Tropy zwierząt

Tropy zwierząt – wyszukiwanie informacji
w Internecie
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
- zna sposoby wyszukiwania informacji w Internecie,
- rozumie przeznaczenie i zasady działania programu do edycji tekstu.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
- korzystać z wyszukiwarek internetowych,
- wstawić i edytować rysunki w dokumencie,
- opracować graficznie zlecony materiał, używając programu MS Word,
- świadomie wykorzystać możliwości Internetu do rozwiązywania problemów z różnych dziedzin
szkolnych i społecznych.
2. Metoda i forma pracy
- pokaz,
- objaśnienie,
- ćwiczenia,
- praca z całą klasą,
- praca indywidualna.
3. Środki dydaktyczne
- komputer (z programem MS PowerPoint, MS Word, i dostępem do Internetu),
- rzutnik multimedialny,
- prezentacja multimedialna „Ślady i tropy zwierząt”,
- drukarka,
- karty pracy dla uczniów,
- tablica,
- zeszyty.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Nauczyciel wita uczniów, sprawdza listę obecności, prosi o zapisanie tematu lekcji w zeszytach.
2. Nauczyciel wyjaśnia cele lekcji i prosi uczniów o uruchomienie komputerów.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel uruchamia prezentację multimedialną pt. „Ślady i tropy zwierząt”. Prezentacja przedstawia
zagadnienia dotyczące śladów i tropów zwierząt (notatki dla nauczyciela – załącznik b).
Spis treści prezentacji:
- Co to są tropy zwierząt?
- Gdzie możemy spotkać ślady zwierząt?
- Rodzaje tropów
- Na co warto zwrócić uwagę szukając i rozpoznając ślady zwierząt?
- Ślady i tropy zwierząt w przykładach
- Kilka słów do Ciebie
- Ćwiczenie 1 (załącznik a)
- Ćwiczenie 2 (załącznik a)
c) Faza podsumowująca
Uczniowie przedstawiają rozwiązania swoich ćwiczeń. Jeżeli istnieje taka możliwość, można
wydrukować opracowane ćwiczenia.
5. Bibliografia
1. M. Buchner, Śladami zwierząt. Przewodnik, Drzewo Babel, Warszawa 1996.
2. E. Dreyer, Las, Multico, Warszawa 2003.
3. W. Eisenreich, Przewodnik do rozpoznawania zwierząt i roślin, Delta, Warszawa 2004.
4. G. Ohnesorge, B. Scheiba, K. Uhlenhaut, Ślady i tropy zwierząt. Kieszonkowy atlas, Mulico,
Warszawa 1997.
5. J. Romanowski, Śladami zwierząt, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa
1998.
6.
http://www.przyrodapolska.pl/luty01/sladyprzy.html
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
Ćwiczenie 1.
Otwórz dokument o nazwie „tropy.doc”. W wolne miejsca tabeli wstaw odpowiednie obrazki.
Ćwiczenie 2.
Korzystając ze źródeł internetowych, odszukaj innych gatunków zwierząt oraz ich tropy. Wszystkie
zebrane informacje opracuj w edytorze tekstu MS Word.
b) Notatki dla nauczyciela
Informacje zawarte w prezentacji „Ślady i tropy zwierząt”
CO TO SĄ TROPY ZWIERZĄT?
Tropy zwierząt to pozostawione przez zwierzęta odciski ich wewnętrznej strony stopy, składające się z
np. pazurów palców, opuszek (nagich zgrubień skóry gruczołami zapachowymi), kopyt racic.
GDZIE I KIEDY MOŻEMY SPOTKAĆ ŚLADY ZWIERZĄT?
Pozostawione w zimie na śniegu lub odciśnięte na wilgotnym podłożu są jak odciski palców człowieka,
po których można zidentyfikować nie tylko gatunek, ale także często konkretnego osobnika.
RODZAJE TROPÓW
Tropy mogą być najprzeróżniejsze.
Niektóre zwierzęta (np. jeż, wiewiórka) odciskają całą stopę. Widoczny jest wtedy jednocześnie kształt
długich palców z pazurkami, a także kształt opuszek na palcach i pięcie.
U psowatych (pies, wilk, lis) widoczny jest wzór opuszek i pazurów, a u kotowatych (ryś, żbik) brak
jest śladów pazurów, gdyż podczas kroczenia są schowane.
NA CO WARTO ZWRÓCIĆ UWAGĘ, SZUKAJĄC I ROZPOZNAJĄC ŚLADY ZWIERZĄT
Warto zwracać uwagę na układ tropów, gdyż dzięki temu możemy stwierdzić, z jaką prędkością
poruszał się ich właściciel.
ŚLADY I TROPY ZWIERZĄT W PRZYKŁADACH
- Jeż
Żywi się owadami, dżdżownicami, żabami, je także owoce i grzyby. Na żer wychodzi nocą i jest wtedy
bardzo hałaśliwy. W obliczu niebezpieczeństwa nie ucieka, lecz zwija się w kulę i straszy kolcami.
- Szczur
Długość ciała 16–23 cm, długość ogona 18–25 cm, masa ciała 175–200 g. Pysk ostro zakończony, uszy
duże, cienkie i prawie nagie. W miejscach, gdzie nie jest płoszony, wykazuje aktywność całodobową.
Jest wszystkożerny i mało wybredny pod względem odżywiania.
- Mysz domowa
Duże uszy, długi ogon. Latem żeruje na polach uprawnych. Aktywna cała dobę. Je wszystko. Zostawia
wąskie tropy: przednie 0,8 cm, tylne 1,7 cm. Widać także ślad ogona.
- Wiewiórka
Żyje w lasach, parkach, najzręczniejszy drzewołaz. Ma długi puszysty ogon. Żywi się nasionami,
owocami, grzybami i owadami. Aktywna cały dzień.
- Zając
Dobrze zamaskowany, bytuje w polach, łąkach. Żeruje w nocy. Je rośliny zielone, korę drzew
liściastych. Odległość między tropami 120 cm. Przy szybkiej ucieczce nawet 3 m.
- Lis
Lis żyje zarówno w lesie, jak i w polu. Lis jest mięsożerny. Główne jego pożywienie stanowią myszy,
ale zjada także żaby, jaszczurki, ryby, raki, ptaki, jaja ptasie, króliki, zające.
- Jeleń
Występuje w stadach liczących po kilkanaście sztuk, głównie na terenach leśnych, a także w górach, na
obszarach lasów reglowych. Pożywienie stanowią rośliny zielne, trawa, liście, kora i gałęzie drzew i
krzewów, owoce i jagody. Często żeruje na polach uprawnych położonych na terenach leśnych.
- Dzik
Zwierzę stadne, żyjące w grupach rodzinnych nazywanych watahami. W skład gromady wchodzi stara
locha-przewodniczka oraz lochy z warchlakami (młode do osiągnięcia dojrzałości płciowej). Pozostałe
osobniki są słabiej związane ze stadem. Odyńce rzadko wiążą się z grupą. Dziki w ciągu dnia
odpoczywają w barłogach lub tarzają się w błocie. Wieczorem osobniki wyruszają na żer i pod osłoną
nocy wychodzą z lasu na pola. Mogą być szkodnikiem upraw.
KILKA SŁÓW DO CIEBIE…
Jeżeli chcemy podążyć tropami zwierząt, musimy uzbroić się w cierpliwość. Często klucząc przez
wiele godzin po największych ostępach, możemy nie spotkać żywego ducha, ale jedno jest pewne, że
czas poświęcony na naszą wędrówkę nie będzie czasem straconym. Przemierzając pola, łąki i lasy
natkniemy się na pewno na wiele śladów pozostawionych przez dzikich mieszkańców.
7. Czas trwania lekcji
45–60 minut
8. Uwagi do scenariusza
Do lekcji dołączona jest prezentacja multimedialna „Ślady i tropy zwierząt” oraz karta pracy dla ucznia
„tropy.doc”.