docII. Bariery prawne w dostępie do środków
download 
Reklamacja Transkrypt
II. Bariery prawne w dostępie do środków
Wpływ unijnych oraz krajowych przepisów na obecne i przyszłe funkcjonowanie sektora ciepłowniczego w Polsce Część I I. Wprowadzenie Uregulowania prawne Przepisy pakietu 6 aktów prawnych •dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/29/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE w celu usprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (tzw. dyrektywa EU ETS ), •decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wysiłków podjętych przez państwa członkowskie, zmierzających do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020 zobowiązań Wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych (tzw. decyzja non-ETS), •dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (tzw. dyrektywa OZE), •dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/31/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla oraz zmieniająca dyrektywę Rady 85/337/EWG, Euratom, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE, 2001/80/WE, 2004/35/WE, 2006/12/WE, 2008/1/WE i rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 (tzw. dyrektywa CCS), •dyrektywa dotycząca monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych pochodzących z wykorzystania paliw transportowych •rozporządzenie w sprawie nowych norm emisji dla samochodów. I. Wprowadzenie Uregulowania prawne Przepisy związane z realizacją celów zawartych w 3x20 6 aktów prawnych • dyrektywa 2001/80/WE w sprawie emisji z duŜych źródeł spalania paliw, • dyrektywa 2004/8/We z dnia 11 lutego w sprawie wspierania Kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło uŜytkowe na rynku wewnętrznym energii, • dyrektywa 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych, • dyrektywa 2002/91/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 16 grudnia 2002 roku, dotyczącą jakości energetycznej budynków. W przy okazji tego uregulowania warto wiedzieć, Ŝe w listopadzie 2008 roku Komisja Europejska przygotowała projekt nowelizacji tej dyrektyw, który ma zacząć obowiązywać od 1 grudnia 2011 roku, • dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającą niektóre dyrektywy • projekt dyrektywy, która zastąpi przytoczoną na pierwszym miejscu dyrektywę 2001/80/WE. Roboczo określana jest ona jako dyrektywa o emisjach przemysłowych ( dyrektywa IED ). I. Wprowadzenie Udział ciepłownictwa systemowego w pokrywaniu zapotrzebowania na ciepło ( dane EuroHeat&Power ) Kraj Zasady zawarte w TWE: niedyskryminacji równego traktowania wzajemnego uznania proporcjonalności wolnego przepływu osób i kapitału Udział (%) Kraj Udział (%) Islandia 95 Austria 18 Łotwa 70 Węgry 15 Polska 52 Niemcy 12 Szwecja 50 Francja 4 Finlandia 49 Holandia 3 Dania 48 Wielka Brytania 1 Słowacja 42 Estonia 40 I. Wprowadzenie Rynek ciepła w liczbach Rynek nieregulowany ZuŜycie finalne ciepła w Polsce: ~750 PJ Ciepło z systemów ciepłowniczych – ok. 300 PJ Ok.530 koncesjonowanych firm ciepłowniczych 400 53% systemy sieciowe 350 47% wytwarzanie indywidualne Ponad połowa rynku ciepła to rynek nieregulowany! I. Wprowadzenie Aspekt gospodarczy 3x20 Realizacja celów „daje nowe moŜliwości gospodarcze Unii Europejskiej” Cytat z dyrektywy 2009/28/WE • Działania na rzecz realizacji celów zawartych w 3x20 to równieŜ powaŜny biznes, wyraŜony między innymi badaniami naukowymi, nowymi technologiami, sferą produkcji i wykonawstwa oraz instrumentów finansowych I. Wprowadzenie Uczestnictwo w unijnych procesach legislacyjnych Zasady i procedury związane z procesem tworzenia prawa w Unii Europejskiej Procedura oparta na autonomicznej decyzji Rady UE Procedura konsultacji Procedura współpracy Procedura współdecydowania Procedura zgody Parlamentu Porozumienie międzyinstytucjonalne Konsultacje z Europejskim Bankiem Centralnym Jedno z narzędzi realizacji polityki energetycznej Polski: „Działania na forum Unii Europejskiej, prowadzące do tworzenia polityki energetycznej UE, uwzględniającej uwarunkowania polskiej energetyki”. I. Wprowadzenie Praktyka stanowienia prawa Opracowanie „Zasady i procedury związane z procesem tworzenia prawa w Unii Europejskiej”, Robert Kołodziej, Joanna Łukasik I. Wprowadzenie Stopień swobody gospodarczej - przegląd Polska gospodarka jest wysoce przeregulowana. Dotyczy to takŜe rynku ciepła. I.Wprowadzenie Stopień swobody gospodarczej -pozycja Polski Poz. Raport z 2008 roku. W sumie rankingiem objęto 157 państw. Wśród represyjnych takie kraje jak: Rosja, Białoruś, Kuba, Zimbabwe, Wenezuela Poza rankingiem: Irak, Sudan, Serbia, Kongo, Montenegro Źródło: The Heritage Fundation Index of Economic Freedom „…dla rynku ciepła właściwszym jest kategoria „stłumiony” / „zduszony” Wartość wskaźnika [%] Kraj 1. 90,3 Hong Kong 12. 77,8 Estonia 26. 70,8 Litwa 31. 69,7 Hiszpania 35. 68,7 Słowacja 37. 68,5 Czechy 38. 68,3 Łotwa 43. 67,2 Węgry 59. 62,9 Bułgaria 68. 61,5 Rumunia 82. 59,6 Kenia 83. 59,5 Polska II. Środki UE Wskaźniki rozwojowe źródło: Energetyka cieplna w liczbach ( URE ) Stopień pokrycia inwestycji przez środki własne Reprodukcja majątku trwałego 2 0,88 1,5 0,84 1 0,80 0,5 0,76 0 0,72 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Reprodukcja majątku trwałego: całkowite nakłady inwestycyjne amortyzacja 2008 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Stopień pokrycia inwestycji przez środki własne: nakłady inwestycyjne ze środków własnych całkowite nakłady inwestycyjne Problem aktualny: brak odpowiednich rozporządzeń II. PO Infrastruktura i Środowisko – działania dotyczące ciepłownictwa PO Infrastruktura i Środowisko Priorytet IV. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska: Priorytet IX. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna: Działanie 4.5 - Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie ochrony powietrza Działanie 9.2 - Efektywna Nazwa Funduszu: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego dystrybucja energii Nazwa Funduszu: Fundusz Spójności II. Regionalne Programy Operacyjne KaŜde województwo opracowało własny Program Regionalny. Wszystkie województwa zatwierdziły Szczegółowe Opisy Osi Priorytetowych. Znane są informacje na temat kwalifikujących się projektów, beneficjentów, wysokości dofinansowania. Wyznaczono terminy naborów do działań związanych z ciepłownictwem. Projekty kwalifikują się do wsparcia zgodnie z linią demarkacyjną II. Działanie 4.5 - Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie ochrony powietrza Termin naboru: - pierwszy nabór został zamknięty (30 czerwiec – 21 lipiec 2008 r.) - kolejny nabór zaplanowany na I kwartał 2009 r. Podsumowanie I naboru: 51 wniosków złoŜonych do preselekcji na kwotę 547 281 558 wnioskowaną 40 wniosków zakwalifikowanych do przygotowania do kolejnej rundy 32 wnioski złoŜone do konkursu właściwego na kwotę 380 679 350 Do rozdysponowania w konkursie jest około 247 000 000 mln zł II. Zbiorcze zestawienie środków potencjalnie dostępnych dla ciepłownictwa ALOKACJA NA DZIAŁANIE Regionalne Programy Operacyjne Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Lubelskie RAZEM RPO Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko PO IiŚ 9.2. PO IiŚ 4.5. RAZEM PO IiŚ RAZEM UE ŚRODKI Z UE NA DZIAŁANIE 9 419 720 12 978 405 19 300 461 4 025 524 28 711 317 146 750 000 20 100 932 63 790 985 39 108 073 39 108 073 24 781 841 57 273 735 76 242 951 42 694 545 37 009 124 47 260 000 5 882 352 4 003 381 11 031 644 15 664 809 3 421 695 22 000 437 49 895 000 8 542 896 46 552 259 31 810 394 31 810 394 18 586 381 31 060 000 64 806 509 36 290 363 15 728 878 30 900 000 2 000 000 674 438 038 424 105 040 163 580 000 222 000 000 385 580 000 139 040 000 62 500 000 201 540 000 1 060 018 038 625 645 040 UWAGI 30%* 30%* 30%* 30%* II. Bariery prawne w dostępie do środków PO IiŚ, 9.2 - historia 2006 rok Styczeń – rozpoczęcie prac nad PO IiŚ 1 sierpień - w wyniku rekomendacji grup roboczych Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przygotowało tekst Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, który otrzymał akceptację Rady Ministrów i został skierowany do konsultacji społecznych. Wrzesień - październik - konsultacje społeczne Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. W trakcie tego procesu konsultowany był takŜe projekt prognozy oddziaływania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na środowisko. 29 listopad - Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko został przyjęty przez Radę Ministrów i w zmodyfikowanym kształcie, po negocjacjach społecznych (burzliwych), został przekazany w celu negocjacji do Komisji Europejskiej. II. Bariery prawne w dostępie do środków PO IiŚ, 9.2 - historia 2007 rok -Maj - wrzesień - negocjacje Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko z Komisją Europejską. Ze strony Komisji Europejskiej negocjacje prowadziła Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej. Strona polska była reprezentowana przez przedstawicieli Ministerstw: Środowiska, Transportu, Gospodarki Morskiej, Gospodarki, Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Zdrowia, Nauki i Szkolnictwa WyŜszego. 7 grudnia - zatwierdzenie Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko przez Komisję Europejską. II. Bariery prawne w dostępie do środków PO IiŚ, 9.2 - historia 2008 rok 3 stycznia - Uchwała Rady Ministrów przyjmująca Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko. Od tej daty moŜna ogłaszać konkursy naboru wniosków obszarów inwestycji, nie wymagających doprecyzowań szczegółowych i o uregulowanych zasadach pomocy publicznej. maj – rozpoczęcie pracy Ministerstwa Gospodarki wraz z innymi resortami nad kwestią pomocy publicznej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (w tym w szczególności dla projektów ciepłowniczych i elektroenergetycznych) i uzgodnień z Komisją Europejską. grudzień – Prenotyfikacyjna (wstępna) decyzja Komisji Europejskiej o braku pomocy publicznej dla projektów ciepłowniczych przyjmująca stanowisko Ministerstwa Gospodarki. Zalecenie przygotowania dokumentów i uzasadnień do notyfikacji negatywnej występowania pomocy publicznej 1 grudnia - przyjęcie dokumentu „Szczegółowy opis priorytetów” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko wraz z załącznikami. Dokument doprecyzowuje, uszczegóławia wymagania w zakresie przygotowywania Wniosków dla większości działań Programu. Od tego momentu następuje intensyfikacja naborów Wniosków w większości działaniach o uregulowanej pomocy publicznej. Niestety nie wszystkie działania Programu (w tym ciepłownictwo – działanie 9.2) mają w tym dokumencie uregulowane kwestie dotyczące pomocy publicznej. II. Bariery prawne w dostępie do środków PO IiŚ, 9.2 - historia 2009 rok -Styczeń - maj - prace pod przewodnictwem Ministerstwa Gospodarki nad przygotowaniem kompletnych dokumentów identyfikacji braku pomocy publicznej w ciepłownictwie w przypadku dofinansowania projektów kwalifikowanych do wsparcia w ramach działania 9.2. Styczeń – czerwiec - prace nad przygotowaniem dokumentów konkursowych naboru Wniosków w ramach działania 9.2. Marzec – maj – notyfikacyjne (ostateczne) negocjacje braku pomocy publicznej dla projektów ciepłowniczych z Komisją Europejską pod przewodnictwem Ministerstwa Gospodarki. Pierwsze problemy z notyfikacyjnym (ostatecznym) wydaniem decyzji o braku pomocy publicznej w przypadku projektów ciepłowniczych w ramach działania 9.2. Pojawiają się wątpliwości Komisji Europejskiej, czy dotacja nie będzie czynić niezgodnego z zasadami pomocy publicznej przysporzenia Wnioskodawcy, jaka jest rola ustalania taryf za ciepło w kształtowaniu poziomu dotacji i czy dotacja nie naruszy konkurencji na rynku ciepła. Maj – decyzja Komisji Europejskiej kończąca etap prac notyfikacyjnych, uznająca występowanie pomocy publicznej na zasadach braku pomocy publicznej w działaniu 9.2. ( „hybryda prawna” ) Maj – lipiec – przygotowanie dokumentów wynikających z decyzji Komisji Europejskiej o pomocy publicznej w działaniu 9.2, pod przewodnictwem Ministerstwa Gospodarki. Prace nad wyjaśnieniem czym jest ta decyzja (pomoc publiczna na zasadach braku pomocy publicznej), czy świadczy ona o braku pomocy publicznej czy o istnieniu tej pomocy? II. Bariery prawne w dostępie do środków PO IiŚ, 9.2 - historia Czerwiec - ogłoszenie podstawowych załączników do Konkursu naboru Wniosków w ramach działania 9.2 PO IiŚ na stronach NFOSiGW. Lipiec – sierpień – prace Ministerstwa Gospodarki i UOKiK nad przyjęciem właściwej formy implementacji decyzji Komisji Europejskiej w sprawie pomocy publicznej w działaniu 9.2 POIiŚ obejmującej ciepłownictwo. Koniec września – UOKiK stwierdza konieczność regulacji zasad pomocy publicznej poprzez rozporządzenie właściwego dla działania pomocowego Ministra (w tym przypadku Ministra Gospodarki). Rozporządzenie ma obejmować cały zakres pomocy publicznej w działaniu 9.2 POIiŚ, czyli ciepłownictwo i elektroenergetykę. Początek października – rozpoczęcie prac nad rozporządzeniem w sprawie pomocy publicznej Ministra Gospodarki. Październik - przesunięcie naboru Wniosków w ramach 9.2 POIiŚ z IV kwartału 2009 na I/II kwartał 2010. II. Bariery prawne w dostępie do środków Plan prany Ministerstwa Gospodarki Połowa listopada 2009 roku– publikacja projektu rozporządzenia w sprawie pomocy publicznej na stronach Ministerstwa Gospodarki celem poddania opinii społecznej. Połowa listopada – zakończenie wewnątrz resortowych uzgodnień rozporządzenia. Koniec listopada - ogłoszenie zaktualizowanych podstawowych załączników do Konkursu naboru Wniosków w ramach działania 9.2 PO IiŚ na stronach NFOSiGW wymaganych do sporządzenia Studium Wykonalności i wypełnienia Wniosku. Umieszczenie na stronach internetowych NFOSiGW zasad wyliczania efektów energetycznych na węzłach opracowanych przez IGCP, PEC Bytom, PEC Kraków i SPEC S.A.. W czerwcu umieszczone zostały zasady wyliczania efektów na sieciach ciepłowniczych. Przedstawienie ostatecznej interpretacji sposobu punktowania posiadanej dokumentacji technicznej i decyzji środowiskowych. Koniec listopada/ początek grudnia – opinia biura prawnego Ministerstwa Gospodarki II. Bariery prawne w dostępie do środków Plan prany Ministerstwa Gospodarki 2010 rok - Połowa stycznia – konsultacje międzyresortowe rozporządzenia pomocy publicznej. Pierwszy tydzień lutego – opinia UOKIK i UKIE. Ostatni tydzień lutego – opinia Rządowego Centrum Legislacji. Początek marca – podpisanie rozporządzenia w sprawie pomocy publicznej przez Ministra Gospodarki. Połowa marca – publikacja rozporządzenia w Biuletynie. Połowa marca – zakończenie prac przygotowawczych do ogłoszenia Konkursu naboru Wniosków w ramach działania 9.2 PO IiŚ. Ostateczna aktualizacja załączników do Konkursu. Marzec – maj – nabór Wniosków w ramach PO IiŚ, działanie 9.2. Czerwiec – listopad – ocena formalna i merytoryczna Wniosków. 2011 rok Pierwsza połowa 2011 - podpisywanie Umów przez „wybranych”. II. Bariery prawne w dostępie do środków Postulowane zagadnienia ( wybrane ) pozwalające na sprawny nabór wniosków Dotrzymanie przez Ministerstwo Gospodarki planów ogłoszenia na przełomie listopada i grudnia br. zaktualizowanych podstawowych załączników do Konkursu naboru Wniosków w ramach działania 9.2 PO IiŚ na stronach NFOSiGW wymaganych do sporządzenia Studium Wykonalności i wypełnienia Wniosku. Opóźnienia w tym zakresie mogą skutkować niskim poziomem przygotowywanych Wniosków projektów. Znane są przykłady projektów w sektorze ciepłowniczym, które mogą generować tzw. pośrednie efekty energetyczne, np. aktywizować rynek termomodernizacji. Takie efekty energetyczne, nie związane bezpośrednio z realizacją projektu, mają istotne znaczenia dla realizacji celów polityki energetycznej kraju oraz „pakietu klimatycznego”, dlatego tez powinny być uwzględnione przy ocenie projektu. Sposób oceny efektów pośrednich moŜe opierać się o zastosowanie określonej wagi w odniesieniu do efektów bezpośrednio generowanych przez projekty. W regulaminie konkursu powinna być stworzona taka moŜliwość. II. Bariery prawne w dostępie do środków Postulowane zagadnienia ( wybrane ) pozwalające na sprawny nabór wniosków Przedstawienie w regulaminie Konkursu ostatecznej interpretacji sposobu punktowania posiadanej przez Wnioskodawcę dokumentacji technicznej i decyzji środowiskowych. Jest to bardzo waŜna kwestia, poniewaŜ niewłaściwa interpretacja gotowości dokumentacji wymagająca pełnej dokumentacji i tylko taką premiująca pozytywną oceną, zniekształci w sposób zdecydowany system oceny, preferując projekty jednoroczne, których roczny budŜet przekracza 20 mln PLN. Spowoduje to sytuację, Ŝe projekty liniowe oparte na załoŜeniach modernizacji sieci o małych średnicach, będą miały znikome szanse na realizację. Ministerstwo Gospodarki powinno przyjąć dwie koncepcje oceny: pierwsza zakłada, punktację zaleŜną od wskaźnika procentowego udziału zakresu objętego pełną dokumentacją, druga premiuje te projekty, które mają pełną gotowość dokumentacyjną w pierwszym roku. Obie propozycje są właściwsze dla sprawiedliwej oceny projektu i nie wymuszają sztucznych podziałów wniosków, mających na celu jedynie zwiększenie szansy na wyŜszą ocenę kompletacji takich przedsięwzięć, które posiadają kompletną dokumentację. W dokumentacji Konkursu naleŜy deklaratywnie określić ile Wniosków moŜe złoŜyć Wnioskodawca. Rozwieje to spekulacje, czy złoŜenie kolejnego wniosku nie obniŜy szansy na uzyskanie dotacji. II. Bariery prawne w dostępie do środków Postulowane zagadnienia ( wybrane ) pozwalające na sprawny nabór wniosków Prace Ministerstwa Gospodarki nad regulaminem Konkursu powinny się zakończyć zgodnie z deklaracjami do końca lutego 2010, co zagwarantuje moŜliwość ogłoszenia naboru Wniosków w marcu 2010 roku. IGCP wraz z innymi zainteresowanymi Izbami Gospodarczymi, powinno mieć moŜliwość opiniowania tego regulaminu. Dotrzymanie przez Ministerstwo Gospodarki terminu zakończenia naboru Wniosków do końca czerwca 2010 jest warunkiem rozpoczęcia realizacji znaczącej ilości potencjalnych inwestycji w roku 2011. Późniejsze, nawet o miesiąc, zakończenie naboru Wniosków moŜe przyczynić się do przesunięcia terminu rozpoczęcia tych projektów na 2012 rok i ograniczenia zbioru potencjalnych projektów tylko do przedsięwzięć trwających maksymalnie 3,5 roku. Opóźnienia terminów zakończenia naboru wniosków moŜe niekorzystnie wpłynąć na realizację wielu skomplikowanych przedsięwzięć liniowych. II. Bariery prawne dla RPO - wydanie rozporządzenia MRR pozwoli na rozpoczęcie naboru wniosków Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury sfery badawczo-rozwojowej, lecznictwa uzdrowiskowego w ramach regionalnych programów operacyjnych Dotyczy działania: W zaleŜności od danego Regionalnego Programu Operacyjnego Podstawa prawna UE: Wytyczne w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata 2007-2013 (Dz.U. UE 2006/C 54/08) Maksymalny poziom dofinansowania: ZróŜnicowane poziomy dofinansowania Wymóg notyfikacji: Tak, decyzja KE z 30 czerwca 2009 r. Stan prac: Trwa proces legislacyjny III. Zagadnienie infrastruktury liniowej Stan infrastruktury źródło: Energetyka cieplna w liczbach ( URE ) Wskaźnik dekapitalizacji majątku trwałego (w %) 61,0 60,0 59,0 58,0 57,0 56,0 55,0 54,0 2002 2003 2004 2005 2006 SEKTOR POTRZEBUJE INWESTYCJI 2007 2008 III. RAPORT O STANIE PRAWNYM INWESTYCJI INFRASTRUKTURALNYCH W SEKTORZE PALIWO-ENERGETYCZNYM DECYDUJĄCYM O BEZPIECZEŃSTWIE ENERGETYCZNYM POLSKI „Konieczna jest wymiana przynajmniej 20% dawno zdekapitalizowanych sieci. Oznacza to wymianę bądź modernizację około 3 400 km sieci z rurociągami o średnicach od DN 100 do DN 1000 mm” III. RAPORT O STANIE PRAWNYM INWESTYCJI INFRASTRUKTURALNYCH W SEKTORZE PALIWO-ENERGETYCZNYM DECYDUJĄCYM O BEZPIECZEŃSTWIE ENERGETYCZNYM POLSKI Sieć ciepłownicza według sektorów własności w 2005 roku III. Potrzeby inwestycyjne – realny poziom Rok Szacunkowe nakłady inwestycyjne związane z minimalnym odnowieniem majątku wyniosą około 4 mld zł. Nakłady DANE Nakłady ure Nakłady ogółem związane z wytwarzaniem ciepła związane z przesyłaniem i dystrybucją ciepła / tys. zł / / tys. zł / / tys. zł / 2002 1 278 604 739 101 538 503 2007 1 747 052 889 393 857 658 2008 2 064 611 1 162 556 902 055 źródło: Energetyka cieplna w liczbach ( URE ) IV. Infrastruktura liniowa – konieczność rozwiązań systemowych A. Problemy wynikające z uwarunkowań własnościowych majątku Podstawowymi tytułami prawnymi do urządzeń przesyłowych są: tytuł prawnorzeczowy – własność tytuły obligacyjne – najem, dzierŜawa, umowa nienazwana (moŜliwy jest równieŜ leasing). Gdy przedsiębiorstwo ciepłownicze nie jest właścicielem urządzeń systemu przesyłowego, powinno ustalić z ich właścicielem inny tytuł prawny (rzeczowy lub obligacyjny), na podstawie którego będzie korzystać z tych urządzeń Zakłada się, Ŝe prawa obligacyjne ( jako nieprzystosowane do zaspokajania potrzeb o charakterze trwałym ) nie regulują wystarczająco dobrze przedmiotowych problemów IV. Infrastruktura liniowa – konieczność rozwiązań systemowych B. Nieuregulowane stany prawne majątku przesyłowego wynikające z uwarunkowań jego powstania Problem braku tytułu prawnego na przeprowadzenie sieci przez cudzą nieruchomość generuje problemy dostępu do tych urządzeń oraz problemy roszczeń IV. Zagadnienie dostępu do sieci Brak zgody właściciela na udostępnienie terenu art. 124 ustawy o gospodarce nieruchomościami daje moŜliwość uzyskania w formie decyzji administracyjnej wydanej przez starostę korzystania z nieruchomości Zalety przedmiotowego rozwiązania: z mocy ustawy zmuszenie właściciela do udostępnienia nieruchomości obowiązek udostępnienia podlega egzekucji administracyjnej Wady przedmiotowego rozwiązania: rozwiązanie moŜe być stosowane dla nieruchomości połoŜonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne ( w takim przypadku moŜliwym jest zapewnienie na podstawie – stosowanego w drodze analogii – art. 145 kc, przewidującego ustanowienie słuŜebności drogi koniecznej, oczeczenie SN z dn. 21maja 2002r., OSNIC 5/03, poz. 67 ) Uwagi praktyczne: udostępnienie nieruchomości w celu wykonania czynności związanych z konserwacją oraz usuwaniem awarii nie jest uzaleŜnione od legalnego usytuowania sieci. Zastosowanie ma stan wyŜszej konieczności ( Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy, wyrok z dn. 22 listopada 2006 r., ONSAiWSA 2007/4 poz. 102 ) art. 124 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie przewiduje wynagrodzenia za przeprowadzenie instalacji, dokonane na podstawie zezwolenia starosty, ani za moŜliwość wstępu na tą nieruchomość w celu dokonania przeglądu lub remontu instalacji IV. Zagadnienie roszczeń Wysuwane roszczenia dotyczą między innymi: zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, zapłaty odszkodowania za szkodę poniesioną z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości, usunięcia urządzeń infrastruktury technicznej z nieruchomości, wykupienia zajętej przez urządzenia infrastruktury technicznej części nieruchomości Z badania ankietowego przeprowadzonego przez IGCP ( odpowiedziało 56 przedsiębiorstw ) wynika między innymi, Ŝe: jeśli właściciel wysuwa roszczenie i nie wyraŜa zgody na umowne załatwienie sprawy to najczęściej Ŝąda jednorazowego odszkodowania lub wysuwa inne roszczenia typu: opłaty miesięcznej, opłaty rocznej, zawarcia umowy dzierŜawy, odszkodowania i opłaty za bezumowne korzystanie Ŝąda umniejszenia opłaty za ciepło lub Ŝąda wykupu gruntu IV. SłuŜebność przesyłu - nowe prawo rzeczowe wprowadzone 30.05.2008 r. na podstawie nowelizacji Kodeksu cywilnego Zalety: art. 305 1 słuŜebność przesyłu jako odrębną instytucję prawną ( ustanawia się ją na rzecz przedsiębiorcy a nie nieruchomości władnącej ) słuŜebność przesyłu daje moŜliwość zalegalizowania umieszczenia infrastruktury oraz swobodnego dostępu do niej Wady: w przypadku odmowy ustanowienia słuŜebności przesyłu zgodnie z art. 3052 KC przewidziane jest sądowe dochodzenie swoich uprawnień ( zarówno dla przedsiębiorcy jak i właściciela nieruchomości ) przedsiębiorcy nie zawsze przysługuje roszczenie o sądowe ustanowienie słuŜebności przesyłu, bowiem musi być spełniona przesłanka „konieczności” ( konieczność właściwego korzystania z urządzeń przesyłowych ) ustanowienie słuŜebności następuje w postępowaniu nieprocesowym, które wbrew nazwie jest długotrwałe (czasem trudne jak dla wspólnot mieszkaniowych) słuŜebność przesyłu nie ma praktycznie zastosowania dla nowych inwestycji ( szybciej moŜna uregulować sprawę w oparciu o ustawę o gospodarce nieruchomościami – art. 124 ) brak określenia przesłanek dla wyznaczenia „odpowiedniego wynagrodzenia” ( ponadto nie jest jasnym czy takie wynagrodzenie będzie uznawane przez URE jak koszt uzasadniony ) IV. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Polityka energetyczna Polski do 2030 roku przyjęta przez RM w dn. 10.XI.b.r. Program Działań Wykonawczych na lata 2009-2012 / załącznik nr 3 / Priorytet II. Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii ( en. elektryczna i ciepło ) Sposób realizacji: 1. Przygotowanie załoŜeń do ustawy ułatwiającej realizację inwestycji liniowych w energetyce – 2009 r. 2. Opracowanie projektów regulacji prawnych upraszczających procedury realizacji inwestycji liniowych w energetyce oraz umoŜliwiających uregulowanie stanu prawnego i eksploatację istniejącego majątku sieciowego, w tym regulacji dotyczących gospodarki nieruchomościami, postępowania administracyjnego planowania i zagospodarowania przestrzennego… - 2009 r. 3. WdroŜenie nowych regulacji prawnych – od 2010 r. Odpowiedzialni: Minister właściwy ds. gospodarki ( zadanie 1,2,3, ) Minister właściwy ds. budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej IV. ZałoŜenia do ustawy o korytarzach przesyłowych celu publicznego Projekt przekazany do rozpatrzenia przez Komitet Stały Rady ministrów 24.06.2009 r. Rozszerzenie regulacji prawnych dotyczących inwestycji liniowych Uregulowanie praw do gruntów pod istniejącymi obiektami liniowymi, w tym sposobu wypłaty bezspornej części odszkodowania Szybkie wprowadzenie mechanizmu umoŜliwiającego budowę nowych obiektów liniowych oraz mechanizmu umoŜliwiającego przeprowadzanie remontów i modernizacji obiektów istniejących Ulokowanie w Ministerstwie Gospodarki kompetencji w zakresie wydawania decyzji w sprawach korytarzy przesyłowych celu publicznego o znaczeniu krajowym lub międzynarodowym dla nowych i istniejących obiektów liniowych V. MoŜliwość inwestycji ze środków własnych źródło: Energetyka cieplna w liczbach ( URE ) Rentowność (w %) 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 -0,50 -1,00 -1,50 2002 BEZWZGLĘDNIE WYMAGANA JEST ZMIANA UREGULOWAŃ PRAWNYCH 2003 2004 2005 2006 Rentowność: przychody ogółem – koszty ogółem przychody ogółem 2007 2008 Przeciętna rentowność na sprzedaŜy w podmiotach gospodarczych w 2008 roku: 5,0% GUS: Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych I-XII , publ. 1.06.2009 r. V. Czas zatwierdzania taryfy źródło: baza danych IGCP Skomplikowany proces taryfikacji, powodujący duŜe trudności zarówno po stronie Wnioskodawcy, jak i Urzędu Regulacji Energetyki Długotrwały proces taryfikacji 17 3 60 22 8 73 24 8 24 0 Maksymalny 76 Średni czas trwania [dni] 83 czas trwania [dni] 200 3 2004 2005 2008 rok rok rok rok Czas od złoŜenia wniosku do zatwierdzenia taryfy V. Zmiana Prawa energetycznego Zagadnienia wymagające najszybszych uregulowań : zmiana modelu regulacji dla całego rynku ciepła doprecyzowanie zwrotu na kapitale ( ujednolicenie postępowań regulatora ) realne skrócenie postępowania zatwierdzania taryf zmiana jakościowa planowania energetycznego realizowanego przez gminy Rozwiązanie docelowe: nowa ustawa z podziałem na sektory, lub odrębna ustawa dla ciepłownictwa V. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Polityka energetyczna Polski do 2030 roku przyjęta przez RM w dn. 10.XI.b.r. Program Działań Wykonawczych na lata 2009-2012 / załącznik nr 3 / Priorytet V. Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii Sposób realizacji: 1. Przygotowanie i sukcesywne wdraŜanie nowych zasad regulacji cen ciepła sieciowego poprzez wprowadzenie metody porównawczej ( benchmarking ) opartej o funkcjonujące na rynku ceny wytwarzania samego ciepła w zaleŜności od rodzaju paliwa i ceny przesyłu – od 2010 roku. 2. Przeprowadzenie akcji szkoleniowej dotyczącej nowej regulacji - 2012 Odpowiedzialni: Minister właściwy ds. gospodarki ( zadanie 1 ) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki ( zadanie 2 ) Organizacje branŜowe ( zadanie 2 ) V. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Polityka energetyczna Polski do 2030 roku przyjęta przez RM w dn. 10.XI.b.r. Program Działań Wykonawczych na lata 2009-2012 / załącznik nr 3 / Priorytet I. Poprawa efektywności energetycznej Sposób realizacji: 3. Uregulowanie rozporządzeniem procedury sporządzania przez gminy załoŜeń i planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe oraz metod realizacji tych planów, w szczególności w planowaniu zostanie wprowadzony obowiązek tworzenia rankingu moŜliwych metod pokrywania zapotrzebowania na ciepło oraz wybór optymalnego wariantu w taki sposób, aby zapewnić realizację celów polityki energetycznej państwa - 2010 Odpowiedzialni: Minister właściwy ds. gospodarki ( zadanie 3 ) V. Projektowane zmiany w aktualnej nowelizacji Prawa energetycznego Zmiany w zakresie kogeneracji: Świadectwa pochodzenia stanowią prawa majątkowe a zgodnie z interpretacją Prezesa URE przychody z tytułu zbycia świadectw traktowane są jako przychody z produkcji energii elektrycznej Pc = Pec – Es x Ce Wsparcie w postaci dodatkowych przychodów ze sprzedaŜy praw majątkowych powstałych w wyniku uzyskania certyfikatów pochodzenia z kogeneracji jest przenoszone bezpośrednio na koszty wytwarzania ciepła - zatem wsparcie wpływa na obniŜenie cen i stawek za ciepło. Zmiany w planowaniu energetycznym realizowanym przez gminy ( art. 19 ust 2, art. 16 nowelizacji ustawy ) Zmiana w zakresie odmowy przyłączenia do sieci ( art. 7 ust. 9 ) Zmiany w zakresie obowiązkowych zapasów paliw ( art. 10 ust 1a-1f ) V. Zmiany ustawy w zakresie kogeneracji Ocena barier rozwoju kogeneracji (Uczelniane Centrum Badawcze Energetyki i Ochrony Środowiska, Politechnika Warszawska ) Ekonomiczne Ceny dla ciepła i energii elektrycznej nie kreują rozwoju Prawne Wadliwy sposób kalkulacji cen ciepła w skojarzeniu Brak pewności prawnej w kwestii funkcjonowania mechanizmu wsparcia po 2012 roku Administracyjne Brak właściwego planowania energetycznego realizowanego przez gminy Brak wśród klientów i konsumentów świadomości zalet kogeneracji oraz w ogóle ciepła systemowego V. Zmiany ustawy w zakresie kogeneracji Ocena barier rozwoju kogeneracji z punktu widzenia producentów i uŜytkowników ciepła (Uczelniane Centrum Badawcze Energetyki i Ochrony Środowiska, Politechnika Warszawska ) Lp Wyszczególnienie Ocena: (skala 5 – bariera zasadnicza, 1 – bariera nieistotna) 1 Brak mechanizmów wsparcia finansowego przez państwo 4 2 Niskie ceny energii elektrycznej 3 3 Brak wzrostu zapotrzebowania na ciepło 3 4 Brak uzasadnienia wymiany urządzeń 3 5 Ograniczone możliwości wyprowadzenia mocy elektrycznej 3 6 Kondycja ekonomiczna przedsiębiorstwa 3 V. Zmiany ustawy w zakresie kogeneracji Art. 23 ust.2 pkt 3 lit f „ wskaźnika referencyjnego, o którym mowa w art.47 ust.2f” Art. 23 pkt 18 c „ średnich cen sprzedaŜy ciepła wytworzonego w naleŜących do przedsiębiorstw posiadających koncesje jednostkach wytwórczych niebędących jednostkami kogeneracji: opalanych paliwami węglowymi, opalanych paliwami gazowymi, opalanych olejem opałowym, stanowiących odnawialne źródło ciepła – w poprzednim roku kalendarzowym”. Art. 46 ust. 6 pkt 4 „ uproszczony sposób kalkulacji cen i stawek opłat dla ciepła wytworzonego w jednostkach kogeneracji z wykorzystaniem wskaźnika referencyjnego, o którym mowa w art. 47 ust. 2f”, pkt 5 „ sposób ustalania wskaźnika referencyjnego, o którym mowa w pkt 4” Art. 47 ust 2f „ Planowane przychody ze sprzedaŜy ciepła przyjmowane do kalkulacji cen i stawek opłat w taryfie dla ciepła dla jednostek kogeneracji oblicza się przy zastosowaniu wskaźnika referencyjnego ustalanego przez Prezesa URE zgodnie z metodologią określona w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust 5 i 6 i średnich cen sprzedaŜy ciepła, o których mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit c” V. Planowane zmiany w ustawie Model regulacji Pułapy odniesienia – ceny referencyjne Ceny 65 zł/GJ Cena ref. Wolumen sprzedaży 26 zł/GJ 50% 100% V. Model regulacji dodaje się pkt 17a-17d w brzmieniu: 17a) cena referencyjna wytwarzania ciepła – wyraŜona w złotych na gigadŜul cena sprzedaŜy ciepła, będąca odniesieniem dla ceny wskaźnikowej wytwarzania ciepła, ustalona przez Prezesa URE, na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w art.46 ust.5 17b) cena referencyjna przesyłania ciepła – wyraŜona w złotych na gigadŜul cena świadczenia usługi przesyłania ciepła, będąca odniesieniem dla cen wskaźnikowych przesyłania ciepła, ustalona przez Prezesa URE, na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w art.46 ust.5 17c) cena wskaźnikowa wytwarzania ciepła – wyraŜona w złotych na gigadŜul średnia cena sprzedaŜy ciepła przez przedsiębiorstwo energetyczne prowadzące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania ciepła i posiadające koncesję na prowadzenie tej działalności, stanowiąca iloraz przychodów ze sprzedaŜy ciepła i ilości sprzedanego ciepła; ustalana przez to przedsiębiorstwo; V. Model regulacji w art. 23 w ust. 2: a) pkt 2 otrzymuje brzmienie: 2) zatwierdzanie i kontrolowanie stosowania taryf paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła pod względem zgodności z zasadami określonymi w art. 44, 45 i 46, w tym analizowanie i weryfikowanie kosztów oraz wysokości uzasadnionego zwrotu z kapitału przyjmowanych przez przedsiębiorstwa energetyczne jako uzasadnione do kalkulacji cen i stawek opłat w taryfach i cennikach; b) w pkt 3 uchyla się lit. c; w pkt 3 dodaje się lit. f w następującym brzmieniu: cen referencyjnych dla wytwarzania ciepła i cen referencyjnych dla przesyłania ciepła, w art. 31 ust. 3 w pkt 8 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 9 w brzmieniu: 9) cenach referencyjnych dla wytwarzania i cenach referencyjnych dla przesyłania ciepła. V. Model regulacji w art. 46: a) ust. 5 otrzymuje brzmienie: 5. Minister właściwy do spraw gospodarki, w celu wdroŜenia rynkowych metod kształtowania cen ciepła z zastosowaniem metody cen referencyjnych, uwzględniającej metodę porównawczą opartą na funkcjonujących na rynku cenach wytwarzania samego ciepła w zaleŜności od paliwa i ceny przesyłu, po zasięgnięciu opinii Prezesa URE, określi, w drodze rozporządzenia, algorytmy obliczania cen referencyjnych przez Prezesa URE, zasady obliczania i stosowania cen wskaźnikowych przez przedsiębiorstwa energetyczne, szczegółowe zasady kształtowania i kalkulacji taryf dla ciepła oraz szczegółowe zasady rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło, biorąc pod uwagę: politykę energetyczną państwa, zapewnienie pokrycia uzasadnionych kosztów przedsiębiorstw energetycznych, oraz zwrotu z zaangaŜowanego kapitału, ochronę interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen i opłat, rozwój konkurencji na rynku ciepła, poprawę efektywności dostarczania i wykorzystywania ciepła, równoprawne traktowanie odbiorców, eliminowanie subsydiowania skrośnego oraz przejrzystość cen i stawek opłat. V. Model regulacji w art. 46: w ust. 6 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się kolejne punkty w brzmieniu: 10.algorytm ustalania cen referencyjnych przez Prezesa URE, uwzględniający metodę porównawczą, opartą o funkcjonujące na rynku ceny wytwarzania samego ciepła w zaleŜności od paliwa i ceny przesyłu, oraz cen wskaźnikowych przez przedsiębiorstwa, zakładający, Ŝe w pierwszym roku stosowania cen referencyjnych, do 50% wolumenu sprzedaŜy ciepła będą miały zastosowanie ceny wskaźnikowe niŜsze od cen referencyjnych, a w kolejnych latach odpowiednio: 60% oraz 75% wolumenu sprzedaŜy; 11. metodologię porównywania cen referencyjnych oraz cen wskaźnikowych; 12. okres, na jaki będą ustalane ceny referencyjne, przy czym, jeśli ten okres będzie dłuŜszy niŜ rok, takŜe obligatoryjny mechanizm indeksacji cen referencyjnych, dla którego podstawę będzie stanowić zmiana kosztów paliwa i kosztów wynagrodzeń z pochodnymi oraz tryb wejścia w Ŝycie zindeksowanych cen referencyjnych; 13. sposób obliczania przez przedsiębiorstwa energetyczne cen za wykonanie usługi dystrybucji ciepła; 14. minimalną zawartość i dokumenty stanowiące załącznik informacji, o której mowa w art.47 ust. 1b. V. Model regulacji w art. 47: dodaje się ust. 1a-1c w brzmieniu: 1a. Nie podlega zatwierdzeniu przez Prezesa URE taryfa dla ciepła lub usług przesyłowych ustalona na podstawie cen wskaźnikowych przez przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję i prowadzące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania lub świadczenia usługi przesyłu ciepła, w przypadku, kiedy cena wskaźnikowa ustalona przez to przedsiębiorstwo jest niŜsza od ceny referencyjnej ustalonej przez Prezesa URE. 1b. Przedsiębiorstwo, o którym mowa w ust. 1a, którego taryfa nie podlega obowiązkowi zatwierdzenia przez Prezesa URE, wprowadza taryfę do stosowania w formie cennika, po upływie 30 dni od przedstawienia Prezesowi URE informacji o zamiarze wprowadzenia cennika do stosowania. 1c. Przedsiębiorstwo energetyczne świadczące usługi dystrybucji ciepła, przedstawia Prezesowi URE stosowany sposób obliczania ceny za wykonanie usługi dystrybucji ciepła w terminie 14 dni przed jej wejściem w Ŝycie. Prezes URE weryfikuje poprawność stosowanego sposobu obliczania ceny. V. Zwrot z kapitału w pkt 42 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 43 w brzmieniu: 43) uzasadniony zwrot z kapitału – przewidziana w taryfie część przychodu przedsiębiorstwa energetycznego, mająca na celu pokrycie przez to przedsiębiorstwo zwrotu z kapitału zaangaŜowanego w działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przesyłania, przetwarzania, dystrybucji lub obrotu paliwami i energią oraz magazynowania, skraplania lub regazyfikacji paliw gazowych. Stopa zwrotu z kapitału nie moŜe być niŜsza niŜ roczne oprocentowanie 10letnich obligacji Skarbu Państwa w dniu złoŜenia wniosku o zatwierdzenie taryfy powiększone o premię za ryzyko adekwatną do charakteru prowadzonej działalności gospodarczej; sposób obliczania zwrotu z kapitału przez przedsiębiorstwo energetyczne, w tym premii za ryzyko reguluje rozporządzenie, o którym mowa w art. 46 ust. 5. V. Czas zatwierdzania taryfy w art. 47: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje i prowadzące działalność gospodarczą w zakresie zaopatrzenia w energię lub paliwa gazowe, z wyłączeniem przedsiębiorstw energetycznych do których stosuje się przepisy ust. 1a-1c ustalają taryfy dla paliw gazowych i energii, które podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa URE, oraz proponują okres ich obowiązywania. Przedsiębiorstwa, o których mowa w zdaniu poprzedzającym przedkładają Prezesowi URE taryfy z własnej inicjatywy lub na Ŝądanie Prezesa URE. Taryfa przedłoŜona do zatwierdzenia przez Prezesa URE jest uznawana za zatwierdzoną, ze skutkami wydania decyzji administracyjnej, jeśli od złoŜenia wniosku o jej zatwierdzenie upłynęły 3 miesiące i nie została wydana decyzja odmawiająca zatwierdzenia taryfy. V. Zmiana w zakresie wymogu uzyskania koncesji w art. 32 w ust. 1: a) pkt 1 otrzymuje brzmienie: 1) wytwarzania paliw lub energii, z wyłączeniem: wytwarzania paliw stałych lub paliw gazowych, wytwarzania energii elektrycznej w źródłach o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nieprzekraczającej 50 MW niezaliczanych do odnawialnych źródeł energii lub do źródeł wytwarzających energię elektryczną w kogeneracji, wytwarzania ciepła w źródłach, w których zamówiona moc cieplna przez odbiorców bezpośrednio w tych źródłach, bądź w zasilanych z nich wydzielonych sieciach ciepłowniczych, nie przekracza 5 MW; b) pkt 3 otrzymuje brzmienie: 3) przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, z wyłączeniem: dystrybucji ciepła, dystrybucji paliw gazowych w sieci o przepustowości poniŜej 1 MJ/s oraz przesyłania ciepła, jeŜeli łączna moc zamówiona przez odbiorców dla danej sieci ciepłowniczej nie przekracza 5 MW; V. Planowanie energetyczne w art.19 dodaje się ust.9 i ust.10 oraz w art.20 dodaje się ust.6 i ust.7 w następującym brzmieniu: art.19 ust.9. Uchwalone przez radę gminy załoŜenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe stanowią prawo miejscowe. art.19 ust.10. Wojewodowie sprawują nadzór nad realizacją zadań jednostek samorządu terytorialnego, o których mowa w niniejszym artykule. W przypadku nieuchwalenia przez radę gminy załoŜeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, wojewoda w trybie nadzoru moŜe zastosować przysługujące mu środki, mające spowodować uchwalenie tych załoŜeń. art.20 ust.6. Uchwalony przez radę gminy plan zaopatrzenia, o którym mowa ust.1 stanowi prawo miejscowe. art.20 ust.7. Wojewodowie sprawują nadzór nad realizacją zadań gminy, o których mowa w niniejszym artykule. W przypadku nieuchwalenia przez radę gminy planu zaopatrzenia, o którym mowa w ust.1, właściwy wojewoda w trybie nadzoru moŜe zastosować przysługujące mu środki, mające spowodować uchwalenie tego planu. Wpływ unijnych oraz krajowych przepisów na obecne i przyszłe funkcjonowanie sektora ciepłowniczego w Polsce Część I Dziękuję za uwagę Jacek Szymczak
