BULLYING (MOBBING)

BULLYING (MOBBING)
Należy pamiętać, że nie każdy akt agresji w szkole jest bullyingiem. Aby dana sytuacja
agresji była bullyingiem, muszą występować równocześnie następujące warunki:
Intencjonalność - sprawca lub sprawcy, podejmując wrogie działania wobec
ofiary, chcą sprawić jej przykrość lub ją zranić; oprócz agresji fizycznej,
wrogie akty mogą przyjmować wiele innych form
Powtarzalność - sprawcy działają długotrwale, powtarzając akty agresji
wobec tej samej ofiary. Nie należy zatem uwzględniać sytuacji, kiedy
agresja ma charakter incydentalny i jest związana z jakąś pojedynczą
sytuacją
Nierównowaga sił pomiędzy sprawcą (sprawcami) a ofiarą – chodzi tu
o sytuację, w której osoby atakujące są silniejsze od ofiary,
a przynajmniej ofiara jako takie je postrzega
Typy bullyingu ( mobbingu) :
Mobbing fizyczny – bicie, kopanie, popychanie, niszczenie własności ofiary;
Mobbing werbalny – nadawanie
ośmieszanie, obrażanie, plotki;
niechcianych
przezwisk,
dogadywanie,
Mobbing relacyjny – wykluczanie z grupy, ignorowanie, oddalanie się gdy
ofiara podchodzi, manipulowanie innymi osobami tak, by zachowywały się wrogo
wobec ofiary (jest to mobbing subtelny, trudny do zauważenia);
Badania naukowe wskazują, że mobbing werbalny i relacyjny występuje nawet dwukrotnie częściej od mobbingu fizycznego.
Istnieje wiele powodów, dla których działania profilaktyczne
i interwencyjne dotyczące mobbingu są koniecznością.
Oto niektóre z nich:
Konsekwencje mobbingu bywają bardzo poważne (np. mogą doprowadzić nawet
do samobójstwa ofiary),
Stan zdrowia psychicznego zarówno ofiar jak i sprawców mobbingu jest gorszy,
Uczestnictwo w mobbingu (zarówno jako sprawca, jak i ofiara) przekłada się
negatywnie na funkcjonowanie w późniejszych okresach rozwojowych,
Mobbing nie ustaje sam – brak działań pedagogicznych najczęściej powoduje
jego eskalację,
Mobbing wpływa negatywnie nie tylko na ofiary i sprawców, ale także na całą
społeczność szkolną,
Klimat społeczny w placówkach, gdzie występuje mobbing, jest gorszy,
Uczniowie bardzo rzadko mówią nauczycielom i rodzicom o mobbingu, którego
doświadczają,
Uczniowie są przekonani że nauczyciele nic, albo niewiele w sprawie mobbingu robią.
Wszyscy wiemy, że uczestnikami mobbingu ( a wiec tymi, którymi należy się
zająć) są ofiary i sprawcy. Ale istnieją jeszcze inne grupy uczestników, które
wymagają działań interwencyjnych. Zachowanie uczniów, którzy wiedzą
o agresji, nie jest neutralne. Ich bierność jest komunikatem dla sprawcy, ze
wolno mu działać bezkarnie. Ponadto- bierność świadków zdarzenia dodatkowo
wzmacnia sprawców agresji.
Biernych świadków agresji można podzielić na następujące grupy:
1) asystenci agresora- sami nie inicjują aktów agresji, ale gdy rozpocznie je ktoś
inny, osoby takie dołączają do niego i pomagają mu, atakując ofiarę ( np. biją,
kopią, wyzywają)
2) wzmacniacze prześladowcy – sami nie dołączają do sprawcy, nie atakują
ofiary bezpośrednio, ale dają agresorowi dużo wzmocnień pozytywnych,
okazując aprobatę do jego zachowania ( np. chwalą sprawcę; śmieją się
w sytuacjach gdy prześladowca atakuje, krzywdzi ofiarę)
3) outsiderzy – te osoby nie pomagają i nie wzmacniają prześladowcy;
nie stają też w obronie ofiary; są bierne- w ogóle nie angażują się w sytuację
związaną z prześladowaniem kolegi, innego ucznia
4) obrońcy – to osoby, które pomagają osobie prześladowanej w różny sposób:
a. konfrontują się ze sprawcą- mówiąc np. nie zgadzam się, nie pozwolę na
dalsze traktowanie kolegi w taki sposób,
b. rozmawiają z ofiarą i wspierają ją – doradzając jak ma postąpić w danej
sytuacji
c. ujawniają sprawę i angażują dorosłych ( nauczycieli, rodziców)
w rozwiązanie konfliktu
.
Niepokojące jest, że mimo zapewnień ze strony większości uczniów
o nieakceptacji bullyingu, ich zachowanie wskazuje, że przyjmują role
wzmacniające to zjawisko lub obojętne. A przy braku pracy wychowawczej,
role te stają się stabilne albo ulegają nasileniu.
Aby profilaktyka mobbingu była skuteczna, w rozwiazywaniu problemu należy
zająć się nie tylko sprawcą i ofiarą, ale również wszystkimi osobami, które posiadają
wiedzę na temat zaistniałych aktów agresji.
Materiał opracowano na podstawie publikacji
dr. J. Pyżalskiego Bullying (mobbing) jako specyficzny typ agresji rówieśniczej- źródło: Internet
Elżbieta Pietrzak- pedagog