"Rzeczpospolita": Niesłuszne aresztowania kosztują coraz więcej

"Rzeczpospolita": Niesłuszne aresztowania kosztują coraz więcej - Program Spraw Precedensowych
wtorek, 04 grudnia 2007 09:01
"Rzeczpospolita": Niesłuszne aresztowania
kosztują coraz więcej
W pierwszym półroczu 2007 r. średnie odszkodowanie za nieuzasadnione
aresztowanie wyniosło blisko 19 tys. zł. Lista osób żądających odszkodowań się
wydłuża
Skargi na niesłuszne aresztowanie trafiają nie tylko do krajowych sądów, ale również do
Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W ostatnich ośmiu latach wpłynęło ich do
Strasburga ponad 100. Tam przyznaje się znacznie wyższe rekompensaty od zasądzanych u
nas.
W Polsce jedno z najwyższych odszkodowań (200 tys. zł) dostał wdowiec podejrzewany o
zamordowanie żony i dwóch córek. W innych sprawach sądy nie były już tak hojne: 6 tys. zł
otrzymał Piotr K., oskarżony o udział w linczu we Włodowie, który po dwóch miesiącach opuścił
areszt oczyszczony z zarzutów. Tylko 1400 zł przyznano Zdzisławowi B. za 72 dni spędzone w
zagranicznych aresztach. Mimo dużej rozpiętości zasądzanych kwot wysokość odszkodowań z
roku na rok rośnie.
Podsądni się skarżą
W 2006 r. do sądów wpłynęło 577 wniosków o przyznanie rekompensat za niesłuszne
skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie. W 294 wypadkach zasądzono
odszkodowania na ponad 5 mln zł, czyli średnio po 18 330 zł. Ze wszystkich uwzględnionych
przypadków ponad 80 proc dotyczyło niesłusznego tymczasowego aresztowania. Z tego tytułu
zasądzono łącznie ponad 4, 8 mln zł, czyli średnio 18 480 zł. Podobnie było w pierwszej
połowie tego roku. Średnio zasądzone odszkodowanie wyniosło 18 700 zł.Odpowiedzialność
Skarbu Państwa za szkody wyrządzone niesłusznym pozbawieniem wolności określa kodeks
postępowania karnego (rozdział 58). Należne z tego tytułu odszkodowanie ma charakter
roszczeń cywilnych dochodzonych w postępowaniu karnym. Przysługuje za: niesłuszne
skazanie; niesłuszne zastosowanie środka zabezpieczającego; niewątpliwie niesłuszne
aresztowanie lub zatrzymanie. Co ustawodawca miał na myśli, pisząc o niewątpliwie
niesłusznym aresztowaniu?
– Oznacza to ni mniej, ni więcej tylko to, że nie było potrzebne – tłumaczy „Rz” prof. Zbigniew
Hołda z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Albo więc sąd umorzył postępowanie, albo uniewinnił
1/2
"Rzeczpospolita": Niesłuszne aresztowania kosztują coraz więcej - Program Spraw Precedensowych
wtorek, 04 grudnia 2007 09:01
podsądnego, albo skazał go na karę niższą, niż odsiedział on w areszcie.
Wieloletni problem
O tym, że tymczasowe aresztowanie jest stosowane u nas zbyt często i trwa zbyt długo, pisał
niedawno w raporcie Janusz Kochanowski, rzecznik praw obywatelskich. To niejedyny głos w
tej sprawie. Fundacja Helsińska chce monitorować ich stosowanie w Polsce.
W tym celu rozesłała właśnie do prezesów wszystkich 11 sądów apelacyjnych stosowne
propozycje. Dołączyła do nich zbiór zasad dotyczących tymczasowego aresztowania, a
wynikających z orzecznictwa ETPC w Strasburgu. Liczy na to, że zasady zostaną przekazane
sędziom sądów karnych i będą podstawą przeprowadzenia weryfikacji stosowania tego środka
zapobiegawczego w latach 2006 – 2007. Powinny też być brane pod uwagę przy
podejmowaniu kolejnych postanowień o zastosowaniu lub przedłużeniu tymczasowego
aresztowania. A problem jest poważny. Najwięcej spraw w Strasburgu przeciwko Polsce
dotyczy zarzutów przewlekłości tymczasowego aresztu (108 wyroków w latach 1999 – 2006)
oraz przewlekłości postępowania sądowego (210 wyroków w latach 1999 – 2006). Adwokat
Bogdana Słupska-Uczkiewicz, która często staje przed Trybunałem w Strasburgu, mówi, że
sądy w Polsce niejednokrotnie automatycznie stosują areszty. A rząd polski w oficjalnych
odpowiedziach argumentuje, że waga czynu zarzuconego oskarżonemu uzasadnia stosowanie
tymczasowego aresztowania przez cały czas trwania postępowania. ∑
200 tys. zł
tyle dostał wdowiec niesłusznie aresztowany pod zarzutem zamordowania najbliższej rodziny
Agata Łukaszewicz
"Rzeczpospolita" z 4 grudnia 2007 r. Joomla SEF URLs by Artio
2/2