gminny program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz

Transkrypt

Załącznik do Uchwały Nr XXV/176/16 Rady Miejskiej w Nisku z dnia 31 sierpnia 2016 roku w sprawie zmiany
treści Załącznika do Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy
w Rodzinie dla Gminy i Miasta Nisko na lata 2015-2017
GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY
W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY
W RODZINIE DLA GMINY I MIASTA NISKO
NA LATA 2015 – 2017
Nisko 2016
Spis treści
1. Wprowadzenie do programu ........................................................................................................... 3
2. Diagnoza problemu przemocy w rodzinie w Gminie i Mieście Nisko z uwzględnieniem kontekstu
ogólnopolskiego .................................................................................................................................. 4
3. Podstawy prawne związane z opracowaniem i wdrożeniem programu ........................................ 10
4. Odbiorcy Programu ....................................................................................................................... 12
5. Ramy czasowe realizacji Programu............................................................................................... 14
6. Cel główny programu i cele szczegółowe ..................................................................................... 14
7. Zadania i działania Programu wraz ze wskazaniem terminu realizacji oraz ich głównych
realizatorów ....................................................................................................................................... 14
8. Wartości docelowe wskaźników do osiągnięcia w odniesieniu do poszczególnych działań ........ 17
9. Realizatorzy Programu .................................................................................................................. 19
10. Źródła finansowania programu.................................................................................................... 20
11. Zasady monitoringu, ewaluacji i sprawozdawczości programu .................................................. 20
12. Postanowienia końcowe .............................................................................................................. 22
Załącznik nr 1 do Programu – Wzór narzędzia monitoringowego dla realizatorów programu ........ 23
Spis rysunków, wykresów i tabel:
Rysunek 1. Główni odbiorcy Programu Instytucjonalni ....................................................................... 13
Rysunek 2. Główni odbiorcy Programu nieinstytucjonalni................................................................... 13
Rysunek 3. Cel główny Programu ......................................................................................................... 14
Rysunek 4. Cele szczegółowe Programu............................................................................................... 14
Wykres 1. Liczba wypełnionych formularzy „Niebieska Karta” w latach 2012-2015 ........................... 5
Wykres 2. Ogólna liczba ofiar przemocy w rodzinie w latach 2012-2015 ............................................. 6
Wykres 3.Liczba podejrzanych sprawców przemocy w Polsce znajdujących się pod wpływem
alkoholu w latach 2012- 2015 ................................................................................................................. 7
Wykres 5. Liczba rodzin otrzymujących pomoc i wsparcie z Ośrodka Pomocy Społecznej w Nisku w
latach 2012 – 2015 z uwagi na przemoc w rodzinie................................................................................ 9
Tabela 1. Skala zjawiska przemocy w rodzinie występująca w Gminie i Mieście Nisko w latach 2012
– 2015 ...................................................................................................................................................... 8
Tabela 2.Liczba interwencji domowych przeprowadzonych przez Policjantów Komendy Powiatowej
Policji w Nisku w latach 2012 - 2015 ..................................................................................................... 9
Tabela 3. Zadania, działania, terminy i główni realizatorzy Programu w odniesieniu do celów
szczegółowych programy ...................................................................................................................... 15
Tabela 4. Zaplanowane wskaźniki do osiągnięcia w ramach realizacji Programu ................................ 17
2|Strona
1. Wprowadzenie do programu
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar
Przemocy w Rodzinie dla Gminy i Miasta Nisko jest dokumentem o charakterze
planistycznym i strategicznym. Wyznacza kierunki działań zmierzających do wsparcia osób i
rodzin doświadczających przemocy w rodzinie oraz ich ochrony przed negatywnymi
skutkami przemocy w rodzinie. Ma również w swoich założenia poprzez działania w nim
zawarte dążyć do oddziaływania na sprawców przemocy w rodzinie. W niektórych
przypadkach umożliwiać przywrócenie równowagi w rodzinie. Program jest tym samym
planem, który powinien być wdrażany przez wszystkie organy gminne i jej jednostki
organizacyjne. W realizację Programu powinni być włączeni również lokalni partnerzy i inne
instytucje, które są odpowiedzialne za realizację określono ustawowych zadań. Przy
opracowaniu Aktualizacji Programu należy uwzględnić:
1. Diagnozę i działania odnoszące się do przeciwdziałania przemocy w rodzinie określone
w Aktualizacji Strategii rozwiązywania problemów społecznych w Gminie i Mieście Nisko
z uwzględnieniem kierunków rozwoju pomocy społecznej na lata 2013-20201.
2. Informacje o wynikach kontroli Najwyższej Izby Kontroli „Pomoc Osobom Dotkniętym
Przemocą Domową” z dnia 26.04.2016 roku2 w szczególności w zakresie gminnych
programów.
3. Zalecenie pokontrolne nr S-I.431.10.5.2016.UK Wojewody Podkarpackiego w zakresie
uzupełnienia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w szczególności
o pełną nazwę programu, zadania związane z ewaluacją i dokumentowaniem jego realizacji.
Uwzględnienie tych trzech elementów umożliwi zaktualizowanie programu w zakresie
wymaganym ustawą z dnia 29 lipca 2005 r., o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie3 oraz
pozwolą na jego sprawne wdrażanie i ocenę jego efektów. Tym samym aktualizacja
Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy
w Rodzinie jest niezbędna, a obowiązek jego opracowania wynika z art. 6 ust. 2 pkt. 1)
ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie4, który to nakłada go na Gminę.
1
Uchwała Nr XV/110/15 Rady Miejskiej w Nisku z dnia 18 listopada 2015 roku w sprawie aktualizacji Strategii
rozwiązywania problemów społecznych w Gminie i Mieście Nisko z uwzględnieniem kierunków rozwoju
pomocy społecznej na lata 2013-2020.
2
https://www.nik.gov.pl/plik/id,10943,vp,13290.pdf z dnia 01.07.2016 r.
3
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tekst jednolity Dz. U z 15 września
2015 r., poz. 1390 z późn. zm.)
4
Tamże
3|Strona
2. Diagnoza problemu przemocy w rodzinie w Gminie i Mieście Nisko
z uwzględnieniem kontekstu ogólnopolskiego
Przemoc w szerokim ujęciu, jest zjawiskiem występujący w naszym codziennym
życiu. Stykamy się z nią bezpośrednio lub pośrednio. Bezpośredni kontakt z tym zjawiskiem
mamy w środowisku rodzinnym, sąsiedzkim i otoczeniu społecznym, czasami sami jesteśmy
ofiarami różnych form przemocy. Pośredni kontakt z przemocą mamy głównie za
pośrednictwem prasy w tym lokalnej oraz mediów ogólnopolskich w tym telewizji, radia.
Zazwyczaj są to informacje związane z różnymi przestępstwami w tym przeciwko rodzinie.
W węższym ujęciu przemoc można zdefiniować za pośrednictwem ustawowej definicji.
W ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w art. 2 pkt. 2) została określona
definicja przemocy w rodzinie5. W jej brzemieniu przemoc w rodzinie to: jednorazowe albo
powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste
członków rodziny i osób wspólnie zamieszkujących i gospodarujących, w szczególności
narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność,
nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu
fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób
dotkniętych przemocą. Przemoc w rodzinie w rozumieniu ustawowym, upraszczając, to
jednorazowe lub powtarzające się działania naruszające określone prawa osoby.
Do podstawowych rodzajów przemocy w rodzinie możemy zaliczyć:
1. Przemoc fizyczną, która polega na bezpośrednim naruszeniu nietykalności cielesnej drugiej
osoby przez sprawcę przemocy w tym np. szarpanie, popychanie, uderzenie, spoliczkowanie,
okaleczenie, pozbawienie wolności.
2. Przemoc ekonomiczną, polegającą na ograniczaniu dostępu do środków finansowych,
udostępnianie ich pod określonymi warunkami często społecznie nieakceptowanymi,
zabieranie środków finansowych lub niekontrolowanie korzystanie z nich przez sprawcę
przemocy.
3. Przemoc psychiczną, która ma prowadzić do obniżenia poczucia wartości i samopoczucia
psychicznego ofiary. Polega między innymi na wyzwiskach, poniżaniu, upokarzaniu,
groźbach, zastraszaniu.
4. Przemoc seksualną, która prowadzi do zmuszania do obcowania płciowego ze sprawcą
przemocy, w tym często do gwałtów (nieuświadomionych przez ofiary) oraz na
5
2015 r., poz. 1390 z późn. zm.).
4|Strona
nieakceptowanych praktykach seksualnych ze strony sprawcy przemocy.
W Polsce zjawisko przemocy w rodzinie nie jest niczym nowym. W okresie przed
wejściem w życie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (2005 roku), głownie
z tym problemem stykali się pracownicy socjalni, policjanci oraz wymiar sprawiedliwości.
W okresie tym nie było zbyt wiele oficjalnie zgłaszanych przestępstw w zakresie przemocy
w rodzinie. W skrajnych przypadkach prowadzone były postępowania dotyczące znęcania się
nad członkami rodziny. Po wejściu „w życie” w 2005 roku ustawy o przeciwdziałania
przemocy w rodzinie i wdrożeniu procedury „Niebieskiej Karty” liczba zgłaszanych
i odnotowywanych przypadków przemocy w rodzinie drastycznie wzrosła. Wpływ na to miał
wzrost poziomu wiedzy i świadomości pracowników różnych służb społecznych i instytucji
samorządowych, państwowych, którzy coraz częściej zgłaszali zjawiska przemocy
w rodzinie. Wzrosła również w tym zakresie świadomość ofiar przemocy w rodzinie, co
wpłynęło, na to, że coraz „śmielej” zgłaszali występowanie przemocy w rodzinie.
Jeżeli chodzi o zjawisko przemocy w rodzinie w Polsce to, jego skalę można określić
na podstawie danych statystycznych Komendy Głównej Policji w zakresie procedury
„Niebieskiej Karty”
Wykres 1. Liczba wypełnionych formularzy „Niebieska Karta” w latach 2012-2015
2015 r.
75 495
2014 r.
77 808
2012 r.
51 292
2012
2013
2013 r.
61 047
2014
2015
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Komendy Główniej Policji za lata 2012-2015.
http://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/przemoc-w-rodzinie/50863,Przemoc-w-rodzinie.html
z 03.07.2016r.
Z danych zwartych na wykresie wynika, że liczba wypełnionych nowych „Niebieskich
Kart” największa była w 2014 roku i wynosiła przeszło 77 808 w 2015 roku ich liczba
nieznacznie zmalała.
5|Strona
Wykres 2. Ogólna liczba ofiar przemocy w rodzinie w latach 2012-2015
17 392
10 733
Rok 2015
69 376
21 055
11 491
Rok 2014
97501
72 786
105 332
w tym meżczyźni
19 254
9 233
Rok 2013
w tym kobiety
58 310
86 797
19 172
7 580
Rok 2012
0
w tym małoletni
50 241
Liczba ofiar przemocy ogółem
76 993
20 000 40 000 60 000 80 000 100 000 120 000
z 03.07.2016 r.
Z danych zawartych na wykresie nr 2 wynika, że liczba ofiar przemocy w rodzinie jest
bardzo wysoka. W 2014 roku wynosiła 105 332 osób, a w 2015 roku 97 501 osób. Tym
samym zmalała w 2015 roku ogólna liczba ofiar przemocy w rodzinie. Głównymi ofiarami
przemocy w rodzinie są kobiety. Mężczyzn, jako ofiar przemocy w rodzinie jest o wiele
mniej. W 2015 roku ich udział w ogólnej liczbie ofiar przemocy w rodzinie stanowił 11%.
Nieco większy jest udział małoletnich w ogólnej liczbie ofiar przemocy w rodzinie i w 2015
roku wynosił 17,86%. Liczba ofiar przemocy w rodzinie począwszy od 2012 roku
wykazywała tendencję wzrostową. W 2015 roku natomiast odnotowaniu spadek liczby ofiar
przemocy w rodzinie.
Jeżeli chodzi o korelacje pomiędzy znajdowaniem się pod wpływem alkoholu
i występowaniem przemocy w rodzinie, to należy stwierdzić, że ona występuje. Bardzo często
jest tak, że to problem z alkoholem wpływa wprost na występowanie przemocy w rodzinie,
jest jej motorem napędowym. Sprawcy przemocy często znajdują się pod wpływem alkoholu,
co w wielu przypadkach ma wpływ na większą brutalność w ich zachowaniu i działaniu,
prowadzi do większych szkód zdrowotnych dla ofiar przemocy w rodzinie. W pierwszej
kolejności, w takich przypadkach należy kierować takie osoby na leczenie odwykowe. Jeżeli
chodzi o sprawców przemocy, będących pod wpływem alkoholu, to dane zawarto na wykresie
nr 3.
6|Strona
Wykres 3.Liczba podejrzanych sprawców przemocy w Polsce znajdujących się pod
wpływem alkoholu w latach 2012- 2015
2015 r.
48 841
2012 r.
31 387
2012
2013 r.
37 650
2014 r.
50 073
2013
2014
2015
z 03.07.2016 r.
Z danych zawartych na wykresie 3 wynika, że bardzo duża liczba osób znajdujących
się pod wpływem alkoholu jest potencjalnymi sprawcami przemocy w rodzinie, z tendencją
rosnącą począwszy od 2013 roku. W 2015 roku, co prawna liczba osób podejrzanych
o stosowanie przemocy pod wpływem alkoholu zmalała, ale statystycznie rzecz ujmując
w rzeczywistości, tak nie było z uwagi na to, że zmalała również liczba osób podejrzanych
o stosowanie przemocy ogółem. Uśredniając analizowane lata, procentowy udział osób
podejrzanych o stosowanie przemocy w rodzinie znajdujących się pod wpływem alkoholu
w stosunku do ogółu osób podejrzanych o stosowanie przemocy wynosił 62,8%.
Jeżeli chodzi o zjawisko przemocy w rodzinie w Gminie i Mieście Nisko, to zjawisko
przemocy w rodzinie w nim występuje. W Gminie i Mieście Nisko działa Gminny Zespół
Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, który mieści się w Ośrodku
Pomocy Społecznej w Nisku a jego obsługę techniczno – organizacyjną zapewnia Ośrodek.
Z danych sprawozdawczych Zespołu (…), wynika, że przemoc dotyka wielu rodzin w Gminie
i Mieście Nisko. Oczywiście diagnozując skalę przemocy w rodzinie w Gminie i Mieście
Nisko nie da się jej określić z dokładnością do 100%, co wynika z faktu, że część osób
i rodzin nie zgłasza występowania przemocy w rodzinie do różnych instytucji. Nie są również
podejmowane w tych rodzinach interwencje Policji lub innych służb w tym Ośrodka Pomocy
Społecznej w Nisku. Tym samym zdiagnozowana skala występowania przemocy w rodzinie
jest niedoszacowania lub zaniżona w stosunku do rzeczywistej wielkości jej występowania.
7|Strona
Dane w zakresie występowania przemocy w rodzinie w Gminie i Mieście Nisko zostały
zawarte w poniższej tabeli.
Tabela 1. Skala zjawiska przemocy w rodzinie występująca w Gminie i Mieście Nisko
w latach 2012 – 2015
Nazwa kategorii
Lata
2012
2013
2014
2015
Łączna liczba rodzin, w których występuje
zjawisko przemocy w rodzinie
Liczba poszkodowanych kobiet
60
90
108
73
44
81
115
70
Liczba poszkodowanych dzieci
1
83
83
108
Liczba prowadzonych postępowań/spraw
w ramach procedury „Niebieska Karta”
Liczba zakończonych postępowań w ramach
procedury „Niebieska Karta”
Liczba ogółem sporządzonych Niebieskich Kart A
23
90
108
82
16
56
54
49
60
61
64
82
Źródło: opracowanie własne na podstawie Ankiety dotycząca skali zjawiska przemocy w rodzinie. Ankiety za
lata 2012-2015.
Z danych zawartych w tabeli nr 1 wynika, że łączna liczba rodzin, w których
występuje zjawisko przemocy zaczęła maleć począwszy od 2015 roku. W 2015 roku liczba
rodzin, w których występuje zjawisko przemocy wynosiła 73. Zaczęła również maleć
począwszy od 2015 roku liczba poszkodowanych kobieta i w 2015 roku wyniosła 70. Wzrosła
natomiast liczba poszkodowanych w wyniku przemocy w rodzinie dzieci. W 2015 roku
wynosiła ona 108 dzieci. Zmalała natomiast liczba postępowań prowadzonych w ramach
procedury „Niebieskiej Karty” i w 2015 roku wyniosła 82 postępowania. Nieznaczeniu
zmniejszeniu uległa w 2015 roku liczba zakończonych postępowań w ramach procedury
„Niebieskiej Karty” i wyniosła ona 49 zakończonych postępowań. Wzrostowi w 2015 roku
uległa natomiast liczba sporządzonych „Niebieskich Kart”. W 2015 roku sporządzono ich 82,
czyli o 18 więcej niż w 2014 roku.
Z danych zgromadzonych z Komendy Powiatowej Policji w Nisku za lata 2012 – 2015
wynika, że liczba interwencji domowych jest nadal znaczna, choć można zaobserwować ich
nieznaczny spadek. Nie wszystkie interwencje domowe dotyczą natomiast procedury
„Niebieskiej Karty”. W tabeli nr 2 zawarto w tym zakresie stosowane dane.
8|Strona
Tabela 2.Liczba interwencji domowych przeprowadzonych przez Policjantów Komendy
Powiatowej Policji w Nisku w latach 2012 - 2015
Nazwa kategorii
Lata
2012
2013
2014
2015
Liczba przeprowadzonych interwencji domowych
321
293
244
189
ogółem
Liczba interwencji domowych w rodzinie
87
131
105
dotyczących przemocy w rodzinie /procedura
„Niebieska Kart”
Źródło: opracowanie na postawie dostanych danych z Komendy Powiatowej Policji w Nisku.
Z danych zawartych w tabeli nr 2 wynika, że liczba interwencji domowych w Gminie
i Mieście Nisko podejmowanych przez Policjantów Komendy Powiatowej Policji w Nisku
maleje. W 2015 roku wynosiła ona 189 a w 2012 roku 321 interwencji domowych. Czyli
nastąpił znaczący spadek w tym zakresie. W 2014 roku zmalała również liczba interwencji
domowych w rodzinie w związku z przemocą domową w tym dotyczące procedury
„Niebieskiej Karty”. Nie oznacza to, wcale, że przemoc w rodzinie znacznie się zmniejszyła.
W dużej mierze planowe wizyty monitoringowe i profilaktyczne prowadzone przez
dzielnicowych wpłynęły na zmniejszenie liczby interwencji związanych z przemocą
w rodzinie na „telefon”.
Z kolei z danych z Ośrodka Pomocy Społecznej w Nisku wynika, że duża liczba
rodzin otrzymuje pomoc z uwagi na występowanie zjawiska przemocy w rodzinie. Na
wykresie nr 4 zawarto dane dotyczący liczby rodzin otrzymujących pomoc z uwagi na
przemoc w rodzinie.
Wykres 4. Liczba rodzin otrzymujących pomoc i wsparcie z Ośrodka Pomocy
Społecznej w Nisku w latach 2012 – 2015 z uwagi na przemoc w rodzinie
351
301
251
201
151
101
51
1
330
254
208
60
Rok 2012
196
90
Rok 2013
100
Rok 2014
77
Liczba rodzin otrzymujących
pomoc z uwagi na przemoc w
rodzinie
Liczba osób w tych rodzinach
Rok 2015
Źródło: opracowanie własne na podstawie Oceny Zasobów Pomocy Społecznej za lata 2012 – 2015. Dane
z Ośrodka Pomocy Społecznej w Nisku.
9|Strona
Z danych zawartych na wykresie nr 4 wynika, że liczba rodzin otrzymujących pomoc
z Ośrodka Pomocy Społecznej w Nisku z uwagi na przemoc w rodzinie zmalała w 2015 roku
w stosunku do roku 2013 i 2014. Przy czy liczba osób w rodzinach otrzymujących pomoc
z uwagi na przemoc w rodzinie jest nadal wysoka. Wynika to, z faktu, że przemoc występuje
głównie w rodzinach z dziećmi i innymi osobami zależnymi. Tym samym rzadkością jest
występowania przemocy w rodzinach składających się jedynie z dwóch osób.
Porównując dane zawarte w wyżej wymienionej diagnozie, w szczególności zawarte
na wykresie 4 (dane z 2015 rok dotyczące liczby osób w rodzinach), w stosunku do liczby
mieszkańców Gminy i Miasta Nisko (dane GUS z 2015 roku) tj. 22 422 osób należy
stwierdzić, że przemoc w rodzinie dotykała 1,13% mieszkańców Gminy i Miasta Nisko.
Uśredniając: liczba gospodarstw domowych w Gminie i Mieście Nisko wynosi około 7474
(przy 3 osobach w rodzinie), czyli przemoc w rodzinie dotyka 1,03% gospodarstw
domowych. Uwzględniając powyższe dane należy stwierdzić, że przemoc w rodzinie nie jest
zjawiskiem powszechnie występującym, ale też z pewnością nieoszacowanym dokładnie.
Prognozując rzeczywistą skalę zjawiska przemocy w rodzinie należy uwzględnić również fakt
jej ukrywania lub niezdefiniowania przez członków rodziny, lub akceptowania, jako coś
normalnego. Z pewnością rzeczywista skala przemocy w rodzinie w Gminie i Mieści Nisko,
jest, co najmniej dwukrotnie wyższa niż ta, zdiagnozowana i oparta na twardych danych
statystycznych. Aby niwelować i ograniczać zjawisko przemocy w rodzinie należy tym
samym prowadzić przede wszystkim działania: interwencyjne; naprawcze; profilaktyczne;
edukacyjne i to na nich powinien być oparty Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie.
3. Podstawy prawne związane z opracowaniem i wdrożeniem programu
Program powinien być oparty na ściśle określonych aktach prawnych a jego wdrażanie
z nimi skorelowane. Podstawowym aktem prawnym regulującym zasady przeciwdziałania
przemocy w rodzinie jest ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy
w rodzinie6. W art. 6 ust. 2 i pkt. 1) ustawy określone zostało, że do zadań własnych gminy
należy przede wszystkim tworzenie systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
6
2015 r., poz. 1390 z późn. zm.).
10 | S t r o n a
opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz
ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Ponadto w art. 6 ust. 2 pkt. 2) – 4) wskazano, że
w kompetencji
gminy
jest:
prowadzenie
poradnictwa
i
interwencji
w
zakresie
przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące
wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach
zagrożonych przemocą w rodzinie; zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie
miejsc w ośrodkach wsparcia; tworzenie zespołów interdyscyplinarnych. Gmina zgodnie
z art. 9a ust. 1 ustawy podejmuje działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie
w szczególności w ramach pracy w zespołach interdyscyplinarnych. Obsługę organizacyjno –
techniczną zespołu zapewnia ośrodek pomocy społecznej. Jest to obsługa techniczna
i organizacyjna a nie merytoryczna w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Drugim aktem prawnym, który ma również przeciwdziałać przemocy w rodzinie jest
ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi7. W art. 2 ust. 1 pkt. 7) określono, że działania dotyczące przeciwdziałania
alkoholizmowi wykonuje się poprzez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej
w szczególności poprzez między innymi przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Powyższe
związane jest z art. 24 ustawy, w którym to określono, że osoby, które w związku
z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich,
uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje
się na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu
i wskazania rodzaju zakładu leczniczego. Bardzo często jest tak, że to właśnie problem
z nadużywaniem alkoholu generuje przemoc w rodzinie i to, w pierwszej kolejności należy
poddać potencjalnego sprawcę przemocy w rodzinie leczeniu odwykowemu.
Trzecim aktem prawnym jest ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 8.
W art. 7 i pkt. 7) wskazuje się, że pomoc społeczna jest udzielana osobom i rodzinom
w szczególności między innymi z powodu przemocy w rodzinie. W art. 47 ust. 1 - 4
określono, że jedynym z działań jest interwencja kryzysowa. Interwencja ta polega na
natychmiastowej pomocy specjalistycznej w tym schronieniu do 3 miesięcy. Matki
z małoletnimi dziećmi oraz kobiety w ciąży dotknięte przemocą lub znajdujące się w innej
sytuacji kryzysowej mogą w ramach interwencji kryzysowej znaleźć schronienie i wsparcie
7
Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst
jednolity: Dz. U z dnia 12 kwietnia 2016 roku poz. 487).
8
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U z dnia 29 czerwca 2016 roku
poz. 930).
11 | S t r o n a
w domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Do tych domów mogą być
również przyjmowani ojcowie z małoletnimi dziećmi albo inne osoby sprawujące opiekę
prawną nad dziećmi. W ramach pomocy i wsparcia osoby i rodziny, które dotknięte są
przemocą w rodzinie mogą ponadto korzystać z całego wachlarza wsparcia oferowanego
zgodnie z ustawą o pomocy społecznej w tym z pracy socjalnej.
Czwartym aktem prawnym w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie jest
Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014 - 20209. W ramach
Programu określone zostały jego główne cele, do których należy zaliczyć cel główny:
zwiększenie skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz zmniejszenie skali tego
zjawiska w Polsce; oraz cele szczegółowe; zintensyfikowanie działań profilaktycznych
w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie; zwiększenie dostępności i skuteczności
ochrony oraz wsparcia osób dotkniętych przemocą w rodzinie; zwiększenie skuteczności
oddziaływań wobec osób stosujących przemoc w rodzinie; zwiększenie poziomu kompetencji
przedstawicieli instytucji i podmiotów realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania
przemocy w rodzinie w celu podniesienia jakości i dostępności świadczonych usług.
Powyższe cele powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w Programie gminnym.
Ponadto założenia Programu powinny uwzględniać określone w aktualizacji Strategii
rozwiązywania problemów społecznych w Gminie i Mieście Nisko z uwzględnieniem
kierunków rozwoju pomocy społecznej na lata 2013-2020 cele i działania związane
z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.
4. Odbiorcy Programu
Odbiorców Programu można zdefiniować, jako osoby, podmioty lub instytucje, które
będą objęte oddziaływaniem programu. Oddziaływanie to, będzie polegało z jednej strony na
bezpośrednim uczestnictwie w zaplanowanych w programie działaniach, a z drugiej na jego
kształtowaniu poprzez wpływ na strukturę Programu. Tym samym odbiorców programu
można podzielić na instytucjonalnych i nieinstytucjonalnych. Do tych pierwszych możemy
zaliczyć przedstawicieli różnych instytucji i profesji z nimi związanych. Do drugich
zaliczamy osoby i rodziny objęte bezpośrednim oddziaływaniem Programu. Główni odbiorcy
programu zostali przedstawieni na rysunkach nr 1 i 2.
9
Uchwała nr 76 Rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia Krajowego Programu
Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014 - 2020 (Dz. U z dnia 9 czerwca 2014 r. poz. 445).
12 | S t r o n a
Rysunek 1. Główni odbiorcy Programu Instytucjonalni
Główni Odbiorcy
Programu
instytucjonalni
• Ośrodek Pomocy Społecznej (pracownicy socjalni)
• Komenda Powiatowa Policji (policjanci - dzielnicowi)
• Szkoły (nauczyciele, wychowawcy, pedagodzy)
• Placówki Wsparcia Dziennego (opiekunowie, wychowawcy)
• Prokuratura Rejonowa (prokuratorzy)
• Sąd Rejonowy (sędziowie, kuratorzy)
• Placówki Służby Zdrowia (pielęgniarki środowiskowe, lekarze,
terapeucie uzależnień)
• Urząd Gminy i Miasta Nisko (przedstawiciele Gminnego Zespołu
Interdyscyplinarnego, Gminnej Komisji Profilaktyki)
• Organizacje Pozarządowe (wolontariusze, specjaliści)
• Inne instytucje i organizacje
Rysunek 2. Główni odbiorcy Programu nieinstytucjonalni
Głowni Odbiorcy
Programu
nieinstytucjonalni
• Mieszkańcy Gminy i Miasta Nisko w tym:
• rodziny i osoby doświadczające przemocy w rodzinie
• rodziny i osoby objęte procedurą "Niebieskiej Karty"
• rodziny i osoby zagrożone występowaniem zjawiska przemocy w
rodzinie
• dzieci i młodzież doświadczająca przemocy w rodzinie lub nią
zagrożona
• sprawcy przemocy w rodzinie
Główni odbiorcy Programu to, tym samym instytucje i ich pracownicy, którzy pracują
z osobami i rodzinami zagrożonymi przemocą w rodzinie i jej doświadczającymi oraz osoby
i rodziny doświadczające przemocy w rodzinie lub będący nią zagrożeni. Poza tymi
odbiorcami Programu, można jeszcze wskazać wszystkich mieszkańców Gminy i Miasta
Nisko, jako potencjalnych odbiorców akcji edukacyjno – informacyjnych – profilaktycznych,
jak również włączających się w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie np. poprzez zgłoszenie
jej występowania lub podejmowanie bezpośrednich interwencji. Tym samym zakres
odbiorców programu może być bardzo szeroki a powyżej wymieniony opisuje tych, którzy
z pewnością będą odbiorcami Programu.
13 | S t r o n a
5. Ramy czasowe realizacji Programu
Zakładane ramy czasowe aktualizacji Programu obejmują okres od dnia uchwalanie do
31 grudnia 2017 roku, przy czym większość zaplanowanych zadań i działań w Programie
planuje się przeprowadzić do 30 listopada 2017 roku.
6. Cel główny programu i cele szczegółowe
Cele Programu to, nic innego jak wskazówki, w jakim kierunku będą kierowane
działania Programu. Cele Programu należy podzielić na cel główny i cele szczegółowe.
Poniżej zostaną one wymienione.
Rysunek 3. Cel główny Programu
Cel główny
Programu
• Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz ochrona ofiar przemocy w rodzinie
poprzez zwiększenie dostępności i skuteczności profesjonalnej pomocy i wsparcia w
okresie obowiązywania Programu
Rysunek 4. Cele szczegółowe Programu
Cele szczegółowe
Programu
• Zwiększenie zakresu i skuteczności działań podejmowanych przez Zespół
Interdyscyplinarny w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony
ofiar przemocy w rodzinie
• Zwiększenie dostępu i wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie do różnego rodzaju
specjalistów i pomocy specjalistycznej
• Dążenie do zmiany postaw mieszkańców Gminy i Miasta Nisko wobec zjawiska
przemocy w rodzinie poprzez podejmowanie działań informacyjno - edukacyjnych
• Podnoszenie poziomu wiedzy i kompetencji przedstawicieli różnych instytucji
działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności
członków Zespołu Interdyscyplinarnego, grup roboczych i pracowników Ośrodka
Pomocy Społecznej w Nisku
• Zwiększenie skuteczności oddziaływania Programyu poprzez systematyczny jego
monitoring i ewaluację
7. Zadania i działania Programu wraz ze wskazaniem terminu realizacji
oraz ich głównych realizatorów
Zadania i działania Programu muszą odnosić się do celów szczegółowych Programu
i być ich kontynuacją. Takie podejście umożliwi racjonalne i efektywne realizowanie celów
Programu oraz osiągnięcie zaplanowanych w nim efektów. Istotne znaczenie mają również
orientacyjne terminy ich realizacji oraz zakładani ich realizatorzy. W tabeli nr 3 zostały one
przedstawione.
14 | S t r o n a
Tabela 3. Zadania, działania, terminy i główni realizatorzy Programu w odniesieniu do celów szczegółowych programy
Lp.
1.
2.
Cele szczegółowe
Zadania
Zwiększenie zakresu i skuteczności
działań podejmowanych przez
Zespół Interdyscyplinarny w
zakresie przeciwdziałania przemocy
w rodzinie oraz ochrony ofiar
przemocy w rodzinie
Zintensyfikowanie prac Zespołu
Interdyscyplinarnego i grup
roboczych w zakresie
przeciwdziałania przemocy w
rodzinie oraz ochrony ofiar
przemocy w rodzinie
Zwiększenie dostępu i wsparcia dla
ofiar przemocy w rodzinie do
różnego rodzaju specjalistów
i pomocy specjalistycznej
Ułatwienie dostępu do różnego
rodzaju specjalistów i placówek
specjalistycznych dla ofiar
przemocy w rodzinie i realizacja
działań na rzecz ochrony ofiar
przemocy w rodzinie
Działania
1. Podejmowane działań interwencyjnych i monitoringowych
w środowiskach zagrożonych przemocą w rodzinie.
2. Podejmowania działań interwencyjnych w środowiskach,
w których występuje zjawisko przemocy w rodzinie.
3. Diagnozowanie środowisk, w których istnieje podejrzenie
stosowania przemocy w rodzinie.
4. Opracowanie i realizacja indywidualnego planu pomocy dla osoby,
co do której istniej podejrzenie, że jest dotknięta przemocą
w rodzinie.
5. Stały monitoring rodzin, w których występuje zjawisko przemocy
w rodzinie.
6. Podejmowanie działań interwencyjnych i profilaktycznych
w stosunku do osób stosujących i podejrzanych o stosowanie
7. Dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin,
w których istnieje podejrzenie przemocy w rodzinie i w których
występuje zjawisko przemocy w rodzinie.
8. Dokumentowanie efektów podejmowanych działań w stosunku do
rodzin, w których występuje zjawisko przemocy w rodzinie, co do
których istnieje podejrzenie występowania przemocy w rodzinie oraz
sprawców przemocy w rodzinie.
9. Realizacja procedury „Niebieskiej Karty”.
1. Udzielanie pomocy psychologicznej ofiarom przemocy w rodzinie.
2. Udzielanie pomocy socjalnej ofiarom przemocy w rodzinie.
3. Udzielanie pracy socjalnej ofiarom przemocy w rodzinie.
4. Kierowanie do rodzin z dziećmi gdzie występuje zjawisko
przemocy w rodzinie asystentów rodziny.
5. Udzielania pomocy prawnej ofiarom przemocy w rodzinie.
6. Kierowanie w skrajnych sytuacjach ofiar przemocy w rodzinie do
Specjalistycznych Ośrodków Wsparcia dla ofiar przemocy
w rodzinie a w razie potrzeby innych.
7. Tworzenie grup wsparcia oraz udział ofiar przemocy w rodzinie
w zajęciach oferowanych przez Klub Integracji Społecznej działający
w ramach Ośrodka Pomocy Społecznej w Nisku.
8. Współdziałanie pomiędzy różnymi instytucjami w zakresie
wspierania ofiar przemocy w rodzinie w tym poprzez podpisanie
stosownych porozumień.
9. Kierowanie spraw na Policję, do Prokuratury i Sądu w sytuacjach
tego wymagających.
Terminy
realizacji
2016 - 2017
2016 - 2017
Główni
realizatorzy
1. Gminny Zespół
Interdyscyplinarny w tym w
szczególności Przewodniczący
Zespołu i jego Sekretarz oraz
grupy robocze.
2. Ośrodek Pomocy Społecznej
w Nisku.
3. Komenda Powiatowa Policji
w Nisku.
1. Gminny Zespół
Interdyscyplinarny.
w Nisku.
3. Poradnia Leczenia
Uzależnień w Nisku.
4. Komenda Powiatowa Policji
w Nisku.
5. Poradnia Psychologiczno –
Pedagogiczna w Nisku.
6. Specjalistyczne Ośrodki
Wsparcia i inne placówki
pomocowe dla ofiar przemocy
w rodzinie.
7. Prokuratura Rejonowa w
Nisku.
8. Sąd Rejonowy w Nisku.
10. Kierowanie na leczenie odwykowe ofiar przemocy w rodzinie
w sytuacjach tego wymagających.
3.
Dążenie do zmiany postaw
mieszkańców Gminy i Miasta
Nisko wobec zjawiska przemocy
w rodzinie poprzez podejmowanie
działań informacyjno edukacyjnych
Podejmowanie działań
informacyjno – edukacyjnych w
stosunku do mieszkańców Gminy
i Miasta Nisko w zakresie
zjawiska przemocy w rodzinie.
4.
Podnoszenie poziomu wiedzy
i kompetencji przedstawicieli
różnych instytucji działających na
rzecz przeciwdziałania przemocy w
rodzinie w szczególności członków
Zespołu Interdyscyplinarnego, grup
roboczych i pracowników Ośrodka
Pomocy Społecznej w Nisku
Realizowanie i organizowanie
szkoleń, pogadanek, wspólnych
spotkań z zakresu przemocy
w rodzinie dla przedstawicieli
instytucji działających na rzecz
przeciwdziałania przemocy
w rodzinie
5.
Zwiększenie skuteczności
oddziaływania Programy poprzez
systematyczny jego monitoring i
ewaluację
Prowadzenie okresowego
monitoringu programu oraz
okresowej jego ewaluacji
9. Szkoły.
10. Placówki Służby Zdrowia.
11. Organizacje pozarządowe.
1. Gminny Zespół
Interdyscyplinarny w tym
Przewodniczący Zespołu.
2. Urząd Gminy i Miasta Nisko.
w Nisku.
4. Szkoły i placówki
oświatowe.
5. Placówki Wsparcia
Dziennego.
6. Organizację pozarządowe
1. Przygotowanie i przeprowadzenie lokalnej kampanii informacyjnej
na temat zjawiska przemocy w rodzinie w oparciu o foldery, plakaty.
2. Realizacja działań edukacyjnych w zakresie przemocy w rodzinie
dla dzieci i młodzieży szkolnej przez szkoły, policję.
3. Realizacja działań edukacyjnych w zakresie przemocy w rodzinie
dla dzieci biorących udział w zajęciach Placówek Wsparcia
Dziennego.
4. Propagowanie informacji o instytucjach i placówkach
udzielających pomocy ofiarom przemocy w rodzinie w postaci
informacji na stronach internetowych oraz zawartych w ulotkach.
5. Otwarte spotkania mieszkańców Gminy i Miasta Nisko z
Członkami Zespołu Interdyscyplinarnego.
1. Organizowane szkoleń dla członków Zespołu
Interdyscyplinarnego, grup roboczych oraz przedstawicieli innych
instytucji z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
2. Organizowanie i realizowanie wspólnych spotkań dla
przedstawicieli różnych instytucji działających na rzecz
przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie mających na celu wymianę
doświadczeń i usprawnienia gminnego systemu przeciwdziałania
2016 - 2017
2016 - 2017
1. Gminny Zespół
Interdyscyplinarny w
szczególności
Przewodniczących Zespołu.
2. Urząd Gminy i Miasta Niski.
w Nisku.
1. Prowadzenie okresowego monitoringu z realizacji Programu za
pomocą narzędzi monitoringowych.
2. Prowadzenie corocznej sprawozdawczości z realizacji Programu.
3. Przeprowadzenie badań ewaluacyjnych za pomocą narzędzi
badawczych (ewaluacji ex – post w zasadzie pod koniec realizacji
Programu)
2016 - 2017
1. Gminny Zespół
Interdyscyplinarny głównie
Przewodniczący Zespołu.
w Nisku.
16 | S t r o n a
8. Wartości docelowe wskaźników do osiągnięcia w odniesieniu do
poszczególnych działań
Wartości docelowe wskaźników do osiągnięcia w ramach realizacji działań
określonych w Programie są istotne z dwóch powodów. Po pierwsze, stanowią informację dla
całego procesu monitoringu oraz pozwalają na bieżącą ocenę postępów w jego realizacji. Po
drugie, są narzędziem interwencyjnych i korekcyjnym działań naprawczych w przypadkach
nierealizowania
lub
niemożności
zrealizowania
niektórych
działań
zaplanowanych
w Programie. Ponadto, stanowią wstępną informację dla procesu ewaluacji Programu. Poniżej
w tabeli zawarte zostały wskaźniki realizacji Programu.
Tabela 4. Zaplanowane wskaźniki do osiągnięcia w ramach realizacji Programu
Numer
celu
1.
Numer Działania
Wskaźnik
Wartość
docelowa
Liczba Interwencje
60
Liczba monitoringów
360
Liczba interwencji
50
4. Opracowanie i realizacja indywidualnego planu pomocy dla
osoby, co do której istniej podejrzenie, że jest dotknięta
przemocą w rodzinie.
5. Stały monitoring rodzin, w których występuje zjawisko
6. Podejmowanie działań interwencyjnych i profilaktycznych w
stosunku do osób stosujących i podejrzanych o stosowanie
Liczba diagnoz
30
Liczba opracowanych
indywidualnych planów
60
300
Liczba działań interwencyjnych
70
Liczba działań profilaktycznych
100
w których istnieje podejrzenie przemocy w rodzinie i w
których występuje zjawisko przemocy w rodzinie.
Liczba teczek dot. rodzin
70
8. Dokumentowanie efektów podejmowanych działań w
stosunku do rodzin, w których występuje zjawisko przemocy w
rodzinie, co do których istnieje podejrzenie występowania
przemocy w rodzinie oraz sprawców przemocy w rodzinie.
70
Liczba wszczętych procedur dot.
„Niebieskich Kart”
70
Numer
celu
2.
Numer Działania
1. Udzielanie pomocy psychologicznej ofiarom przemocy
w rodzinie.
2. Udzielanie pomocy socjalnej ofiarom przemocy w rodzinie.
Wartość
docelowa
Liczba konsultacji
50
Liczba osób otrzymujących
pomoc socjalną
Liczba osób korzystających
z pracy socjalnej
80
Liczba rodzin, do których
skierowano asystenta rodziny
Liczba porad prawnych
20
6. Kierowanie w skrajnych sytuacjach ofiar przemocy w
rodzinie do Specjalistycznych Ośrodków Wsparcia dla ofiar
przemocy w rodzinie a w razie potrzeby innych.
7. Tworzenie grup wsparcia oraz udział ofiar przemocy w
rodzinie w zajęciach oferowanych przez Klub Integracji
Społecznej działający w ramach Ośrodka Pomocy Społecznej
w Nisku.
wspierania ofiar przemocy w rodzinie w tym poprzez
podpisanie stosownych porozumień.
9. Kierowanie spraw na Policję, do Prokuratury i Sądu
Liczba osób skierowanych
15
Liczba grup wsparcia
2
Liczba osób
10
Liczba zawartych porozumień
10
Liczba spraw skierowanych na
Policję
Liczba spraw skierowanych do
Prokuratury
Sądu
30
Liczba kampanii
1
Liczba plakatów
50
Liczba folderów
100
Liczba działań edukacyjnych
zrealizowanych przez szkoły
zrealizowanych przez policję
zrealizowanych przez Placówki
Wsparcia Dziennego
Liczba stron internetowych
30
Liczba ulotek
200
10. Kierowanie na leczenie odwykowe ofiar przemocy w
rodzinie w sytuacjach tego wymagających.
3.
Wskaźnik
1. Przygotowanie i przeprowadzenie lokalnej kampanii
informacyjnej na temat zjawiska przemocy w rodzinie w
oparciu o foldery, plakaty.
2. Realizacja działań edukacyjnych w zakresie przemocy w
rodzinie dla dzieci i młodzieży szkolnej przez szkoły, policję.
rodzinie dla dzieci biorących udział w zajęciach Placówek
Wsparcia Dziennego.
udzielających pomocy ofiarom przemocy w rodzinie w postaci
informacji na stronach internetowych oraz zawartych w
ulotkach.
Liczba spotkań
80
50
15
10
15
15
15
2
4
18 | S t r o n a
Numer
celu
Numer Działania
Interdyscyplinarnego, grup roboczych oraz przedstawicieli
innych instytucji z zakresu przeciwdziałania przemocy w
rodzinie.
4.
przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie mających na celu
wymianę doświadczeń i usprawnienia gminnego systemu
przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
1. Prowadzenie okresowego monitoringu z realizacji Programu
za pomocą narzędzi monitoringowych.
5.
2. Prowadzenie corocznej sprawozdawczości z realizacji
Programu
3. Przeprowadzenie badań ewaluacyjnych za pomocą narzędzi
badawczych (ewaluacji ex – post w zasadzie pod koniec
realizacji Programu)
Wskaźnik
Wartość
docelowa
Liczba szkoleń dla członków
Zespołu
Liczba szkoleń dla grup
roboczych
Liczba szkoleń dla przedstawicieli
innych instytucji
Liczba spotkań
2
Liczba przeprowadzonych
monitoringów
3
Liczba sporządzonych
sprawozdań
Liczba przeprowadzonych badań
ewaluacyjnych
2
2
2
4
1
9. Realizatorzy Programu
Realizatorzy programu to, podmioty odpowiedzialne za jego wdrażanie i realizację,
jak również, za sprawozdawczość i monitoring. Zgodnie z art. 9a ust. 9 ustawy
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie10 za obsługę techniczno – organizacyjną zespołu
interdyscyplinarnego odpowiedzialny jest ośrodek pomocy społecznej. Realizacją Gminnego
Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie
koordynuje Ośrodek Pomocy Społecznej w Nisku reprezentowany przez Kierownika Ośrodka
Pomocy Społecznej w Nisku we współpracy z Przewodniczącym Gminnego Zespołu
Interdyscyplinarnego i w porozumieniu z Burmistrzem Gminy i Miasta Nisko. Kierownik
Ośrodka może przy koordynacji Programu posiłkować się innymi pracownikami Ośrodka
Pomocy Społecznej lub podmiotów i instytucji partnerskich. Do zasadniczych realizatorów
programu należy zaliczyć:
1. Ośrodek Pomocy Społecznej w Nisku.
2. Gminy Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Nisku.
3. Gminną Komisję Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Nisku.
4. Poradnię Leczenia Uzależnień w Nisku.
5. Komendę Powiatową Policji w Nisku.
6. Poradnię Pedagogiczno – Psychologiczną w Nisku.
10
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tekst jednolity Dz. U z 15
września 2015 r., poz. 1390 z późn. zm.).
19 | S t r o n a
7. Prokuraturę Rejonową w Nisku.
8. Sąd Rejonowy w Nisku.
9. Placówki Wsparcia Dziennego – Świetlice Środowiskowo –Profilaktyczne.
10. Placówki Oświatowe (szkoły).
11. Placówki Służby Zdrowia.
12. Specjalistyczne Ośrodki Wsparcia i inne placówki pomocowe dla ofiar przemocy
w rodzinie.
13. Urząd Gminy i Miasta Nisko.
14. Organizacje pozarządowe.
15. Specjalistów zewnętrznych.
16. Lokalne media.
10. Źródła finansowania programu
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie będzie finansowany
z różnych źródeł. Do podstawowych źródeł finansowania Programu należy zaliczyć:
1. Środki własne Gminy i Miasta Nisko w zakresie realizacji ustawy o przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie11 i ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi12.
2. Środki pozyskiwane z różnych źródeł w tym z dotacji na realizację programów i projektów
własnych i zewnętrznych.
11. Zasady monitoringu, ewaluacji i sprawozdawczości programu
Monitoring, ewaluacja i sprawozdawczość to trzy różne pojęcia, które charakteryzują
się odmienną wewnętrzną konstrukcją. W przypadku monitoringu chodzi o systematyczne
gromadzenia różnych danych statystycznych, celem weryfikacji postępu w realizacji
Programu. W przypadku ewaluacji mamy do czynienia z oceną efektów realizacji programu
zarówno tych ilościowych jak i jakościowych. Ewaluacja posiłkuje się danymi z monitoringu,
ale nigdy nim nie jest. Jest głębszą refleksją nad całym Programem, dokonuje się w jej
11
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tekst jednolity Dz. U z 15
września 2015 r., poz. 1390 z późn. zm.).
12
Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
(tekst jednolity: Dz. U z dnia 12 kwietnia 2016 roku poz. 487).
20 | S t r o n a
ramach oceny programu, zazwyczaj po zakończeniu jego realizacji lub pod koniec realizacji.
Z kolei sprawozdawczość to, statystyczne zestawienie, czasami z jakościowym opisem,
całego programu. Opiera się głownie na danych pochodzących z monitoringu i ewaluacji.
Tym samym aby dokonać poprawnej sprawozdawczości musi być prowadzony monitoring
i ewaluacji Programu.
Za prowadzenie monitoringu, ewaluacji i sprawozdawczości odpowiedzialny będzie
Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Nisku, a środki na ich realizację będą pochodzić
z budżetu Gminy i Miasta Nisko.
W zakresie monitoringu, podejmowane będą działania związane ze zbieraniem danych
od realizatorów Programu za pośrednictwem narzędzi monitoringowych określonych
w załączniku nr 1 do Programu. Dane za ich pośrednictwem będą pozyskiwane raz na
6 miesięcy. W terminach: do 31.12.2015 r.; 30.06.2017 r.; 31.12.2017 r. Kierownik Ośrodka
Pomocy Społecznej w Nisku będzie wysyłał do realizatorów Programu z miesięcznym
wyprzedzeniem niezbędne wzory narzędzi do uzupełnienia i odesłania w wyznaczonym przez
niego terminie do Ośrodka Pomocy Społecznej w Nisku. Część danych dotyczących
monitoringu Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej będzie przygotowywał samodzielnie
w zakresie działań i kompetencji podejmowanych przez Ośrodek Pomocy Społecznej
w Nisku. Zgromadzone dane z monitoringu pozwolą na bieżącą ocenę realizacji działań
i osiągania zaplanowanych wskaźników Programu.
Ewaluacja będzie przeprowadzona jednorazowo pod koniec realizacji Programu tj.
w ostatnim kwartale 2017 roku. Oparta będzie o badania realizowane za pomocą danych
zastanych i danych wywołanych. Jeżeli chodzi o dane zastane to, będą one oparte na
dostępnych danych statystycznych i tych pochodzących z monitoringu. Dane wywołane będą
gromadzone za pomocą narzędzi badawczych w postaci: ankiet z zestawem pytań otwartych,
zamkniętych, półotwartych, na skali wraz z metryczką; wywiadów indywidualnych
skategoryzowanych; badań fokusowych. Badaniami ewaluacyjnymi objęci będą: członkowie
Zespołu
Interdyscyplinarnego;
członkowie
grup
roboczych;
pracownicy
instytucji
partnerskich; osoby doświadczające przemocy w rodzinie oraz ewentualnie sprawcy
przemocy w rodzinie. Z przeprowadzonych badań ewaluacyjnych zostanie sporządzony raport
końcowy, który posłuży do opracowania i przygotowania nowego Programu.
Sprawozdawczość Programu będzie prowadzono w systemie rocznym.
21 | S t r o n a
Pierwsze sprawozdanie zaktualizowanego Programu będzie sporządzone w styczniu 2017
roku, a drugie w styczniu 2018 roku. Sprawozdawczość oparta będzie o dane z monitoringu
i ewaluacji uzupełnione będzie o dostępne i aktualne dane statystyczne o zjawisku przemocy
w rodzinie w Gminie i Mieście Nisku.
Wyżej wymienione trzy narzędzia i poziomy dokonywania ocen realizacji Programu
będą wystarczające do przeprowadzenia jego kompleksowego podsumowania i wyciągnięcia
wniosków na przyszłość.
12. Postanowienia końcowe
Aktualizacja Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz
Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2015 -2017 wchodzi w życie z dniem podjęcia
przez Radę Miejską w Nisku stosownej uchwały.
22 | S t r o n a
Załącznik nr 1 do Programu – Wzór narzędzia monitoringowego dla
realizatorów programu
Nazwa własna instytucji
Pieczęć
………………………………
(Miejscowość i data)
Informacja
z realizacji działań przewidzianych w Aktualizacji Gminnego Programu
Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla
Gminy i Miasta Nisko na lata 2015 - 2017
Okres, którego dotyczy informacja od 01.01.2016do 31/.12.2016 (dzień/miesiąc/rok)
(Wypełnia Ośrodek Pomocy Społecznej w Nisku)
Proszę o wypełnienie niżej zamieszczonych tabel wraz z podaniem wartości liczbowych.
W przypadku, gdy instytucja nie realizowała danego rodzaju działań należy wpisać
wartość 0 lub nie dotyczy
I. Cel szczegółowy nr 1.
Nazwa własna działania
Nazwa wskaźnika
Liczba Interwencje
Liczba interwencji
4. Opracowanie i realizacja indywidualnego planu pomocy dla
osoby, co do której istniej podejrzenie, że jest dotknięta
przemocą w rodzinie.
5. Stały monitoring rodzin, w których występuje zjawisko
6. Podejmowanie działań interwencyjnych i profilaktycznych w
stosunku do osób stosujących i podejrzanych o stosowanie
Liczba diagnoz
Osiągnięta wartość
wskaźnika
Liczba opracowanych
indywidualnych planów
Liczba działań interwencyjnych
Liczba działań profilaktycznych
23 | S t r o n a
w których istnieje podejrzenie przemocy w rodzinie i w których
występuje zjawisko przemocy w rodzinie.
8. Dokumentowanie efektów podejmowanych działań w
stosunku do rodzin, w których występuje zjawisko przemocy w
rodzinie, co do których istnieje podejrzenie występowania
przemocy w rodzinie oraz sprawców przemocy w rodzinie.
Liczba wszczętych procedur
dot. „Niebieskich Kart”
II. Cel szczegółowy nr 2
Nazwa wskaźnika
1. Udzielanie pomocy psychologicznej ofiarom przemocy
w rodzinie.
2. Udzielanie pomocy socjalnej ofiarom przemocy w
rodzinie.
Liczba konsultacji
Liczba rodzin, do których
skierowano asystenta rodziny
Liczba porad prawnych
6. Kierowanie w skrajnych sytuacjach ofiar przemocy w
rodzinie do Specjalistycznych Ośrodków Wsparcia dla ofiar
przemocy w rodzinie a w razie potrzeby innych.
7. Tworzenie grup wsparcia oraz udział ofiar przemocy w
rodzinie w zajęciach oferowanych przez Klub Integracji
Społecznej działający w ramach Ośrodka Pomocy Społecznej
w Nisku.
wspierania ofiar przemocy w rodzinie w tym poprzez
podpisanie stosownych porozumień.
9. Kierowanie spraw na Policję, do Prokuratury i Sądu
10. Kierowanie na leczenie odwykowe ofiar przemocy w
rodzinie w sytuacjach tego wymagających.
wskaźnika
Liczba osób otrzymujących
pomoc socjalną
Liczba osób korzystających
z pracy socjalnej
Liczba grup wsparcia
Liczba osób
Liczba zawartych porozumień
Liczba spraw skierowanych na
Policję
Prokuratury
Sądu
III. Cel szczegółowy nr 3.
1. Przygotowanie i przeprowadzenie lokalnej kampanii
informacyjnej na temat zjawiska przemocy w rodzinie w
oparciu o foldery, plakaty.
Nazwa wskaźnika
wskaźnika
Liczba kampanii
Liczba plakatów
Liczba folderów
rodzinie dla dzieci i młodzieży szkolnej przez szkoły, policję.
zrealizowanych przez szkoły
zrealizowanych przez policję
24 | S t r o n a
rodzinie dla dzieci biorących udział w zajęciach Placówek
Wsparcia Dziennego.
udzielających pomocy ofiarom przemocy w rodzinie w
postaci informacji na stronach internetowych oraz zawartych
w ulotkach.
zrealizowanych przez Placówki
Wsparcia Dziennego
Liczba stron internetowych
Liczba ulotek
Liczba spotkań
IV. Cel szczegółowy nr 4.
Interdyscyplinarnego, grup roboczych oraz przedstawicieli
innych instytucji z zakresu przeciwdziałania przemocy w
rodzinie.
przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie mających na celu
wymianę doświadczeń i usprawnienia gminnego systemu
przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Nazwa wskaźnika
wskaźnika
Liczba szkoleń dla członków
Zespołu
Liczba szkoleń dla grup
roboczych
Liczba szkoleń dla przedstawicieli
innych instytucji
Liczba spotkań
V. Cel szczegółowy nr 5.
Nazwa wskaźnika
1. Prowadzenie okresowego monitoringu z realizacji
Programu za pomocą narzędzi monitoringowych.
Liczba przeprowadzonych
monitoringów
2. Prowadzenie corocznej sprawozdawczości z realizacji
Programu
3. Przeprowadzenie badań ewaluacyjnych za pomocą
narzędzi badawczych (ewaluacji ex – post w zasadzie pod
koniec realizacji Programu)
Liczba sporządzonych
sprawozdań
Liczba przeprowadzonych badań
ewaluacyjnych
wskaźnika
VI. Inne działania, programy i inicjatywy podejmowane przez instytucję na rzecz
przeciwdziałania przemocy oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie.
Nazwa wskaźnika
wskaźnika
25 | S t r o n a
Jakościowy opis podejmowanych działań dodatkowych:
VIII. Liczba pracowników instytucji zaangażowanych w podejmowanie działań na rzecz
przeciwdziałanie przemocy w rodzinie.
Liczba pracowników
Stanowiska służbowe
Rodzaj podejmowanych działań
26 | S t r o n a
IX. Źródła finansowania działań.
Źródła finansowa działań
zawartych w informacji
Wysokość przeznaczonych na
realizację działań środków
finansowych w zł.
1
2
Realizacja działań bez
ponoszenia dodatkowych
wydatków (Tak/Nie)*
3
*W przypadku wpisania odpowiedzi TAK w kolumnie 2 należy wpisać kwotę 0 zł.
X. Dodatkowe źródła finansowania działań na rzecz przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
Źródło finansowania
Rodzaj sfinansowanego działania
Wysokość przeznaczonych
środków w zł.
XI. Inne uwagi i spostrzeżenia.
27 | S t r o n a
………………………………………..
(Podpis, pieczęć osoby wypełniającej)
……....…………..
(data)
…………………………………………………….
……………………..
(Podpis, pieczęć osoby reprezentującej jednostkę)
data)
Uwaga:
Wzór informacji może być modyfikowany w zakresie punktów I – V uwzględniając instytucję, do
której kieruje się niniejszą informację. Informacja może być przygotowana ręcznie lub w edytorze
tekstu, lecz zawsze z zachowaniem formy pisemnej.
Opracował i przygotował:
Elżbieta Tłusta –Kierownik OPS w Nisku
Grzegorz Ruchaj –Starszy specjalista pracy socjalnej-koordynator w OPS w Nisku
28 | S t r o n a

gminny program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz

Transkrypt

Podobne dokumenty

PLAN POMOCY RODZINIE ………………………… Grupa robocza w

więcej

Co roku 25 listopada, w dniu ustanowionego przez Zgromadzenie

PRAWA OSOBY DOŚWIADCZAJĄCEJ PRZEMOCY W RODZINIE

„Gniazdo Orła Białego – Zintegrowany Program Przeciwdziałania

GRUPA WSPARCIA DLA OSÓB DOŚWIADCZAJĄCYCH PRZEMOCY

Z nami lepsze jutro - Razem bezpieczniej

Informacja dla ofiar i sprawców przemocy

Grupa wsparcia dla osób doznających przemocy