Polskie hymny narodowe - porównanie: „Bogurodzica”, „Hymn do

Polskie hymny narodowe - porównanie:
„Bogurodzica”, „Hymn do miłości ojczyzny”,
„Mazurek Dąbrowskiego”
Hymn to podniosła i uroczysta pieśń, sławiąca Boga, osobę,
wydarzenie czy kraj. Początkowo hymny miały tylko formę religijną,
później przerodziły się w pieśni patriotyczne. Podobną ewolucję można
zaobserwować, porównując polskie hymny - „Bogurodzicę”, „Hymn do
miłości ojczyzny” i „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”, zwaną
potocznie „Mazurkiem Dąbrowskiego”.
„Bogurodzica” to średniowieczna pieśń religijna nieznanego autorstwa.
Według badaczy, pierwsze strofy pieśni powstały w XIII wieku a później
dopisywano kolejne. Początkowo nikt jej nie zapisywał, pierwsza wersja
pisana pochodzi z początku XV wieku. „Bogurodzica” to modlitwa do
Matki Bożej, zawierająca prośbę o wyjednanie łask u Boga, pobożne
życie na ziemi a po śmierci zbawienie w raju:
„Bogurodzica, dziewica, Bogiem sławiena Maryja!
U twego syna, Gospodzina, matko zwolena Maryja!
Zyszczy nam, spuści nam.
Kirielejson.
Twego dziela Krzciciela, bożyce,
Usłysz głosy, napełni myśli człowiecze.
Słysz modlitwę, jąż nosimy,
A dać raczy, jegoż prosimy,
A na świecie zbożny pobyt,
Po żywocie rajski przebyt.
Kirielejson.”
Mimo to, pieśń uważana była za utwór patriotyczny, rycerski - w
kronikach Jana Długosza można wyczytać, że „Bogurodzicę” śpiewali
polscy rycerze przed bitwą pod Grunwaldem w 1410 roku oraz przed
innymi bitwami w tym stuleciu. Pieśń stała się swoistym hymnem
narodowym.
„Hymn do miłości ojczyzny” Ignacego Krasickiego powstał w 1774 roku,
w dwa lata po pierwszym rozbiorze Polski. Autor widział i rozumiał, że
ojczyzna chyli się ku upadkowi, a podjęte w połowie XVIII wieku próby
reformatorskie nie zdołały przezwyciężyć wielowiekowych zaniedbań.
Utwór Krasickiego został hymnem Szkoły Rycerskiej, założonej w
Warszawie przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego dla niezbyt
zamożnej szlachty. Placówka kształciła przyszłych wojskowych i
pracowników administracji. „Hymn do miłości ojczyzny” miał nauczyć
młodych Polaków wartości patriotycznych, poświęcenia dla ojczyzny:
„Święta miłości kochanej ojczyzny,
Czują cię tylko umysły poczciwe!”
- głosił początek utworu. Miłość do ojczyzny to uczucie szlachetne i
godne, własne państwo to niezaprzeczalna wartość, której należy
bronić ze wszystkich sił, nawet kosztem zdrowia i życia:
„Byle cię można wspomóc, byle wspierać,
Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.”
Celem utworu jest wpojenie odbiorcom bezgranicznej miłości do
ojczyzny. W utworze Krasickiego nie ma odniesień religijnych jak w
„Bogurodzicy”, choć można zauważyć, że ojczyzna traktowana jest jak
najwyższa wartość.
Pieśń Legionów Polskich we Włoszech powstała w lipcu 1797 roku w
Reggio Emilia. Jej autorem jest Józef Wybicki. W 1797 roku Polski nie
było już na mapach Europy, dwa lata wcześniej utraciła niepodległość
po trzecim rozbiorze. Nie zapobiegło temu nieudane powstanie
kościuszkowskie, które wybuchło w 1794 roku. Legiony Polskie
stworzono z żołnierzy polskich na obczyźnie, dowództwo nad nimi objął
generał Jan Henryk Dąbrowski. Pieśń legionów szybko zyskała
ogromną popularność a od melodii i nazwiska dowódcy nazwano ją
Mazurkiem Dąbrowskiego.
„Jeszcze Polska nie umarła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca moc wydarła,
Szablą odbierzemy”
Pieśń ma zachęcać do walki o odzyskanie niepodległej ojczyzny,
jednocześnie wskazywać, że nie wszystko zostało stracone, skoro są
obrońcy Polski, to odrodzi się ona jako niezależne państwo.
„Marsz, marsz Dąbrowski, z ziemi włoskiej do Polski
Za twoim przewodem złączym się z narodem”
- żołnierze mają nadzieję, że zwycięska kampania wojenna pozwoli im
wrócić do ojczyzny i wywalczyć dla niej niepodległość. W tym
kontekście „Mazurek Dąbrowskiego” podobny jest do „Bogurodzicy”,
oba utwory mówią o walce za ojczyznę. Tekst „Mazurka Dąbrowskiego”
jest niezwykle klarowny i jasny, bez językowych ornamentów. Proste
słownictwo i popularna melodia sprawiły, że utwór stał się hymnem
narodowym, śpiewanym w czasie powstań i bitew w XIX wieku. Od
lutego 1927 roku „Mazurek Dąbrowskiego” został oficjalnym hymnem
państwowym.