XIX i XX wieku

DOKTRYNY
POLITYCZNE
XIX i XX wieku
pod redakcją: Krystyny Chojnickiej
i Wiesława Kozuba-Ciembroniewicza
•
•
•
•
•
•
Liberalizm
Konserwatyzm
Socjalizm
Doktryna socjaldemokracji
Nauczanie społeczne Kościoła
Totalitaryzm
WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
SPIS TREŚCI
Wstąp
9
Rozdziali Liberalizm
1. Istota i źródła liberalizmu
2. Liberalizm XIX wieku
2.1. Liberalizm klasyczny
2.1.1. Klasyczny liberalizm w Wielkiej Brytanii - Jeremy
Bentham
2.1.2. Klasyczny liberalizm we Francji - Benjamin Constant . . . .
2.1.3. Klasyczny liberalizm w Niemczech - Wilhelm von Humboldt
2.1.4. Alexis de lbcqueville
2.1.5. John Stuart Mili
2.2. Liberalizm konserwatywny
2.2.1. Liberalizm konserwatywny w Wielkiej Brytanii
2.2.2. Liberalizm konserwatywny we Francji
2.2.3. Liberalizm konserwatywny w Niemczech
2.2.4. Włoska i hiszpańska wersja konserwatywnego liberalizmu .
2.3. Liberalizm społeczny
2.3.1. Liberalizm społeczny w Wielkiej Brytanii
2.3.2. Liberalizm społeczny we Francji
3. Liberalizm XX wieku
3.1. Lewicowy liberalizm okresu międzywojennego
3.1.1. John Dewey
3.1.2. Hans Kelsen
3.1.3. John Maynard Keynes
3.2. Reakcja powojennego liberalizmu na faszyzm i komunizm
3.2.1. Karl Popper
3.2.2. Isaiah Berlin
3.3. Liberalizm w obronie wolnego rynku
3.3.1. Ludwig von Mises
3.3.2. Friedrich August von Hayek
3.3.3. Milton Friedman
13
15
16
16
21
27
32
40
51
51
54
55
57
59
59
61
63
64
64
65
66
67
68
69
72
72
73
85
6
DOKTRYNY POLITYCZNE XIX IXX WIEKU
3.4. Liberalizm socjologów
3.4.1. Raymond Aron
3.4.2. Ralf Dahrendorf
3.5. John Rawls i liberalna teoria sprawiedliwości
3.6. Libertarianie i pochwała państwa minimalnego
3.6.1. Ruch libertarian
3.6.2. Robert Nozick
3.7. Liberalne teorie racjonalnego wyboru
3.7.1. James Buchanan
3.7.2. David Gauthier
Wybrana literatura
Rozdziałll
89
89
90
92
104
104
107
114
114
119
122
Konserwatyzm
1. Konserwatyzm przed rokiem 1848
1.1. Wielka Brytania
1.1.1. Edmund Burkę
1.1.2. Romantycy, traktarianie i Carlyle
1.2. Niemcy
1.2.1. Romantycy polityczni i Haller
1.2.2. Problem historycznej szkoły prawa i idealistów
1.2.3. Konserwatyzm pruskich junkrów i Metternicha
1.3. Francja
1.4. Hiszpania i państwa włoskie
1.5. Stany Zjednoczone
2. Lata 1848-1918
2.1. Francja, Hiszpania i Włochy
2.2. Wielka Brytania
2.3. Kraje niemieckojęzyczne
2.4. Stany Zjednoczone
3. Okres międzywojenny
3.1. Stany Zjednoczone i Wielka Brytania
3.2. Niemcy
3.3. Francja, Hiszpania
4. Konserwatyzm drugiej połowy XX stulecia
Wybrana literatura
127
127
127
131
134
134
142
145
147
150
152
155
155
163
168
172
176
176
178
182
185
200
Rozdział III Socjalizm (w XIX wieku-do pierwszej wojny
światowej)
1. Podstawowe pojęcia
2. Stadia rozwojowe socjalizmu
3. Geografia
4. Idee przewodnie
5. Dwa kierunki w socjalizmie
5.1. Socjalizm umiarkowany
5.2. Socjalizm radykalny
205
207
209
210
211
211
215
Spis treści
6. Socjalizm w Rosji
7. Doktryna demokratycznego socjalizmu Edwarda Bernsteina
Wybrana literatura
R o z d z i a ł I V Doktryna
socjaldemokracji
1. Geneza doktryny socjaldemokratycznej
2. Formowanie się doktryny socjaldemokratycznej po II wojnie światowej
3. Poszukiwania doktrynalne socjaldemokratów
4. Główne idee programowe. Program działania
Wybrana literatura
R o z d z i a ł V Nauczanie
219
223
225
społeczne
229
233
236
249
262
Kość iola
1. Wprowadzenie
2. LeonXIII
2.1. Poprzednicy
2.2. Początek nowej nauki
2.3. Głos w kwestii robotniczej
2.4. Następcy
3. Epoka Piusów
3.1. Pius XI i Pius XII, papieże lat 1922-1958
3.2. Papieska ocena współczesności
3.3. Kontynuacja i rozwinięcie nauki Leona XIII
3.4. Nowe idee Piusa XII
4. Aggiornamento
4.1.JanXXIII
, 4.2. Matka i nauczycielka
4.3. Pokój na ziemi
4.4. II Vaticanum
4.5. Paweł VI
5. Jan Paweł II
5.1. Papiestwo końca wieku
5.2. Człowiek w procesie pracy
5.3. Człowiek w społeczności
Wybrana literatura
265
267
267
268
271
275
278
278
282
287
291
296
296
298
302
305
310
318
318
320
323
328
Rozdział VI Totalitaryzm
1. Bolszewizm
1.1. Partia i rewolucja
1.2. Demokracja - dyktatura - komunizm
1.3. Antywłasnościowy radykalizm
1.4. Dyktatura Rad
1.5. Rewolucyjna świadomość prawna
1.6. Zaostrzenie „walki klas"
1.7. „Zasada kierownictwa" komunistycznej monopartii
334
334
335
336
337
339
339
341
8
DOKTRYNY POLITYCZNE XIX IXX WIEKU
1.8. Gloryfikacja ZSRR
1.9. Funkcje państwa socjalistycznego
2. Faszyzm włoski
2.1. „Filozofia" faszyzmu
2.2. Państwo „etyczne"
2.3. Państwo „totalne"
2.4. Faszyzm wobec socjalizmu, demokracji oraz liberalizmu
2.5. Syndykaty i korporacje
2.6. Wódz, elita, masy
2.7. Państwo, naród, rasa
2.8. Antypacyfizm i militaryzm
3. Narodowy socjalizm
3.1. Antysemityzm i rasizm
3.2. Likwidacja „państwa prawnego"
3.3. Państwo „wodzowskie"
3.4. Totalitaryzm
3.5. Władza elity
3.6. Obywatelstwo Rzeszy
3.7. Stosunki pracy
3.8. Prawo a polityka
4. Systemy totalitarne
342
344
346
346
347
348
349
351
353
356
359
361
361
363
364
364
365
366
367
367
369
Wybrana literatura
375
Indeks osobowy
379