Spis treści 1. Wstęp 6 2. Ogólne zasady Ŝywienia bydła 12 2.1

Spis treści
1. Wstęp 6
2. Ogólne zasady Ŝywienia bydła 12
2.1. Podstawy Ŝywienia krów mlecznych 12
2.1.1. Skład chemiczny pasz 13
2.1.2. Trawienie składników pokarmowych i ich przemiany w Ŝwaczu 14
2.1.3. Czynniki warunkujące pobieranie pasz 16
2.2. Nowoczesne systemy normowania Ŝywienia krów mlecznych 18
2.2.1. Energia 18
2.2.2. Białko 19
2.3. Gospodarka wapniowo-fosforowa u krów 21
2.3.1. Określenie zapotrzebowania na wapń u krów 21
2.3.2. Specyficzne właściwości wchłaniania wapnia u bydła 23
2.3.3. Nowe spojrzenie na dawkowanie wapnia w okresie zasuszenia krów 24
2.3.3.1. Koncepcja stosowania anionów u krów przed porodem 24
2.3.3.2. Czynniki wpływające na występowanie hypokalcemii w okresie zasuszenia 28
2.3.3.3. Strategia zapobiegania hypokalcemii w czasie ocielenia 29
2.3.4. Potrzeby na fosfor u krów wysoko wydajnych 29
2.4. Pierwiastki śladowe – mikroelementy 33
2.4.1. Selen 34
2.4.2. Jod 34
2.4.3. Miedź 35
2.4.4. Cynk 37
2.4.5. Inne mikroelementy 37
2.4.6. Ultraelementy 38
3. Duński model przemian biochemicznych 41
3.1. Absorpcja składników pokarmowych z przewodu pokarmowego u krów 42
3.2. Metabolizm składników pokarmowych w wątrobie 44
3.3. ZuŜycie składników pokarmowych w tkankach zapasowych i w mięśniach 45
3.4. Metabolizm składników odŜywczych w gruczole mlekowym 46
4. Potrzeby Ŝywieniowe-fizjologiczne okresu okołoporodowego krów – model amerykański 47
4.1. Krowy zasuszone 47
4.2. Krowy w laktogenezie i w początku laktacji 49
4.3. Adaptacja metabolizmu krowy we wczesnej laktacji
(z wyłączeniem gruczołu mlekowego) 50
4.3.1. Metabolizm tłuszczów 50
4.3.2. Metabolizm węglowodanów i białek 51
4.4. Fizjologia Ŝwacza w okresie przejściowym 51
4.5. Przyczyny obniŜonego pobierania pasz przez krowy zasuszone i sposoby jego zwiększania 52
4.6. Odpowiednia kondycja krów przed ocieleniem 54
4.7. Strategie Ŝywienia krów zasuszonych 55
5. Podstawowe problemy zdrowotne krów związane z Ŝywieniem 58
5.1. Ujemny bilans energetyczny, ketoza i ketozowy zespół stłuszczonej wątroby u krów 59
5.2. Kwasica Ŝwacza 66
5.3. Zasadowica 72
5.4. Zatrzymanie błon płodowych 73
5.5. Inne choroby związane z zaburzeniami metabolicznymi i immunosupresją w okresie
poporodowym 76
5.5.1 Zapalenie macicy – metritis (endometritis) 76
5.5.2. Zapalenie gruczołu mlekowego – mastitis 78
5.5.3. Przemieszczenie trawieńca 81
5.5.4. Niedobór wapnia – hypokalcemia 85
5.5.4.1. Hypocalcemia podkliniczna 85
5.5.4.2. PoraŜenie popoporodowe - śpiączka poporodowa 87
5.5.4.3. Przeciwdziałanie hypokalcemii i poraŜeniu poporodowemu na drodze Ŝywieniowej i
weterynaryjnej 90
5.5.4.3.1. Praktyczne stosowanie anionów u krów przed porodem 91
5.5.4.3.2. Zasady stosowania soli anionowych 94
5.5.4.3.3. Wpływ ilości podawanego wapnia w okresie zasuszenia na występowanie hypokalcemii i
gorączki mlecznej 95
5.5.5. Niedobór fosforu – hypofosfatemia 98
5.5.6. Niedobór magnezu – hypomagnezemia - tęŜyczka pastwiskowa 99
5.5.7. Choroby kończyn powodujące kulawizny u bydła 103
5.5.7.1. Czynniki pozaŜywieniowe wpływające na schorzenia racic 107
5.5.7.2. Czynniki Ŝywieniowe wpływające na schorzenia racic 107
5.5.7.2.1. Rola biotyny i innych witamin w keratynizacji rogu 109
5.5.7.2.2. Rola makro- i mikroelementów we wzroście rogu racicowego 110
5.5.7.2.3. Aspekt lekarsko-weterynaryjny związany z kulawiznami u bydła 113
5.6. Inne waŜne choroby krów pochodzenia Ŝywieniowego 115
5.6.1. Mikotoksykozy 116
5.6.1.1 Mikotoksyny jako trudny problem w Ŝywieniu zwierząt 116
5.6.1.2. Mikotoksykozy jako groźny problem epidemiologiczny i kliniczny u bydła 123
5.6.1.2.1. Działanie mikotoksyn i zaburzenia trawienne w przebiegu mikotoksykoz 124
5.6.1.2.2. Symptomy kliniczne towarzyszące mikotoksykozom 125
5.6.1.2.3. Problemy diagnostyczne mykotoksykoz 127
5.6.2. Zatrucie azotanami i azotynami 129
6. Racjonalne podejście do Ŝywienia wysoko produkcyjnych krów mlecznych 131
6.1. Bilansowanie kationów i anionów zawartych w paszach objętościowych 131
6.1.1. Bilans kationowo-anionowy w Ŝywieniu krów mlecznych 131
6.1.1.1. Okres okołoporodowy 131
6.1.1.2. Okres wczesnej i pełnej laktacji 132
6.1.2. Wyniki wstępnych badań własnych nad monitoringiem DCAD w wybranych
duŜych fermach krów mlecznych w Polsce 133
6.1.2.1. Zawartość K, Na, Cl i S paszach i dawkach (TMR, PMR)
oraz wartości DCAD 133
6.1.2.2.2. Wskaźniki równowagi kwasowo-zasadowej we krwi krów 135
6.2. Wpływ dodatku droŜdŜy piwnych w diecie na stan zdrowia krów 138
6.3. Kontrola procesów kiszenia pasz 142
6.3.1. Procesy mikrobiologiczne podczas kiszenia pasz 143
6.3.2. Procesy fizyko-chemiczne podczas kiszenia pasz 145
6.4. Kiszonka i ziarno z kukurydzy w Ŝywieniu krów 153
6.4.1. Zapotrzebowanie krów na glukozę 153
6.4.2. Budowa ziaren skrobi kukurydzianej 154
6.4.3. Rozkład w Ŝwaczu skrobi kukurydzianej 155
6.4.4. Strawność i wartość energetyczna kiszonek z kukurydzy
w zaleŜności ich rozdrobnienia 159
6.4.5. Inne uwagi o wartości pokarmowej kiszonek i ziarna z kukurydzy 160
6.5. Zasady rozdrabniania i komponowania pasz objętościowych dla krów (TMR) 162
6.5.1. Indeks włóknistości pasz 163
6.5.2. Rozdział cząstek i ustalenie ilości pe NDF (physically effective NDF =
strukturalnie efektywne NDF) 163
6.5.3. Wpływ długości cięcia traw przy kiszeniu na czas ich pobierania
i przeŜuwania 165
6.5.4. Wpływ długości cięcia i zgniatania całych roślin kukurydzy
na procesy fizjologiczne i produkcję mleka u krów 167
6.5.5. Wpływ wielkości cząstek lucerny suszonej i kiszonej oraz pasz
treściwych na procesy fizjologiczne i produkcję mleka u krów 169
6.5.6. Struktura cząstek pasz w dawce dla krów zasuszonych
(okres przejściowy – 3-4 tygodnie przed ocieleniem) 170