Rozszerzona informacja w pliku PDF

Zasoby pochodzące ze strony http://pl.languagesindanger.eu/map/ Ćwiczenia dla yurakaré (Ameryka).
Ćwiczenie 2 Struktura języka
W yurakaré słowa składają się z rdzenia oraz pewnej liczby sufiksów (przedrostków i
przyrostków) niosących znaczenie gramatyczne.
Pyt. 1. Przeczytaj zdania (1) – (8) i wywnioskuj kiedy używane są sufiksy -ja i -ti. Oba
dodawane są do czasowników, ale co wpływa na wybór między jednym sufiksem a
drugim?
By rozwiązać to zadanie możesz zignorować pozostałe informacje gramatyczne
podawane w drugiej linijce za pomocą glos.
(1) chitta-ø=ja
mala-ø=ya
a-chichi
rzucić.SG-3=? pójść.SG-3-NVR
3SG.P-paznokieć
‘Rzucił swój paznokieć i poszedł.’
(2) wita-lë-y=ti
mala-ø
ti-bba
przybyć.SG-RC-1SG.S=?
pójść.SG-3
1SG-mąż
‘Jak tylko przyjechałam, mój mąż poszedł.’
(3) mi-bëjti
ayaj
2SG-widzieć:1SG.S
tütü
szybko
mala-m=ti
siedzieć;być iść.SG-2SG.S=?
‘Widziałem jak biegniesz.’
(4) nij pojde
NEG
winani-tu
móc
puwa-tu=ja
chodzić-1PL.S
pijany-1PL=?
‘Nie mogliśmy iść, kiedy byliśmy pijani.’
(5) am=chi
WH=DIR
bali-ø=w yee=w
a-tëptë-ø=w=ja
pójść.PL-3=PL
kobieta=PL
INC-myć-3=PL=?
‘Gdzie poszła kobieta, która myła?’
(6) dapassa-ø
pęknąć-3
na
pojore na
shëy
duli=ti
DEM
czółno
wczoraj
zrobić:1SG.S=?
DEM
‘Czółno, które zrobiłem wczoraj, pękło.’
(7) tiya-ø=w=naja
jeść-3=PL=DSC
na
bobo-m=ti
DEM
trafić;zabić-2SG.S=?
‘Zjedli to, co złapałeś.’
(8) la bobo-ø=w=ja
kiedy
tiya-ø=w
trafić;zabić-3=PL=?
‘Kiedy to zabili, zjedli to.’
jeść-3=PL
Skróty
1, 2,
pierwsza, druga, trzecia osoba gramatyczna
3
DEM
DIR
DSC
wskazujący (np. zaimek, taki jak ten, tamta itp.)
kierunek
dyskontynuatyw (oznacza, że pojawiła się nowa
INC
okoliczność/sytuacja)
postać niedokonana (o czynnościach, które trwają lub
MID
NEG
NVR
nie zostały ukończone)
strona medialna
negacja
tryb, który oznacza, że osoba mówiąca nie do końca
jest pewna prawdziwości swojego stwierdzenia, lub jest
to coś co generalnie “ludzie mówią”, np. mit lub
P
RC
tradycyjna historia przekazywana z ust do ust)
dzierżawczość
postać niedawnie dokonana (wskazuje, że czynność
S
SG
WH
dopiero została zakończona)
temat zdania / podmiot
liczba pojedyncza
pytajnik
Spójrz teraz na zdania (9) i (10) – czy potwierdzają Twoją hipotezę czy tez musisz
dokonać w niej zmian?
(9) bob-to-tu=ja
dëpë-y
walczyć-MID-1PL.S=?
uderzyć-1SG.S
‘Kiedy walczyliśmy, uderzyłem go.’
(10)
a-bop-to-tu=ja
INC-walczyć-MID-1PL=?
ti-puñe-ø
1SG-uderzyć-3
‘Kiedy walczyliśmy, uderzył mnie.’