Agnieszka Suszko* Odpowiedzialność spo³eczna w Tesco
Transkrypt
Agnieszka Suszko* Odpowiedzialność spo³eczna w Tesco
Dwumiesięcznik „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi” 6/2005. Powielanie, przedrukowywanie oraz rozpowszechnianie bez wiedzy i zgody Redakcji ZZL jest zabronione 54 Forum liderów Agnieszka Suszko* Odpowiedzialnoæ spo³eczna w Tesco Polska 7 lat dzia³alnoci Tesco na polskim rynku Od powstania pierwszej placówki Tesco we Wroc³awiu minê³o ju¿ siedem lat. W tym czasie powsta³a sieæ sklepów w 38 miastach w Polsce. Tesco stworzy³o 19 tysiêcy miejsc pracy, wspó³pracuje z 1500 polskimi producentami i dostawcami oraz anga¿uje siê spo³ecznie i charytatywnie, realizuj¹c tym samym program spo³ecznej odpowiedzialnoci biznesu. Tesco i klienci Sklepy Tesco odwiedza ponad 3 000 000 osób tygodniowo. W ka¿dym sklepie oferujemy oko³o 50 000 produktów szerok¹ gamê artyku³ów spo¿ywczych i przemys³owych, w tym produkty marki w³asnej (oko³o 1500 produktów). Tesco wysz³o naprzeciw oczekiwaniom klientów co do godzin otwarcia swoich placówek. Ju¿ 29 sklepów m.in.: w Krakowie, Gliwicach, Warszawie, Jeleniej Górze, Wroc³awiu, £odzi, Tychach i Poznaniu otwartych jest przez ca³¹ dobê, 7 dni w tygodniu. Co dwa tygodnie oferujemy ciekawe promocje na ponad 400 produktów. D³ugofalowy program obni¿ania cen nosi nazwê Tniemy ceny na d³ugo. Trzy razy w roku sieæ przeprowadza tzw. kampanie cenowe, podczas których obni¿a ceny na produkty uznane przez klientów za najwa¿niejsze i takie, które s¹ przez nich najczêciej kupowane. Tylko w zesz³ym roku suma obni¿ek cen produktów Tesco wynios³a blisko 34 miliony z³otych, natomiast w ci¹gu ostatnich 3 lat prawie 120 milionów z³otych, co oznacza, ¿e tyle w³anie zaoszczêdzili polscy klienci. Oprócz zakupów klienci mog¹ tak¿e liczyæ na szeroki wachlarz dodatkowych us³ug i korzyci, takich jak: mo¿liwoæ zatankowania samochodu dobr¹ i tani¹ benzyn¹ na stacjach paliwowych Tesco, karta kredytowa Tesco o korzystnym oprocentowaniu, zwrot towaru do 5 dni, bezp³atny serwis autobusowy, mo¿liwoæ p³atnoci w euro, mo¿liwoæ p³acenia wszystkimi kartami p³atniczymi, mo¿liwoæ op³acenia rachunków poprzez us³ugê Unikasa, mo¿liwoæ wywo³ania zdjêæ przez internet, klimatyzacjê w ka¿dym sklepie, oko³o 15 35 punktów us³ugowych w pasa¿ach. Pracodawcom oferowane s¹ bony i paczki wi¹teczne. * Agnieszka Suszko jest specjalist¹ ds. odpowiedzialnoci spo³ecznej biznesu Forum liderów 55 W tradycjê Tesco wpisane jest tak¿e s³uchanie opinii i sugestii klientów. To dla nich Tesco rozwija swoj¹ ofertê produktow¹ oraz konsumenckie korzyci. W 2004 roku firma wyda³a ponad 2 mln z³otych na badania konsumenckie. Dwadziecia cztery tysi¹ce klientów wziê³o udzia³ w ankietach, które przeprowadzono w tym roku. Pracownicy Tesco i ankieterzy powiêcili ponad 800 godzin na wys³uchaniu uwag i opinii klientów. Przeprowadzono ponad 100 paneli konsumenckich, które umo¿liwiaj¹ zebranie i wdro¿enie wielu ciekawych rozwi¹zañ w placówkach Tesco. Tesco i pracownicy Obecnie Tesco zatrudnia 19 000 tysiêcy pracowników w 51 hipermarketach Tesco, 31 supermarketach Savia oraz 2 centrach dystrybucyjnych w ca³ym kraju. W ka¿dym z hipermarketów pracuje oko³o 500 osób. Tesco zatrudnia praktycznie wy³¹cznie polsk¹ kadrê mened¿ersk¹. Dyrektorzy wszystkich sklepów s¹ Polakami, pracuje zaledwie kilku Brytyjczyków. Stwarzamy du¿e mo¿liwoci pracy dla osób bezrobotnych. Oko³o 40% wszystkich zatrudnionych w hipermarketach, wczeniej by³o zarejestrowanych jako bezrobotni. A¿ 11% pracowników to absolwenci szkó³, dla których praca w Tesco jest pierwsz¹ prac¹ w ¿yciu. Ka¿de centrum handlowe generuje rednio 150 dodatkowych miejsc pracy poprzez punkty handlowo-us³ugowe w galerii (90 osób) oraz firmy, z którymi Tesco wspó³pracuje agencja ochrony (40 osób) i firma sprz¹taj¹ca (20 osób). Podczas realizacji jednej inwestycji Tesco daje kilkumiesiêczne zatrudnienie 250 300 pracownikom z polskich firm budowlanych. Szkolenia i rozwój Przyszli pracownicy hipermarketu s¹ intensywnie przygotowywani do nowej pracy. Ka¿dy uczy siê procedur obowi¹zuj¹cych na jego stanowisku pracy, sztuki ekspozycji towarów, kontroli jakoci, bhp oraz zasad obs³ugi klienta, zwanej SOS. SOS to skrót od angielskich s³ów Say Hello, Offer Help, Say Goodbye (w t³umaczeniu na polski 3P, tzn. Powitaj, Pomó¿, Po¿egnaj). To g³ówne punkty kontaktu pracownika sklepu z klientem. Oprócz szkoleñ, które przechodzi ka¿dy pracownik, prowadzone s¹ szkolenia specjalistyczne zwi¹zane z obs³ug¹ systemów elektronicznych, m.in. kas i systemu kontroli zapasów, systemów ochrony. Kadra kierownicza sklepu szkoli siê w systemach mened¿erskich oraz rozwija umiejêtnoci tworzenia pracy w zespole. Wszystkie szkolenia s¹ bezp³atne. Czêæ z nich umo¿liwia przekwalifikowanie siê tym, którzy dot¹d nie pracowali w handlu. 56 Forum liderów Pracê podejmuj¹ zarówno absolwenci, dla których praca w Tesco jest pierwsz¹ w ¿yciu, jak i osoby po piêædziesi¹tce pozostaj¹ce bez pracy nawet d³u¿ej ni¿ rok. Dziêki szerokiemu systemowi szkoleñ w Tesco pracownicy szybko uzupe³ni¹ wiedzê i pozyskuj¹ nowe umiejêtnoci. Firma stwarza mo¿liwoci rozwoju i kariery wszystkim swoim pracownikom. Wielu pracowników odnios³o sukces zawodowy, awansuj¹c z pozycji sprzedawcy na kierownika stoiska lub, zaczynaj¹c od stanowiska kierownika stoiska, poprzez kierownika dzia³u, a koñcz¹c na funkcji dyrektora hipermarketu. Polityka firmy opiera siê na rekrutacji wewnêtrznej w 2004 roku awansowa³o wewnêtrznie 80% kierowników stoisk i kierowników dzia³ów oraz 100% dyrektorów. Najzdolniejsi pracownicy piastuj¹ wysokie stanowiska w oddzia³ach Tesco na wiecie, trafiaj¹c czasem do tak odleg³ych zak¹tków wiata, jak Chiny. Pracownikom oferuje siê konkurencyjne warunki p³acowe oraz socjalne. Wysokoæ zarobków uzale¿niona jest od warunków lokalnych. Pakiet wiadczeñ socjalnych obejmuje dofinansowanie i organizacjê wypoczynku, imprez sportowych i kulturalnych oraz dofinansowanie opieki spo³ecznej. Jako jeden z nielicznych hipermarketów na rynku ka¿dy sklep Tesco wyposa¿ony jest w sto³ówkê pracownicz¹ oferuj¹c¹ ciep³e posi³ki, pe³ny obiad kosztuje rednio od 5 do 8 z³. Sieæ daje szerokie mo¿liwoci pracownikom pracy w ró¿nych rejonach Polski. Poziom fluktuacji jest uzale¿niony od lokalizacji hipermarketu. W obiektach funkcjonuj¹cych d³u¿ej ni¿ rok rednia fluktuacja to 4% miesiêcznie Tesco organizuje te¿ rekrutacjê polskich pracowników do Wielkiej Brytanii. Firma zapewnia im p³ace na takim samym poziomie jak uposa¿enie angielskich pracowników, pomoc w zdobyciu mieszkania i doskonaleniu umiejêtnoci jêzykowych. Prawa pracownicze Oczywicie, w tak wielkim zespole zdarzaj¹ siê tak¿e konflikty i trudne sytuacje miêdzyludzkie. Przyjazne rodowisko pracy jest jednym z g³ównych priorytetów wewnêtrznej polityki firmy. W Tesco na stra¿y praw pracowniczych stoj¹ tak¿e zwi¹zki zawodowe. W 2002 roku podpisane zosta³o porozumienie z NSZZ Solidarnoæ pod nazw¹ Zasady wspó³pracy. Umowa zosta³a zawarta na 2 lata i by³a pierwszym tego typu dokumentem podpisanym przez zwi¹zek zawodowy i sieæ handlow¹ w Polsce. Wiêkszoæ zak³adów podpisuje zwyczajne uk³ady zbiorowe pracy. W lutym 2005 roku zosta³o podpisane porozumienie z NSZZ Solidarnoæ o przed³u¿enie tej umowy na czas nieokrelony. Wspó³praca kierownictwa polskiego Tesco ze zwi¹zkami zawodowymi uk³ada siê bardzo dobrze, na czym korzystaj¹ i pracodawca, i pracownicy. Forum liderów 57 Zdrowie i bezpieczeñstwo Tesco przywi¹zuje bardzo du¿¹ wagê do tworzenia bezpiecznego rodowiska pracy, tym samym do minimalizacji liczby wypadków. Regularnie organizowane s¹ specjalne kampanie, których celem jest podniesienie bezpieczeñstwa pracy w placówkach Tesco. W ramach tych akcji pracownicy najbezpieczniejszych sklepów s¹ nagradzani. Wszystkie dotychczasowe dzia³ania przyczyni³y siê do uzyskania niskiego wskanika wypadków przy pracy. W 2004 roku na ponad 18 000 osób zatrudnionych w naszych hipermarketach mia³y miejsce 292 wypadki. Podkreliæ przy tym trzeba, ¿e nie odnotowalimy ¿adnego wypadku ciê¿kiego, a w wielu zdarzeniach nie by³o konieczne nawet zwolnienie lekarskie. Wskanik czêstotliwoci wypadków w Tesco (16,1) jest ni¿szy od porównywalnego parametru dla innych typów sklepów, a tak¿e dla wskaników wypadkowoci w innych sektorach gospodarki. Mimo wzrostu zatrudnienia w sieci Tesco w porównaniu do lat ubieg³ych czêstotliwoæ wypadków spad³a prawie o 20%. W przewa¿aj¹cej wiêkszoci wypadki przy pracy nale¿¹ do grupy zdarzeñ lekkich. Zarz¹d Tesco cile wspó³pracuje z Pañstwow¹ Inspekcj¹ Pracy. Opinie pracowników Zgodnie z polityk¹ firmy Tesco pracownicy s¹ traktowani jako najwa¿niejszy podmiot dzia³ania firmy. To oni decyduj¹ o tym, jak odbierana jest firma przez spo³eczeñstwo i klientów. Mi³a, kompetentna i szybka obs³uga to dewiza Tesco. W lepszym zrozumieniu potrzeb pracowników, obok bezporednich rozmów kierowników liniowych z pracownikami, pomagaj¹ trzy g³ówne narzêdzia komunikacji z pracownikami: c Twój punkt widzenia to anonimowa ankieta przeprowadzana regularnie raz w roku, której celem jest poznanie opinii pracowników na temat warunków pracy, atmosfery, mo¿liwoci rozwoju, satysfakcji z wykonywanej pracy i zadañ w Tesco; w roku 2004 stopa zwrotu ankiet wynios³a 94%; c zaanga¿owanie pracowników w procesy decyzyjne odbywa siê poprzez tak zwane forum pracownicze, na których reprezentanci za³ogi wspólnie z dyrekcj¹ hipermarketu wyjaniaj¹ i rozwi¹zuj¹ problemy; c zasada otwartych drzwi dyrektora polega na tym, ¿e wszyscy pracownicy mog¹ zg³aszaæ uwagi i skargi. Ka¿da, nawet anonimowa, informacja jest szczegó³owo badana i analizowana przez kierownictwo sklepu. Wobec osób, które dopuci³y siê nadu¿yæ, wyci¹gane s¹ natychmiastowe konsekwencje. Codzienna praca Warto tu wspomnieæ o programie Twister, w którym prezesi i dyrektorzy Tesco przez tydzieñ pracuj¹ na zwyk³ych stanowiskach w hipermarkecie. Przejmuj¹ obowi¹zki kasjerek, obs³uguj¹ grill, pakuj¹ owoce i warzywa, pracuj¹ na stoisku miêsnym, czy w punkcie 58 Forum liderów obs³ugi klienta. Akcja ta spe³nia bardzo wa¿n¹ rolê. Uzmys³awia pracownikom biur, z jakimi problemami stykaj¹ siê na co dzieñ szeregowi pracownicy sklepów. Twister zosta³ przyjêty z ogromnym zainteresowaniem wród pracowników firmy. Pomóg³ w wypracowaniu wielu ciekawych rozwi¹zañ, które w znacz¹cy sposób u³atwiaj¹ pracê personelowi. Jest on z sukcesem stosowany tak¿e w innych krajach. Wed³ug niezale¿nych ekspertów Tesco jest jednym z najlepszych pracodawców w Polsce w bran¿y handlowej. Firma zosta³a uznana przez tygodnik Newsweek Najlepszym Pracodawc¹ w Bran¿y Handlu Detalicznego w roku 2003. Wed³ug badañ renomowanej firmy Human Qapitals, firma Tesco Polska zajmuje tak¿e pierwsze miejsce pod wzglêdem atrakcyjnoci pracodawców w bran¿y wielkiej dystrybucji. Wród poszczególnych grup respondentów (badania przeprowadzono wród osób w ró¿nym wieku i o ró¿nym poziomie dowiadczenia zawodowego) firma Tesco zajmowa³a czo³owe miejsca, a w przypadku ankietowanych studentów oraz respondentów pracuj¹cych sieæ zajê³a I miejsce. Tesco i dostawcy Przez lata Tesco wros³a mocno w polsk¹ gospodarkê. Jako najwiêkszy w Polsce brytyjski inwestor wspó³pracuje z 1500 dostawcami, wród których najwa¿niejszymi partnerami s¹ ma³e i rednie firmy polskie. A¿ 95% towarów sprzedawanych w hipermarketach Tesco to produkty wytwarzane przez polskie firmy. Dotyczy to zarówno ¿ywnoci, ubrañ, artyku³ów gospodarstwa domowego, jak i alkoholi oraz rodków czystoci. Wiele firm czerpie ze wspó³pracy z sieci¹ Tesco ogromne korzyci, zawdziêczaj¹c jej stabilny i trwa³y rozwój. Wspó³praca z dostawcami opiera siê na zaufaniu i trosce o obustronne dobro firm oraz na partnerskich relacjach: c terminy p³atnoci negocjujemy indywidualnie w zale¿noci od asortymentu c pomagamy we wdra¿aniu programu HACCP c dzielimy siê dowiadczeniami wyniesionymi z Anglii c proponujemy wspólne kampanie marketingowe c poredniczymy i pomagamy w nawi¹zywaniu kontaktów miêdzy polskimi dostawcami a odbiorcami w ca³ej Europie. Tesco organizuje wiele konferencji i szkoleñ, aby wszystkie zasady wspó³pracy by³y ca³kowicie jasne. W 2004 roku polscy producenci za porednictwem Tesco sprzedali za granicê wyroby o wartoci ponad 100 mln z³. Sprzedaj¹ oni swoje towary pod mark¹ w³asn¹ sieci w Czechach, na Wêgrzech i S³owacji. Ju¿ dzi znaczna czêæ warzyw w tamtejszych sklepach Tesco pochodzi z Polski. Du¿ym przedsiêwziêciem polskiego Tesco jest eksport pomido- Forum liderów 59 rów do Wielkiej Brytanii. Pierwsze przymiarki do tego projektu rozpoczêto w maju 2004 roku. Wtedy polscy rolnicy wys³ali do Anglii 2,5 tysi¹ca ton pomidorów. W 2005 roku ta liczba wzronie do 8 tysiêcy ton i stanowiæ bêdzie blisko 30% ogó³u pomidorów sprzedawanych w Tesco w Zjednoczonym Królestwie. Polscy producenci zgodnie podkrelaj¹, ¿e mo¿liwoæ eksportu warzyw do Wielkiej Brytanii jest istotnym etapem w rozwoju ich firm, a wynegocjowane kontrakty s¹ dla nich bardzo korzystne. W najbli¿szym czasie planowany jest tak¿e eksport polskich pieczarek i jab³ek. Tesco a akcje spo³eczne i charytatywne „Teraz Polska” oraz „Dajesz Pracê PL” W 2002 roku firma Tesco podpisa³a porozumienie z Ministerstwem Gospodarki o wspó³pracy w promowaniu polskich produktów w swojej sieci. W dzia³aniach na rzecz polskich dostawców Tesco stale wspó³pracuje z Fundacj¹ Polskiego God³a Promocyjnego, organizatorem konkursu Teraz Polska. W maju 2005 roku Tesco rozpoczê³o tak¿e wspó³pracê z Fundacj¹ Dajesz Pracê PL, której celem jest promocja polskich towarów na lokalnym rynku. Wynikiem pierwszej, wspólnie przeprowadzonej akcji by³ 45-procentowy wzrost sprzeda¿y polskich produktów w sklepach Tesco. Akcje spo³eczne Od czterech lat prowadzona jest akcja Tesco dla szkó³, która ma na celu poprawê wyposa¿enia szkó³ w miastach, gdzie funkcjonuj¹ sklepy Tesco. W wyniku tej akcji wskazanym przez klientów szko³om Tesco ufundowa³o w pe³ni wyposa¿one pracownie komputerowe, pracownie multimedialne do nauki jêzyków obcych oraz sprzêt audiowizualny i sportowy. Szko³y wybieraj¹ klienci Tesco, g³osuj¹c na ulubione przez siebie placówki przy okazji zwyk³ych zakupów. Najwiêksz¹ wartoci¹ tego programu jest aktywizacja ca³ej lokalnej spo³ecznoci. Do tej pory Tesco nagrodzi³o 276 szkó³ w ca³ej Polsce. Ponad 50 szkó³ otrzyma³o pracownie komputerowe, 39 szkó³ multimedialne pracownie jêzykowe, a 187 szkó³ sprzêt dydaktyczny i sportowy. Monta¿em urz¹dzeñ zajêli siê specjalici z Tesco. £¹cznie wartoæ nagród przekroczy³a 3,5 miliona z³otych! W uroczystych otwarciach pracowni komputerowych i multimedialnych nie zabrak³o przedstawicieli w³adz lokalnych, owiatowych oraz tych, dla których jest ta akcja uczniów. W 2005 r. zostanie przekazanych 196 nagród o ³¹cznej wartoci ponad 1 milion z³. W tym roku podjêto wspó³pracê z Fundacj¹ Itaka poszukuj¹c¹ ludzi zaginionych, prowadz¹c wspóln¹ wakacyjn¹ akcjê Razem szukamy zaginionych. 60 Forum liderów Tesco jest tak¿e partnerem programów odpowiedzialnej sprzeda¿y, STOP 18, nie sprzedajemy wyrobów tytoniowych niepe³noletnim maj¹cego na celu ograniczenie dostêpu do wyrobów tytoniowych niepe³noletnim, oraz kampanii spo³ecznej Alkohol nieletnim dostêp wzbroniony!. Akcje charytatywne Od 2002 roku Tesco Polska stale wspó³pracuje z Caritas Polska. Wspiera zbiórki pieniêdzy organizowane przez Caritas i uczestniczy w bo¿onarodzeniowej akcji Wigilijne Dzie³o Pomocy Dzieciom. Miêdzy innymi dziêki zebranym w Tesco pieni¹dzom tysi¹ce dzieci z najubo¿szych rodzin mog¹ wyjechaæ na letnie i zimowe obozy wypoczynkowe. Trzeci rok regularnie wspó³pracuje z Federacj¹ Polskich Banków ¯ywnoci. W sklepach Tesco rednio pozyskuje siê 7,5% ogólnopolskiej zbiórki artyku³ów spo¿ywczych, które póniej trafiaj¹ do osób potrzebuj¹cych. Ka¿dego roku Tesco przekazuje równie¿ produkty spo¿ywcze w ramach akcji tygodnika Polityka Pomyl o biedniejszych od siebie. Akcje na rzecz lokalnych spo³ecznoœci Wa¿nym elementem obecnoci Tesco w Polsce jest wspó³praca z lokaln¹ spo³ecznoci¹. Wszystkie inwestycje firmy powstaj¹ w porozumieniu z lokalnymi przedsiêbiorcami i przy pe³nej akceptacji w³adz samorz¹dowych. W ramach dobrej wspó³pracy z w³adzami Tesco wspiera lokalne organizacje sportowe i pozarz¹dowe, sponsoruje imprezy i konkursy dla dzieci i m³odzie¿y. W 2004 r. Tesco miêdzy innymi by³o sponsorem dru¿yny pi³karskiej Lecha Poznañ, sponsorem Festiwalu Brytyjskiego organizowanego przez Ambasadê Wielkiej Brytanii w Polsce, obchodów 25-lecia AIESEC, Olimpiady Specjalnej w Ma³opolsce, czy imprezy dla dzieci z domów dziecka z województwa ³ódzkiego. W ubieg³ym roku na dzia³ania na rzecz lokalnych spo³ecznoci w ca³ym kraju Tesco przeznaczy³o blisko pó³ miliona z³otych. Tesco i ekologia Tesco realizuje konsekwentnie swoj¹ politykê dbania o rodowisko naturalne. Wszystkie dzia³ania Tesco maj¹ na celu poprawienie sytuacji ekologicznej w Polsce. Wszystkie hipermarkety Tesco spe³niaj¹ wysokie standardy ochrony rodowiska. W 2004 roku przeznaczono na ochronê rodowiska 3,4 mln z³. Tesco oszczêdza energiê, redukuje emisjê zanieczyszczeñ, stosuje materia³y przyjazne rodowisku. Forum liderów 61 Wszystkie meble ch³odnicze u¿ywane w sklepie spe³niaj¹ normy europejskie. Tesco wspó³pracuje tylko z tym producentami, którzy do produkcji tego typu urz¹dzeñ u¿ywaj¹ materia³ów przyjaznych dla rodowiska. Najnowoczeniejsz¹ technologiê zastosowano w magazynie dla wie¿ej ¿ywnoci. Czynnikiem ch³odniczym wykorzystanym przy tej inwestycji jest amoniak. Tesco zdecydowa³o siê na takie wyprzedzenie technologicznie zgodnie z tendencj¹ panuj¹c¹ w Europie Zachodniej, by wykorzystywaæ naturalne czynniki ch³odnicze (amoniak czy dwutlenek wêgla). Tesco posiada dwie nowoczesne oczyszczalnie cieków w Warszawie przy ulicy Po³czyñskiej oraz w Bielsku-Bia³ej, spe³niaj¹ce najwy¿sze standardy ochrony rodowiska. Tesco stosuje wiele energooszczêdnych rozwi¹zañ technologicznych, miêdzy innymi: strefowe owietlanie, urz¹dzenia do zmiany czêstotliwoci pr¹du w wentylatorach wyci¹gowych (dziêki temu obni¿a siê zu¿ycie mocy elektrycznej silników), czujniki ruchu i zmierzchowe oraz wiele innych. Rewitalizujemy tereny Przy wyborze lokalizacji nowego sklepu bierze siê pod uwagê wiele wa¿nych czynników. Tesco k³adzie szczególny nacisk na to, aby ju¿ w momencie rozpoczêcia budowy by³a ona jak najmniej uci¹¿liwa dla rodowiska naturalnego i aby mieszkañcom danego terenu przynios³a same korzyci. Specjalici od znajdowania nowych lokalizacji w pierwszej kolejnoci rozpatruj¹ tereny, które mo¿na by poddaæ rewitalizacji lub zagospodarowaniu. Chodzi tu przede wszystkim o nieu¿ytki. Ka¿dy teren brany pod uwagê badany jest z punktu widzenia wywieranego wp³ywu na rodowisko: emisji zanieczyszczeñ, odpadów, ha³asu, zu¿ycia energii czy wp³ywu na cieki wodne. Inwestycje Tesco w Krakowie, Bydgoszczy, Rudzie l¹skiej, Gorzowie i £odzi by³y w³anie tego typu przedsiêwziêciami. Inwestycja w Krakowie zmieni³a teren miejskiego wysypiska mieci w nowoczesne centrum handlowe. Budowa hipermarketu w Bydgoszczy przynios³a miastu nowy wêze³ komunikacyjny i rozwi¹za³a problem zagospodarowania terenów poprzemys³owych. Hipermarket Tesco w Rudzie l¹skiej powsta³ na zniszczonych terenach po ha³dach kopalnianych. Teren ten by³ nieuzbrojony i nie mia³ ¿adnych dróg wewnêtrznych. Przebudowany zosta³ uk³ad drogowy, doprowadzono wodoci¹g oraz kanalizacjê ciekow¹. Dziêki temu, teren ten sta³ siê atrakcyjny tak¿e dla inwestorów. Przy budowie sklepu w Gorzowie oczyszczono teren by³ego poligonu wojskowego z niewypa³ów i niewybuchów. Centrum handlowe Tesco w £odzi powsta³o na zniszczonych terenach po starym zak³adzie prefabrykacji elementów betonowych i ¿elbetonowych. Teren ten zosta³ oczyszczony z ruin, usuniêto ogromne iloci ziemi ska¿onej olejami i benzynami po starej 62 Forum liderów stacji benzynowej. Tesco wybudowa³o te¿ studzienki do kontroli czystoci wód gruntowych. Sta³a obserwacja potwierdza, ¿e wody s¹ czyste. Takie podejcie do zagospodarowania nieu¿ytków przynosi wiele korzyci zarówno lokalnej spo³ecznoci, jak i przyrodzie, która w niektórych miejscach by³a powa¿nie zdewastowana. Recycling Proekologiczne dzia³ania w Tesco to przede wszystkim wykorzystanie nowoczesnych urz¹dzeñ do odzysku papieru, plastiku oraz innych tworzyw sztucznych. W ka¿dym sklepie ponad 90% opakowañ plastikowych i papierowych jest zgniatanych w specjalistycznych maszynach i oddawanych do powtórnego przerobu. W 2004 roku odzyskalimy 11 tysiêcy ton makulatury i tysi¹c ton folii. Centra dystrybucyjne Wraz z otwarciem centrów dystrybucyjnych Tesco spad³a liczba dostaw do sklepów ze stu do trzech dziennie (do jednego sklepu). Wszystkie ciê¿arówki wykorzystywane w dystrybucji spe³niaj¹ standardy Unii Europejskiej. Tesco realizuje projekt £adunek powrotny, który polega na odbieraniu zamówionych towarów prosto od producenta. Zmniejsza to liczbê ciê¿arówek na drogach. W centrum dystrybucji istnieje zaplecze z obrotem ekologicznym zu¿ytych smarów i olejów oraz myjnia dla samochodów z zamkniêtym obiegiem wody. Miesiêcznie w myjni czyci siê 900 naczep, wykorzystuj¹c 2000 litrów wody. Gdyby mycie nie odbywa³o siê w obiegu zamkniêtym, ka¿dorazowe czyszczenie naczepy poch³ania³oby 400 litrów wody.