I. Płaca jako element systemu motywacyjnego Płaca jest istotnym
Transkrypt
I. Płaca jako element systemu motywacyjnego Płaca jest istotnym
I. Płaca jako element systemu motywacyjnego Płaca jest istotnym elementem systemu motywacyjnego przedsiębiorstwa. Motywowanie za pomocą płac realizowane jest w przedsiębiorstwie z wykorzystaniem układu zbiorowego bądź regulaminu wynagradzania. Zarówno układ jak i regulamin wynagradzania winny dać pracownikowi odpowiedź na pytanie – jak wynagradza się w Naszej Firmie?. W szczegółach system płac (układ/regulamin) winien dać odpowiedzi na pytania postawione niżej. 1. Co powinno być uregulowane w systemie płac (układ zbiorowy/regulamin wynagradzania)?: ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................... 2. dobór składników płacowych: Jakie składniki wynagrodzenia powinny występować w systemie płac?: Składniki Co będzie nagradzać ten składnik składnik płacowy jest kosztem stałym czy zmiennym II. Zasady kształtowania (ustalania składników płacowych) Składniki gwarantowane kodeksem pracy 1. dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………… 2. dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………… 3. odprawa emerytalno-rentowa ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………… Płaca zasadnicza Wysokość płacy zasadniczej ustala się w oparciu o wyniki wartościowania pracy. Metody wartościowania pracy dzieli się na syntetyczne i analityczne. W grupie metod syntetycznych występuje metoda rangowania i metoda klasyfikacji. A. Wykorzystując syntetyczną metodę rangowania należy uszeregować niżej wymienione stanowiska pracy, z punktu widzenia ich wpływu i znaczenia dla: - rozwoju firmy - kształtowania wyników firmy. Stanowiska należy zaliczyć do następujących grup: I. stanowiska należące do obszaru strategii i rozwoju firmy II. stanowiska zabezpieczające sprawność funkcjonowania podstawowej działalności III. stanowiska podstawowej działalności IV. stanowiska wspomagające zarządzanie firmą V. stanowiska o charakterze regulacyjno-obliczeniowym i usługowym w stosunku do pozostałych Niżej zaprezentowano wykaz wybranych stanowisk występujących w tym przedsiębiorstwie: 1) kierownik działu marketingu, 2) kierownik działu handlowego 3) kierownik działu logistyki, 4) kierownik działu zarządzania personelem 5) kierownik działu zarządzania finansami 6) kierownik działu kontrolingu 7) działu administracyjno-socjalnego, 8) kierownik wydziału produkcyjnego 9) kierownik działu rachuby płac, 10) kierownik działu księgowości materiałowej 11) kierownik działu organizacyjno-prawnego 12) specjalista ds. rozwoju kompetencji pracowników 13) specjalista ds. technologii i wdrożeń 14) specjalista ds. zakupów 15) specjalista ds. wynagrodzeń, 16) specjalista konstruktor 17) kontroler finansowy 18) mistrz produkcyjny 19) specjalista ds. klientów strategicznych 20) specjalista ds. organizacyjnych 21) specjalista ds. kontrolingu, 22) księgowa, 23) referent Grupa stanowisk ( znaczenie stanowiska dla kreowania wyników firmy i rozwoju firmy) stanowiska grupa stanowisk z obszaru strategii i rozwoju firmy grupa stanowisk zabezpieczająca sprawność funkcjonowania podstawowej działalności grupa stanowisk podstawowej działalności grupa stanowisk wspomagająca zarządzanie firmą grupa stanowisk realizująca prace o charakterze regulacyjnoobliczeniowym i usługowym w stosunku do pozostałych B. Firma realizująca usługi finansowe dokonała wartościowania pracy z wykorzystaniem syntetycznej metody klasyfikacji. W związku z tym należy dokonać zakwalifikowania niżej wymienionych stanowisk pracy do opisanych w tabeli klas/ poziomów . Stanowiska występujące w firmie: asystent dyrektora, referent księgowa administrator bazy danych dysponent specjalista ekspert doradca klienta dyrektor działu/oddziału Opis pracy prace ściśle pomocnicze niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa ; stanowiska nie związane bezpośrednio z osiąganiem celów przedsiębiorstwa prace różnorodne wymagające samodzielności wykonania; stanowiska pośrednio związane z osiąganiem celów przedsiębiorstwa prace podstawowe z punktu widzenia działalności przedsiębiorstwa, nadzór nad pracami pomocniczymi; stanowiska kluczowe z punktu widzenia realizacji celów firmy prace podstawowe z punktu widzenia przedsiębiorstwa + kierowanie jednostkami organizacyjnymi; stanowiska bardzo istotne z punktu widzenia konkurencyjności firmy Źródło: opracowanie własne Kateg oria I II III IV Wymagania wykształcenie zawodowe lub średnie, prawo jazdy, praca z komputerem, umiejętność obsługi sprzętu biurowego wykształcenie wyższe lub średnie, znajomość regulacji prawnych oraz przepisów wewnętrznych, znajomość obsługi komputera, podstawowa znajomość języka obcego. wykształcenie wyższe, znajomość języka obcego w stopniu umożliwiającym komunikację, znajomość obsługi komputera wykształcenie wyższe, specjalistyczne szkolenia, dobra znajomość co najmniej jednego języka obcego, znajomość prawa i wewnętrznych uregulowań, znajomość specjalistycznego oprogramowania Zakwalifikowane stanowiska C. Wykorzystanie metody klasyfikacji dla ustalenia kategorii zaszeregowania dla stanowisk robotniczych. W przedsiębiorstwie produkcyjnym przyjęto, że dla grupy stanowisk robotniczych będzie siedem klas (kategorii zaszeregowania). Niżej przedstawiono, opis poszczególnych klas. Należy zakwalifikować poszczególne robotnicze stanowiska do opisanych niżej klas. Lp 1 2 3 4 5 6 7 Klasa Opis klasy I Prace proste, niskokwalifikowane pomocnicze w stosunku do pozostałych II Prace o małym stopniu trudności niskokwalifikowane na których występuje odpowiedzialność materialna; stanowiska usługowe w stosunku do pozostałych III Prace wymagające podstawowych kwalifikacji (wykształcenia zasadniczego) na których realizowany jest zakres prac pomocniczych w stosunku stanowisk realizujących podstawowe procesy IV Prace wymagające podstawowych kwalifikacji (wykształcenia zasadniczego) na których realizowane są podstawowe procesy V Prace wymagające podstawowych kwalifikacji (wykształcenia zasadniczego wraz z uprawnieniami), wspomagające realizację podstawowych procesów VI Prace wymagające wykształcenia zasadniczego lub średniego wraz z uprawnieniami, warunkujące realizację procesów podstawowych VII Prace wysokokwalifikowane wiodące w realizacji procesów produkcyjnych Nazwa stanowiska Szczegółowy wykaz stanowisk robotniczych występujących w przedsiębiorstwie: a. robotnik pomocniczy b. wydawca narzędzi c. magazynier d. ślusarz e. elektryk z podstawowymi uprawnieniami f. monter urządzeń g. tokarz h. frezer Wykorzystanie analitycznej metody dla potrzeb wartościowania pracy D. W przedsiębiorstwie produkcyjnym, w którym występuje pod 130 różnorodnych stanowisk postanowiono dokonać wartościowania pracy z wykorzystaniem metody analityczno-punktowej. W związku z tym, w pierwszej kolejności dokonano doboru kryteriów, które stanowić będą podstawę wyceny stanowisk. Niżej podano wykaz kryteriów. Z podanego wykazu należy wybrać 11 kryteriów, które powinny stanowić podstawę wartościowania pracy. Wybierając te kryteria należy kierować się: 1) czy dane kryterium jest cechą prac występujących w tym przedsiębiorstwie, 2) czy w aktualnych warunkach gospodarki rynkowej należy płacić za to kryterium, np. czy należy płacić za kwalifikacje? Kryteria wartościowania pracy 1. Kwalifikacje zawodowe wymagane na stanowisku (wykształcenie, doświadczenie, znajomość języka, uprawnienia niezbędne do wykonywania pracy) 2. Trudność (złożoność) pracy, robót, czynności wykonywanych na stanowisku 3. Zręczność manualna i całego ciała 4. Różnorodność, zmienność prac, robót, czynności realizowanych na stanowisku pracy, 5. Pożądana precyzja w wykonywaniu ruchów roboczych, 6. Pomysłowość, innowacyjność wymagana na stanowisku pracy, 7. Odpowiedzialność za skutki pracy oraz finansowe konsekwencje będące skutkiem pracy na stanowisku 8. Odpowiedzialność materialna za środki i przedmioty pracy, 9. Pozycja zawodu na lokalnym rynku pracy 10. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo innych osób, 11. Odpowiedzialność związana z kierowaniem i koordynacją pracy innych osób, 12. Odpowiedzialność za decyzje w związku z wykonywaną pracą, 13. Odpowiedzialność za kontakty zewnętrzne związane z potrzebą prowadzenia uzgodnień, negocjacji, podpisywania umów itp. 14. Uciążliwość warunków pracy, towarzyszących wykonywanej pracy np. hałas, zanieczyszczenie środowiska 15. Odpowiedzialność za kontakty wewnętrzne, wewnątrz firmy związane z potrzebą uzgadniania, przekazywania informacji, prowadzenia wspólnych prac itp. 16. Wysiłek umysłowy związany z koncentracją uwagi, zaangażowaniem umysłu w trakcie realizowanej pracy, 17. Niebezpieczeństwo wypadków na stanowisku pracy, 18. Wysiłek fizyczny związany z wykonywaną pracą, np. pozycja przy pracy, ciężkość pracy fizycznej, 19. Wysiłek psychonerwowy, tj. nerwy i stresy związane z wykonywaną pracą 20. Monotonia, monotypia (jednorodność wykonywanych prac) Premiowanie Przypadek 1 W przedsiębiorstwie produkującym artykuły gospodarstwa domowego rozważa się zmianę zasad premiowania. Aktualnie występują dwie premia. Jedna o charakterze uznaniowym, która przysługuje wszystkim pracownikom w sytuacji, gdy w przedsiębiorstwie zachowana zostanie rentowność i płynność na ustalonym poziomie. Premia dzielona jest w sposób uznaniowy między poszczególnych pracowników przez kierownika. Ponadto handlowcy otrzymują premię gdy zrealizowany zostanie plan sprzedaży na poziomie co najmniej 90% planowanego. W najbliższym roku wprowadzone zostaną w przedsiębiorstwie następujące zamierzenia: 1. Wprowadzony zostanie na rynek nowy produkt, 2. W przedsiębiorstwie zamierza się wyodrębnić dwa ośrodki odpowiedzialności: dział handlowy jako centrum przychodu i wydział produkcyjny jako centrum kosztów. 3. Podejmie się działania zmierzające do zmiany zachowań pracowników, a dotyczące głównie zwiększenia ich pomysłowości, inicjatywności, przedsiębiorczości, podejmowania ryzyka, wzbudzanie zaufania, traktowanie klientów z szacunkiem, aktywne reagowanie na potrzeby klientów, osiąganie wyników poprzez pracę zespołową itp. Przypadek 2 W firmie X powołano pięcioosobowy zespół projektowy do przygotowania projektu informatycznego dla klienta firmy. Ustalono, że łączne wynagrodzenie za realizację tego projektu będzie wynosiło 200000PLN. W tym płaca zasadnicza pracowników realizujących ten projekt wynosić będzie 100000PLN. Pozostałe 100000 stanowić będzie premia. Proszę ustalić: 1) po spełnieniu jakich warunków, zespół projektowy powinien otrzymać premię 2) w jaki sposób należy podzielić premię między poszczególnych członków tego zespołu . Przypadek 3 W firmie produkcyjno –handlowej, sprzedaż realizowana jest poprzez centra dystrybucyjne, które występują w poszczególnych regionach Polski. Wprowadzono dwie premie: 1) premia zespołowa dla wszystkich pracowników centrum dystrybucyjnego, wypłacana w okresach kwartalnych; podziału tej premii między poszczególnych pracowników dokonywać będzie kierownik centrum, 2) premia indywidualna kierowana dla poszczególnych handlowców wypłacana w okresach miesięcznych Należy ustalić co powinno stanowić podstawę premiowania, w przypadku: a) premii zespołowej b) premii indywidualnej dla każdego handlowca, Przypadek 4 W przedsiębiorstwie produkcji farb i lakierów, opracowano kryteria oceny dla potrzeb premiowania, trzeb grup pracowników: mistrzów, brygadzistów oraz robotników Wybrano następujące kryteria: 1) samodzielność 2) inicjatywność, 3) dyspozycyjność czasowa, 4) dyspozycyjność kwalifikacyjna (wielozawodowość) 5) punktualność 6) poziom wypadków przy pracy 7) utrzymanie porządku w miejscu pracy 8) wydajność pracy 9) wyniki pracy brygady 10) wyniki pracy kierowanego zespołu 11) współpraca w zespole 12) współpraca z przełożonym 13) planowanie i organizowanie pracy, 14) motywowanie i ocena podwładnych 15) rozwój podwładnych Proszę dobrać stosowne kryteria, dla wymienionych wyżej grup pracowników. Rozwiązanie: Mistrzowie 1) ………………………………… 2) …………………………………. 3) ………………………………… 4) ……………………………….. 5) ……………………………… Brygadziści: 1) …………………………………………. 2) …………………………………………. 3) …………………………………………. 4) …………………………………………. 5) ………………………………………… 6) ………………………………………… Robotnicy: 1) ………………………………………….. 2) ………………………………………….. 3) ………………………………………….. 4) ………………………………………….. 5) …………………………………………. Premiować należy za?: ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ............................................................... Jaki powinien być udział części stałej i ruchomej: Udział części stałej wynagrodzenia (płacy zasadniczej) i części ruchomej (premii) Płaca zasadnicza powinna stanowić: ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Premia powinna stanowić: ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ............................................. Dobór form płac Forma płac to sposób powiązania płacy z wynikami pracy. W tabeli zamieszczonej niżej wskazano na formy płac najczęściej wykorzystywane w praktyce. Należy wskazać, która z form płac i w odniesieniu do jakiej grupy pracowników może być stosowana. Forma płac Czasowa Czasowo – premiowa Grupa pracowników, których ta forma płac może dotyczyć Prowizyjna Zryczałtowana Akordowa Inne Ponadto w odniesieniu do wybranych pracowników, dla których wyznaczono cele do realizacji, stosowana może być forma kafeteryjna. Realizacja celów na bardzo dobrym poziomie daje możliwość otrzymania premii w wysokości 10 000PLN. Zestaw zaproponowanych korzyści: Studia podyplomowe lub MBA Wyjazdy weekendowe Prenumerata prasy Karnety do kina Nauka języka obcego, dla pracownika lub członków rodziny Usługi stomatologiczne, np. wybielanie zębów Abonament na pranie odzieży w wybranej pralni Karnety na mecze sportowe Karnety do gabinetów odnowy Karnet na basen i siłownię Usługi porządkowe w domu pracownika 5000 2000 200 200 2500 1500 200 300 1300 1200 300 Wzrost wynagrodzenia zasadniczego - zasady przeszeregowania Jak często powinien następować wzrost wynagrodzenia zasadniczego? ................................................................................................................................................. Co powinno być podstawą wzrostu wynagrodzenia zasadniczego? ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... Czy każdy pracownik powinien otrzymać przeszeregowanie? ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… Pozapłacowe elementy motywowania W załączeniu przedstawiono wykaz motywatorów pozapłacowych wykorzystywanych w przedsiębiorstwie X. Czynniki pozapłacowe wykorzystywane w przedsiębiorstwie X 1. Kursy szkoleniowe dla wyróżniających się pracowników fundowane przez firmę, które odbywają się w atrakcyjnych miejscowościach, 2. Finansowanie studiów podyplomowych, studiów MBA 3. Wyjazdy integracyjne do atrakcyjnych miejscowości celem przedyskutowania ważnych problemów firmy 4. Prezenty okolicznościowe dla pracowników z okazji: jubileuszu, ukończenia studiów, urodzenia dziecka, zawarcia związku małżeńskiego itp. 5. Wynajem sal gimnastycznych, basenów, karnety do fitness – klubu 6. Możliwość korzystania z samochodu służbowego 7. Przyznanie pracownikowi ryczałtu na dojazdy do pracy 8. Publiczne chwalenie, gdy pracownik na to zasłużył 9. Spotkania informacyjne z zarządem gdzie omawiane są wyniki firmy przy jednoczesnym chwaleniu działów, zespołów szczególnie wyróżniających się w ostatnim okresie , 10. Paczki świąteczne dla pracowników, 11. Niskooprocentowane kredyty dla pracowników 12. Przyjęcia okazjonalne dla pracowników w związku ze szczególnymi osiągnięciami firmy, np. uzyskanie certyfikatu jakościowego, 13. Kursy językowe na terenie firmy, 14. Wynajmowanie indywidualnych nauczycieli języka dla pracowników 15. Listy pochwalne odznaczenia, dyplomy, 16. Wywieszanie na tablicy ogłoszeń bądź prezentowanie drogą intranetową zdjęć pracowników szczególnie wyróżniających się w pracy, czy też jubilatów o długoletnim stażu pracy 17. Telefon komórkowy, laptop, faks w domu pracownika do korzystania bez ograniczeń 18. Imprezy sportowe, festyny w dni wolne od pracy 19. Świąteczne kolacje wigilijne 20. Dbałość o dzieci – zabawy mikołajkowe, festyny z okazji dnia dziecka 21. Ubezpieczenie na życie, 22. Możliwość zakupu wyrobów firmy po preferencyjnych cenach, 23. Możliwość skorzystania z samochodu służbowego firmy podczas wakacji wraz z wyznaczonym limitem kilometrów na koszt firmy, 24. Fundowanie wczasów, wycieczek szczególnie wyróżniającym się pracownikom jak też pracownikom o długim stażu pracy, 25. Wybór pracownika miesiąca: podanie tej informacji w firmie, jednorazowa nagroda i bon do dobrej restauracji 26. Inne – jakie ? ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... W oparciu o przedstawione czynniki pozapłacowe należy: 1. Uzupełnić punkt 26 o inne czynniki pozapłacowe o charakterze motywacyjnym, które można wykorzystać w przedsiębiorstwie 2. Dokonać podziału tych czynniki na: Czynniki pozapłacowe o charakterze materialnym Czynniki pozapłacowe o charakterze niematerialnym 3. Wypełnić tabelę zamieszczona niżej poprzez podanie, które z wymienionych czynników mają szczególne znaczenie motywacyjne dla grup pracowników wskazanych w tabeli. Grupa pracowników Pracownicy na stanowiskach wykonawczych (referenci, pracownicy produkcyjni – wykształcenie zasadnicze lub średnie) Elementy motywowania pozapłacowego Specjaliści – pracownicy z wyższym wykształceniem Kadra kierownicza (kierownicy jednostek organizacyjnych: działów, wydziałów) Pracownicy po 50 roku życia zajmujący różne stanowiska w przedsiębiorstwie posiadający wyższe i średnie wykształcenie Młodzi pracownicy z wyższym wykształceniem do 35 roku życia (pokolenie Y), zajmujący różne stanowiska w przedsiębiorstwie