VI ACa 1156/10

Sygn. akt VI ACa 1156/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 listopada 2010 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący – Sędzia SA – Ewa Śniegocka
Sędzia SA
– Jerzy Paszkowski (spr.)
Sędzia SA
– Krzysztof Tucharz
Protokolant
– sekr. sąd. Agnieszka Janik
po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2010 r. w Warszawie
na rozprawie sprawy z powództwa R. C.
przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu „(…)” w W.
o zapłatę
na skutek apelacji powódki
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 27 kwietnia 2010 r.
sygn. akt IV C 1122/09
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w
Warszawie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi
rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.
2
Sygn.akt VI ACa 1156/10
Uzasadnienie
Pozwem z 19 sierpnia 2009 roku R. C. wniosła o zasądzenie na jej
rzecz od pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego „(…)" w W. - dalej
(…) kwoty 90.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1
sierpnia 2009 roku do dnia zapłaty tytułem pokrycia kosztów związanych
koniecznością zapewnienia właściwej izolacji akustycznej budynku
położonego w M. przy ulicy (…), znajdującego się w obszarze
ograniczonego użytkowania dla (…) im. (…) w W., następnie powódka
sprecyzowała, że domaga się z tego tytułu kwoty 75 000 złotych, a ponadto
kwoty 15 000 złotych za obniżenie wartości nieruchomości na skutek
oddziaływania lotniska na środowisko.
Pozwane Przedsiębiorstwo wnosiło o oddalenie powództwa i
zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.
Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie
powództwo oddalił i obciążył powódkę obowiązkiem zwrotu kosztów
procesu na rzecz pozwanego.
Sąd Okręgowy ustalił, że powódka jest właścicielką budynku
położonego przy ulicy (…) w M., wybudowanego w latach trzydziestych
ubiegłego wieku, którą to nieruchomość odziedziczyła po matce. Budynek
ma jedną kondygnację. Dla nieruchomości jest urządzona księga
wieczysta. Nieruchomość znajduje się w obszarze ograniczonego
użytkowania ustanowionego rozporządzeniem nr (…) Wojewody (…) z 7
sierpnia 2007 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego
użytkowania dla (…) w W. (Dziennik Urzędowy Wojewody (…) z 10
sierpnia 2007 roku, nr (…), poz. (…) - dalej rozporządzenie z dnia 7 sierpnia
2007 roku), które weszło w życie 24 sierpnia 2007 roku. Zostało ono wydane
3
na podstawie art.135 ust.2 ustawy prawo o ochrony środowiska tj. Dz. U. z
2008 roku nr 25, poz. 150 z późń. zm. – dalej ustawa poś. Ograniczenia
związane z wprowadzeniem strefy dotyczyły zabudowy mieszkaniowej, a
ponadto należało w istniejących i nowych budynkach zapewnić właściwy
klimat akustyczny.
Z dniem 15 listopada 2008 roku w ustawie poś zmieniono przepis
art.135 ust.2 w ten sposób, że wojewoda przestał być właściwy do wydania
rozporządzenia o utworzeniu obszaru ograniczonego użytkowania, a
kompetencje w tym zakresie przejął sejmik województwa. Wobec braku
przepisów przejściowych do zmiany poś, które wskazywałyby na
utrzymanie w mocy rozporządzenia z 7 sierpnia 2007 roku - rozporządzenie
to jest nieaktualne, utraciło, bowiem moc obowiązującą z dniem wejścia
w życie ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego (tak NSA-II
OSK 445/09, II OSK 502/09, wyrok WSA w Warszawie, VII S.A./Wa
1083/09, VII S.A./Wa 1005/09).
Sąd oddalił wnioski dowodowe o dopuszczenie dowodu z opinii
biegłych z zakresu akustyki i budownictwa na okoliczność pomiaru i ocen
klimatu akustycznego oraz stanu technicznego budynku i kosztów
dostosowania go do właściwego klimatu akustycznego, jak również dowodu
z przesłuchania stron na okoliczności wskazane w pozwie uznając te
wnioski za bezprzedmiotowe wobec braku podstawy prawnej do
uwzględnienia roszczenia.
Zdaniem
Sądu
Okręgowego
powództwo
nie
zasługiwało
na
uwzględnienie.
Art.92 Konstytucji RP stanowi, że rozporządzenia wydawane są
przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego
upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie
4
powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres
spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.
Rozporządzenie z dnia 7 sierpnia 2007 roku zostało wydane na
podstawie delegacji z art. 135 ust. 2 ustawy poś . Jest to akt prawa
miejscowego. Zgodnie z tym przepisem organem uprawnionym do
tworzenia obszarów ograniczonego użytkowania jest wojewoda i
dokonuje tego w drodze rozporządzenia.
Przedmiotowy art. 135 ust. 2 z dniem 1 stycznia 2008 roku został
zmieniony art.19 pkt 5 w zw. z art. 48 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005
roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i
kompetencji administracji terenowej (Dz. U. z 2005 roku nr 175, poz. 1462
ze zm.), otrzymując treść, iż obszar ograniczonego użytkowania dla
przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o
którym mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1, lub dla zakładów, lub innych
obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana,
jako takie przedsięwzięcie, tworzy sejmik województwa, w drodze
uchwały.
Dodatkowo art. 47 ust. 2 stwierdzał, iż akty prawa miejscowego
wydane na podstawie przepisów zmienianych niniejszą ustawą z
zakresu zadań i kompetencji podlegających przekazaniu niniejszą ustawą
zachowują moc do czasu wydania nowych aktów prawa miejscowego przez
organy przejmujące zadania i kompetencje. Ustawa z 29 lipca 2005 roku z
dniem 30 czerwca 2008 roku utraciła jednak moc obowiązywania.
Powyższy art. 135 ust. 2 poddany został kolejnej nowelizacji z
dniem 15 listopada 2008 roku dokonanej w art. 144 pkt 21 ustawy z dnia
3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 roku, nr 199, poz. 1227 ze
5
zm.), jednakże w ramach tej nowelizacji nie uległa zmianie właściwość
sejmiku województwa i forma uchwały do ustanowienia obszaru
ograniczonego użytkowania. Zmiana ta polegała na zastąpieniu odesłania
do
pojęcia
przedsięwzięć
mogących
znacząco
oddziaływania
na
środowisko, jako określonych w art. 51 ust.1 pkt 1 (tej ustawy), na
odesłanie
do
pojęcia
przedsięwzięć
mogących
zawsze
znacząco
oddziaływać na środowisko, jako określonych w ustawie z dnia 3
października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko. Nowelizacja nie zawiera przepisów
przejściowych,
które
odnosiłyby
się
do
istniejących
uchwał
ustanawiających obszary ograniczonego użytkowania.
Skoro, zatem zmieniła się treść przepisu upoważniającego do wydania
aktu wykonawczego w ten sposób, że zmienił się w szczególności rodzaj
aktu wykonawczego i organ upoważniony do jego wydania, ale również
zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym lub
wytyczne dotyczące treści tego aktu, i jednocześnie w wyniku tej zmiany
dotychczasowy
akt
wykonawczy
staje
się
niezgodny
ze
znowelizowanym przepisem upoważniającym, wówczas przyjąć należy,
że taki akt wykonawczy traci moc obowiązującą z dniem wejścia w życie
ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego.
Wobec powyższego przyjąć należy wraz za Naczelnym Sądem
Administracyjnym, że rozporządzenie z 7 sierpnia 2007 roku, jako akt
wykonawczy utraciło moc obowiązującą z dniem 15 listopada 2008 roku.
Potwierdza to zaświadczenie organu, który wydał rozporządzenie
powołując się w treści na tak zwaną regułę walidacyjną wyrażoną w § 32
ust.2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 roku w
6
sprawie zasad techniki prawodawczej (Dz. U. Nr 100, poz. 908 z 2002
roku).
Wobec utraty z dniem 15 listopada 2008 roku mocy rozporządzenia z
dnia 7 sierpnia 2007 roku brak było podstawy prawnej do uwzględnienia
roszczenia. Wraz z nieobowiązującym już rozporządzeniem przestały
obowiązywać wszelkie ograniczenia w nim ustanowione, a tym samym
odpadła podstawa roszczenia z art.129 ust.2 ustawy poś o zasądzenie
odszkodowania z tytułu utraty wartości nieruchomości położonej w strefie
ograniczonego użytkowania oraz z art.136 ust.3 ustawy poś tytułem pokrycia
kosztów związanych z koniecznością zapewnienia właściwego klimatu
akustycznego.
Oparcie tego roszczenia na art.435 kc jest również niezasadne.
Prowadzenie legalnej działalności portu lotniczego nie stanowi deliktu
cywilnego, mimo że hipotetycznie oddziałuje negatywnie na położone w
pobliżu nieruchomości, ze względu na hałas. Nie można przy tym negować,
że położone w sąsiedztwie lotnisk nieruchomości mogą powodować
obniżenie wartości nieruchomości w stosunku do stanu, jaki by ją
kształtował, gdyby sąsiedztwo takie nie istniało, ale można również
zakładać, że położenie nieruchomości w pobliżu portu lotniczego powoduje,
że nieruchomość staje się atrakcyjna, zależy to przecież od przeznaczenia
danej nieruchomości.
Tego rodzaju, stanowiące zawsze hipotezę, obniżenie potencjalnej
wartości nieruchomości, nie mieści się jednak w granicach szkody, ani jako
rzeczywista strata, ani jako utracona korzyść. Tak, więc na zasadach
ogólnych
odpowiedzialności
odszkodowawczej
nie
jest
możliwe
dochodzenie z tego tytułu roszczeń, wobec przedsiębiorstwa prowadzącego
lotnisko ani na zasadzie winy -art.415 kc, ani ryzyka - art. 435 § 1 kc, tym
bardziej, że port lotniczy nie może być uznany za zakład wprawiany w ruch
7
za pomocą sił przyrody, nawet, jeżeli poszczególne elementy organizacji
takiego przedsiębiorstwa korzystają z sił przyrody. Do odpowiedzialności
prowadzącego takie przedsiębiorstwo lub zakład nie ma zastosowania
art.435 kc. Dopiero w sytuacji, gdy działalność prowadzącego port lotniczy
wykraczałaby poza granice legalności, a nadto byłaby zawiniona - szkody
z tego tytułu wynikłe, mieszczące się w zakresie strat rzeczywistych lub
utraconych korzyści, mogłyby stanowić przesłanki dochodzenia roszczeń
odszkodowawczych na podstawie art. 435 kc.
Zdaniem Sądu wiązanie zmniejszenia wartości nieruchomości z
hałasem lotniczym jest niezasadne, albowiem hałas lotniczy istniał od chwili
powstania lotniska, to jest od 1934 roku, a jak wynika z informacji
złożonych przez pozwanego w innej sprawie w ostatnim okresie hałas nie
nasilił się, a zmniejszył.
O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art.98 kpc nie
znajdując podstaw do zastosowania wobec powódki art.102 kpc.
Apelację od tego wyroku złożyła powódka zaskarżając go w całości i
zarzucając naruszenie prawa materialnego, to jest art.129 ust.2 w zw. z
art.136 ust.3 ustawy poś, oraz art., 435 kc poprzez ich niezastosowanie, a
ponadto naruszenie art.102 kpc poprzez jego niezastosowanie. Przy tak
określonych zarzutach powódka wnosiła o uchylenie zaskarżonego wyroku
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w
Warszawie oraz o zasadzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów
postępowania według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacja powódki zasługuje na uwzględnienie, o ile prowadzi do
uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu
do ponownego rozpoznania.
8
Uzasadnione są zarzuty dotyczące naruszenia prawa materialnego, to jest
art.129 ust.2 i art.136 ust.3 ustawy poś.
Podstawą rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego było przekonanie o braku
podstawy materialno - prawnej dochodzonych przez powódkę roszczeń, a
mianowicie nieobowiązywania rozporządzenia Wojewody (…) z dnia 7
sierpnia 2007 roku. Kwestia obowiązywania tego rozporządzenia miała
zasadnicze
znaczenie
dla
ustalenia
odpowiedzialności
pozwanego
przedsiębiorstwa.
Sąd nie jest związany podaną w pozwie kwalifikacją prawną
dochodzonego roszczenia (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 27 marca 2007
roku, II CSK 524/07, LEX nr 465998). Powódka, jako podstawę swoich
żądań wskazywała zarówno przepisy ustawy prawo o ochrony środowiska,
jak też przepisy kodeksu cywilnego. Należy przy tym zaznaczyć, że do
roszczeń zgłoszonych przez powódkę opartych na wskazanej przez nią
podstawie faktycznej będą miały zastosowanie w pierwszej kolejności
przepisy powołanej ustawy poś, jako lex specialis w stosunku do przepisów
kodeksu cywilnego, a w szczególności stanowiący materialno - prawną
podstawę roszczenia art.129 i 136 poś. Sąd w pierwszej kolejności powinien
był zbadać, czy na podstawie tych przepisów roszczenia powódki mogą
zostać uwzględnione.
Zgodnie z treścią art.129 ustawy poś, jeżeli w związku z ograniczeniem
sposobu korzystania z nieruchomości korzystanie z niej lub z jej części w
dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało
się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel nieruchomości,
użytkownik wieczysty może żądać wykupienia nieruchomości lub jej części.
W związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej
właściciel, użytkownik wieczysty oraz osoba, której przysługuje prawo
rzeczowe do nieruchomości może żądać odszkodowania za poniesioną
9
szkodę, szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Z
powyższymi roszczeniami można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w
życie
rozporządzenia
lub
aktu
prawa
miejscowego
powodującego
ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości.
Zgodnie zaś z treścią art.136 ust.3 ustawy poś w razie określenia na
obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących
budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty
poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki,
nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.
Podstawą, zatem do domagania się roszczeń jest ograniczenie sposobu
korzystania z nieruchomości poprzez stworzenie obszaru ograniczonego
użytkowania. Zgodnie z postanowieniami art.135 ust.1 poś może to mieć
miejsce, jeżeli z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na
środowisko, z analizy porealizacyjnej, albo z przeglądu ekologicznego
wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych,
technologicznych i organizacyjnych, nie mogą być dotrzymane standardy
jakości środowiska poza terenem zakładu.
Obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego
zawsze znacząco (przed 15 listopada 2008 roku znacząco) oddziaływać na
środowisko, lub dla zakładów lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana
instalacja, która jest kwalifikowana, jako takie przedsięwzięcie, określa się
na zasadach wskazanych a art.135 ust.2 ustawy poś.
Przepis ten zawiera delegację do określenia obszaru ograniczonego
użytkowania, jak również oznaczenia, jakie przedsięwzięcia mogą znacząco
oddziaływać na środowisko.
W dacie uchwalenia obszaru ograniczonego użytkowania, to jest 24
sierpnia 2007 roku (data wejścia w życie rozporządzenia Wojewody (…) z 7
sierpnia 2007 roku) art.135 ust. 2 ustawy poś wskazywał, że obszar
10
ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco
oddziaływać na środowisko, o którym mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1, lub dla
zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która
jest kwalifikowana, jako takie przedsięwzięcie, tworzy wojewoda, w drodze
rozporządzenia.
Przepis ten uległ zmianie na podstawie art.19 pkt 5 ustawy z dnia 29
lipca 2005 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w
podziale zadań i kompetencji administracji terenowej, która to zmiana
obowiązywała od dnia 1 stycznia 2008 roku i według tej nowelizacji obszar
ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco
oddziaływać na środowisko, o którym mowa w art. 51 ust., 1 pkt 1, lub dla
zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która
jest kwalifikowana, jako takie przedsięwzięcie, tworzy sejmik województwa,
w drodze uchwały. Zmieniono, zatem jedynie organ uprawniony do
utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania – w miejsce wojewody –
sejmik województwa oraz wskazano, że następuje to w formie uchwały, a
nie jak dotychczas w formie rozporządzenia.
Zgodnie z treścią § 32 ust 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20
czerwca 2002 roku w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. nr
100, poz. 908) jeżeli zmienia się treść przepisu upoważniającego do wydania
aktu wykonawczego w ten sposób, że zmienia się rodzaj aktu
wykonawczego albo zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem
wykonawczym lub wytyczne dotyczące treści tego aktu, przyjmuje się, że
taki akt wykonawczy traci moc obowiązującą z dniem wejścia w życie
ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego. Zgodnie zaś z ust.3 §
32 rozporządzenia Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 roku, jeżeli zmiana
treści przepisu upoważniającego polega na tym, że zmienia się organ
upoważniony do wydania aktu wykonawczego, przyjmuje się, że taki akt
11
zachowuje moc obowiązującą, w takim przypadku organem upoważnionym
do zmiany lub uchylenia aktu wykonawczego wydanego na podstawie
zmienionego przepisu upoważniającego jest organ wskazany w zmienionym
upoważnieniu. Przepis ten stosuje się przy tym odpowiednio na podstawie
par.143 wspomnianego obok Rozporządzenia Rady Ministrów do aktów
prawa miejscowego.
Z powyższego wynika, że zmiana z dniem 1 stycznia 2008 roku
organu upoważnionego do wydania aktu wykonawczego z wojewody na
sejmik województwa w myśl § 32 ust.3 rozporządzenia nie wpłynęło na moc
obowiązującą rozporządzenia Wojewody (…) z 7 sierpnia 2007 roku,
albowiem w przypadku zmiany treści przepisu upoważniającego polegającej
na zmianie organu upoważniony do wydania aktu wykonawczego, przyjmuje
się, że taki akt zachowuje moc obowiązującą.
W zakresie zaś uregulowanym w § 32 ust 2 rozporządzenia Rady
Ministrów z 20 czerwca 2002 roku, gdzie zmieniona została forma aktu,
którym tworzy się obszar ograniczonego użytkowania z rozporządzenia na
uchwałę, to wspomniane rozporządzenie Wojewody (…) z 7 sierpnia 2007
roku nie utraciło mocy obowiązującej na podstawie tej reguły walidacyjnej,
albowiem ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o zmianie niektórych ustaw w
związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji
terenowej, która z dniem 1 stycznia 2008 roku zmieniała organ tworzący
obszar ograniczonego użytkowania i formę aktu równocześnie w art.47 ust. 2
wskazała, że akty prawa miejscowego wydane na podstawie przepisów
zmienianych niniejszą ustawą z zakresu zadań i kompetencji podlegających
przekazaniu niniejszą ustawą zachowują moc do czasu wydania nowych
aktów prawa miejscowego przez organy przejmujące zadania i kompetencje.
Przepis ten wbrew stanowisku Sądu Okręgowego nadal obowiązuje,
nie został derogowany, brak, bowiem aktu prawnego, który by go uchylił lub
12
zmienił. Brak podstaw do uznania, że wspomniana obok ustawa z 29 lipca
2005 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale
zadań i kompetencji administracji terenowej wprowadzająca zmiany do
niektórych ustaw, a to w związku ze zmianami w podziale zadań i
kompetencji administracji terenowej została uchylona lub też w inny sposób
utraciła moc w całości. W związku z tym, że ustawa ta wprowadza zmiany w
różnych aktach prawnych, co do każdej z tych zmian osobno należało
rozpatrywać zakres regulacji oraz przepisy wprowadzające i przejściowe.
Najpóźniejsza terminowa regulacja w tej ustawie została zawarta w art. 34
ust 3, gdzie określono, że stosunek pracy z określonymi w ust. 1
pracownikami, wygasa z dniem 30 czerwca 2008 roku, jeżeli przed upływem
tego terminu nie zostaną im zaproponowane nowe warunki pracy lub płacy
na dalszy okres albo w razie nieprzyjęcia do dnia 15 czerwca 2008 roku
nowych warunków pracy lub płacy. Data ta reguluje jedynie zagadnienia
określone w tym przepisie, nie odnosi się natomiast do innych unormowań i
nie powoduje utraty mocy z dniem 30 czerwca 2008 roku całego aktu
prawnego, w tym wspomnianego art.47 ust.2, który samodzielnie określa
ramy czasowe obowiązywania aktów prawa miejscowego wydanych na
podstawie przepisów zmienianych tą ustawą z zakresu zadań i kompetencji
podlegających przekazaniu tą ustawą.
Zachowuje on moc obowiązującą do czasu wydania nowych aktów
prawa miejscowego przez organy przejmujące zadania i kompetencje, czyli
w niniejszej sprawie do uchwalenia przez Sejmik Województwa (…) w
formie uchwały nowego obszaru ograniczonego użytkowania, który by
zastąpił w całości poprzedni. Z akt sprawy niniejszej wynika, iż nowy organ
nie uchwalił nowego obszaru ograniczonego użytkowania, co powoduje, iż
w zakresie kompetencji określonych art.135 ust. 2, a więc obszaru, którego
13
dotyczy obowiązuje wciąż rozporządzenie Wojewody (…) z 7 sierpnia 2007
roku.
W zakresie zaś określenia przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco
oddziaływać na środowisko, lub dla zakładów, lub innych obiektów, gdzie
jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana, jako takie
przedsięwzięcie w dacie wydania rozporządzenia Wojewody (…) z 7
sierpnia 2007 roku według art.135 ust.2 poś było to przedsięwzięcie
określone w art. 51 ust. 1 pkt 1, zakres ten nie został zmieniony też ustawą z
dnia 29 lipca 2005 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami
w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej, którą dokonano
zmiany organu upoważnionego do określenia obszaru ograniczonego
użytkowania i formy aktu ustanawiającego ten obszar.
Zgodnie z treścią art.51 ust. 1 pkt 1 ustawy poś obowiązującego do dnia
15
listopada
2008
roku
sporządzenia
raportu
o
oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko wymagają między innymi planowane
przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko.
Zgodnie zaś z treścią ust. 8 art.51 ustawy poś również obowiązującego
do 15 listopada 2008 roku Rada Ministrów, uwzględniając możliwe
oddziaływanie na środowisko przedsięwzięć, o których mowa w ust. 1 pkt 1
i 2 ustawy poś, określi, w drodze rozporządzenia:
1)rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
wymagających sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko, oraz
rodzaje przedsięwzięć, dla których obowiązek sporządzenia raportu może
być wymagany, w tym przypadki, gdy zmiany dokonywane w obiektach są
kwalifikowane, jako takie przedsięwzięcia, biorąc pod uwagę rodzaj
działalności, wielkość produkcji i inne parametry techniczne, a także
charakterystykę przedsięwzięcia, wielkość emisji, usytuowanie oraz rodzaj i
skalę jego oddziaływania na środowisko;
14
2)szczegółowe
uwarunkowania
związane
z
kwalifikowaniem
przedsięwzięcia do sporządzenia raportu, biorąc pod uwagę charakterystykę
przedsięwzięcia, wielkość emisji, usytuowanie oraz rodzaj i skalę jego
oddziaływania na środowisko.
Aktem wykonawczym wydanym na podstawie art.51 ust.8 ustawy poś
było rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 roku w sprawie
określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko
oraz
szczegółowych
uwarunkowań
związanych
z
kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu
na środowisko (Dz. U. z 2004 roku nr 257, poz. 2573 z późń. zm.).
Zgodnie z § 1 rozporządzenia określało ono:
1)rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
wymagających sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko;
2)rodzaje przedsięwzięć, dla których obowiązek sporządzenia raportu o
oddziaływaniu na środowisko może być wymagany;
3)przypadki, w jakich zmiany dokonywane w obiektach są kwalifikowane,
jako przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko;
4)
szczegółowe
uwarunkowania
związane
z
kwalifikowaniem
przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko.
Zgodnie zaś z § 2 ust. 1 pkt 28 sporządzenia raportu o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko wymagają lotniska o podstawowej długości
pasa startowego nie mniejszej niż 2.000 m.
Według zaś § 3 ust.1 pkt 55 sporządzenia raportu o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko mogą wymagać lotniska, niewymienione w §
2 ust. 1 pkt 28, lub lądowiska helikopterów.
Ustawa z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o
środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska
oraz o ocenach oddziaływania na środowisko art.144 ust.9 uchyliła w tytule I
15
ustawy poś cały dział V i VI, a więc też art.51, ale równocześnie w
art. 173 ust. 1 uznała, że dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane
między innymi na podstawie art.51 ust.8 ustawy poś zachowują moc do
czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie
art. 60 ustawy z 3 października 2008 roku, jednak nie dłużej niż przez 24
miesiące od dnia wejścia w życie tej ustawy, to jest do 15 listopada 2010
roku.
Zgodnie zaś z treścią art.173 ust 2 ustawy z 3 października 2008 roku do
czasu wydania przepisów, o których mowa w art. 60 tej ustawy:
1) za przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko,
określone w art. 59 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, uważa się określone w
dotychczasowych przepisach przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać
na środowisko, wymagające sporządzenia raportu o oddziaływaniu na
środowisko;
2) za przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko, określone w art.59 ust.1 pkt 2 niniejszej ustawy, uważa się
określone w dotychczasowych przepisach przedsięwzięcia mogące znacząco
oddziaływać na środowisko, dla których obowiązek sporządzenia raportu o
oddziaływaniu na środowisko może być stwierdzony.
Powyższe oznaczało, że uchylając art.51 ust. pkt 1 i art.51 ust.8 ustawy
poś uznano, że przepisy wykonawcze wydane na podstawie tej ustawy
(rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 roku w sprawie
określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko
oraz
szczegółowych
uwarunkowań
związanych
z
kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu
na środowisko) zachowują moc przez 24 miesiące, to jest do 15 listopada
2010 roku, a w ust.2 art.173 doprecyzowano, że do czasu wydania przepisów
wykonawczych określonych w art.60 ustawy z 3 października 2008 roku za
16
przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko,
określone w art. 59 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, uważa się określone w
dotychczasowych przepisach (rozporządzenie Rady Ministrów z 9 listopada
2004 roku) przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko,
wymagające sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko.
Ostatecznie, więc zmiana z 3 października 2008 roku miała jedynie
charakter redakcyjny i określała, kiedy przepisy wykonawcze mówiące o
tym, jakie przedsięwzięcia mogą zawsze znacząco oddziaływać na
środowisko tracą moc.
Przepisem wykonawczym wydanym na podstawie art.60 ustawy z dnia 3
października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko jest nowe rozporządzenie Rady Ministrów z
dnia 9 listopada 2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 12 listopada 2010 roku nr 213,
poz.1397), które weszło w życie z dniem 15 listopada 2010 roku.
Rozporządzenie to określa:
1) rodzaje przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na
środowisko;
2) rodzaje przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko;
3) przypadki, w których zmiany dokonywane w obiektach są kwalifikowane,
jako przedsięwzięcia, o których mowa w pkt 1 i 2.
Zgodnie § 2 ust.1 pkt 30 do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco
oddziaływać na środowisko zalicza się lotniska o podstawowej długości
drogi startowej nie mniejszej niż 2 100 m, a zgodnie z § 3 ust.1 pkt 59 do
przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko
zalicza się lotniska inne niż wymienione w § 2 ust. 1 pkt 30 lub lądowiska, z
17
wyłączeniem lądowisk centrów urazowych, o których mowa w ustawie z
dnia 8 września 2006 roku o Państwowym Ratownictwie Medycznym
przeznaczonych wyłącznie dla śmigłowców ratunkowych.
Reasumując zmiany art.135 ust.2 ustawy poś w zakresie organu,
rodzaju aktu prawnego oraz określenia rodzaju przedsięwzięcia mogącego
zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w żaden sposób nie wpłynęły
na skuteczność obowiązywania rozporządzenia Wojewody (…) z 7 sierpnia
2007 roku, albowiem zmiana organu upoważnionego do wydania aktu
wykonawczego nie wpłynęły na moc jego obowiązywania, kwestia formy
aktu została rozstrzygnięta w przepisach przejściowych, to jest art.47 ust. 2
ustawy z 29 lipca 2005 roku, zakres spraw przekazanych do uregulowania
aktem wykonawczym przedmiotowo pozostał ten sam, albowiem nie
zmieniła go ani nowelizacja dokonana ustawą z 3 października 2008 roku,
ani też nowe rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 roku w
sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
Zatem wbrew poglądowi Sądu Okręgowego rozporządzenie Wojewody
(…) z dnia 7 sierpnia 2007 roku wciąż obowiązuje, co obligowało Sąd
pierwszej instancji do rozpoznania żądań powodów związanych z
wprowadzeniem na terenie, na którym znajduje się ich nieruchomość
obszaru ograniczonego użytkowania. Sąd uznając, iż brak jest materialno prawnych podstaw z poś nie badał już merytorycznie zasadności żądań
powódki i oddalił w całości zgłoszone przez nią wnioski dowodowe, co
należy zakwalifikować, jako nierozpoznanie istoty sprawy i konieczność
uchylenia sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w
Warszawie celem rozstrzygnięcia roszczeń powódki wynikających z ustawy
poś.
Mając na względzie wszystkie powyżej opisane okoliczności na
podstawie art.386 § 4 kpc orzeczono, jak w sentencji wyroku.
18