniu i wch∏anianiu w przewodzie pokarmowym. Posi∏ki bogatob∏onnikowe wp∏ywajà na
wype∏nienie jelit, pobudzajà perystaltyk´ i tworzà korzystne
pod∏o˝e dla rozwoju po˝àdanej mikroflory jelitowej. Brak
b∏onnika pokarmowego w diecie mo˝e przyczyniç si´ do wystàpienia wielu chorób cywilizacyjnych.
Jednak˝e b∏onnik mo˝e wchodziç w interakcje z niektórymi
lekami, powodujàc zmniejszenie ich wch∏aniania. B∏onnik pokarmowy skraca czas pasa˝u jelitowego, a tak˝e mo˝e wiàzaç
w Êwietle jelita szereg substancji, tworzàc trudno wch∏aniajàce
si´ kompleksy.
Na skutek zmniejszonego wch∏aniania leku dochodzi do
obni˝enia jego st´˝enia we krwi, co nara˝a pacjenta na
zmniejszenie lub brak dzia∏ania terapeutycznego leku i mo˝e
mieç bardzo groêne nast´pstwa dla zdrowia (tabela 16).
Tabela 16
Lista wybranych leków, które mogà wchodziç w interakcje z b∏onnikiem
Leki przeciwdepresyjne
Leki nasercowe
• AMITRYPTYLINUM
• DIGOXIN
• IMIPRAMIN
• BEMECOR
75
Skutki wybranych interakcji leków z b∏onnikiem
Przyjmowanie preparatów naparstnicy, stosowanych w leczeniu niewydolnoÊci krà˝enia i zaburzeniach rytmu serca,
tu˝ przed, w czasie lub po spo˝yciu posi∏ku bogatob∏onnikowego powoduje obni˝one ich wch∏anianie, co mo˝e doprowadziç do zaostrzenia niewydolnoÊci krà˝enia lub wystàpienia powik∏aƒ zatorowych (np. udar mózgu).
Posi∏ki z du˝à zawartoÊcià b∏onnika, obni˝ajàc wch∏anianie
trójpierÊcieniowych leków przeciwdepresyjnych, mogà powodowaç, ˝e lek nie osiàgnie st´˝enia terapeutycznego we
krwi i w konsekwencji – brak dzia∏ania przeciwl´kowego
i przeciwdepresyjnego.
Wskazówki, jak uniknàç interakcji
pomi´dzy lekami a b∏onnikiem
W przypadku przyjmowania leków, które mogà wchodziç w interakcje z b∏onnikiem, nale˝y unikaç ich za˝ywania w trakcie, tu˝ przed lub tu˝ po posi∏kach o du˝ej zawartoÊci b∏onnika.
Aby uniknàç interakcji leku z b∏onnikiem, nie nale˝y
spo˝ywaç posi∏ków i produktów o du˝ej zawartoÊci
b∏onnika przez co najmniej 2 godziny przed i 1 godzin´ po przyj´ciu leku.
JeÊli zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty lek
przyjmowany jest w czasie, tu˝ przed lub tu˝ po posi∏ku, nale˝y wybieraç produkty o ma∏ej zawartoÊci b∏onnika, korzystajàc z za∏àczonej tabeli (tabela 17).
Nale˝y pami´taç, ˝e produkty o ma∏ej i Êredniej zawartoÊci b∏onnika spo˝yte w du˝ych iloÊciach mogà wp∏y76
waç na ogólnà poda˝ b∏onnika w diecie i w konsekwencji spowodowaç ryzyko wystàpienia interakcji.
JeÊli nie przyjmuje si´ leków stwarzajàcych ryzyko interakcji z b∏onnikiem, nie ma powodu, aby eliminowaç go z poszczególnych posi∏ków. Odpowiednia poda˝ b∏onnika w diecie
korzystnie wp∏ywa na zdrowie i odgrywa rol´ w zapobieganiu
m.in. oty∏oÊci, mia˝d˝ycy, kamicy ˝ó∏ciowej oraz nowotworom
jelita grubego.
Tabela 17
Wybrane produkty spo˝ywcze stwarzajàce du˝e i ma∏e ryzyko interakcji
pomi´dzy b∏onnikiem a niektórymi lekami
Wi´ksza zawartoÊç b∏onnika
(Te produkty zawierajà du˝e iloÊci
b∏onnika i nale˝y ich unikaç
w trakcie posi∏ków, wraz z którymi
za˝ywany jest lek)
Produkt
otr´by pszenne
siemi´ lniane
fasola (nasiona)
jab∏ka suszone
p∏atki j´czmienne
Êliwki suszone
ry˝ bràzowy
musli z owocami
suszonymi
orzeszki ziemne
porzeczki czarne
B∏onnik
(g/100 g
produktu)
42,4
28,0
15,7
10,3
9,6
9,4
8,7
8,0
8,0
7,9
Mniejsza zawartoÊç b∏onnika
(Te produkty mo˝na spo˝ywaç
w trakcie posi∏ków, wraz z którymi
za˝ywany jest lek. Nale˝y uwzgl´dniç
zasady racjonalnego ˝ywienia)*
Produkt
marchew
ry˝ bia∏y
czarne jagody
makarony
szpinak
kapusta
broku∏y
rzodkiewka
kasza manna
buraki
bu∏ki pszenne
B∏onnik
(g/100 g
produktu)
3,6
3,5
3,2
2,7
2,6
2,5
2,5
2,5
2,5
2,2
2,2
77
cd. tab. 17
Wi´ksza zawartoÊç b∏onnika
(Te produkty zawierajà du˝e iloÊci
b∏onnika i nale˝y ich unikaç
w trakcie posi∏ków, wraz z którymi
za˝ywany jest lek)
*
Produkt
B∏onnik
(g/100 g
produktu)
porzeczki czerwone
p∏atki kukurydziane
chrupki kukurydziane
p∏atki owsiane
maliny
rodzynki
pumpernikiel
chleb chrupki
kasza gryczana
chleb ˝ytni razowy
groszek zielony
kasza j´czmienna
bu∏ki grahamki
chleb graham
brukselka
seler
pietruszka
7,7
7,6
7,6
6,9
6,7
6,5
6,4
6,0
5,9
5,9
6,0
5,4
5,4
5,0
5,4
4,9
4,9
Mniejsza zawartoÊç b∏onnika
(Te produkty mo˝na spo˝ywaç
w trakcie posi∏ków, wraz z którymi
za˝ywany jest lek. Nale˝y uwzgl´dniç
zasady racjonalnego ˝ywienia)*
Produkt
kapusta kwaszona
kiwi
gruszka
papryka
jab∏ko
grejpfrut
pomaraƒcze,
mandarynki
ziemniaki
cebula
banany
Êliwki
winogrona
sa∏ata
pomidory
wiÊnie
d˝emy, marmolady
mi´so i w´dliny, ryby
produkty mleczne
t∏uszcze (mas∏o, oleje)
B∏onnik
(g/100 g
produktu)
2,1
2,1
2,1
2,0
2,0
1,9
1,9
1,8
1,7
1,6
1,6
1,5
1,4
1,2
1,0
0,5–2,8
0
0
0
W przypadku gdy w posi∏ku b´dzie wi´cej ni˝ jeden sk∏adnik z kolumny i w wi´kszych
iloÊciach ni˝ 100 g – iloÊç b∏onnika wzroÊnie, co mo˝e stwarzaç ryzyko interakcji.
78