Geografia Unii Europejskiej

Spis treści
W stęp {Jerzy M a ko w ski)...................................................................................................... .
7
1. GENEZA I EKSPANSJA UNII E U R O PE JSK IE J {Maciej Jędrusik) .....................
1.1. P o c z ą tk i........................................................................................................................
1.2. Europejska „Szóstka” ...................................................................................................
1.2.1. Europejska Wspólnota Węgla i S t a l i ...............................................................
1.2.2. Europejska Wspólnota Gospodarcza i E uratom .............................................
1.3. Europejska „Dziewiątka” - pierwsze rozszerzenie p ó łn o c n e .................................
1.4. Europejska „Dziesiątka” i „Dwunastka” - rozszerzenia na południe:
pierwsze południowe i śródziemnomorskie...............................................................
1.5. Europejska „Piętnastka” - rozszerzenia: drugie centralne i drugie północne . . .
1.6. Europejska „Dwudziestkapiątka” i „Dwudziestkasiódemka” .................................
L iteratura..............................................................................................................................
9
9
13
13
15
18
19
26
28
35
2. ŚRODOW ISKO PRZYRODNICZE UNII EU R O PEJSK IEJ {Jerzy Makowski). .
2.1. Ukształtowanie powierzchni i budowa geologiczna................................................
2.2. Warunki klimatyczne i klimaty E u ro p y .....................................................................
2.3. Wody śródlądowe.........................................................................................................
2.4. Świat roślinny...............................................................................................................
2.5. Ochrona p rz y ro d y ......................................................................................................
2.6. Troska o czyste pow ietrze..........................................................................................
2.7. Poprawa czystości w ó d ................................................................................................
2.8. Ograniczenie h a ła s u ...................................................................................................
2.9. Gospodarka odpadam i................................................................................................
2.10. Ochrona zagrożonych gatunków fauny i f lo ry .........................................................
L iteratura..............................................................................................................................
36
36
52
57
60
63
67
69
69
69
71
74
3. ZRÓŻNICOW ANIE KRAJÓW UNII EU R O PEJSK IEJ POD W ZGLĘDEM
POZIOM U ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO {Mirosława Czerny)
3.1. Gospodarka europejska................................................................................................
3.2. Trochę historii o przestrzeni europejskiej..................................................................
3.3. Region i rozwój regionalny..........................................................................................
3.4. Baza surowcowa i jej wykorzystanie...........................................................................
75
75
78
84
89
3.5. Rolnictwo.....................................................................................................................
3.6. Leśnictwo.....................................................................................................................
3.7. Rybołówstwo...............................................................................................................
3.8. Przemyśl........................................................................................................................
3.9. Nowe zjawiska w przestrzeni przemysłowej...............................................................
3.10. U słu g i...........................................................................................................................
L iteratura..............................................................................................................................
98
104
106
107
113
121
126
4. ZMIANY DEM OGRAFICZNE W KRAJACH UNII E U R O PEJSK IEJ
(Barbara Gibki).....................................................................................................................
4.1. Wprowadzenie...............................................................................................................
4.2. Unia Europejska w kontekście globalnym..................................................................
4.3. Rozmieszczenie ludności.............................................................................................
4.4. Dynamika rozwoju dem ograficznego........................................................................
4.4.1. Od sześciu do dwudziestu siedmiu k ra jó w ......................................................
4.4.2. Starzy i nowi członkowie - dwa różne reżimy demograficzne........................
4.4.3. Współczesne zmiany dynamiki n a tu ra ln e j......................................................
4.5. Struktury dem ograficzne.............................................................................................
4.5.1. Struktura ludności według wieku i p ł c i ............................................................
4.5.2. Stan cywilny, tworzenie i rozpad rodziny.........................................................
4.5.3. Wykształcenie......................................................................................................
4.5.4. Z atru d n ie n ie......................................................................................................
4.6. Trendy i kierunki migracyjne.......................................................................................
4.6.1. Dzieje imigracji do Europy.................................................................................
4.6.2. Im ig ra n c i............................................................................................................
4.7. Perspektywy rozwoju dem ograficznego.....................................................................
4.7.1. Najważniejsze problemy dem ograficzne.........................................................
4.7.2. Pomysły na przeciwdziałanie skutkom kryzysu demograficznego..................
L iteratura..............................................................................................................................
127
127
127
131
134
134
135
136
141
141
143
144
145
146
147
149
156
157
158
159
5. URBANIZACJA W UNII EU R O PEJSK IEJ (Maria Skoczek) .................................
5.1. Poziom urbanizacji......................................................................................................
5.2. Cechy sieci m ie jsk ie j...................................................................................................
5.3. Procesy m etropolizacji................................................................................................
5.4. Czynniki rozwoju m iast................................................................................................
L iteratura..............................................................................................................................
161
161
162
163
168
169
6. UNIA EUROPEJSKA - PRZESTRZEŃ, KULTURA, TOŻSAMOŚĆ
(Bogumiła Lisocka-Jaegermann) .......................................................................................
6.1. Wprowadzenie...............................................................................................................
6.2. Kto wymyślił Europę?...................................................................................................
6.2.1. Mit Europy i „opowieści o europejskości”, czyli co nas łączy ........................
6.2.2. Co nas dzieli? Podziały Wschód-Zachód, P ółnoc-P ołudnie........................
6.3. Europa Narodów i grup etnicznych? Różnorodność językowa, etniczna i religijna
6.3.1. J ę z y k i..................................................................................................................
6.3.2. Religie i w y z n a n ia .............................................................................................
6.4. Europa regionów? Zróżnicowanie regionalne i lo k a ln e ..........................................
6.5. Zakończenie. Konstruowanie E u ro p y ........................................................................
L iteratura..............................................................................................................................
170
170
173
173
177
178
178
186
191
193
194
Indeks rzeczow y.....................................................................................................................
195