Zespół przeciążeniowo-bólowy kręgosłupa Prezentacja

Zespół przeciążeniowo – bólowy kręgosłupa
Zespół przeciążeniowo – bólowy kręgosłupa
charakteryzuje się długotrwałymi dolegliwościami
bólowymi o różnym nasileniu, z tendencją do nawrotów.
Jest jedną z najczęstszych przyczyn występowania
przewlekłych bólów kręgosłupa. W większości przypadków
dotyczy odcinka szyjnego oraz lędźwiowego. Powstawanie
zespołu ściśle związane jest z patologią stawów
międzykręgowych. Staw międzykręgowy zbudowany jest z
wyrostków stawowych dwóch sąsiadujących ze sobą
trzonów kręgowych. Ich powierzchnie stawowe pokryte są
cienką warstwą chrząstki oraz torebką, które zapobiegają
tarciu oraz ułatwiają ślizg między strukturami, a także
warunkują prawidłowe odżywienie stawu. Z wyjątkiem
pierwszego kręgu szyjnego, stawy międzykręgowe
występują na każdym poziomie kręgosłupa. Jako element
biomechaniczny, przenoszą około 20 % wszystkich sił i
ruchów odcinka szyjnego i lędźwiowego. Permanentne
przeciążenia ruchowe powierzchni stawowych, prowadzi
do ich uszkodzenia, co w konsekwencji przyczynia się do
powstawania zespołu przeciążeniowo – bólowego
kręgosłupa.
Przyczyny
Zespół przeciążeniowo – bólowy kręgosłupa powstaje na skutek
zmian degeneracyjnych powierzchni stawowych stawów
międzykręgowych. Ze względu na przenoszenie dużych obciążeń,
stawy narażone są na liczne uszkodzenia, co powoduje przyspieszone
ich zużycie. Ponadto, w wyniku degeneracji krążków
międzykręgowych ( która postępuje wraz z wiekiem), dochodzi do
obniżenia przestrzeni międzykręgowej, wpływając tym samym na
dodatkowe obciążenie powierzchni stawowych. Powyższe procesy
prowadzą do stopniowego niszczenia chrząstki, powstawania zmian
zapalno – degeneracyjnych oraz w konsekwencji do zaawansowanych
uszkodzeń stawów międzykręgowych. W kolejnych stadiach zmian
zapalno – degeneracyjnych dochodzi do przerostu tkanki kostnej i
wytworzenia charakterystycznych dziobów kostnych ( osteofitów) w
okolicach trzonów kręgowych. Z uwagi na bardzo dobre unerwienie
stawów oraz torebki stawowej ( unerwiane przez czuciowe gałązki
nerwowe odchodzące od korzenia rdzeniowego) wszelkie patologie
w ich obrębie będą objawiać się dolegliwościami
Objawy
Do podstawowych objawów
zespołu przeciążeniowo – bólowego kręgosłupa
bólowymi. należą:







Ból o charakterze ostrym lub tępym, najczęściej o zmiennym nasileniu,
występujący w rzucie zwyrodniałych stawów międzykręgowych.
Nasilenie dolegliwości występuje po zwiększonej aktywności kręgosłupa.
Napady bólowe występują cyklicznie – kilka razy w roku, czasem kilka razy w
miesiącu.
Nadmierne napięcie okolicznych mięśni przykręgosłupowych, tkliwość mięśni.
Ograniczenie zakresu ruchu, uczucie zablokowania w stawach kręgosłupa.
W przypadku zespołu przeciążeniowo – bólowego okolicy lędźwiowej kręgosłupa promieniowanie dolegliwości bólowych do pośladków i tylnej powierzchni ud.
W przypadku zespołu przeciążeniowo – bólowego odcinka szyjnego kręgosłupa –
dolegliwości bólowe występują w okolicach szyi i barków, bez promieniowania do
Rozpoznanie zespołu przeciążeniowo – bólowego kręgosłupa jest możliwe na podstawie
szczegółowego wywiadu z pacjentem, badania klinicznego oraz występowania charakterystycznych
objawów. Dodatkowo stosuje się badanie RTG w trzech projekcjach: przednio – tylnej, bocznej oraz
skośnej. Badanie powinno ocenić stan tkanki kostnej, w szczególności ewentualny przerost stawów
międzykręgowych oraz występowanie dziobów kostnych ( osteofitów), a także zmian
zwyrodnieniowych. W przypadku wątpliwości, diagnostyka powinna być rozszerzona o dodatkowe,
bardziej szczegółowe badania obrazowe jak: rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa.
Najdoskonalszą metodą rozpoznania zespołów przeciążeniowo – bólowych kręgosłupa jest
diagnostyczna blokada stawów międzykręgowych. Jest to małoinwazyjny zabieg, który wykonuje się
pod kontrolą fluorokopowego badania RTG. Za pomocą specjalnych igieł wprowadza się do stawów
międzykręgowych środek o miejscowym działaniu znieczulającym oraz przeciwzapalnym. Dodatni
wynik badania jednoznacznie potwierdza występowanie patologii.
Leczenie ostrej fazy zespołu przeciążeniowo – bólowego kręgosłupa opiera się na zastosowaniu
odpowiedniej farmakoterapii, pozycji ułożeniowych ( ułożenie w pozycji bezbolesnej,
odciążającej kręgosłup) oraz w przypadku zablokowania ruchowego powierzchni stawów
międzykręgowych - mobilizacji odcinka zablokowanego. Istotne znaczenie w walce z bólem oraz
wzmożonym napięciem mięśniowym ma właściwie dobrana fizykoterapia. Zaleca się przede
wszystkim stosowanie zabiegów takich jak: ultradźwięki, pole magnetyczne, stymulacja
przeciwbólowa TENS, laseroterapia ( na punkty bolesne) oraz jonoforeza w połączeniu z lekami
przeciwzapalnymi i przeciwbólowymi. Kolejnym etapem leczenia zachowawczego jest
wprowadzenie odpowiednio dobranych ćwiczeń.
Fizjoterapia
Kinezyterapia ( leczenie ruchem) jest najistotniejszym elementem usprawniania pacjentów z zespołem
przeciążeniowo – bólowym kręgosłupa. Przyspiesza ona procesy naprawcze organizmu, przeciwdziała
wtórnym zmianom w układzie kostno – stawowo – mięśniowym, poprawia ogólną wydolność i zapobiega
kolejnym nawrotom dolegliwości ( profilaktyka). Stosuje się przede wszystkim ćwiczenia zmniejszające
odruchowe wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych oraz ćwiczenia poprawiające siłę i
elastyczność tych mięśni. Istotne jest również przywrócenie równowagi statycznej w obrębie mięśni(
równomierne napięcie mięśni antagonistycznych, przeciwstawnych w pozycji statycznej), a także poprawa
stabilności tułowia oraz całego kręgosłupa ( mięśni głębokich stabilizujących kręgosłup). Zakres ćwiczeń
oraz ich dawkowanie należy dobierać indywidualnie do możliwości pacjenta. Po szczegółowym badaniu
oraz analizie pacjenta dokonuje się wyboru odpowiednich ćwiczeń oraz ich nasilenie. Ćwiczenia należy
wykonywać tak, aby nie wywoływały dolegliwości bólowych. Ponadto bardzo ważna jest umiejętność
kontrolowania prawidłowej postawy oraz zachowanie ergonomii pracy. W zwalczaniu zespołu
przeciążeniowo – bólowego kręgosłupa pomocne będą także zabiegi z zakresu terapii manualnej oraz
masaż tkanek głębokich. Ich celem będzie normalizacja napięcia mięśniowego tkanek oraz zwiększenie
ruchomości w zablokowanych segmentach kręgosłupa. Jeśli metody zachowawcze nie przynoszą poprawy
stosuje się blokady dostawowe z leków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych. W ostateczności możliwy
jest zabieg z wykorzystaniem komórek macierzystych. Pobrane z własnej tkanki tłuszczowej komórki
aplikuje się bezpośrednio do chorego stawu. Zabieg przyspiesza proces regeneracyjny oraz zwiększa
ruchomość stawu, wpływając tym samym na poprawę komfortu życia pacjenta.
Zespół przeciążeniowo – bólowy kręgosłupa związany jest ściśle z patologią w obrębie stawów międzykręgowych
kręgosłupa. Przeciążenia ruchowe powierzchni stawowych doprowadzają do powstawania zmian degeneracyjnych
chrząstki stawowej. Ze względu na bardzo dobre unerwienie okolicznych struktur, każde uszkodzenie w ich obrębie będzie
manifestować się dolegliwościami bólowymi. Ból ma zazwyczaj charakter ostry ( czasem tępy) o zmiennym nasileniu. W
przypadku uszkodzeń na poziomie lędźwiowym, dolegliwości mogą promieniować do pośladków lub tylnej strony ud.
Występowanie zespołu wiąże się także z napięciem mięśni przykręgosłupowych oraz tkliwością w ich okolicy. Rozpoznanie
dysfunkcji jest możliwe na podstawie szczegółowego wywiadu z pacjentem oraz badania klinicznego. Czynności te wraz z
występowaniem charakterystycznych objawów wystarczają do postawienia diagnozy. Niekiedy konieczne jest wykonanie
badań obrazowych jak RTG, rezonans magnetyczny lub tomagrafia komputerowa. Leczenie w głównej mierze będzie
opierało się na postępowaniu zachowawczym. W fazie ostrej zaleca się stosowanie farmakoterapii, odpoczynku (
odciążenie kręgosłupa) oraz odpowiedniej fizykoterapii. Po wyciszeniu nasilonych objawów poleca się wykonywanie
ćwiczeń wzmacniających i uelastyczniających mięśnie przykręgosłupowe oraz zmniejszające ich napięcie. Należy również
pracować nad stabilizacją kręgosłupa oraz kontrolą prawidłowej postawy. Pomocne będą również zabiegi terapii manualnej
oraz masaż tkanek głębokich. Kiedy postępowanie zachowawcze nie jest skuteczne, wykonuje się blokady dostawowe z
leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. W niektórych przypadkach wykonuje się zabieg z zastosowaniem komórek
macierzystych, pobranych z własnej tkanki tłuszczowej.
Dotacje na innowacje.
Inwestujemy w Waszą przyszłość.