Komputer w przedszkolu?

Przedszkole otwarte na zmiany
Właściwie przygotowane i prowadzone
zajęcia z wykorzystaniem komputera
wpływają na wszechstronny rozwój dziecka,
pomagają w ujawnianiu i rozwijaniu
zainteresowań, rozwijają twórczą aktywność,
doskonalą percepcję wzrokowo-ruchową.
Dzięki komputerowi wzrasta atrakcyjność
przekazywanej dzieciom wiedzy.
Niezmiernie ważne jest jednak,
by korzystać z komputera z umiarem,
stosując się do zasad higieny pracy.
Maria Broda-Bajak
Komputer w przedszkolu?
„To ja namaluję zebrę” – powiedziała do
mnie Joasia, moja czteroletnia podopieczna
z jednego z krakowskich centrów edukacji
dla dzieci. „Zebrę? A skąd wiesz, jak wygląda zebra? Byłaś może z rodzicami w ZOO?”
– spytałam. „Nie – odparła – widziałam na
komputerze. Mama kupiła mi płytę ze zwierzątkami”. Do naszej rozmowy dołączył
się nieco młodszy Daniel uczęszczający
do tej samej grupy: „A mój blaciszek maluje po komputezie”. „Na komputerze?” – spytałam. „Tak. Myśką. Siamo się maluje”.
Nie chcę mówić, że odeszły już w niepamięć czasy, gdy dzieci poznawały świat
głównie na drodze czy to bezpośrednich obserwacji, czy też zapoznawania
się z przeznaczoną dla nich literaturą.
Byłoby to zbyt odważne i niepokojące
stwierdzenie. Stwierdzenie być może
zresztą mylne, bo przecież – i na szczęście! – nie wszyscy rodzice zastępują
wycieczki z dziećmi wspólnym (lub co
gorzej: bez ich – dorosłych – udziału)
oglądaniem filmów, zdjęć i animacji pochodzących z programów komputerowych czy bezpośrednio z Internetu. Nie
wszyscy też nauczyciele – i tu również:
56
bliżej przedszkola  1.112 styczeń 2011
na szczęście! – „wymienili” już piękne,
własnoręcznie przygotowywane sylwety i oryginalne eksponaty na prezentacje wyświetlane na ekranie laptopa.
Komputer (wraz z Internetem) stał się
już jednak nieodłączonym elementem
naszego życia – nas, dorosłych, ale i naszych dzieci. W pracy z najmłodszymi
rolą mądrego nauczyciela jest jednak
takie jego wykorzystywanie, by nauka
i zabawa z jego użyciem stanowiły element spajający, urozmaicający, pogłębiający czy indywidualizujący, a nie zastępujący wszystko, co do tej pory było
z sukcesem (i dla rzeczywistego dobra
dzieci) stosowane.
Temat organizowania zajęć z wykorzystaniem komputera w przedszkolu
jest zagadnieniem z pogranicza realizacji dwóch podstaw programowych.
W świetle przepisów: o edukacji informatycznej dzieci najmłodszych możemy
bowiem mówić jako o obszarze wpisanym pomiędzy edukację przedszkolną
a wczesnoszkolną Podstawa programowa
wychowania przedszkolnego nie uwzględnia w swym zakresie osobnego obszaru,
jakim byłaby edukacja informatyczna,
ale realizacja jej elementów możliwa
jest w zakresie treści związanych z budzeniem zainteresowań technicznych
u dzieci. Natomiast już Podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej reguluje
i określa zakres, w jakim dzieci na etapie nauczania zintegrowanego powinny
z zajęć komputerowych (rozumianych
dosłownie jako zajęcia z komputerami, prowadzone w korelacji z pozostałymi obszarami edukacji) korzystać. Są w niej wskazane następujące treści nauczania przewidziane dla ucznia klasy I, a więc niebawem (i już w niektórych przypadkach)
dziecka sześcioletniego – uczeń kończący
klasę I: posługuje się komputerem w podstawowym zakresie: uruchamia program, korzystając z myszy i klawiatury; wie, jak trzeba korzystać z komputera, żeby nie narażać
własnego zdrowia; stosuje się do ograniczeń
dotyczących korzystania z komputera.
Zwraca uwagę fakt, iż treści te koncentrują się wokół przygotowywania dziecka do rozsądnego korzystania z komputera w życiu codziennym, a nie na
nauce jego obsługi – nie tyle więc na
blizejprzedszkola.pl
edukacji informatycznej, co na wychowywaniu do bezpieczeństwa, na kształtowaniu poczucia odpowiedzialności za
własne działania.
W komentarzu autorstwa M. Sysło oraz
W. Jochemczyk do podstawy programowej przedmiotu zajęcia komputerowe
znajduje się istotne stwierdzenie, o którym tym bardziej powinni pamiętać
nauczyciele edukacji przedszkolnej
używający elementów pracy z komputerem podczas zajęć prowadzonych
z dziećmi. Autorzy podkreślają, iż zajęcia komputerowe powinny służyć wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych do wspomagania nauczania
wczesnoszkolnego. Należy unikać czynienia z tych zajęć odrębnego przedmiotu, poświęconego posługiwaniu się komputerem
i jego oprogramowaniem w oderwaniu od
innych zajęć.
Podstawie programowej wychowania
przedszkolnego towarzyszą programy
uzupełniające ją, rozszerzające i pomagające we właściwej realizacji jej zapisów. Można w nich znaleźć treści odnoszące się do szeroko rozumianej edukacji medialnej, a więc i związane z poznaniem zastosowań komputera i Internetu.
Niektórzy z nauczycieli tworzą także
własne programy z zakresu edukacji informatycznej w przedszkolu. Autorką
jednego z nich jest mgr Justyna Klaska,
którą poprosiłam o przygotowanie artykułu do niniejszego numeru naszego
miesięcznika. Do współpracy zaprosiłam również mgr Beatę Musielak – nauczycielkę od lat wykorzystującą w pracy z dziećmi elementy nauki i zabawy
z użyciem komputera. Mam nadzieję,
że praktyczne doświadczenia Autorek
pozwolą każdemu nauczycielowi na
odnalezienie indywidualnej odpowiedzi na zawarte w temacie pytanie i na
ustosunkowanie się do niego, a także
na weryfikację własnych, dotychczasowych poglądów na „obecność” komputera w przedszkolu. 
Bibliografia:
Broda-Bajak M., Młodzi i sztuka w rzeczywistości medialnej i globalizacji kultury, [w:] Edukacja artystyczna a rzeczywistość medialna, red. R. Ławrowska, B.
Muchacka, Kraków 2009.
Podstawa programowa z komentarzami. Tom 1
– Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna, http://
www.reformaprogramowa.men.gov.pl/images/
Podstawa_programowa/men_tom_1.pdf
Podstawa programowa z komentarzami. Tom 6
– Edukacja matematyczna i techniczna, http://
www.reformaprogramowa.men.gov.pl/images/
Podstawa_programowa/men_tom_6.pdf
Komputer?
Beata Musielak
Tak, ale z rozsądkiem
K
omputer (wraz z Internetem) na
stałe zagościł w naszym życiu
i stał się jego integralną częścią
tak jak telewizor, telefon komórkowy
czy inne zdobycze cywilizacji. Jeszcze
parę lat temu, gdy wypowiadałam się
na temat komputera w pracy z dziećmi przedszkolnymi, byłam jego wielką
zwolenniczką i optymistką. Dziś moje
doświadczenia sprawiły, że zmieniłam
trochę swój pogląd, ponieważ zauważam też negatywne skutki obcowania
z tym narzędziem oraz coraz więcej beztroski ze strony rodziców w udostępnianiu go dzieciom. Nadal jednak uważam,
że odpowiednio wykorzystany – stanowi wspaniałą pomoc edukacyjną.
Rodzice różnie reagują na pomysł korzystania przez dzieci z komputera
w przedszkolu. Jedni są sceptycznie nastawieni i nie życzą sobie, by ich dziecko „pracowało na komputerze” (tych
jest mniejszość), inni wręcz domagają
się, by maluch miał taką możliwość.
Oczywiście zawsze są przeze mnie informowani, że komputer nie jest dostępny przez cały dzień, i czas, który dzieci
spędzają przed monitorem, jest bardzo
ograniczony. Te ograniczenia wynikają
nie tylko z faktu, iż w sali komputer jest
tylko jeden, a dzieci dużo, ale przede
wszystkim jest to uwarunkowane ważnością zabawy z rówieśnikami. Mówiąc
krótko: komputer służy tylko do określonych celów dydaktycznych.
Dzieci często przynoszą z domu różnorodne gry podsuwane przez mamę
lub tatę. Ja je weryfikuję i sprawdzam,
czy rozwijają kompetencje dziecka,
czy uczą logicznego myślenia, spostrzegania, liczenia... Jeśli tak jest, to
wówczas chętnie z propozycji rodziców korzystamy. Ale są też rodzice,
którzy przynoszą do przedszkola gry,
mówiąc: „Proszę pani, moje dziecko
chętnie gra w domu w tę grę”. Po przejbliżej przedszkola  1.112 styczeń 2011
57