prawo ochrony środowiska zarys wykładu

Wykłady Specjalizacyjne
PRAWO OCHRONY
ŚRODOWISKA
ZARYS WYKŁADU
WYBÓR MATERIAŁÓW, TEZ ORZECZEŃ
SĄDÓW, KAZUSÓW ORAZ TESTÓW
Karolina Szuma
Wydawnictwo C. H. Beck
Wykłady Specjalizacyjne
Prawo ochrony środowiska. Zarys wykładu.
Wybór materiałów, tez orzeczeń sądów, kazusów oraz testów
W sprzedaży:
M. Górski, M. Pchałek, W. Radecki, J. Jerzmański, M. Bar, J. Jendrośka, S. Urban
PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA. KOMENTARZ
Duże Komentarze Becka
J. Ciechanowicz-McLean
LEKSYKON OCHRONY ŚRODOWISKA
Leksykony prawnicze
M. Pchałek, M. Behnke
POSTĘPOWANIE W SPRAWIE OCENY ODDZIAŁYWANIA
NA ŚRODOWISKO W PRAWIE POLSKIM I UE
Monografie Prawnicze
www.ksiegarnia.beck.pl
Wykłady Specjalizacyjne
PRAWO OCHRONY
ŚRODOWISKA
ZARYS WYKŁADU
WYBÓR MATERIAŁÓW, TEZ ORZECZEŃ
SĄDÓW, KAZUSÓW ORAZ TESTÓW
Karolina Szuma
Wydawnictwo C.H. Beck
Warszawa 2013
Recenzent wydawniczy: dr hab. Ewa Czech, prof. UwB
Wydawca: Aneta Flisek
Projekt okładki: Robert Rogiński
© Wydawnictwo C.H. Beck 2013
Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o.
ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa
Skład i łamanie: TiM-Print, Warszawa
Druk i oprawa: Elpil, Siedlce
ISBN 978-83-255-5281-7
ISBN e-book 978-83-255-5282-4
Spis treści
Wprowadzenie ......................................................................................................................VII
Wykaz skrótów ..................................................................................................................... IX
Wykaz źródeł ........................................................................................................................ XI
Rozdział I. Zagadnienia ogólne . ....................................................................................
§ 1. Podstawowe pojęcia . .............................................................................................
§ 2. Zasady prawa ochrony środowiska . ...................................................................
I. Uwagi ogólne ................................................................................................
1. Zasada zrównoważonego rozwoju .......................................................
2. Zasada kompleksowości ........................................................................
3. Zasada korzystania ze środowiska . .....................................................
4. Zasada prewencji (zapobiegania) . .......................................................
5. Zasada przezorności . .............................................................................
6. Zasada „zanieczyszczający płaci” . .......................................................
7. Zasada planowości .................................................................................
8. Zasada dostępu do informacji . ............................................................
9. Zasada udziału społeczeństwa . ............................................................
10. Zasada subsydiarności ...........................................................................
11. Zasada stosowania metodyk referencyjnych . ....................................
12. Zasada nieważności decyzji wydanych z naruszeniem przepisów
dotyczących ochrony środowiska ........................................................
§ 3. Wybrane tezy orzeczeń sądów ............................................................................
§ 4. Kazusy.......................................................................................................................
§ 5. Testy...........................................................................................................................
1
1
3
3
3
5
5
7
8
8
9
10
12
15
16
Rozdział II. Zagadnienia szczegółowe ..........................................................................
§ 6. Pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii ...........
I. Wydawanie pozwoleń . ................................................................................
II. Wygaśnięcie, cofnięcie i ograniczenie pozwolenia . ...............................
III. Pozwolenia zintegrowane . ..........................................................................
IV. Pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza ............
§ 7. Środki finansowo-prawne . ...................................................................................
I. Opłata za korzystanie ze środowiska . ......................................................
II. Administracyjna kara pieniężna . ..............................................................
§ 8. Odpowiedzialność w ochronie środowiska .......................................................
I. Odpowiedzialność cywilna . .......................................................................
23
23
23
24
26
37
39
41
43
46
47
17
18
20
20
Spis treści
II. Odpowiedzialność karna ............................................................................
III. Odpowiedzialność administracyjna ..........................................................
§ 9. Oceny oddziaływania na środowisko . ...............................................................
I. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko .................................
II. Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz na obszar
Natura 2000 . .................................................................................................
III. Postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania .
na środowisko . .............................................................................................
§ 10. Wybrane tezy orzeczeń sądów ............................................................................
§ 11. Kazusy . ....................................................................................................................
§ 12. Testy .........................................................................................................................
48
51
54
55
Rozdział III. Zagadnienia sektorowe ............................................................................
§ 13. Ochrona powietrza ................................................................................................
§ 14. Ochrona wód . ........................................................................................................
I. Planowanie w gospodarowaniu wodami . ................................................
II. Pozwolenie wodnoprawne ..........................................................................
III. Instrumenty ekonomiczne służące gospodarowaniu wodami . ............
IV. Kataster wodny .............................................................................................
V. Kontrola gospodarowania wodami ...........................................................
VI. Monitoring wód ...........................................................................................
§ 15. Ochrona powierzchni ziemi ................................................................................
§ 16. Ochrona przed hałasem .......................................................................................
§ 17. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi ................................................
§ 18. Ochrona kopalin ....................................................................................................
§ 19. Ochrona zwierząt oraz roślin ..............................................................................
§ 20. Ograniczanie sposobu korzystania z nieruchomości w związku z ochroną
środowiska ..............................................................................................................
§ 21. Gospodarowanie odpadami .................................................................................
§ 22. Ochrona różnorodności biologicznej .................................................................
§ 23. Wybrane tezy orzeczeń sądów ............................................................................
§ 24. Kazusy . ....................................................................................................................
§ 25. Testy .........................................................................................................................
81
82
85
87
92
96
97
99
101
103
104
108
110
111
59
66
68
76
77
113
115
120
124
129
130
Indeks rzeczowy ................................................................................................................... 133
VI
Wprowadzenie
Prawo ochrony środowiska jest dyscypliną naukową rozwijającą się bardzo dynamicznie, pełniącą doniosłą funkcję w kształtowaniu otaczającego świata.
Problematyka ochrony środowiska jest uregulowana w wielu aktach prawnych, co
może powodować trudności w stosowaniu przepisów. Z kolei studenci spotkać się mogą
z problemami związanymi ze sprawnym przygotowaniem się do egzaminu z przedmiotu prawo ochrony środowiska. Dlatego książka adresowana jest do studentów prawa,
administracji, europeistyki oraz studentów ochrony środowiska. Również pracownicy
organów administracji publicznej oraz wszyscy zainteresowani pogłębieniem wiedzy
z zakresu prawa ochrony środowiska mogą sięgać po tę książkę, również ze względu na
fakt, że zawiera ona wybór tez orzeczeń sądów. Wreszcie kandydaci na aplikacje prawnicze oprócz poszerzenia wiedzy teoretycznej mogą rozwiązać przykładowe testy zawarte
w książce, w formie wymaganej na egzaminie na aplikacje prawnicze.
Książka zawiera wyjaśnienie podstawowych pojęć z zakresu prawa ochrony środowiska. Omówione zostały zagadnienia ogólne i szczegółowe, zawarto także rozważania
na temat prawa unijnego i międzynarodowego. Niektóre zagadnienia zostały omówione
w sposób ogólny, inne – problemowe – zostały pogłębione. Wielokrotnie przytaczano
problemy praktyczne pojawiające się w związku ze stosowaniem niektórych instytucji
prawa ochrony środowiska. W książce zawarto także liczne odesłania do orzecznictwa
i doktryny.
dr Karolina Szuma
VII
Wykaz skrótów
1. Akty prawne
dyrektywa RDW ........... dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z 23.10.2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania
w dziedzinie polityki wodnej (Dz.Urz. WE L 327 z 22.12.2000 r.,
s. 1, ze zm.)
KC . ................................. Kodeks cywilny
KK .................................. Kodeks karny
Konstytucja RP ............. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U.
Nr 78, poz. 483 ze sprost. i ze zm.)
KPA ................................ Kodeks postępowania administracyjnego
MonWodR ..................... rozporządzenie MŚ z 15.11.2011 r. w sprawie form i sposobu
przeprowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz.U. Nr 258, poz. 1550)
OchrPrzyrU .................. ustawa z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn. Dz.U.
z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zm.)
OdpadyU ....................... ustawa z 14.12.2012 r. o odpadach (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r.
poz. 21)
PrBud ............................. ustawa z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U.
z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.)
PrOchrŚrod.................... ustawa z 27.4.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.
Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.)
PrWod ............................ ustawa z 18.7.2001 r. – Prawo wodne (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r.
poz. 145 ze zm.)
TFUE ............................. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana Dz.Urz. UE C 326 z 26.10.2012 r., s. 47)
TUE ................................ Traktat o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana Dz.Urz.
UE C 326 z 26.10.2012 r., s. 13)
TWE . ............................. Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską
UdInfŚrodU................... ustawa z 3.10.2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska
oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199,
poz. 1227 ze zm.)
IX
Wykaz skrótów
2. Czasopisma, publikatory
CBOSA .......................... Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych .
(http://orzeczenia.nsa.gov.pl)
Dz.U. .............................. Dziennik Ustaw
Dz.Urz. ........................... Dziennik Urzędowy
G.U. ................................ Gazzetta Ufficiale della Repubblica Italiana
GSP.................................. Gdańskie Studia Prawnicze
ONSAiWSA .................. Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych
OTK-A ........................... Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego seria A
PiP .................................. Państwo i Prawo
PiŚ . ................................. Prawo i Środowisko
PL . .................................. Przegląd Legislacyjny
PPOŚ .............................. Przegląd Prawa Ochrony Środowiska
ST . .................................. Samorząd Terytorialny
3. Organy, organizacje, instytucje
NSA ................................ SN ................................... TK . ................................. WSA ............................... Naczelny Sąd Administracyjny
Sąd Najwyższy
Trybunał Konstytucyjny
Wojewódzki Sąd Administracyjny
4. Inne skróty
art. .................................. MŚ .................................. n. ..................................... post. ................................ RM . ................................ UE . ................................. wyr. ................................. artykuł
Minister Środowiska
następny (-a, -e)
postanowienie
Rada Ministrów
Unia Europejska
wyrok
Wykaz źródeł
1. Literatura podstawowa
B. Banaszak, Prawo konstytucyjne, Warszawa 2008
M. Bar, J. Jendrośka, Umowy międzynarodowe EKG ONZ z dziedziny ochrony środowiska oraz zasady ich przestrzegania i egzekwowania, Wrocław 2004
J. Berdo, Zrównoważony rozwój – w stronę życia w harmonii z przyrodą, Sopot 2006
R. Bierzanek, J. Symonides, Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2004
J. Boć (red.), Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 r.,
Wrocław 1998
J. Boć, K. Nowacki, E. Samborska-Boć, Ochrona środowiska, Wrocław 2004
J. Boć, E. Samborska-Boć, Uwagi o polskim systemie regulacji prawnej ochrony środowiska, [w:] J. Boć (red.), Ochrona środowiska, Wrocław 2007
W. Brzeziński, Ochrona prawna naturalnego środowiska człowieka, Warszawa 1975
Z. Bukowski, Konstytucyjne podstawy obowiązków państwa w zakresie ochrony środowiska, PiŚ 2002, Nr 4
Z. Bukowski, ���������������������������������������������
Pozwolenie zintegrowane, Włocławek–Toruń 2004
Z. Bukowski, ����������������������������������������������������������
Prawo ochrony środowiska Unii Europejskiej, Warszawa 2007;
Z. Bukowski, ������������������������������������������������������
Wymagania prawa międzynarodowego, Toruń–Włocławek 2003
Z. Bukowski, ������������������������������������������������
Zrównoważony rozwój w systemie prawa, Toruń 2009
J. Ciechanowicz-McLean, Międzynarodowe prawo ochrony środowiska, Warszawa 2001
J. Ciechanowicz-McLean, ���������������������������������������������������������
Ochrona środowiska w działalności gospodarczej, Warszawa
2003
J. Ciechanowicz-McLean, �����������������������������������������������������
Penalizacja prawa ochrony środowiska, GSP 2008, Nr 19
J. Ciechanowicz-McLean, ��������������������������������������������������
Prawo i polityka ochrony środowiska, Warszawa 2009
J. Ciechanowicz-McLean, ���������������������������������������
Prawo ochrony środowiska, Koszalin 1995
J. Ciechanowicz-McLean, Z. Bukowski, B. Rakoczy, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2008
L. Costato, Globalizzazione: perchè, quando, come, Rivista di Diritto Agrario 2001, Nr 3
E. K. Czech, Szkody w obszarze środowiska – stan po wejściu w życie ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie, [w:] M. Bar, J. Jendrośka (red.), Wspólnotowe prawo ochrony środowiska i jego implementacja w Polsce trzy lata po akcesji,
Wrocław 2008
E. K. Czech, ����������������������������������������������������������������������������
Spór wokół odpowiedzialności za szkodę w środowisku (Dyrektywa 2004/35/WE),
PiP 2007, z. 1
XI
Wykaz źródeł
E. K. Czech �����������������������������������������������������������������������
(red.), Uwarunkowania ochrony środowiska. Aspekty krajowe, unijne, międzynarodowe, Warszawa 2006
T. Czech, Odpowiedzialność władającego powierzchnią ziemi na podstawie art. 12 ust. 2–3
ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie, PiŚ 2009, Nr 3
T. Czech, ������������������������������������������������������������������������
Wina jako przesłanka odpowiedzialności administracyjnoprawnej za szkodę
w środowisku, Przegląd Prawa Publicznego 2009, Nr 2
B. Draniewicz, Glosa do wyr. WSA z 22.7.2010 r., II SA/Kr 272/10, PiŚ 2010, Nr 3
L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej polskiej. Komentarz, t. 3, Warszawa 2003
W. Góralczyk, S. Sawicki, Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 2004
M. Górski, Odpowiedzialność administracyjnoprawna w ochronie środowiska, Warszawa 2008
M. Górski, ���������������������������������������
Prawo ochrony środowiska, Warszawa 2009
M. Górski, ������������������������������������������������������������
Zbieranie i transport odpadów, Przegląd Komunalny 2008, Nr 2
K. Gruszecki, Komentarz do art. 5 ustawy – Prawo ochrony środowiska, LEX/el. 2011
K. Gruszecki, �����������������������������������������������������������������
Regulaminy zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków w świetle
orzecznictwa sądów administracyjnych, ST 2008, Nr 12
M. Iwanejko, Rozwój współpracy międzynarodowej w dziedzinie ochrony środowiska,
[w:] L. Łustacz (red.), Prawo a ochrona środowiska, Wrocław 1975
E. Iwanek-Chachaj, Zasada prewencji i przezorności w prawie ochrony środowiska, Studia Iuridica Lublinensia 2008, Nr 11
J. Jagielski, Kontrola administracji publicznej, Warszawa 1999
L. Jastrzębski, Prawo ochrony środowiska, Warszawa 1990
L. Jastrzębski, ����������������������������������������������������������������
Prawo ochrony środowiska jako odrębna gałąź prawa, Warszawa 1980
J. Jendrośka (red.), Ustawa – Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Wrocław 2001
J. Jednrośka, J. Jerzmański (red.), Prawo ochrony środowiska dla praktyków, Warszawa 2005
M. M. Kenig-Witkowska, Prawo środowiska Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe,
Warszawa 2005
P. Korzeniowski, Nowe prawo ochrony środowiska charakterystyka wybranych instytucji
prawnych, PL2002, Nr 2
M. Kulesza, W. Pańko, Ochrona środowiska a cele i zadania planowania, [w:] J. Sommer (red.), Ochrona środowiska w planowaniu. Zagadnienia organizacyjno-prawne,
Wrocław 1984
A. Lipiński, Elementy prawa ochrony środowiska, Kraków 2002
L. Łustacz, Kompleksowa ochrona środowiska (w świetle ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska), PiP 1980, z. 3
L. Mering, Ochrona środowiska w nowym kodeksie karnym, GSP 1999, Nr 4
R. Paczuski, Dysponowanie zasobami wód w PRL: zagadnienia administracyjno-prawne, Poznań 1968
R. Paczuski, �������������������������������������������������
Ochrona środowiska. Zarys wykładu, Bydgoszcz 2008
R. Paczuski, ����������������������������������������
Prawo ochrony środowiska, Bydgoszcz 2003
R. Paczuski, ����������������������������������������������������������������
Prawo ochrony środowiska Unii Europejskiej w zarysie, Toruń 1999
R. Paczuski, ������������������������������������������������������������������
Zagadnienia kodeksu ochrony środowiska jako docelowego modelu uporządkowania polskiego prawodawstwa sozologicznego, [w:] A. Jamróz (red.), Prawa
XII
Wykaz źródeł
i administracja obywatela. Profesorowi E. Smoktunowiczowi księga pamiątkowa, Białystok 1997
R. Panizza, Zasada pomocniczości, www.circa.europa.eu, maj 2012
B. Pozzo (red.), La responsabilità ambientale, Milano 2005
W. Radecki, Ustawa o odpadach. Komentarz, Warszawa 2006
W. Radecki, ������������������������������������������
Ustawa o odpadach. Komentarz, Wrocław 2008
B. Rakoczy, Ograniczenie praw i wolności jednostki ze względu na ochronę środowiska
w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Toruń 2006
B. Rakoczy, ���������������������������������������������������������������������
Prawo ochrony środowiska, Teksty ustaw z wprowadzeniem, Warszawa 2008
B. Rakoczy, �����������������������������������������������������������������������
Wolność działalności gospodarczej, a ochrona środowiska. Zasada zrównoważonego rozwoju, Rzeczpospolita z 31.5.2006 r.
J. Rotko, Podstawy prawne gospodarki wodnej, Wrocław 2006
J. Rotko ��������������������������������������������
(red.), Prawo wodne. Komentarz, Wrocław 2002
S. Rozmaryn, Konstytucja jako ustawa zasadnicza PRL, Warszawa 1967
P. Sarnecki (red.), Prawo konstytucyjne RP, Warszawa 2005
J. Sommer, Prawo wodne w systemie prawa ochrony środowiska – aktualna koncepcja legislacyjna, [w:] H. Lisicka (red.), Wybrane problemy praw ochrony środowiska. Rola
sądów. Prawo wodne, Wrocław 2007
J. Sommer, �����������������������������������������������
Rola prawa w polityce ochrony środowiska, [w:] R. Alberski, H. Lisicka, J. Sommer, Polityka ochrony środowiska, Wrocław 2002
S. Sörlin (red.), Droga do ekorozwoju. Rys historyczny, Katowice 1999
J. Stochlak, M. Podolak, Ochrona środowiska w Polsce. Studium prawno-politologiczne,
Lublin 2006
J. Szachułowicz, Prawo wodne. Komentarz, Warszawa 2010
K. Szuma, Prawo wodne we wspólnotowym systemie prawnym, Prawo europejskie
w praktyce 2011, Nr 6 (84)
K. Szuma, �����������������������������������������������������������������������
Przegląd orzecznictwa sądów administracyjnych z zakresu gospodarowania
odpadami, PPOŚ 2012, Nr 4
K. Szuma, ���������������������������������������������������������������������������
Przegląd piśmiennictwa włoskiego w zakresie regulacji prawnych dotyczących
gospodarowania odpadami, PPOŚ 2011, Nr 1
K. Szuma, ������������������������������������������������������������������
Z problematyki zbierania i magazynowania odpadów, PPOŚ 2012, Nr 3;
T. Walczykiewicz (red.), Wybrane problemy planowania w gospodarowaniu wodami
w świetle Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE na przykładzie zlewni Prosny,
Warszawa 2006
B. Wierzbowski, B. Rakoczy, Podstawy prawa ochrony środowiska, Warszawa 2005
B. Wierzbowski, B. Rakoczy, ������������������������������������������������������
Prawo ochrony środowiska. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 2010
K. Wojtyczek, Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka Konstytucji RP,
Kraków 1999
S. Wronkowska, M. Zieliński, Komentarz do zasad techniki prawodawczej, Warszawa 2004
S. Wronkowska, M. Zieliński, �������������������������������������������������������
Problemy i zasady redagowania tekstów prawnych, Warszawa 1993
J. Wróblewski, Prawo obowiązujące a „ogólne zasady prawa”, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 1965, z. 42
XIII
Wykaz źródeł
2. Słowniki, encyklopedie i inne
I. Antos, E. Bachara, A. Barcikowska A., [w:] J. Kofman (red.), Encyklopedia popularna
PWN, Warszawa 1993
T. Borys, Raport końcowy z realizacji pracy „Opracowanie modelu wdrożeniowego
wskaźników zrównoważonego rozwoju na poziomie wojewódzkim w ramach banku
danych regionalnych” – synteza, Jelenia Góra–Warszawa 2003
http://www.wbscd.org/, World Business Council on Sustainable Development, Szwajcaria 2004
Our common future, Commission on Environment and Development, Oxford 1987
Prawo ochrony środowiska Wspólnoty Europejskiej. Suplement 1. Zagadnienia ogólne,
powietrze, Warszawa 1997
Strategia zrównoważonego rozwoju Polski do 2025 roku. Projekt założeń, Ministerstwo
Środowiska, Warszawa 1999
3. Źródła prawa
Decyzja Rady 75/437/EWG z 3.3.1975 r. w sprawie zawarcia Konwencji o zapobieganiu zanieczyszczeniu wód morskich ze źródeł śródlądowych (Dz.Urz. WE L 194
z 25.7.1975 r., s. 5)
Decyzja Rady 84/358/EWG z 28.6.1984 r. w sprawie zawarcia porozumienia o współpracy przy zwalczaniu zanieczyszczenia Morza Północnego olejami i innymi szkodliwymi substancjami (Dz.Urz. WE L 188 z 16.7.1984 r., s. 7)
Decyzja Rady 91/598/EWG z 18.11.1991 r. dotycząca zawarcia Konwencji w sprawie Międzynarodowej Komisji do Spraw Ochrony Łaby (Dz.Urz. WE L 321 z 23.11.1991 r.,
s. 24)
Decyzja Rady 95/308/WE z 24.7.1995 r. w sprawie zawarcia w imieniu Wspólnoty, Konwencji w sprawie ochrony i wykorzystania transgranicznych cieków i międzynarodowych jezior (Dz.Urz. WE L 186 z 5.8.1995 r., s. 42)
Decyzja Rady 2000/706/WE z 7.11.2000 r. w sprawie zawarcia Konwencji o ochronie
Renu, podpisana w Bernie 12.4.1999 r. (Dz.Urz. WE L 289 z 16.11.2000 r., s. 30)
Dyrektywa Rady 75/440/EWG z 16.6.1975 r. dotycząca wymaganej jakości wód powierzchniowych przeznaczonych do pozyskiwania wody pitnej w Państwach Członkowskich (Dz.Urz. WE L 194 z 25.7.1975 r., s. 26, ze zm.) – uchylona przez dyrektywę 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23.10.2000 r. ustanawiającą ramy
wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej
Dyrektywa Rady 76/160/EWG z 8.12.1975 r. dotycząca jakości wody w kąpieliskach
(­Dz.­Urz. WE L 31 z 5.2.1976 r., s. 1, ze zm.)
Dyrektywa Rady 80/68/EWG z 17.12.1979 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed
zanieczyszczeniem spowodowanym przez niektóre substancje niebezpieczne (Dz.Urz.
WE L 20 z 26.1.1980 r., s. 43, ze zm.)
Dyrektywa Rady 85/337/EWG z 27.6.1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez
niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (­Dz.­Urz. WE
L 175 z 5.7.1985 r., s. 40, ze zm.)
XIV
Wykaz źródeł
Dyrektywa 91/271/EWG z 21.5.1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(Dz.Urz. WE L 135 z 30.5.1991 r., s. 40, ze zm.)
Dyrektywa Rady 98/83/WE z 3.11.1998 r. dotycząca jakości wody przeznaczonej do
spożycia przez ludzi (Dz.Urz. WE L 330 z 5.12.1998 r., s. 32, ze zm.)
Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23.10.2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.Urz. WE L 327
z 22.12.2000 r., s. 1, ze zm.)
Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21.4.2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu (Dz.Urz. UE L 143 z 30.4.2004 r., s. 56,
ze zm.)
Dyrektywa 2006/11/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 15.2.2006 r. w sprawie zanieczyszczenia spowodowanego przez niektóre substancje niebezpieczne odprowadzane
do środowiska wodnego Wspólnoty (Dz.Urz. UE L 64 z 4.3.2006 r., s. 52)
Dyrektywa 2006/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 6.9.2006 r. w sprawie jakości
wód słodkich wymagających ochrony lub poprawy dla zachowania życia ryb (Dz.Urz.
UE L 264 z 25.9.2006 r., s. 20, ze zm.)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/7/WE z 15.2.2006 r. dotycząca zarządzania jakością wody w kąpieliskach i uchylająca dyrektywę 76/160/EWG (Dz.Urz.
UE L 64 z 4.3.2006 r., s. 37, ze zm.)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/1/WE z 15.1.2008 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Dz.Urz. UE L 24
z 29.1.2008 r., s. 8 ze zm.)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z 21.5.2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dz.Urz. UE L 152 z 11.6.2008 r.,
s. 1)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z 13.12.2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (Dz.Urz. UE L 26 z 28.1.2012 r., s. 1)
Il DecretoLegislativoz 3.4.2006 n. 152, „Norme in materiaambientale”, G.U. z 14.4.2006 r.
Nr 88
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze
sprost.)
Konstytucja Włoch z 22.12.1948 r., G.U. z 27.12.1947 r. Nr 298
Konwencja o ochronie i użytkowaniu cieków transgranicznych i jezior międzynarodowych, sporządzona w Helsinkach 17.3.1992 r. (Dz.U. z 2003 r. Nr 78, poz. 702)
Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru morza Bałtyckiego, sporządzona
w Helsinkach 9.4.1992 r. (Dz.U. z 2000 r. Nr 28, poz. 346)
Konwencja o ochronie warstwy ozonowej sporządzona w Wiedniu 22.3.1985 r. (Dz.U.
z 1992 r. Nr 98, poz. 488 ze zm.)
Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości
sporządzona w Genewie 13.11.1979 r. (Dz.U. z 1985 r. Nr 60, poz. 311 ze zm.)
Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu sporządzona
w Nowym Jorku 9.5.1992 r. (Dz.U. z 1996 r. Nr 53, poz. 238)
XV
Wykaz źródeł
Rozporządzenie (WE) Nr 2037/2000/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 29.6.2000 r.
w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową (Dz.Urz. UE L 244 z 29.9.2000 r.,
s. 1, ze zm.) – uchylone przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)
Nr 1005/2009 z 16.9.2009 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową
Rozporządzenie Ministra Finansów z 28.9.2007 r. w sprawie zapłaty opłaty skarbowej
(­Dz.­U. Nr 187, poz. 1330)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 4.8.2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z olejami odpadowymi (Dz.U. Nr 192, poz. 1968)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 25.10.2005 r. w sprawie szczegółowego
sposobu postępowania z odpadami opakowaniowymi (Dz.U. Nr 219, poz. 1858)
RozporządzenieMinistra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 23.12.2003 r. w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na
prowadzenie działalności (Dz.U. z 2004 r. Nr 16, poz. 154 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 2.4.2004 r. w sprawie
sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających
azbest (Dz.U. Nr 71, poz. 649 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 9.8.2002 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania instrukcji szkoleniowej w zakresie zapewnienia wymogów ochrony
zwierząt oraz roślin w toku szkolenia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na poligonach (Dz.U. Nr 137, poz. 1157)
Rozporządzenie MŚ z 26.7.2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować
znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz.U. Nr 122, poz. 1055)
Rozporządzenie MŚ z 9.9.2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. Nr 165, poz. 1359)
Rozporządzenie MŚ z 14.10.2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien
odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz.U. Nr 179, poz. 1498)
Rozporządzenie MŚ z 4.11.2002 r. w sprawie wysokości opłat rejestracyjnych (Dz.U.
Nr 190, poz. 1591)
Rozporządzenie MŚ z 30.10.2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz.U. Nr 192 poz. 1883)
Rozporządzenie MŚ z 12.7.2006 r. w sprawie zakresu informacji z katastru wodnego podlegających udostępnianiu, sposobu ich przygotowania oraz wysokości opłat za ich
przygotowanie i udostępnianie (Dz.U. Nr 132, poz. 927)
Rozporządzenie MŚ z 24.7.2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. Nr 137, poz. 984 ze zm.)
Rozporządzenie MŚ z 17.8.2006 r. w sprawie zakresu instrukcji gospodarowania wodą
(Dz.U. Nr 150, poz. 1087)
Rozporządzenie MŚ z 14.6.2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 120, poz. 826 ze zm.)
Rozporządzenie MŚ z 20.6.2007 r. w sprawie informacji dotyczących ruchów masowych
ziemi (Dz.U. Nr 121 poz. 840)
XVI
Wykaz źródeł
Rozporządzenie MŚ z 1.10.2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na
mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz.U. Nr 187, poz. 1340)
Rozporządzenie MŚ z 12.11.2007 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych
badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz.U. Nr 221, poz. 1645)
Rozporządzenie MŚ z 25.4.2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących rejestru zawierającego informacje o stanie akustycznym środowiska (Dz.U. Nr 82,
poz. 500)
Rozporządzenie MŚ z 26.1.2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 16, poz. 87)
Rozporządzenie MŚ z 2.7.2010 r. w sprawie przypadków, w których wprowadzanie gazów
lub pyłów do powietrza z instalacji nie wymaga pozwolenia (Dz.U. Nr 130, poz. 881)
Rozporządzenie MŚ z 10.11.2010 r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu LDWN (Dz.U. Nr 215, poz. 1414)
Rozporządzenie MŚ z 7.7.2011 r. w sprawie szczegółowych warunków wymierzania kar
na podstawie pomiarów ciągłych oraz sposobów ustalania przekroczeń, w zakresie
wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza (Dz.U. Nr 150, poz. 894)
Rozporządzenie MŚ z 12.10.2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U.
Nr 237, poz. 1419)
Rozporządzenie MŚ z 15.11.2011 r. w sprawie form i sposobu przeprowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz.U. Nr 258,
poz. 1550)
Rozporządzenie MŚ z 2.8.2012 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości
powietrza (Dz.U. z 2012 r. poz. 914)
Rozporządzenie MŚ z 24.8.2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. z 2012 r. poz. 1031)
Rozporządzenie MŚ z 13.9.2012 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji
w powietrzu (Dz.U. z 2012 r. poz. 1032)
Rozporządzenie MŚz 5.1.2012 r.w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2012 r.
poz. 81)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 30.7.2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz.U. Nr 139, poz. 940)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 8.4.2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad
jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz.U. Nr 86,
poz. 478)
Rozporządzenie MŚ z 12.11.2010 r. w sprawie opłat za udostępnianie informacji o środowisku (Dz.U. Nr 215, poz. 1415)
Rozporządzenie Prezesa RM z 20.6.2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (­Dz.­U.
Nr 100, poz. 908 – załącznik)
Rozporządzenie RM z 9.11.2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu
na środowisko (Dz.U. Nr 257, poz. 2573 ze zm.)
Rozporządzenie RM z 14.10.2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz.U.
Nr 196, poz. 1217)
XVII
Wykaz źródeł
Rozporządzenie RM z 9.11.2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. Nr 213, poz. 1397)
Umowa w sprawie Międzynarodowej Komisji Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem,
sporządzona we Wrocławiu 11.4.1996 r. (Dz.U. z 1999 r. Nr 79, poz. 886 ze zm.)
Ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)
Ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.)
Ustawa z 21.8.1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002
ze zm.)
Ustawa z 27.4.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz.U z 2008 r. Nr 25,
poz. 150 ze zm.)
Ustawa z 7.6.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 ze zm.)
Ustawa z 18.7.2001 r. – Prawo wodne (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 145 ze zm.)
Ustawa z 24.8.2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn.
Dz.U. z 2013 r. poz. 395)
Ustawa z 18.12.2003 r. o ochronie roślin (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849
ze zm.)
Ustawa z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220
ze zm.)
Ustawa z 13.4.2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U. Nr 75,
poz. 493 ze zm.)
Ustawa z 3.10.2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz.U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.)
Ustawa z 24.4.2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz.U. Nr 79, poz. 666 ze zm.)
Ustawa z 17.7.2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych
substancji (Dz.U. Nr 130, poz. 1070 ze zm.)
Ustawa z 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. Nr 163 poz. 981 ze zm.)
Ustawa z 14.12.2012 r. o odpadach (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 21)
Traktat z Amsterdamu zmieniający Traktat o Unii Europejskiej, Traktaty ustanawiające
Wspólnoty Europejskie i niektóre związane z nimi akty z 2.10.1997 r. (Dz.U. z 2004 r.
Nr 90, poz. 864/31 ze zm.; Dz.Urz. WE C 340 z 10.11.1997 r., s. 1)
Traktat z Maastricht o Unii Europejskiej z 7.2.1992 r. (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/30
ze zm.; wersja skonsolidowana Dz.Urz. UE C 326 z 26.10.2012 r., s. 13)
Traktat z Nicei zmieniający Traktat o Unii Europejskiej, Traktaty ustanawiające Wspólnoty Europejskie i niektóre związane z nimi akty (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/32; Dz.Urz. WE C 80 z 10.3.2001 r., s. 1)
4. Orzecznictwo
Postanowienie WSA w Lublinie z 12.2.2009 r., II SAB/Lu 5/09, Legalis
Postanowienie WSA w Poznaniu z 20.1.2009 r., II SA/Po 889/08, CBOSA
Wyrok NSA w Warszawie z 21.2.2006 r., II OSK 339/05, Legalis
Wyrok NSA w Warszawie z 21.2.2006 r., II OSK 547/05, Legalis
XVIII
Wykaz źródeł
Wyrok NSA w Warszawie z 7.7.2006 r., II OSK 507/06, niepubl.
Wyrok NSA w Warszawie z 26.11.2008 r., II OSK 1481/07, Legalis
Wyrok NSA w Warszawie z 23.10.2009 r., II OSK 1647/08, Legalis
Wyrok NSA w Warszawie z 3.2.2010 r., II GSK 6/10, Legalis
Wyrok NSA w Warszawie z 10.5.2011 r., II OSK 339/11, Legalis
Wyrok NSA w Warszawie z 21.9.2011 r., II GSK 878/10, Legalis
Wyrok SA w Warszawie z 30.11.2010 r., VI ACa 1156/10, niepubl.
Wyrok SA w Warszawie z 8.7.2011 r., VI ACa 140/11, Legalis
Wyrok TK z 6.6.2006 r., K 23/05, OTK-A 2006, Nr 6, poz. 62
Wyrok WSA w Białymstoku z 3.7.2008 r., II SA/Bk 836/07, Legalis
Wyrok WSA w Gliwicach z 10.11.2010 r., II SA/Gl 663/10, Legalis
Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 25.3.2009 r., II SA/Go 825/08, Legalis
Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 14.7.2010 r., II SA/Go 168/10, Legalis
Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 29.9.2010 r., II SA/Go 523/10, Legalis
Wyrok WSA w Krakowie z 10.9.2008 r., III SA/Kr 425/08, niepubl.
Wyrok WSA w Krakowie z 14.4.2010 r., II SA/Kr 1774/09, Legalis
Wyrok WSA w Lublinie z 31.3.2011 r., II SA/Lu 845/10, niepubl.
Wyrok WSA w Łodzi z 28.4.2011 r., II SA/Łd 56/10, Legalis
Wyrok WSA w Olsztynie z 18.11.2008 r., II SA/Ol 761/08, Legalis
Wyrok WSA w Olsztynie z 10.5.2011 r., II SA/Ol 176/11, Legalis
Wyrok WSA w Poznaniu z 6.1.2009 r., II SA/Po 910/08, Legalis
Wyrok WSA w Warszawie z 5.10.2005 r., IV SA/Wa 1360/05, Legalis
Wyrok WSA w Warszawie z 11.5.2006 r., IV SA/Wa 1328/05, Legalis
Wyrok WSA w Warszawie z 2.10.2006 r., IV SA/Wa 1309/06, Legalis
Wyrok WSA w Warszawie z 8.11.2006 r., IV SA/Wa 1097/06, Legalis
Wyrok WSA w Warszawie z 20.2.2007 r., IV SA/Wa 2171/06, Legalis
Wyrok WSA w Warszawie z 15.11.2007 r., IV SA/Wa 1412/07, niepubl.
Wyrok WSA w Warszawie z 26.2.2008 r., IV SA/Wa 2152/07, Legalis
Wyrok WSA w Warszawie z 28.5.2008 r., VIII SA/Wa 43/08, Legalis
Wyrok WSA w Warszawie z 31.10.2008 r., IV SA/Wa 916/08, niepubl.
Wyrok WSA w Warszawie z 9.4.2009 r., IV SA/Wa 95/09, Legalis
Wyrok WSA w Warszawie z 15.10.2009 r., IV SA/Wa 982/09, Legalis
Wyrok WSA w Warszawie z 14.1.2010 r., IV SA/Wa 1916/09, Legalis
Wyrok WSA w Warszawie z 11.8.2010 r., IV SA/Wa 857/10, niepubl.
Wyrok WSA w Warszawie z 21.9.2010 r., IV SA/Wa 868/10, Legalis
Wyrok WSA w Warszawie z 10.11.2010 r., IV SA/Wa 1561/10, Legalis
Wyrok WSA we Wrocławiu z 15.3.2007 r., II SA/Wr 745/06, Legalis
Wyrok WSA we Wrocławiu z 6.12.2007 r., II SA/Wr 12/07, niepubl.
Wyrok WSA we Wrocławiu z 27.5.2010 r., II SA/Wr 128/10, niepubl.
5. Dokumenty urzędowe
Pismo Ministerstwa Środowiska Nr DIOŚ 024/76/7474/03/ID z 14.1.2004 r.
XIX