kliknij tutaj

Informacja Komisji Prawnej PFRN na temat zmian
w Kodeksie cywilnym i Kodeksie postępowania cywilnego.
Zgodnie w treścią ustawy z dnia 10 lipca 2015r. Dz. U. z dnia 07.09.2105r. pozycja 1311, która weszła w życie
08.09.2016r. dokonane zostały zmiany w treści Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego.
Nowelizacja ta dotyczy nowej formy czynności prawnych, przyspieszenia i uproszczenia postępowania cywilnego, zmian
w postępowaniu egzekucyjnym.
Uzasadnieniem nowych rozwiązań jest przede wszystkim wprowadzenie do prawa i procedury cywilnej nowych rozwiązań
wynikających z rozwoju technologicznego.
W Kodeksie cywilnym znowelizowane zostały art. 73 i następne, co jest konsekwencją przyjęcia formy dokumentowej
jako nowego typu formy szczególnej czynności prawnych oraz definicji dokumentu.
Zgodnie z nowym art. 772 do zachowania formy dokumentowej czynności prawnej wystarczy złożenie oświadczenia woli
w postaci dokumentu. Niezbędne jest aby można było ustalić osobę składającą takie oświadczenie.
Art. 773 definiuje pojęcie dokumentu. Jest to nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jego treścią. Podstawową
cechą dokumentu ma być jego intelektualna zawartość, czyli informacja obejmująca przede wszystkim oświadczenie woli
oraz inne rodzaje oświadczeń (np. oświadczenia wiedzy). Podpis nie jest elementem niezbędnym dokumentu. Treść
dokumentu może zostać dowolnie ujawniona, nie tylko za pomocą znaków graficznych (język) lecz także
z wykorzystaniem dźwięku czy obrazu. Może być utrwalona na dowolnym nośniku i za pomocą dowolnych środków.
Sposób utrwalenia informacji ma umożliwiać jej zachowanie i odtworzenie. Nośnikiem może więc być papier lub plik
zapisany na pendrivie, przy pomocy np. długopisu czy w telefonie komórkowym. Dokumentem, zgodnie z nowymi
przepisami są więc łącznie informacja możliwa do odtworzenia i jej nośnik.
Poniżej znowelizowane przepisy Kodeksu cywilnego.
Art. 651 Przepisy o oświadczeniach woli stosuje się odpowiednio do innych oświadczeń.
Art. 73
§ 1. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, dokumentową albo elektroniczną, czynność
dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.
§ 2. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy
jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla
wywołania określonych skutków czynności prawnej.
Art. 74
§ 1. Zastrzeżenie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że
w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania
stron na fakt dokonania czynności. Przepisu tego nie stosuje się, gdy zachowanie formy pisemnej, dokumentowej albo
elektronicznej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
§ 2. Jednakże mimo niezachowania formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów
dowodowych dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to
zgodę, żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo fakt dokonania czynności prawnej jest uprawdopodobniony
za pomocą dokumentu.
§ 3. Jeżeli forma pisemna, dokumentowa albo elektroniczna jest zastrzeżona dla oświadczenia jednej ze stron,
w razie jej niezachowania dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania tej czynności jest
dopuszczalny także na żądanie drugiej strony.
§ 4. Przepisów o skutkach niezachowania formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów
dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami.
Art. 76 Jeżeli strony zastrzegły w umowie, że określona czynność prawna między nimi ma być dokonana w szczególnej
formie, czynność ta dochodzi do skutku tylko przy zachowaniu zastrzeżonej formy. Jednakże gdy strony zastrzegły
dokonanie czynności w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, nie określając skutków niezachowania
tej formy, w razie wątpliwości poczytuje się, że była ona zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych.
-1-
Art. 77
§ 1. Uzupełnienie lub zmiana umowy wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej
zawarcia.
§ 2. Jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, jej rozwiązanie za zgodą
obu stron, jak również odstąpienie od niej albo jej wypowiedzenie wymaga zachowania formy dokumentowej, chyba że
ustawa lub umowa zastrzega inną formę.
§ 3. Jeżeli umowa została zawarta w innej formie szczególnej, jej rozwiązanie za zgodą obu stron wymaga zachowania
takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia; natomiast odstąpienie od umowy albo jej
wypowiedzenie powinno być stwierdzone pismem.
Art. 771
§ 1. W wypadku gdy umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami bez zachowania formy pisemnej jedna strona
niezwłocznie potwierdzi w piśmie skierowanym do drugiej strony, a pismo to zawiera zmiany lub uzupełnienia umowy,
niezmieniające istotnie jej treści, strony wiąże umowa o treści określonej w piśmie potwierdzającym, chyba że druga
strona niezwłocznie się temu sprzeciwiła na piśmie.
§ 2. W przypadku gdy umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami bez zachowania formy dokumentowej jedna strona
niezwłocznie potwierdzi w dokumencie skierowanym do drugiej strony, a dokument ten zawiera zmiany lub uzupełnienia
umowy, niezmieniające istotnie jej treści, strony wiąże umowa o treści określonej w dokumencie potwierdzającym, chyba
że druga strona niezwłocznie się temu sprzeciwiła w dokumencie.
Art. 772 Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli
w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie.
Art. 773 Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.
Art. 781
§ 1. Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli
w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
§ 2. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym
w formie pisemnej.
Art. 79 Osoba niemogąca pisać może złożyć oświadczenie woli w formie pisemnej w ten sposób, że uczyni
na dokumencie tuszowy odcisk palca, a obok tego odcisku osoba przez nią upoważniona wypisze jej imię
i nazwisko oraz złoży swój podpis, albo w ten sposób, że zamiast składającego oświadczenie podpisze się
osoba przez niego upoważniona, a jej podpis będzie poświadczony przez notariusza, wójta (burmistrza,
prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa z zaznaczeniem, że został złożony na życzenie
osoby niemogącej pisać.
Zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego.
Zmianą o dużym znaczeniu dla praktycznego przebiegu postępowania cywilnego jest wprowadzenie przepisów
pozwalających na wnoszenie i doręczanie pism, w tym pism procesowych, za pośrednictwem systemu
teleinformatycznego w każdej sprawie. O zastosowaniu takiej metody decyduje tak strona działająca samodzielnie jak
i profesjonalny pełnomocnik oddzielnie w każdej sprawie. Po dokonaniu takiego wyboru, pisma niewniesione z użyciem
systemu teleinformatycznego nie będą wywoływać skutków prawnych. Na każdym etapie postępowania możliwa będzie
rezygnacja z wcześniej dokonanego wyboru.
Wybór dokonany przez jedną ze stron postępowania będzie wiążący tylko dla strony, która go dokonała.
Także załączniki, w tym odpisy dla strony przeciwnej, będą wnoszone za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Poświadczenie będzie dokonywane przez sam fakt wprowadzenia do systemu.
Skutek doręczenia, w trybie art. 139 kpc będzie następował również w przypadku nielogowania się do systemu przez 14
dni licząc od dnia wprowadzenia do systemu. Do doręczeń elektronicznych nie będzie mieć zastosowania zakaz doręczeń
w porze nocnej oraz w dniu ustawowo wolne od pracy.
Budowa systemu teleinformatycznego ma trwać trzy lata. Możliwość skorzystania z tej metody zależeć będzie od
warunków technicznych w danym sądzie. Ponadto zmienione zostały przepisy dotyczące instytucji wyłączenia sędziego.
Obecnie sędzia, wobec którego złożono wniosek o wyłącznie może dalej prowadzić postępowanie z wyjątkiem wydania
orzeczenia albo zarządzenia kończącego postępowanie w sprawie. Złożenie wniosku o wyłączenie nie będzie więc
hamowało postępowania.
-2-
Nowy art. 1481 kpc poszerza możliwości rozpoznawania spraw na posiedzeniu niejawnym. Obecnie sąd może rozpoznać
sprawę na takim posiedzeniu w przypadku uznania powództwa lub gdy po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu
zapłaty czy od wyroku zaocznego, uzna, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.
Następna zmiana dotyczy sposobu doręczeń. Sąd może wzywać strony, świadków, biegłych i inne osoby, w sposób który
uzna za najbardziej celowy, z pominięciem tradycyjnych sposobów doręczenia.
Zgodnie z nową treścią art. 151 § 2 kpc dopuszczalne jest przeprowadzenie posiedzenia jawnego przy użyciu urządzeń
technicznych umożliwiających przeprowadzenie rozprawy na odległość. W przypadku transmisji posiedzenia uczestnicy
postępowania będą mogli brać udział w czynnościach sądowych, przebywając w budynku innego sądu, w którym będą
mogli dokonywać czynności procesowych.
Postępowanie egzekucyjne.
Większość zmian ma na celu rozszerzenie możliwości korzystania z drogi elektronicznej i doręczeń elektronicznych
w postępowaniu egzekucyjnym.
Dodane przepisy art. 8791 i następne kpc wprowadzają nową formę licytacji, tzw. licytację elektroniczną, której celem ma
być zwiększenie efektywności sprzedaży zajętych ruchomości.
Październik, 2016
-3-