rok szkolny 2014/2015

TEMATY NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO
ROK SZKOLNY 2014/2015
Literatura:
1.
Literackie rodzeństwa. Przedstaw sposób funkcjonowania tego motywu i jego
funkcje, analizując odpowiednie przykłady z literatury polskiej i obcej.
2.
Konsekwencje złych wyborów i ich wpływ na życie człowieka. Przedstaw temat,
analizując postępowanie wybranych bohaterów literackich.
3.
Czego boją się ludzie? Omów źródła ludzkich lęków, analizując wybrane kreacje
bohaterów literackich.
4.
Motyw winy i odkupienia w literaturze. Omów temat, analizując odpowiednie
przykłady literackie.
5.
Przedstaw funkcje symbolu w wybranych utworach literackich XIX i/lub XX wieku.
6.
Człowiek wobec systemu totalitarnego. Omów zagadnienie, analizując wybrane
dzieła literackie.
7.
Wpływ miłości na życie człowieka. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory
literackie.
8.
Zaprezentuj i porównaj różne koncepcje szczęścia ukazane w literaturze.
9.
Postać kontrowersyjna i jej funkcje w literaturze. Przedstaw zagadnienie,
analizując odpowiednie przykłady.
10.
Portrety kobiet fatalnych w literaturze polskiej i obcej. Dokonaj analizy wybranych
przykładów.
11.
Motyw tańca i jego rola w utworach literackich na przestrzeni epok. Dokonaj
analizy wybranych przykładów.
12.
Wzorce świętości. Omów zagadnienie, analizując i porównując odpowiednie
przykłady literackie.
13.
Omów sposób prezentacji i funkcje postaci komicznych w literaturze. Zanalizuj
odpowiednie przykłady z literatury polskiej i obcej.
14.
Topika baśniowa w literaturze wybranych epok. Omów, analizując wybrane
przykłady literackie.
15.
Poezja dnia codziennego. Przedstaw codzienność widzianą przez pryzmat poezji,
analizując odpowiednie przykłady.
16.
Motyw walki o niepodległość. Omów temat, analizując i porównując wybrane
utwory literackie.
17.
Różne sposoby kreowania przestrzeni domu i mieszkania w literaturze. Omów
zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie.
18.
Parabola i jej funkcje w literaturze. Omów temat, analizując wybrane przykłady z
literatury polskiej i obcej.
19.
Metaforyczna funkcja przedmiotów. Przedstaw sposoby kreowania i rolę
rekwizytów w wybranych utworach literackich.
20.
Świat różnych zmysłów w literaturze. Zaprezentuj temat, analizując wybrane
teksty literackie.
21.
Ludzkie słabości i ich wpływ na życie bohaterów literackich. Rozważ, analizując
przykłady z różnych epok.
22.
Sposoby funkcjonowania motywu przebaczenia w literaturze. Omów temat,
analizując wybrane sceny z utworów literackich.
23.
Utopie i antyutopie w literaturze - marzenia i przestrogi. Omów zagadnienie,
analizując wybrane utwory literackie.
24.
Blaski i cienie kariery, awansu społecznego. Dokonaj oceny drogi życiowej
wybranych bohaterów literackich, analizując odpowiednie przykłady.
25.
Literackie portrety małżeństw. Omów zagadnienie, analizując losy wybranych par
z różnych epok literackich.
26.
Rola samotności w życiu człowieka. Omów temat, analizując przykłady literackie z
różnych epok.
27.
Dojrzewanie jako motyw literacki różnych epok. Omów temat, analizując wybrane
przykłady.
28.
Krajobraz ojczysty jako motyw literacki. Omów różne funkcje tego motywu,
analizując odpowiednie przykłady.
29.
Postacie fantastyczne i ich funkcje w utworach literackich. Omów zagadnienie,
analizując wybrane przykłady.
30.
Różne ujęcia motywu powrotu do domu. Omów zagadnienie, analizując wybrane
utwory literackie.
31.
Motyw theatrum mundi i jego funkcje. Omów, analizując wybrane przykłady dzieł
literackich z różnych epok.
32.
Literatura fantastyczna - jej funkcje i przesłania. Zanalizuj i zinterpretuj wybrane
przykłady takiej twórczości.
33.
Literatura faktu - dokonaj analizy i interpretacji tego zjawiska kulturowego XX
wieku, wykorzystując wybrane przykłady.
34.
Literackie dialogi przeciwników. Przedstaw temat, analizując odpowiednio
dobrane utwory literackie.
35.
Motywy szekspirowskie w literaturze i ich funkcja. Omów temat, analizując
wybrane utwory literackie.
36.
Artyści jako bohaterowie literaccy. Omów na wybranych przykładach, porównując
różne ujęcia tego tematu.
37.
Różne sposoby wykorzystania motywu więźnia w literaturze. Omów temat,
analizując wybrane dzieła literackie.
38.
Meandry ludzkiej psychiki. Omów temat, analizując portrety psychologiczne
wybranych bohaterów literackich.
39.
Różnorodność symboliki akwatycznej (np. morza, rzeki, źródła). Przestaw temat,
analizując wybrane dzieła literackie.
40.
Przedstaw różne funkcje toposu poety i poezji, analizując wybrane przykłady
literackie.
41.
Dokument czy parabola? Który ze sposobów mówienia o współczesności wydaje
Ci się bardziej przekonujący? Omów temat na podstawie analizowanych tekstów.
42.
Porównaj różne sposoby reinterpretacji mitów antycznych, analizując wybrane
teksty literackie.
43.
Przedstaw sposoby prezentowania zbrodniarzy i ich ofiar w dziele literackim,
analizując wybrane przykłady z różnych epok
44.
Cztery pory roku w literaturze. Omów różne sposoby funkcjonowania tego
motywu, analizując wybrane utwory literackie.
45.
Rola podróży w życiu postaci literackich. Omów zagadnienie, zwracając uwagę na
różne emocje towarzyszące bohaterom w czasie ich wędrówki.
46.
Poezja współczesna jako wyraz niepokojów, problemów i dążeń człowieka. Omów
temat, analizując wybrane utwory literackie.
47.
Literatura i psychologia. Omów złożone typy osobowości, stany chorobowe (np.
studium narcyzmu, obłędu, chorobliwej miłości), analizując odpowiednie
przykłady.
48.
Przemiany wewnętrzne bohaterów literackich. Omów temat, analizując wybrane
utwory.
49.
Tragiczne wydarzenie XX wieku utrwalone w literaturze. Analizując wybrane
utwory, rozważ, jakie przestrogi są w nich zawarte.
50.
Rola buntu w życiu wybranych bohaterów literackich. Omów, analizując kreacje
wybranych bohaterów z różnych epok.
51.
Obraz ludzkiej egzystencji w twórczości Wisławy Szymborskiej. Omów, analizując
wybrane przez siebie utwory.
52.
Między światem marzeń a rzeczywistością. Zanalizuj, jak funkcjonuje ta opozycja
w odniesieniu do bohaterów literackich z różnych epok.
53.
Ludzie na życiowych zakrętach – różne postawy wobec trudnych sytuacji. Omów
temat, analizując wybrane teksty literackie.
54.
Lekarz jako bohater literacki. Scharakteryzuj różne portrety i omów funkcje tego
typu postaci, analizując wybrane teksty literackie.
Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki:
1. Symbol jako środek wyrazu w różnych dziedzinach sztuki. Analizując wybrane dzieła,
omów najciekawsze, Twoim zdaniem, przykłady jego wykorzystania.
2. Literatura i sztuka wobec ludzkiego cierpienia. Omów temat, analizując wybrane
teksty kultury.
3. Literatura i sztuka wobec przemijania. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty
kultury.
4. Żywioły w literaturze i sztuce. Omów funkcjonowanie motywu, analizując wybrane
teksty kultury.
5. Piekło i raj. Porównaj obrazy tych przestrzeni, analizując wybrane przykłady
prezentujące różne teksty kultury.
6. Księga nad księgami jako inspiracja. Nawiązania do Biblii w literaturze, sztuce i filmie.
Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady.
7. Różne sposoby ukazywania piękna ludzkiego ciała. Porównaj je, analizując przykłady z
różnych dziedzin sztuki.
8. Człowiek w sytuacji moralnego wyboru. Omów zagadnienie, analizując wybrane
przykłady z literatury i filmu.
9. Meandry ludzkiej psychiki. Omów temat, analizując wybrane teksty kultury.
10. Sposoby przedstawienia kobiet w tekstach kultury z różnych epok. Omów temat,
analizując wybrane przykłady.
11. Porównaj zmieniający się ideał urody kobiecej przedstawiony w literaturze, rzeźbie i
malarstwie wybranych epok, analizując odpowiednie przykłady.
12. Sposoby kreowania bohaterów zwierzęcych i ich rola w wybranych tekstach kultury.
Omów, analizując wybrane przykłady z różnych dziedzin sztuki.
13. Młodość jako temat literacki i filmowy. Zaprezentuj temat, analizując wybrane
przykłady.
14. Strach jako jedno z najsilniejszych uczuć człowieka. Zaprezentuj temat, analizując
wybrane przykłady z różnych dziedzin sztuki.
15. Portrety zbrodniarzy wojennych w literaturze i filmie. Omów, analizując wybrane
przykłady.
16. Motyw zazdrości w literaturze i sztuce różnych epok. Omów funkcjonowanie
motywu, analizując wybrane teksty kultury.
17. Analizując wybrane utwory literackie i inne teksty kultury, przedstaw różne realizacje
motywu początku i końca świata.
18. Przedstaw różne sposoby prezentowania ciała i podejmowania tematyki cielesności w
literaturze i sztuce. Omów funkcje tego motywu, analizując odpowiednie przykłady.
19. Analizując i interpretując wybrane dzieła reprezentujące różne dziedziny sztuki,
omów ich związek z filozofią.
20. Od Judyma do… House’a. Analizując wybrane przykłady z literatury i filmu, porównaj
kreacje lekarzy.
21. Różne sposoby odwoływania się do średniowiecza we współczesnych tekstach
kultury. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
22. Porównaj wzorce parenetyczne różnych epok, analizując wybrane przykłady
prezentujące odmienne dziedziny sztuki.
23. Postacie historyczne przedstawione w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Dokonaj
charakterystyki wybranych bohaterów, analizując odpowiednie przykłady.
24. Omów rolę stroju, przebrania, analizując wybrane przykłady z literatury i sztuki.
25. Przedstaw sposoby przedstawienia anioła i szatana, analizując wybrane dzieła z
literatury i sztuki.
26. Rola brzydoty w literaturze i sztuce różnych epok. Przedstaw sposoby wykorzystania
tego motywu, analizując przykłady z odmiennych dziedzin sztuki.
27. Motyw ogrodu w literaturze, malarstwie i filmie. Porównaj funkcje tego motywu,
analizując wybrane teksty kultury.
28. Lekcja w literaturze i filmie. Porównaj różne sposoby wykorzystania tego motywu,
analizując wybrane przykłady.
29. Motyw naukowca, badacza w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów temat,
analizując wybrane przykłady.
30. Motyw ucieczki i jej wpływ na losy bohaterów filmowych i literackich. Przedstaw
zagadnienie, analizując i porównując wybrane przykłady różnych tekstów kultury.
31. Różne ujęcia starości w literaturze i innych tekstach kultury. Przedstaw zagadnienie,
analizując wybrane dzieła.
32. Omów sposób wykorzystania motywu wojny na przestrzeni wieków. Przedstaw
temat, analizując różne teksty kultury.
33. Obraz katedry gotyckiej w literaturze i sztuce różnych epok. Omów zagadnienie,
analizując wybrane przykłady.
34. Wpływ sztuk plastycznych na literaturę i film. Omów zagadnienie, analizując
wybrane przykłady.
35. Mitologia jako źródło inspiracji dla twórców literatury i sztuki. Omów zagadnienie,
analizując odpowiednie przykłady z różnych dziedzin.
36. Dramat człowieka uwikłanego w historię. Omów zagadnienie, analizując wybrane
przykłady.
37. Labirynt jako temat w literaturze i sztuce. Prześledź funkcjonowanie tego motywu,
analizując wybrane przykłady z różnych dziedzin sztuki.
38. Analizując wybrane przykłady z literatury i innych dziedzin sztuki, wyjaśnij, na czym
polega kulturotwórcza funkcja Biblii.
39. Przedstaw i porównaj różne obrazy zaświatów. Omów zagadnienie, analizując
wybrane przykłady z różnych dziedzin sztuki.
40. Analizując odpowiednio dobrane przykłady literackie, malarskie i filmowe, ukaż
charakterystyczne cechy ekspresjonizmu.
41. Omów sposoby kreowania nastroju grozy w literaturze i innych dziedzinach sztuki,
analizując odpowiednie przykłady.
42. Analizując wybrane przykłady z literatury, malarstwa i muzyki, omów
charakterystyczne cechy impresjonizmu.
43. Wizerunek matki w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów różne jego
realizacje, analizując wybrane przykłady.
44. Analizując wybrane dzieła literackie i filmowe, przedstaw relacje między rodzicami a
dziećmi.
45. Młodość jako temat literacki i malarski. Przedstaw jego realizacje w dziełach
wybranych twórców, analizując odpowiednie przykłady.
46. Góry w literaturze i malarstwie. Zaprezentuj różne realizacje tego motywu, analizując
odpowiednie przykłady.
47. Szekspir w teatrze i/lub kinie współczesnym. Zanalizuj wybrane adaptacje i
zaprezentuj swoją ocenę wybranych dzieł.
48. Pożegnanie jako motyw w literaturze i sztuce. Przedstaw jego funkcjonowanie,
analizując wybrane przykłady.
49. Motywy oniryczne w literaturze i innej dziedzinie sztuki. Przedstaw sposób ich
funkcjonowania, analizując wybrane przykłady.
50. Przedstaw symbolikę kolorów w literaturze i sztukach plastycznych, analizując
wybrane teksty kultury.
51. Dzieła sztuki w literaturze pięknej. Omów sposób ich przedstawienia oraz funkcje w
twórczości prozaików i poetów różnych epok.
52. Świat prowincji w twórczości wybranych autorów XIX i/lub XX wieku. Zrealizuj temat,
analizując wybrane dzieła literackie i filmowe.
53. Przedstaw różne sposoby wykorzystania motywu szaleństwa i jego funkcje, analizując
odpowiednie przykłady reprezentujące różne teksty kultury.
54. Omów sposób funkcjonowania motywu maski, analizując odpowiednie przykłady
reprezentujące różne teksty kultury.
55. Wpływ śmierci kogoś bliskiego na życie bohaterów literackich i filmowych. Zanalizuj
problem na wybranych przykładach.
56. Motywy katastroficzne w dziełach reprezentujących różne teksty kultury. Dokonaj
analizy wybranych dzieł.
57. Motyw czterech pór roku w wybranych tekstach kultury. Omów zagadnienie,
analizując wybrane przykłady.
58. Groteska jako środek wyrazu artystycznego w sztuce XX wieku. Przedstaw
zagadnienie, analizując wybrane teksty kultury.
59. Sposoby funkcjonowania motywu arkadyjskiego. Zanalizuj jego różne ujęcia na
wybranych przykładach.
60. Rozdwojenie osobowości jako temat literacki i filmowy. Omów zagadnienie,
analizując wybrane przykłady.
61. Zaginiony świat kultury judaistycznej. Omów temat, analizując różne teksty kultury.
62. Omów różne koncepcje piękna w literaturze i innych dziedzinach sztuki, analizując
odpowiednie przykłady.
63. Różnorodny świat ludzkich nadziei. Przedstaw sposób funkcjonowania tego motywu,
analizując wybrane teksty kultury.
64. Rola miłości w życiu człowieka. Przeanalizuj ten problem, odwołując się do
wybranych utworów z różnych epok i dziedzin sztuki.
65. Sztuka kulinarna w różnych tekstach kultury. Zanalizuj wybrane przykłady i omów
funkcje tego motywu.
66. Różne sposoby ukazywania świata w literaturze i filmie (np. labirynt, teatr).
Przedstaw temat, analizując wybrane teksty kultury.
67. Wielkie tematy narodowe w malarstwie i literaturze polskiej. Omów temat, analizując
przykłady z różnych epok.
68. Analizując przykłady z literatury, malarstwa i filmu, porównaj różne sposoby
prezentowania obrazu piekła na przestrzeni wieków.
69. Symbolika akwatyczna w kulturze (np. rzeka, morze, źródło). Przedstaw temat,
analizując wybrane dzieła z różnych dziedzin sztuki.
70. Męska godność jako temat literacki i filmowy. Omów temat, analizując odpowiednie
przykłady.
71. Słynne pary miłosne w literaturze i filmie. Omów i porównaj ich kreacje, analizując
odpowiednie przykłady.
72. Wesele lub uczta zaręczynowa jako motyw literacki i filmowy. Analizując
odpowiednie przykłady, omów różne sposoby wykorzystania tego motywu.
73. Mit Orfeusza oraz jego literackie i filmowe przetworzenia. Omów zagadnienie,
analizując wybrane przykłady.
74. Zanalizuj Wesele Stanisława Wyspiańskiego i Wesele Andrzeja Wajdy jako dwa różne
dzieła artystyczne.
75. Etyka i estetyka – spojrzenie na prawdę i piękno w filozofii ks. prof. Józefa Tischnera.
Rozważ zagadnienie, analizując wybrane teksty kultury.
Język:
1. Zanalizuj eksperymenty językowe w poezji polskiej XX wieku.
2. Retoryka - teoria i praktyka. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
3. Zbadaj i poddaj analizie język tekstów piosenek wybranego polskiego zespołu
muzycznego. Przedstaw wnioski.
4. Język jako sposób charakteryzowania bohaterów literackich. Omów zagadnienie,
analizując wybrane teksty literackie.
5. Wpływ języka i kultury hip-hopowej na kształtowanie się światopoglądu współczesnej
młodzieży. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady.
6. Funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok. Omów zagadnienie,
analizując wybrane przykłady.
7. Język miłości. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady z różnych epok.
8. Analizując wybrane przykłady, wyjaśnij, w jaki sposób język może stać się narzędziem
manipulacji.
9. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze. Określ
funkcje stosowanych zabiegów językowych.
10. Język ezopowy w literaturze rozwijającej się w warunkach cenzury. Omów temat,
analizując odpowiednie przykłady.
11. „Przysłowia mądrością narodu". Analizując wybrane przykłady, omów cechy językowe
oraz funkcje przysłów ludowych.
12. Przedstaw wpływ języka angielskiego na współczesną polszczyznę, analizując
zgromadzony materiał językowy.
13. Analizując i porównując wybrane przykłady, scharakteryzuj styl korespondencji w
różnych epokach.
14. Omów sposób wykorzystania i funkcje związków frazeologicznych w języku reklamy,
analizując odpowiednie przykłady.
15. Emocje w języku bohatera literackiego. Przedstaw językowe środki ekspresji w
dziełach literackich z dwóch wybranych epok, analizując odpowiednie przykłady.
16. Analizując język ludzi zamieszkujących Twoją osadę (wieś, miasteczko), wskaż i omów
jego cechy.
17. Język współczesnej prasy. Omów charakterystyczne cechy, analizując grupę
wybranych artykułów.
18. Zwroty grzecznościowe dawniej i dziś. Omów zagadnienie, analizując wybrane
przykłady.
19. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów
zagadnienie, analizując odpowiednie przykłady.
20. Językowy savoir - vivre. Dokonaj analizy tekstów okolicznościowych z różnych epok
literackich.
21. W kręgu onomastyki - najpopularniejsze imiona ostatnich lat. Określ źródła
popularności i znaczenie imion, analizując odpowiednie przykłady.
22. Błąd językowy jako źródło komizmu. Zanalizuj temat, wykorzystując przykłady z
literatury i telewizji.
23. Kicz językowy. Przedstaw i oceń to zjawisko na podstawie analizy zebranego
materiału językowego.
24. Żargon uczniowski. Zanalizuj język uczniów szkoły, do której uczęszczasz. Wskaż jego
charakterystyczne cechy.
25. Różne sposoby realizowania funkcji impresywnej w tekstach literackich i
pozaliterackich. Omów zastosowane zabiegi językowe i oceń zasadność ich użycia.
26. Bogactwo, różnorodność środków stylistycznych i ich funkcje w liryce Młodej Polski.
Przedstaw temat, analizując odpowiednie przykłady.
27. Błędy językowe w prasie i telewizji. Badając zgromadzony przez siebie materiał,
dokonaj analizy i klasyfikacji błędów językowych, wyjaśnij przyczyny ich
powstawania.
28. Dokonując analizy języka wybranych pism młodzieżowych, wyjaśnij, jaki obraz świata
one kreują.
29. Omów na wybranych przykładach zjawisko archaizacji w literaturze. Przedstaw jego
funkcje, analizując odpowiednie przykłady.
30. Dokonując analizy języka wybranych przez siebie reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata
one kreują.
31. Dokonaj analizy języka listów i liścików miłosnych. Określ zasadność użytych środków
językowych.
32. Język i styl Twojego ulubionego pisarza bądź publicysty. Scharakteryzuj, zwracając
uwagę na to, co niepowtarzalne.
33. Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? Omów zjawisko mody językowej,
analizując odpowiednie przykłady.
34. Język jako źródło humoru. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty.
35. Machnij na to ręką. Komunikacyjne zachowania niewerbalne. Omów zagadnienie,
analizując zachowania literackich bohaterów i inne przykłady.
36. Porównaj funkcje gwary podhalańskiej, analizując teksty Józefa Tischnera i
wybranego przez siebie autora.
37. Kolokwializmy i ich funkcje. Omów zagadnienie, analizując odpowiednie utwory
literackie, wypowiedzi polityków i/lub język reklam.
38. Analizując wybrane przykłady, omów sposób tworzenia i funkcjonowania
neologizmów w języku polskim.
Tematy zaproponowane przez uczniów:
1.Przyroda świadkiem wielkich wydarzeń historycznych. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach literackich różnych epok.