I. Płaca jako element systemu motywacyjnego Płaca jest istotnym

Transkrypt

I. Płaca jako element systemu motywacyjnego Płaca jest istotnym
I. Płaca jako element systemu motywacyjnego
Płaca jest istotnym elementem systemu motywacyjnego przedsiębiorstwa. Motywowanie za
pomocą płac realizowane jest w przedsiębiorstwie z wykorzystaniem układu zbiorowego bądź
regulaminu wynagradzania. Zarówno układ jak i regulamin wynagradzania winny dać
pracownikowi odpowiedź na pytanie – jak wynagradza się w Naszej Firmie?. W szczegółach
system płac (układ/regulamin) winien dać odpowiedzi na pytania postawione niżej.
1. Co powinno być uregulowane w systemie płac (układ zbiorowy/regulamin
wynagradzania)?:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................
2. dobór składników płacowych:
Jakie składniki wynagrodzenia powinny występować w systemie płac?:
Składniki
Co będzie nagradzać ten
składnik
składnik płacowy jest kosztem
stałym czy zmiennym
II. Zasady kształtowania (ustalania składników płacowych)
Składniki gwarantowane kodeksem pracy
1. dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………
2. dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………
3. odprawa emerytalno-rentowa
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………
Płaca zasadnicza
Wysokość płacy zasadniczej ustala się w oparciu o wyniki wartościowania pracy. Metody
wartościowania pracy dzieli się na syntetyczne i analityczne. W grupie metod syntetycznych
występuje metoda rangowania i metoda klasyfikacji.
A. Wykorzystując syntetyczną metodę rangowania należy uszeregować niżej wymienione
stanowiska pracy, z punktu widzenia ich wpływu i znaczenia dla:
- rozwoju firmy
- kształtowania wyników firmy.
Stanowiska należy zaliczyć do następujących grup:
I. stanowiska należące do obszaru strategii i rozwoju firmy
II. stanowiska zabezpieczające sprawność funkcjonowania podstawowej działalności
III. stanowiska podstawowej działalności
IV. stanowiska wspomagające zarządzanie firmą
V. stanowiska o charakterze regulacyjno-obliczeniowym i usługowym w stosunku do
pozostałych
Niżej zaprezentowano wykaz wybranych stanowisk występujących w tym przedsiębiorstwie:
1) kierownik działu marketingu,
2) kierownik działu handlowego
3) kierownik działu logistyki,
4) kierownik działu zarządzania personelem
5) kierownik działu zarządzania finansami
6) kierownik działu kontrolingu
7) działu administracyjno-socjalnego,
8) kierownik wydziału produkcyjnego
9) kierownik działu rachuby płac,
10) kierownik działu księgowości materiałowej
11) kierownik działu organizacyjno-prawnego
12) specjalista ds. rozwoju kompetencji pracowników
13) specjalista ds. technologii i wdrożeń
14) specjalista ds. zakupów
15) specjalista ds. wynagrodzeń,
16) specjalista konstruktor
17) kontroler finansowy
18) mistrz produkcyjny
19) specjalista ds. klientów strategicznych
20) specjalista ds. organizacyjnych
21) specjalista ds. kontrolingu,
22) księgowa,
23) referent
Grupa stanowisk ( znaczenie
stanowiska dla kreowania
wyników firmy i rozwoju firmy)
stanowiska
grupa stanowisk z obszaru strategii
i rozwoju firmy
grupa stanowisk zabezpieczająca
sprawność funkcjonowania
podstawowej działalności
grupa stanowisk podstawowej
działalności
grupa stanowisk wspomagająca
zarządzanie firmą
grupa stanowisk realizująca prace
o charakterze regulacyjnoobliczeniowym i usługowym w
stosunku do pozostałych
B. Firma realizująca usługi finansowe dokonała wartościowania pracy z wykorzystaniem
syntetycznej metody klasyfikacji.
W związku z tym należy dokonać zakwalifikowania niżej wymienionych stanowisk pracy do
opisanych w tabeli klas/ poziomów .
Stanowiska występujące w firmie:
asystent dyrektora,
referent
księgowa
administrator bazy danych
dysponent
specjalista
ekspert
doradca klienta
dyrektor działu/oddziału
Opis pracy
prace ściśle pomocnicze
niezbędne dla prawidłowego
funkcjonowania
przedsiębiorstwa ; stanowiska
nie związane bezpośrednio z
osiąganiem celów
przedsiębiorstwa
prace różnorodne
wymagające samodzielności
wykonania; stanowiska
pośrednio związane z
osiąganiem celów
przedsiębiorstwa
prace podstawowe z punktu
widzenia działalności
przedsiębiorstwa, nadzór nad
pracami pomocniczymi;
stanowiska kluczowe z
punktu widzenia realizacji
celów firmy
prace podstawowe z punktu
widzenia przedsiębiorstwa +
kierowanie jednostkami
organizacyjnymi; stanowiska
bardzo istotne z punktu
widzenia konkurencyjności
firmy
Źródło: opracowanie własne
Kateg
oria
I
II
III
IV
Wymagania
wykształcenie zawodowe
lub średnie, prawo jazdy,
praca z komputerem,
umiejętność obsługi
sprzętu biurowego
wykształcenie wyższe lub
średnie, znajomość
regulacji prawnych oraz
przepisów wewnętrznych,
znajomość obsługi
komputera, podstawowa
znajomość języka obcego.
wykształcenie wyższe,
znajomość języka obcego
w stopniu umożliwiającym
komunikację, znajomość
obsługi komputera
wykształcenie wyższe,
specjalistyczne szkolenia,
dobra znajomość co
najmniej jednego języka
obcego, znajomość prawa i
wewnętrznych uregulowań,
znajomość
specjalistycznego
oprogramowania
Zakwalifikowane
stanowiska
C. Wykorzystanie metody klasyfikacji dla ustalenia kategorii zaszeregowania dla stanowisk
robotniczych.
W przedsiębiorstwie produkcyjnym przyjęto, że dla grupy stanowisk robotniczych będzie
siedem klas (kategorii zaszeregowania). Niżej przedstawiono, opis poszczególnych klas.
Należy zakwalifikować poszczególne robotnicze stanowiska do opisanych niżej klas.
Lp
1
2
3
4
5
6
7
Klasa
Opis klasy
I
Prace proste, niskokwalifikowane
pomocnicze w stosunku do pozostałych
II
Prace o małym stopniu trudności
niskokwalifikowane na których
występuje odpowiedzialność
materialna; stanowiska usługowe w
stosunku do pozostałych
III
Prace wymagające podstawowych
kwalifikacji (wykształcenia
zasadniczego) na których realizowany
jest zakres prac pomocniczych w
stosunku stanowisk realizujących
podstawowe procesy
IV
Prace wymagające podstawowych
kwalifikacji (wykształcenia
zasadniczego) na których realizowane
są podstawowe procesy
V
Prace wymagające podstawowych
kwalifikacji (wykształcenia
zasadniczego wraz z uprawnieniami),
wspomagające realizację
podstawowych procesów
VI
Prace wymagające wykształcenia
zasadniczego lub średniego wraz z
uprawnieniami, warunkujące realizację
procesów podstawowych
VII Prace wysokokwalifikowane wiodące w
realizacji procesów produkcyjnych
Nazwa stanowiska
Szczegółowy wykaz stanowisk robotniczych występujących w przedsiębiorstwie:
a. robotnik pomocniczy
b. wydawca narzędzi
c. magazynier
d. ślusarz
e. elektryk z podstawowymi uprawnieniami
f. monter urządzeń
g. tokarz
h. frezer
Wykorzystanie analitycznej metody dla potrzeb wartościowania pracy
D. W przedsiębiorstwie produkcyjnym, w którym występuje pod 130 różnorodnych
stanowisk
postanowiono dokonać wartościowania pracy z wykorzystaniem metody
analityczno-punktowej. W związku z tym, w pierwszej kolejności dokonano doboru
kryteriów, które stanowić będą podstawę wyceny stanowisk. Niżej podano wykaz kryteriów.
Z podanego wykazu należy wybrać 11 kryteriów, które powinny stanowić podstawę
wartościowania pracy. Wybierając te kryteria należy kierować się:
1) czy dane kryterium jest cechą prac występujących w tym przedsiębiorstwie,
2) czy w aktualnych warunkach gospodarki rynkowej należy płacić za to kryterium,
np. czy należy płacić za kwalifikacje?
Kryteria wartościowania pracy
1. Kwalifikacje zawodowe wymagane na stanowisku (wykształcenie, doświadczenie,
znajomość języka, uprawnienia niezbędne do wykonywania pracy)
2. Trudność (złożoność) pracy, robót, czynności wykonywanych na stanowisku
3. Zręczność manualna i całego ciała
4. Różnorodność, zmienność prac, robót, czynności realizowanych na stanowisku pracy,
5. Pożądana precyzja w wykonywaniu ruchów roboczych,
6. Pomysłowość, innowacyjność wymagana na stanowisku pracy,
7. Odpowiedzialność za skutki pracy oraz finansowe konsekwencje będące skutkiem pracy
na stanowisku
8. Odpowiedzialność materialna za środki i przedmioty pracy,
9. Pozycja zawodu na lokalnym rynku pracy
10. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo innych osób,
11. Odpowiedzialność związana z kierowaniem i koordynacją pracy innych osób,
12. Odpowiedzialność za decyzje w związku z wykonywaną pracą,
13. Odpowiedzialność za kontakty zewnętrzne związane z potrzebą prowadzenia uzgodnień,
negocjacji, podpisywania umów itp.
14. Uciążliwość warunków pracy, towarzyszących wykonywanej pracy np. hałas,
zanieczyszczenie środowiska
15. Odpowiedzialność za kontakty wewnętrzne, wewnątrz firmy związane z potrzebą
uzgadniania, przekazywania informacji, prowadzenia wspólnych prac itp.
16. Wysiłek umysłowy związany z koncentracją uwagi, zaangażowaniem umysłu w trakcie
realizowanej pracy,
17. Niebezpieczeństwo wypadków na stanowisku pracy,
18. Wysiłek fizyczny związany z wykonywaną pracą, np. pozycja przy pracy, ciężkość pracy
fizycznej,
19. Wysiłek psychonerwowy, tj. nerwy i stresy związane z wykonywaną pracą
20. Monotonia, monotypia (jednorodność wykonywanych prac)
Premiowanie
Przypadek 1
W przedsiębiorstwie produkującym artykuły gospodarstwa domowego rozważa się zmianę
zasad premiowania. Aktualnie występują dwie premia. Jedna o charakterze uznaniowym,
która przysługuje wszystkim pracownikom w sytuacji, gdy w przedsiębiorstwie zachowana
zostanie rentowność i płynność na ustalonym poziomie. Premia dzielona jest w sposób
uznaniowy między poszczególnych pracowników przez kierownika. Ponadto handlowcy
otrzymują premię gdy zrealizowany zostanie plan sprzedaży na poziomie co najmniej 90%
planowanego. W najbliższym roku wprowadzone zostaną w przedsiębiorstwie następujące
zamierzenia:
1. Wprowadzony zostanie na rynek nowy produkt,
2. W przedsiębiorstwie zamierza się wyodrębnić dwa ośrodki odpowiedzialności: dział
handlowy jako centrum przychodu i wydział produkcyjny jako centrum kosztów.
3. Podejmie się działania zmierzające do zmiany zachowań pracowników, a dotyczące
głównie zwiększenia ich pomysłowości, inicjatywności, przedsiębiorczości,
podejmowania ryzyka, wzbudzanie zaufania, traktowanie klientów z szacunkiem,
aktywne reagowanie na potrzeby klientów, osiąganie wyników poprzez pracę zespołową
itp.
Przypadek 2
W firmie X powołano pięcioosobowy zespół projektowy do przygotowania projektu
informatycznego dla klienta firmy. Ustalono, że łączne wynagrodzenie za realizację tego
projektu będzie wynosiło 200000PLN. W tym płaca zasadnicza pracowników realizujących
ten projekt wynosić będzie 100000PLN. Pozostałe 100000 stanowić będzie premia. Proszę
ustalić:
1) po spełnieniu jakich warunków, zespół projektowy powinien otrzymać premię
2) w jaki sposób należy podzielić premię między poszczególnych członków tego zespołu .
Przypadek 3
W firmie produkcyjno –handlowej, sprzedaż realizowana jest poprzez centra dystrybucyjne,
które występują w poszczególnych regionach Polski. Wprowadzono dwie premie:
1) premia zespołowa dla wszystkich pracowników centrum dystrybucyjnego, wypłacana w
okresach kwartalnych; podziału tej premii między poszczególnych pracowników dokonywać
będzie kierownik centrum,
2) premia indywidualna kierowana dla poszczególnych handlowców wypłacana w okresach
miesięcznych
Należy ustalić co powinno stanowić podstawę premiowania, w przypadku:
a) premii zespołowej
b) premii indywidualnej dla każdego handlowca,
Przypadek 4
W przedsiębiorstwie produkcji farb i lakierów, opracowano kryteria oceny dla potrzeb
premiowania, trzeb grup pracowników: mistrzów, brygadzistów oraz robotników Wybrano
następujące kryteria:
1) samodzielność
2) inicjatywność,
3) dyspozycyjność czasowa,
4) dyspozycyjność kwalifikacyjna (wielozawodowość)
5) punktualność
6) poziom wypadków przy pracy
7) utrzymanie porządku w miejscu pracy
8) wydajność pracy
9) wyniki pracy brygady
10) wyniki pracy kierowanego zespołu
11) współpraca w zespole
12) współpraca z przełożonym
13) planowanie i organizowanie pracy,
14) motywowanie i ocena podwładnych
15) rozwój podwładnych
Proszę dobrać stosowne kryteria, dla wymienionych wyżej grup pracowników.
Rozwiązanie:
Mistrzowie
1) …………………………………
2) ………………………………….
3) …………………………………
4) ………………………………..
5) ………………………………
Brygadziści:
1) ………………………………………….
2) ………………………………………….
3) ………………………………………….
4) ………………………………………….
5) …………………………………………
6) …………………………………………
Robotnicy:
1) …………………………………………..
2) …………………………………………..
3) …………………………………………..
4) …………………………………………..
5) ………………………………………….
Premiować należy za?:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
...............................................................
Jaki powinien być udział części stałej i ruchomej:
Udział części stałej wynagrodzenia (płacy zasadniczej) i części ruchomej (premii)
Płaca zasadnicza powinna stanowić:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Premia powinna stanowić:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.............................................
Dobór form płac
Forma płac to sposób powiązania płacy z wynikami pracy. W tabeli zamieszczonej niżej
wskazano na formy płac najczęściej wykorzystywane w praktyce. Należy wskazać, która z
form płac i w odniesieniu do jakiej grupy pracowników może być stosowana.
Forma płac
Czasowa
Czasowo – premiowa
Grupa pracowników, których ta forma płac może dotyczyć
Prowizyjna
Zryczałtowana
Akordowa
Inne
Ponadto w odniesieniu do wybranych pracowników, dla których wyznaczono cele do
realizacji, stosowana może być forma kafeteryjna. Realizacja celów na bardzo dobrym
poziomie daje możliwość otrzymania premii w wysokości 10 000PLN.
Zestaw zaproponowanych korzyści:
Studia podyplomowe lub MBA
Wyjazdy weekendowe
Prenumerata prasy
Karnety do kina
Nauka języka obcego, dla pracownika lub
członków rodziny
Usługi
stomatologiczne, np. wybielanie
zębów
Abonament na pranie odzieży w wybranej
pralni
Karnety na mecze sportowe
Karnety do gabinetów odnowy
Karnet na basen i siłownię
Usługi porządkowe w domu pracownika
5000
2000
200
200
2500
1500
200
300
1300
1200
300
Wzrost wynagrodzenia zasadniczego - zasady przeszeregowania
Jak często powinien następować wzrost wynagrodzenia zasadniczego?
.................................................................................................................................................
Co powinno być podstawą wzrostu wynagrodzenia zasadniczego?
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
Czy każdy pracownik powinien otrzymać przeszeregowanie?
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Pozapłacowe elementy motywowania
W załączeniu przedstawiono wykaz motywatorów pozapłacowych wykorzystywanych w
przedsiębiorstwie X.
Czynniki pozapłacowe wykorzystywane w przedsiębiorstwie X
1. Kursy szkoleniowe dla wyróżniających się pracowników fundowane przez firmę, które
odbywają się w atrakcyjnych miejscowościach,
2. Finansowanie studiów podyplomowych, studiów MBA
3. Wyjazdy integracyjne do atrakcyjnych miejscowości celem przedyskutowania ważnych
problemów firmy
4. Prezenty okolicznościowe dla pracowników z okazji: jubileuszu, ukończenia studiów,
urodzenia dziecka, zawarcia związku małżeńskiego itp.
5. Wynajem sal gimnastycznych, basenów, karnety do fitness – klubu
6. Możliwość korzystania z samochodu służbowego
7. Przyznanie pracownikowi ryczałtu na dojazdy do pracy
8. Publiczne chwalenie, gdy pracownik na to zasłużył
9. Spotkania informacyjne z zarządem gdzie omawiane są wyniki firmy przy jednoczesnym
chwaleniu działów, zespołów szczególnie wyróżniających się w ostatnim okresie ,
10. Paczki świąteczne dla pracowników,
11. Niskooprocentowane kredyty dla pracowników
12. Przyjęcia okazjonalne dla pracowników w związku ze szczególnymi osiągnięciami firmy,
np. uzyskanie certyfikatu jakościowego,
13. Kursy językowe na terenie firmy,
14. Wynajmowanie indywidualnych nauczycieli języka dla pracowników
15. Listy pochwalne odznaczenia, dyplomy,
16. Wywieszanie na tablicy ogłoszeń bądź prezentowanie drogą intranetową zdjęć
pracowników szczególnie wyróżniających się w pracy, czy też jubilatów o długoletnim
stażu pracy
17. Telefon komórkowy, laptop, faks w domu pracownika do korzystania bez ograniczeń
18. Imprezy sportowe, festyny w dni wolne od pracy
19. Świąteczne kolacje wigilijne
20. Dbałość o dzieci – zabawy mikołajkowe, festyny z okazji dnia dziecka
21. Ubezpieczenie na życie,
22. Możliwość zakupu wyrobów firmy po preferencyjnych cenach,
23. Możliwość skorzystania z samochodu służbowego firmy podczas wakacji wraz z
wyznaczonym limitem kilometrów na koszt firmy,
24. Fundowanie wczasów, wycieczek szczególnie wyróżniającym się pracownikom jak też
pracownikom o długim stażu pracy,
25. Wybór pracownika miesiąca: podanie tej informacji w firmie, jednorazowa nagroda i bon
do dobrej restauracji
26. Inne – jakie ?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
W oparciu o przedstawione czynniki pozapłacowe należy:
1. Uzupełnić punkt 26 o inne czynniki pozapłacowe o charakterze motywacyjnym, które
można wykorzystać w przedsiębiorstwie
2. Dokonać podziału tych czynniki na:
Czynniki pozapłacowe o charakterze materialnym
Czynniki pozapłacowe o charakterze niematerialnym
3. Wypełnić tabelę zamieszczona niżej poprzez podanie, które z wymienionych czynników
mają szczególne znaczenie motywacyjne dla grup pracowników wskazanych w tabeli.
Grupa pracowników
Pracownicy na stanowiskach
wykonawczych (referenci, pracownicy
produkcyjni – wykształcenie zasadnicze
lub średnie)
Elementy motywowania pozapłacowego
Specjaliści – pracownicy z wyższym
wykształceniem
Kadra kierownicza (kierownicy jednostek
organizacyjnych: działów, wydziałów)
Pracownicy po 50 roku życia zajmujący
różne stanowiska w przedsiębiorstwie
posiadający wyższe i średnie wykształcenie
Młodzi pracownicy z wyższym
wykształceniem do 35 roku życia
(pokolenie Y), zajmujący różne stanowiska
w przedsiębiorstwie

Podobne dokumenty