poznańskie studia teologiczne

UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA • WYDZIAŁ TEOLOGICZNY
poznańskie
studia
teologiczne
tom 22
POZNAŃ 2008
KOMITET WYDAWNICZY
PAWEŁ BORTKIEWICZ, JACEK HADRYŚ, ADAM PRZYBECKI,
ADAM SIKORA, JAN SZPET
REDAKCJA TOMU
FELIKS LENORT, JAN SZPET
Recenzenci tomu:
BOGDAN CZĘSZ, UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA
KAZIMIERZ DOPIERAŁA, UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO
BOGUSŁAW NADOLSKI, UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO
ANTONI SIEMIANOWSKI, UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA
ANZELM WEISS, KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI
PUBLIKACJA DOFINANSOWANA Z DOTACJI NA DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWĄ
WYDZIAŁU TEOLOGICZNEGO UAM
ISSN 0209-3472
ISBN 978-83-60598-37-5
UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA
WYDZIAŁ TEOLOGICZNY
REDAKCJA WYDAWNICTW
61-111 POZNAŃ, UL. WIEŻOWA 2/4
e-mail: [email protected]
[email protected]
tel./fax (0-61) 851-97-43
http://www.thfac.poznan.pl
PROJEKT OKŁADKI: PAWEŁ PĄK
KOREKTA: DOROTA DRZEWIECKA
DRUK: SOWA, 01-209 WARSZAWA, UL. HRUBIESZOWSKA 6A
Spis treści
B IB L IST Y K A
Teresa S t a n e k - Rytuały a teksty sakralne. Ku instytucjonalizacji tekstów w judaizmie .
Julian S u lo w s k i - Bóg - „budowniczy Izraela” i Kościoła. Przesłanie Rdz 2,18-24
w świetle tajemnicy paschalnej C h r y s tu s a ..............................................................................
Janusz N a w r o t - Ojcowskie pouczenie mądrościowe w Księdze Przysłów (1,8-9) . . .
Adam Ryszard S i k o r a - The Oldest Translations o f Biblical Texts into Kashubian . . .
7
21
43
55
PA TRO LO G IA
Antoni S w o b o d a - Bonum sacramenti w nauce św. Augustyna o małżeństwie . . . .
Wojciech S z c z e r b a - Podwójne stworzenie a soteriologia Grzegorza z Nyssy . . . .
Małgorzata D e 1i m a t a - Małżeństwo oraz jego cele w opinii zachodnich Ojców Kościoła
67
91
103
T E O L O G IA M O R A L N A
Edward T o r o ń c z a k - Geneza wyboru zasadniczego z perspektywy tradycji chrześcijańskiej 117
Jacek H a d r y ś - Cierpienie na drodze do zjednoczenia z Bogiem Teresy z Los Andes
w świetle jej Dziennika i L is tó w ..................................................................................................... 133
Paweł K i e j k o w s k i - Motyw antropologiczny w encyklice Benedykta XVI Deus caritas est 151
H IS T O R IA K O ŚC IO Ł A
Jarosław M o s k a ł y k - Czy Mohyła może być dzisiaj jeszcze symbolem pojednania? . . 163
Adam D r o z d e k - Defying Rationality: Florensky and F r a n k .................................................. 175
Remus R u s - Pogląd chrześcijaństwa prawosławnego na religie świata................................ .... 189
FIL O Z O F IA
Peter K u n z m a n n - Metamorfozy neoplatonizm u................................................................ 203
Krzysztof Ś n i e ż y ń s k i - Filozofia sensu jako odpowiedź na kryzys metafizyki.
W stronę nowej filozofii pierwszej
....................................................................................... 215
Małgorzata W i e r t l e w s k a - ON JEST. Metafizyka a język. Parmenides - Wittgenstein B arań czak..................................................................................................................................... 235
Nikodem Zbigniew B r z o z y - O człowieku, cielesności i śmierci w perspektywie filozofii
Emmanuela L évinasa...................................................................................................................253
Dominik R o g ó ż - Holocaust. Horyzont Nowego m y ś le n ia ...................................................287
Marek J ę d r a s z e w s k i - Partia komunistyczna walcząca z religią i państwo komunistycz­
ne gwarantujące wolność religijną jako teoretyczne podstawy marksizmu-leninizmu w walce
z religią i Kościołem katolickim w krajach realnego s o c ja liz m u ......................................... 299
S O C JO L O G IA R E L IG II
Agata D z i u b a n - System religijny w dobie globalizacji. Inkluzja i fundamentalizm z per­
spektywy teorii systemowej Niklasa L u h m a n n a ..................................................................... 319
*
Adam Z i ó ł k o w s k i - O matriarchacie, bogini-matce i Babie Jadze, czyli najkrótsza historia
lu d z k o śc i..................................................................................................................................... 337
Contents
B IB L E STU D IES
Teresa S t a n e k
Rituals and Sacred Texts. Towards an Institutionalization o f Texts in Judaism
.
.
Julian S u 1o w s k i God - The “Builder o f Israel” and the Church. The Message o f Gn 2 ,18-24 in the
Light o f Christ’s Paschal M y ste ry ..................................................................................................................
Janusz N a w r o t - Paternal Wisdom Instruction in the Book o f Proverbs (1 ,8 -9 )....................................
Adam Ryszard S i k o r a - The Oldest Translations o f Biblical Texts into K a s h u b i a n ..........................
7
21
43
55
PATROLO G Y
Antoni S w o b o d a - Bonum sacramenti in the Teaching o f St. Augustine on M a r r i a g e .....................
67
Wojciech S z c z e r b a - Double Creation versus Soteriology in Gregory o f N y s s a ...............................
Małgorzata D e l i m a t a - Marriage and its Purposes in the Opinion of Western Church Fathers . . .
91
103
M O R A L T H EO LO G Y
Edward T o r o ń c z a k - The Origines o f the Fundamental Choice from the Perspective o f Christian Tra­
dition .................................................................................................................................................................
Jacek H a d r y ś - Suffering on the Way to Unity with God o f Teresa de Los Andes in the Light
o f Her Diary and L e tte rs..................................................................................................................................
133
Paweł K i e j k o w s k i - The Anthropological Motive in the Encyclical Deus caritas est of Benedict XVI
151
117
C H U R C H HISTORY
Jarosław M o s k a ł y k - Can Peter Mogila still be a Symbol o f Reconciliation T oday?................................ 163
Adam D r o z d e k - Defying Rationality: Florensky and F r a n k .............................................................. ...... 175
Remus R u s - An Orthodox Christian View o f the World R e lig io n s ......................................................... ...... 189
P H IL O SO PH Y
Peter K u n z m a n n - The Metamorphoses of N e o p la to n is m ....................................................................
Krzysztof Ś n i e ż y ń s k i - The Philosophy o f Sense as an Answer to the Crisis o f Metaphysics.
Towards a New First P h ilo so p h y ..................................................................................................................
Małgorzata W i e r t I e w s k a HE IS. Metaphysics and Language. Parmenides - Wittgenstein - Barańczak
203
215
235
Nikodem Zbigniew B r z o z y - On Man, Corporeality and Death in the Perspective o f Emmanuel Lévinas’
P h ilo s o p h y .......................................................................................................................................................
Dominik R o g ó ż - Holocaust. The Horizon o f New T h in k in g ...................................................................
253
287
Marek J ę d r a s z e w s k i - The Communist Party Fighting against Religion and the Communist State
Warranting Religious Freedom as Theoretical Bases o f Marxism-Leninism in its Strife against Religion
and the Catholic Church in the Countries o f Real S o c ia lis m ...................................................................
299
S O C IO LO G Y OF R EL IG IO N
Agata D z i u b a n - The Religious System in the Time of Globalization. Inclusion and Fundamentalism from
the Perspective o f Niklas Luhmann’s System Theory . . . .
....................................................
319
*
Adam Z i ó ł k o w s k i - On Matriarchate, the Mother Goddess and the Wicked Witch or the Shortest Hi­
story o f Humankind
.......................................................................................................................................
337